Katholiek Nieuws- en Advertentieblad No. 7. Zaterdag 18 Mei 1901. Vijftiende Jaargang. DE EEMBODE voor Amersfoort. Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricnm, Bussum, Driebergen, Eemnes. Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal on Zeist. Verschijnt eiken ZATEBDAQ. Abonnoiueutsprijii per drie maanden i Franco per post Afzonderlpe 1 0,40. f 0,05. BureauBreedestraat, 18 Amersfoort. Uitgave van de Vereeniging De Eembode. Prijs der Adv< Van 1 tot 6 regelsf0.30 Voor iederen regel meer-0.05 Correspondent!!!!! en AdverlenliSn moeien uiterlijk Vrijdagavond Front maken. Al dadelijk zeggen wij, dat eene par mantige houding door de -V. R. Cl. wordt aangenomen tegenover de jongste der liberale richtingen, die der Vrijzinnig- Democraten. Wat deden ze ook desunie te brengen in de groote liberale Unie Wel klaarde, volgens 't flbld., de toe komst wat op, toen Treub, onbekec-rlijk op 't punt van eigen candidaat bij eerste stemming, verklaarde bij de her stemming den clericalen geen steun te verleenen, niet direct en indirect ook niet. Toch is de verdeeldheid er, en ze is niet gering. Wanneer volgens een corres pondentie uit Zuid-Afrika de kleeding der arme Tommies scheuren vertoont, zoo groot als een kerkraam, dan is 't geen overdrijving de klove in de libera- lerij te vergelijken, bij de scheur in den bergrug tusscken Lamcnbach en Scliwan- denbach-Drienz in Zwitserland reeds vóór vijftig jaar ontstaan, nu een K.M. breed en bij voortduring toenemende. liet streepje licht, door 't flbld. waargeno men, moet een droomlichtje zijn geweest, er heerscltl dikke donkerheid, bot is con Egyptische duistere nacht, indien wij de -V. R. Cl. goed begrijpen. Dat blad schroei onlangsEr beslaat in ons land een Vrijzinnig-Democratische Bond, die aan de liberale partij den oorlog heeft verklaard; ook aan voor uitstrevende liberalen, die de Grond wetsherziening tot invoering van Alge meen Kiesrecht niet urgent willen ver klaren. Zijn leden voelden zich in de liberale tent niet langer thuis, scheidden zich if en vereenigden zich met de ra dicalen, van radicalen en democratischen stam, tot algemeen landelijke organisatie, om aan den verkiezingsstrijd deel te nemen als krachtig aaneengesloten part Aldus de voorzitter der constilueerende vergadering. „Er hebben zich plaatselijke kiesver eenigingen gevormd, die zich bij den Bond hebben aangesloten, en candidalen stellen in zijn geest. Zoo mogelijk in ieder district een eigen candidaat, heeft het voorloopig bestuur geadviseerd." Hierover is de N. li. Ct. ten zeerste gebelgd, en bepaalt daarom de houding der liberale kiesvereenigingen. „Zij kun nen niet beginnen, zegt liet blad, inet verklaarde geestverwanten van den Vrij- zinnigen-Democr. Bond candidaat te stellen of de candidalen der Vrijzinnig- Democr. kiesvereenigingen over te nemen. Wat bij herstemming mogelijk is, kan bij 't stellen van csndidaten in eerste stemming niet geschieden, zonder ver loochening van eigen karakter en moed willig prijsgeven van eigen invloed. Een liberale kicsvereeniging, die ter wille van den lieven vrede daartoe over gaat, dekt met haar eigen vlag een candidaat, die openlijk tegen haar op treedt. Daarom is front maken tegenover deze partij onzerzijds plicht." Het blad schijnt zich derhalve in 't gedrang te gevoelen, en aan scherp verweer te denken. Daarmee willen we evenwel de kansen der anti-liberalen, om bij de stembus-loterij een goed lol te trekken, niet overschatten. Het blijft voor een groot gedeelte loterij, en we weten hoe in-fataai één enkele stem soms werken kan. De Treubianen hadden wel de stout heid, de lijnen van liberale geleidelijkheid een paar mijlen verder door le trekken. Maar waarom moest de liberale Unie haar bekende circulaire uitvaardigen V Die immers was de lont, die aanstonds een ontploffing deed voorzien. En nu vreest de liberalerjj, oud merk, uit 't spoor te worden geworpen Zoo'n