Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No 42.
Zaterdag 13 Januari 1900.
Dertiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Larer, Leusden, Naardeu, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
abonnementsprijs per drie maanden i
Franco per postf0,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauBrecdestraat, E 349, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eombode.
Prijs der AdrertentÜm
Van 1 tot 6 regelsf o.30
Voor iederen regel meer- 0.05
Corrospondenliiln en AdvortcnliSn moeien uiterlijk Vrijdagavond
Het jaar 1899
sluit volgens dekreet var. Keizer Wil
helm de XlXe eeuw, volgens eren be
voegde, maar met minder potcntaten-
tnacht toegeruste autoriteiten sluit de
eeuw met Sint Silvester van 1900, eerst
daags daarna vangen we aan 1901 te
rekenen. Het verschil laat de meeste
lezers van ons blad kondden kro-
nykschijver is het lichter één jaar dan
wel gansch een eeuw in vogel-perspeclicf
te overzien.
Laten we cr in een ailctn bijvoegen,
dat we in het laatste jaar gesteld
we eindigen den eeuwkring met 1999
hel werk der eeuw vol geweld en
bedrog, heel een aaneenschakeling van
ongerechtigheden op tredende wijze zien
geschetst of liever vervolmaakt.
Wendt uw blik naar Rome en ge
ontdekt, dat nog altijd de Faus in zijn
Valikaan opgesloten, telkens zijn protest
doet vernemen over 'l onrecht, waar
van de revolutie-geest, met gedooging
der Mogendheden, hem lot slachtoffer
maakte. Neen, dat piotest zwijgt niet,
nog onlangs werd het door heel de we
reld vernomen, toen Leo zijne uitsluiting
der Vredes-Conferenlie, door Italië'
welgelukten toeleg, als een tergend on
recht brandmerkte. Waarlijk geen aan
sporing voor katholieke Parlementsleden,
die de niet-indiening eener motie van
formeele afkeuring in deze zaak mot
hun vaderlandsliefde willen dekken.
Een voorrecht genoot Leo, door op
wonderbare wijze van liet smartbed,
dat naar gevreesd werd zijn doodsbed
worden zou, geheel hersteld op te rijzen.
Op den klop van den gouden hamer
in zijn hand, opende Sint Pieter hare
Porta Sancta of Vigilie van Kerstfeestin
vol Pauselijk ornaat gezeten op de Se-
dia gestatoria trad de H. Vader de hoofd
kerk der Katholieke wereld binnen, en
alle torenklokken beierden het uit, dat
het honderdjarig Jubilee was ingetreden.
Wij rangschikken ons onder de een-
voudigen van harte, die heilvolle ver
wachtingen koesteren van het jubeljaar,
'.ant de Katholieke wereld, aan de voo
rn van den Algemeenen Vader geknield
m zijn zegen te ontvangen, zal in dit
hooggetij luide zijn protest herhalen.
Voorts zat een wolk van gebeden van
de aarde hemelwaarts opstijgen; en
is niet het gebed èene uiting van het
geloof dat bergen verzet?
Tegenover de Majesteit van liet Va
likaan maakt Italië een pover liginir,
en verzwaarde het voortgezet onrecht,
door den Paus builen de Vredes-Gon-
fcrentie te houden. Hoe vredelievend!
.Maar, wal blijk van vreeze levensook,
de Romeinsclie kwestie mocht eens blij
ken nog niet te zijn opgelost. Ook op
diplomatiek gebied was de oogst schraal,
zelfs in China was zijn prestige gering,
en wat in 't binnenland smeult, leert
ons de Mn//in, die misschien zal loonon
machtiger te zijn dan de Regeering.
Frankrijk droeg rouw over zijn plot
seling overleden President Faure, wiens
naam verbonden is aan liet Verbond
niet Rusland. Frankrijk juichte niet bij
de mare: President der Republiek is
Loubet. Loubet! Moeilijker was een
meer onbeteekenend liguur in het Elisée
te inslalleeren, en liet is hem nog niet
gegeven, om door eenige merkwaardige
daad zijne verkiezing goed te maken.