ongeval, dat is waar, zou zeker onaangename gevol gen hebben, want dan houdt die liberale fractie heelemaal op de kamermeerder heid 1e stempelen en T dierbaar Ministerie zou moeien plaats maken, ten minste voor een coalitie-ministerie, waarin 't roode merk geenszins mag ontbreken, 't Liberaal beginsel is een waar levens elixer, maar 'l roode element mag er niet bij vermengd worden, ook al zou 't beginsel, juist doorgevoerd, zulks mee brengen. Front maken derhalve. Kordaat is 't, maar niet consequent- ls eenmaal aan genomen dal 't volk politieke rechten per se bezit, zooals van liberale zijde verkondigd werd, dan is "t kleinzielig voor de gevolgen bloode achteruit te krabbelen. Dat heeft gewis de brave minister Borgesiua wel vermoed, met zijn technische verbetering van 't kies recht. Dit dierbaar Kabinetslid wilgeen grondwetsherziening om tot Algemeen Kiesrecht te komen, maar nog een paar technische verbeteringen en van de tienduizenden nieuwe kiezers, die hij vroed genoeg achtte, om door hun slem op de publieke zaak invloed uit te len. wordt het getal verdubbeld. Daarmee komen we dan heel netjes idoch heel secuur 'l Algemeen Slem- echt vrij dicht nabij. Loont het dan de moeite nog 0111 tegenover <lc Vrijzinnig- Democraten zoo lier front te maken 'i Tusschen hen en de liberalen is 't ver schil slechts gradueel en misschien zal "t hun werk zijn, indien 't afzakken naar socialisten] met minder schokken gepaard gaal. Neen de liberalen duchten het Hegeer- kasteel te moeten afstaan en mannen gekussem! te zien, met hen uit één wieg, maar kordaat genoeg om eiken slag boom weg te trappen. De moraal van deze fabel zal wezen, dat b.v. te Alkmaar, te Amsterdam, tc den Haag de zittende ledenFokker, Heldl, l'ijnakker Hordijk op feilen strijd rekenen kunnen. Bij herstemming tegenover een elericaul wordt 't werk lichter, want tegen zulk een Nederlander loopt liberaal, vrijzinnig-democraat en socialist gearmd in 'i vuur. Doch laat ze frontmaken en hun vrees voor de clericalen luchten. Wij, mis deelde»gaan onzes weegs en spannen onze krachten in, reeds tevreden, wan neer 't Uegcerkasteel ophoudt een fort te zijn, waarvan de schietgaten naar onzen kant gericht zijn. Eene vraag In onderscheidene anti-liberale bladen werd er reeds bij herhaling op gewezen, dat het Ministerie-Pierson eigenlijk ge leefd hoeft bij de gratie der tegenpartij. Op deu dag der eindstemming over de Legerwetlen werd dit ook door üc Neder landerhet orgaan van het Kamerlid de Savornin Lobman, betoogd. Volgens dit blad bleek het daghelder or hulp warei ich afscheidt!- bj; - wij di Voorwaar, de llesidenlitboile overdreef niet oo erg, toen zg Zaterdagavond schroei.Indien c oppositie er op uit geweest was, had zü too De machteloosheid van het Ministerie wordt hier dat zal niemand durven loochenen met grond geconstateerd zonder den steun van anti-liberale zijde zouden de opgesomde wetten alle beslist verworpen zijn. Maar zou het nu voor de anti-liberale partij in de Tweede Kamer niet eer aller, voor deze partij in iiaar gein- niet heilzamer, en voor de wuaraehti i -langen van ons go- heeie volk nie. Hachelijker zijn, indien de anti-liberale partij zich erop beroemen kon de aanneming van hovengenoemde rampzalige liberale wetten te hebben gekeerd 't Is maar eene vraag. BUITENLAND. Hoe wreed de Engelschen in Zuid- Afrika tegenover de Boeren te werk gaan bewijst een statistiek, die de Sngol- sche Regeering, voor het Parlement bestemd, heeft uitgegeven. Daarin wordt gezegd, dat van Juni 15)00 tol Januari 15101 034 gebouwen in Zuid-Afrika zijn verbrand namelijk in Juni 2, in Juli 3, in Augustus 12, in September 99, in October 189, in November 226, in Decem ber 6, in Januari 3. Maar onder die bedrijven, ilat de Engelsche troepen van Zuid-Afrika een ruïne trachten te maken, worden deze zalven door ellende en ziekte vreeselijk getroffen. Volgens mcdedeeling vanmajoor Mac- pherson heeft