Zijn naam blijft echter verbonden aan
de revisie van 't Dreyfus-proees, dat
Frankrijk in twee kampen verdeelde en
eindigde met de schuldigverklaring van
den gebannenen van 't Duivelseiland,
ondanks de pogingen, aangewend door
de Loge en door de Semieten, om den
ex-kapitein te doen vrijspreken. Nu zoo
vele krijgsraden Dreyfus veroordeelden,
is het onzinnig om van onrecht van vooraf
beraamd besluit nog te spreken, en van
het behalen eener overwinning van hel
klerikalisme, alsof de klerikalen ten slotte
gedeerd werden 't zij door de schuld,
't zij door de onschuld van den ex-ka
pitein.
Maar ,het klerikalisme is de vijand"
dit gevleugeld woord van Gambetta,
ere ook bij Mr. van Houten, moet
kracht blijven. Van daar een nieuwe
FEUILLETON.
kampanje tegen do Religieust1 Orden.
Ilct eerst zullen de paters Assumplio-
nisten wel aan de beurt zijn, deze zijn
geacht bevonden staatsgevaarlijk te zijn
eenige leden dier orde zijn verbonden
aan liet blad La Croix, dal men verdenkt
meegekoniplotleerd te hebben tegen de
Republiek met Dérouléde, Guérin c.s. --
door oen bespottelijk rechtsgeding gelrof-
fen. Er is nog meer, bij onderzoek is
gebleken, dat de Orde in bezit was van
klinkende munt, licet begrijpelijk, want
gestichten en Ordeshuizen en hun be
woners, worden loeti niet op wonder
dadige wijze door Manna gevoed. Maar
de brave onderzoekers welen meer, al dal
geld moet strekken om de Republiek te
bestrijden
Wie Engeland noemt, spreekt meteen
liet woord Transvaal uit, dat de sym
pathie van Europa geniet althans hij dc
volkeren, de Rcgecringen verhelen haar
sympathie en laten begaan, 't Is een
brulaal stukje, wat Jo Chamberlain op
voert. Voor en na worden de Hoeren
gesard, de willekeur van Albion trachtte
voor Engelsehe buitenlanders, in Trans
vaal verwijlende, hoewel onderdanen
van koningin Victoria blijvende, politieke
rechten af te vorderen, die op gelijk
stelling van Uitlander en Inlander moes
ten uitloopen. Om wat kracht aan de
vertoogen bij te zetten, stelde Albion
zijne troepen reeds op aan de grenzen
van Transvaal en dal alles in naam
van zoo verre niet reikende Suprematie
en Suzereinileitsreehten, metterdaad om
zich het bezit van goud en diamant te
verzekeren.
We weten den toeleg, we kennen ook
het verloop. Zoo gedut-hl is hel ver
weer der Boeren, dat voor Engeland
het behoud van zijn kaapkolonie op het
spel staat.
De meeste verbazing verwekten ech
ter de aanvoerders der Boeren. Bij aan-
verweer toonen zij een krijgs
manskunst te bezitten, die de bewon
dering van Von Mollke zou verwerven.
Zij voeren de vechtkunst zeker eenige
sporten hooger.
Schuld en boete.
S) Zjj gingen allen aan latei zitten. Zulke ge
sprekken tusschen vader en zoon kwamen dik
wijls terug en waren ook de eenige, waarin do
eerste het waagde zijnen zoon een zekeren te
genstand le bieden, ja, 'bg welke gesprekken hij
zich in zjjn materialistische gewetensrust voelde
opgeschrikt. Om den vader gedurende hel eicn
een weinig te laten uitrusten bracht Frits het
gesprek op iots anders.
,Woet u," zeide b(j plotseling tusschen 't eten
door, ,wie ik heden op do kliniek gehad heb
.Neen, wie dan?"
„De kleine Pauline."
.Pauline 1" riep de vader zichtbaar geschrok
ken, terwijl op het gelaat der moeder zich eeoe
angst alteekende. welke zjj moeilijk kon ver
bergen.
,Ja, Pauline, sprak de jonge dokter wodor,
.wat zou dat Er is geen gevaar bjj. Een klier
gezwel is geopereerd, zonder dat zjj word weg
gemaakt; de kloosterzuster, die haar gebracht
had, nam haar terstond weder mede naar het
„Arrno kleine," zeide zijne moeder, die weer
moed gevat had, .gaarne Sadden wij haar in
dien tjjd te', ons genomen, maar ik was niet
meer gewoon aan kleine kinderen, jij, Frits,
waart al een beel student, on: :e toenmalige woning
heel wat kleiner dan de tegenwoordige, eo
olschoon de arme Hermann, geheel terneerge
drukt eu ontmoedigd door den dood zijner eebt-
genoole, er ook eeD oogenbllk aan gedacht had
ons te verzoeken het kind tot ons te nemen,
begreep lijj toch weldra, dat zulks hg ons niet
wel mogeljjk wasdit kwam nog duidelijker uit,
toen wij terstond na het overlijden van Hermanns
vrouw de kleine, zooals je weet, voor een veer
tien dagen bjj ons in huis namen. Intosschen
was juffrouw Klaver gevonden, die bereid was
ongeluk met haren vader voorviel, werd Pauline
door uwen vader, die haar voogd is, in
geplaatst."
mis er niet," viel zijn vader in der
terwjjt hg, over zjjn bord gobogen, dooi
is heen Pauline bel
wat zjj nnodig heeft,
zoodra zü den voorgeschreven leeftgd bereikt
heeft, in eenen dienst te kunnen treden.
kind," zeide Frits, ,zjj is erg knapge-
i, voor baar ouderdom zeer ontwikkeld,
.da operatie hield zjj zich goed. ZB
is wat bsdeesd, doch herinnerde zich mjjner
zeer goed, ofschoon zü mg in jaren niet had
gezicu. Slechts toen men haar naam noemde,
bemerkte ik, dal zy het was en vroeg
daarom
.Heeft zg geweend, toen je haar vader
dot?" vroeg jnffrouw Weitmano.
.Neen, maar dat is natunrlgk, hel kind was
nog te jong, toen het ongeluk gebeurde, en zg
BUITENLAND.
liet lioogverraadsproces voor het hoog
gerechtshof le parijs is Vrijdag geëindigd
met de veroordccling van Dérouléde en
BulTet en dc voortvluchtige Lur-Öaluces
(bjj verstek) tot tien jaren verbanning en
van Guérin lot tien jaren vestingstraf.
.Gij weet zeer goed," zeide Dérouléde
tot zijne rechters, „dat ik mijn straf niet
tol hel eind zal doormaken. Gij weet
dat de natie, het vaderland, hol repu-
blikcinschc volk uw stelsel moede zijn.
Begraaft mij in een verren kerker. Ver
jaagt mij van den vadcrlandschcn grond,
de hardste straf voor een ond soldaat
als ik: ik zal terugkeeren als de gerech
tigheid lerugkccren zal. Ik zal vrij te
rugkeeren, als liet land bevrijd zal zijn."
Uaarna bedankte hij de leden van de
minderheid in den senaat en nog eens
de gezworenen der Seine, die hem vroe
ger hadden vrijgesproken.
Guérin sprak eenige zeer kalme woor
den. Dérouléde betuigde daarna zijn hoog
achting voor zijne niedebeklaagden en het
drietal schudde elkaar de hand, waarop
Guérin eindigde met de opmerking; .Dit
is de eerste maal, dal wij hel alle drie
eens zijn."
Up de tribunes, die stampvol waren,
werd door enkelen .Leve Dérouléde
Leve hel leger I Wog met dc joden
geroepen. Een paar arrestaties werden
gedaan, inaar niet gehandhaafd. Aan
president Fallières werd bij liet verlaten
der zaal door velen zijner collega's hulde
gebracht voor zijn onpartijdige leiding.
Dérouléde en BulTet, die na hun von
nis 's morgens naar de Belgische grens
werden vervoerd, hebben na eenigen tijd
le Brussel te hebben doorgebracht, zich
naar Italië begeven. Van daar zal Dé
rouléde naar Spanje gaan.