de typhus in het vyfmaan- delijkscii tijdperk van Maart tot Juli 1900, gedurende welken lijd zij lievig onder de Engelsche troepen in Zuid- Afrika heerschte, 12,148 personen aan getast op een legersterkte van 210,000 man, hetgeen overeenkomt met een ziek- tecijfer van 139 op de 1000 's jaars. Onder de 25,000 man te Bloemfon tein vereenigd, kwamen in 2 maanden tijds 2693 gevallen van typhus voor, hutgeen overeenkomt met een ziekte- cijfer van 210 per 1000 's jaars. Geen wonder derhalve, dat het gerucht geloof vindt, dat mevrouw Botha, die Maandag in gezelschap van eenige Hol- landsche dames per „Dunvegan Gaslle" scheep is gegaan, na daartoe „machti ging" te hebben bekomen van den opperbevelhebber der Engelsche troepen in Zuid-Afrika, lord Kitchener, geen ander doel daarbij heeft dan om presi dent Kruger over tc halen tot het slui ten van den vrede. Dal dit alles in overleg geschied met Kitchener is wel niet twijfelachtig. Maar waar toestanden ontstaan, zoo als de Engelschen in Zuid-Afrika beleven, is het licht le be grijpen, dat elk gepast middel wordt aangegrepen om daaraan eindelijk te ontkomen. Wel verneemt de Standard uil Pretoria, dat de verschillende Engelsche afdeelingen Transvaal en Oranje-Vrijstaat zoo volkomen schoongeveegd hebben, dat de nog strijdende Boeren allerwaar schijnlijkst geen nieuwen winterveldtocht kunnen doorstaan. Maar en hier komt een leelijke maar een teleur stelling noemt de correspondent 't, dat nu onbetwistbaar gebleken is, dat de Boeren weer geschut en ammunitie hebbenhij vermoedt dat 't opgegraven kanonnen zijn. Generaal Campbell op zijn tocht naar Middelburg, en Smith Dorriën op zijn marsch naar Wonder fontein zijn voortdurend lastig gevallen door Boerencomniando's, die veldgeschut en pompon» bij zich hadden. Ook blijkt, dat de Boeren zich in het oosten en westen van Transvaal weer samentrek- ki-n. Voorts heeft French verzuimd het t<- velde staande gewas te vernielen, zoodat de Boeren, die nog ongeveer 16,500 strijders lellen, volop mondvoor raad bezitten. Wel zeker, die French had ook het te veld staande gewas moeten vernielen, dan waren de Boeren er wellicht toe gekomen om zich door gebrek aan den vijand over le geven, en nu hebben ze volop voorraad in hun bezit. Wie weet of we nu na die bekendmaking niet heel spoedig vernemen, dat French om gezondheidsredenen naar Engeland wordt ingescheept. Want daartoe hestaai telkens gelegenheid. Het War Office meldt althans, dat 700 man van de Yeomanry aan boord van de Mongolian le Kaapstad zijn aan boord gegaan en 1 Juni te Southampton worden verwacht. De Can ebrook Castle is inet generaal Hector Macdonald in Engeland aangekomen. Het is een défilé van terugkeerenden, de eenen ziek, de anderen gekwetst, de meesten den oor log moe en hun terugkeer naar het vaderland eischende. FEUILLETON. Door het vlasland. e door zijn n de k jjvor en groote deugd.^Zgn tda,ii vandaan de talrijke greppels met de lange een allcrtreurigslen aanbü. Hoewel pastoor Sigournais een vrooljjk meur had, kon hü toch niet zonder eenige be klemdheid des harten voor zich uitzien over hel sombere landschap. Als bjj voor zjjn her- derljjko bedieningen uitging, had hg soms groote en als hij bjj ean „u rgewonnen, zaaide hot onderweg in de woesle gronden ran het moeras. Onder den voorjaarsregen kwam er misschien van de twintig graankorrels één ten bloeimaar als de pasloor later weer dien kant uitging, zag hjj toch hier en daar eenige roode, rose en blauwe stipjes in de een- toonige en naargeestige vlakteenkele bloemen wiegden hun kopje langs de slooten of in de greppels, en dan dacht de pastoor met tevre denheid .Kjjk, die heb ik nog gezaaid." Zijo grootste eerzucht hier op aarde was dei bloemen- eo vruchtenkweekerjj eu het verlan gen om op dat gebied iets nieuws voor den dag te brengen. Al den tijd, dien hg niet aan de studie, bet gebed of andere plicblen moest Ten opzichte vsn zjjn parochianen