Tot dekking van de proceskosten zal
de liscus thans op Dérouléde's landgoe
deren in Croissy en Langely beslag leg
gen en die verkoopen.
De vestingstraf, aan Guérin opgelegd,
en die hij te Clairvaux, waar hij Zater
dag is aangekomen, zal ondergaan, be
perkt de vrijheid van den veroordeelde,
doch dwingt hem niet tot arbeid. Hij
slaat in vrij verkeer met alle personen,
waarmee hij dat wensclit.
In de Kamer zal Dérouléde vervangen
worden door Francois Goppée. Dérou
léde heeft hein het volgende briefje ge
schreven
„Daar mijn jonge broeder bij mij wil
I blijven en weigert zich voor mijn plaats
candidaat te stellen bij mijn dierbare
en dappere kiezers van Charenle, moet
mijn groote en glorierijke oudste broeder
Francois Goppée zich in den strijd wer
pen en daarginds kranig de republikeintch-
nationalistische vlag gaan verheffen, die
de parlementaire internationalisten uit
mijn handen gerukt hebben. Dat moet
voor de republiek en het vaderland.
Fram.'ois Goppée zal mij vervangen."
Coppée antwoordde
,lk neem het aan. Als ik gekozen
word, zal ik uw plaats bezet houden
om uw terugkeer te eischen en tot uw
terugkeer. Leve de verbeterde Republiek
Leve dc natie Ik omhels u broederlijk."
Dc lfjst van den Oaulois voor een
huldeblijk aan Dérouléde sloot op den
eersten dag niet een ontvangst van 2GG9
franks.
De Fransche Kamer heelt Dinsdag tot
voorzitter herkozen de heer Desehanel
met 308 tegen 221 stemmen op Brisson.
Dinsdag is de zitting van den land
dag van het koninkrijk Pruisen geopend.
In de toonrede, die door den minis
ter-president werd voorgelezen, wordt
verklaard, dat dc toestand van de finan
ciën voortdurend gunstig is. De dienst
1898/99 leverde een aanmerkelijk batig
saldode dienst van het loopende jaar
doet een bevredigende uitkomst verwach
ten, dc begrooting van 1900 sluit met
evenwicht in de ontvangsten en uitgaven.
De uitkomsten van den dienst der
staatsspoorwegen is voortdurend bevre
digend.
De troonrede kondigt eene voordracht
aan betreffende den aanleg van tocaal-
spoorwegen. De voordracht betreffende
liet Rijn-Elbekanaal zal weder worden
ingediend. Ook zullen worden ingediend,
nadat de plannen zjjn vastgesteld, een
wets-onlwerp tot het aanleggen van een
vuarwaler voor de groote scheepvaart
van Berlijn naar Stettin en wets-ontwer-
pen lot het aanbrengen van verschillende
rivier-verbeteringen. Om de Rjjnlandsch-
Westfaalsche nijverheid van de buiten-
landsehe havens onafhankelijk te maken
zal Emden bruikbaar gemaakt worden
voor de overzeesche stoomschepen.
Aan den landbouw wordt de grootst
mogelijke welwillendheid toegezegd.
De zinsnede in de toonrede betreffen
de Emden luidt„In de begrooting der
buitengewone uitgaven van 't staats
spoorwegdepartement zijn de middelen
uitgetrokken om de Pruisische Noord
zeehaven Emden voor groote zeeschepen,
inzonderheid voor de Hanseatische trans
atlantische stoomvaartlijnen, bruikbaar
le maken. Er mag verwacht worden, dat
het met dezen maatregel beoogde na
tionale doel, het onafhankelijk maken
van een aanzienlijk deel van het Rjjn-
oin 'I zoo eens te noemen, slecht» eene
Isclic herinnering van hare oudere. Maar
i mag zg niet eens zoo nu en dan hg
in Zoodra zji hot weeshuis verlaat, zult
weer harer moeten gedenken, 't ls merk-
•n en druk liczig
handen opvallend beefden, hetwelk door den
i, niet werd opgemerkt, terwijl zyn vader
een onrnstigen Mik toewierp.
„Ja merkwaardig," antwoordde deze, ,oieis!Eo
toch is Hermaoo steeda een nel mensch geweest
zeer stipt in alles, waar het op geldzaken aan
kwam. De gerechtelgko verzegeling werd terslond
op zijne woning gelegd, maar hot kwam niet
en meubeU werden verkocht en het geringe
bedrag voor het meisja uitgezet Nu ga ik een
uurtje naar de sociëteit om de kranten te lezen."
voegde hij er met zichtbare verlichting aan toe
en stond op om zjjne jas aan te trekken.
Frits begaf zich .daarop naar zijne kamer om
daar zich in zijne boeken te verdiepen, waar
van er verscheidene op de tafel en op do stoe
len logen. Het gesprek had hern, hoe wist hg
zeil niet, een zeker gevoel van onrust meege
deeld, en tevergeefs zocht hg ei
van te geven.
I Nadat h|j eenigen tgd in de kamer
geloopen had, vond by het noodig, vi
i middel tot geruis telling
gebruiken, dat hem oog nooit io zjjne uit
werking bedrogen had. lig ging terug naar de
voorkamer, zocht in don hinuunzak van zjjne
iverjaa en haalde er eenen rozenkrans uit.
Dat was zeker iels ongewoons by een jongen
lokter, eo daar we voor hol innerlijke leven
an de hoofdpersoon van ons verhaal ook wel
vat mogen gevoeleo, zullen wü een korten te
rugblik werpeo op zjjne geestelykc ontwikkeling.
III.
Zjjne jongelingsjaren had Frits doorgebracht
de bedorven atmosfeer van hel liberale ainb-
naarsteven, want, al bekleedde zjjn vader ook
geon staatsambt, toch ooemde hg zich ,amb-
naar" en deed voor 't meerendeel der werke-
ljjfce ambtenaren niet onder in inwendige dorheid
vso levensbeschouwing. Hot armzalige, thans
zoo tamelijk versleten liberalisme, dat aan geen
lf maar voor zgnen zoon nastreefde.
Hiernaar was ook het opvoedingseysteem, dat
hghy zgnen Frits had toegepast, geheel gericht.
Daar do moeder weerstand bad geboden san alle
pogingen baars eebtgenoots, om baar geloof,
eenigite, nat zg als hnweljjksgift had mee
gebracht, te ondermgoen, voedde zjj den knaap,
zoolang zjj hem nog bjj zich had, op naar bare
godsdienstige beginselen, en de heer Weitmano
sarin niets andere zag dan domheid en
hygeloof, liet haar
t heil der menscbheid ziet ii
den vooruitgang en het hoogete geluk
aving zoekt; dat
in zoogenaamde best
leven na den dood voor
looniog en stial voor een praatje, en slechts
rjjkdoni en welslagen, door welke middelen ook
verkregen, voor het dool des levens houdtdat
liberalisme was ook de geloofsbelijdenis van
vader Weitmann, slechts in zooverre geïdeali
seerd, dat bü, zich zelf uitgesloten beschouwend
van zulke hooge doeleinden, deze niet voor zich
>n toe
geven, haar gang gaan, daar hg er zeker van
i, dat, wanneer het verstand maar kwam en
ir den invloed der school, der professoren
der medescholieren, de gewenschte ommekeer
de levensbeschouwing des knaaps wol zou
komendit bleet ook niet uit toen hj) io de
hoogcre klassen van het gymnasium zat. Nn
gevoelde Frits zich weldra te geleerd, om 's Zon
dags nog met zgne moeder naar de kerk te
gaan. of als by het deed, dan deed hy het om
baar, wie hg, in weerwil harer kwezelachtig
heid, zooals hg bet noemde, van gonscher harte
liet had. Natuuriyk was baar invloed voorbjj,
toen haar kind niet meer natst hoor knioldo
en zg niet moer kon werken op zjjn klnderlgk
gemoed, en andere gronden dan traoen on ver
maningen, kon zg dien langzamerhand tot jon
geling opgegroeidea knaap niet meer geven, en
daarom bepaalde zg er zich ten slotte bg voor
baar echtgenoot en zoon te bidden.
(Wordt vtruolgd.)