had de pasloor zich niets te verwijtenhg was ulljjd op hun minste wenken gereed, hetzij overdag hel- zjj dos nachtsop lijd wist hij goeden raad le geven aan jong en oud hjj predikte zonder de waarheden van het evangelie voor de "een- voudigen van geest en weigerde nooit eeo aal moes aan die eroin vroegen. Ais hij geen geld meer had, wat hem dikwijls overkwam, gaf bij wat groente ol zaad uit den tuin der pastorie, kool, erwten of boonen, al wat de t'jd mee bracht, en die gave werd altgd op prijs gesteld, want er was geen enkele boer in '1 heele dorp wiens inoesluin fjjner gewas opleverde dau de tuin van mjjobocr pastoor. In kalmte ging zjjn leven voorbjj en des te pijnlijker trol het hem dao ook, toen de revo- lutionnairc denkbeelden, die Parijs io gisting had den gebracht, ook naar zijn afgelegen dorp over sloegen. Onder zjjn pr—1u: gecsleljjke een grouten moed. In de omliggende de pastoor d Evangelie va tvolgeo hij zuu io zjjn pai tuin omspitten zoolang zt i laten, sr Goede Week van 1795, morgens de Mis met hel 's Heeren Ijjden gelezen j "P!»®». 011 1 i voor hem hoorn en telde op zjjn vingers de wien hjj de vorige dagen Ons Hee had, vergezeld door een kleioen jongen van veertienjaar, zjjn misdienaar, Lambinot gehcelen Hel kwam hem voor dal het getal nog niol compleet was, toen er op eens een vrouw voor hem kwam staan, die zeide: „Mjjnheor pastoor, de oude man bjj ons zal •l Was itond al stille a partij 1 r Witten, irscben bouwers, veehouders, palingvisscbers of genslekers waren geweest, begonnen nu politiek le praten en stadhuiswoorden i bruiken, waarvan de pastoor zelf, al kern ook Laljjo, maar hall den zin begreep. Na drie mooie preekeo over de eensgi beid had pasloor Sigournais de zekerheid, dat een deel der parochie hem verlaten hadde goede mao, die nooit iemand iels had inisdaao, had opeens vele vijanden, en die onverdiende andicbsp groeide steeds aan. Hjj bemerkte „Tachtig jaar. 't Is de groi misdienaar Lambinet". „Ik kom", zei de pasloor. ,'tlseen heel eind", onder. Gi oude vrouw, „e !t, hij woont aa voordde de pastoor, „i leo anderen „Dat is n De vrouw was echtei nog bezorgd. „Hoor lens," sprak ze, „een patrouille Blauwen be- snakt deD grooten wegals ze u tegenkomen, mil en ze u dooden." hoog boven den grond en "k Tt d" "T ^ndergi"in'10 ïon war'! ««-«- to ziende vrees der troebele tjjden hield de boeren in huis. De pasloor stapte flink aan, het hoofd een weinig gebogen om boter den weg te zien, maar anders lelie hjj nergens op. Al zjjn gedachten waren bjjeen in een stil gebed van aanbidding. Zoo gingen zij voorl, geheel alleen, door het moerassige land, door hun groote schaduwen in het avondlicht gevolgd. De zon was langzamerhand ondergegaan en pasloor Sigournais zag eens rond. H(j bemerkte dat hel voetpad eindigde recht voor hem bjj een akker, die er hall groen en hall wit uitzag. Het groene gedeelte stond nog tamelijk laag, maar bet indere daarenlegen was bedekr hooge, bloeiende stengels, die zacht bev up den wind uit de zee. den aanstaanden oogst. Hjj herkende ze en dacht bjj zichzelf: „Wie van die twee zal den goeden God door zjjn akkor laleo gaan Nau welijks had hjj die gedachte gevormd of de twee mannen haalden hem uit zjjn Iwjjfel. De aangeloopen en schreeuwde .Waag het niet over mjjn akkers te loopen, pastoor, of het zal je berouwen." Pastoor Sigournais onderdrukte de groote verontwaardiging, die opkwam in zjjn hart; hg stak enkel de drie vingers der rechterhand uil en zegende den man, die aldus sprak. Aan stonds zeide nu de tweede, de eigenaar van iel vlasland, een stoere kerel, die zgo grooten hoed had afgem ia het landspoedig had hi; zieke zijn Paaschcominuoie om naar de pastorie terug te kee-eo. De mis dienaar had nn de lantaarn aangestoken en gen ze door hel vlasland, gelijk zg eenige uren geleden hadden gedaan. Er was nu uie-

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1901 | | pagina 1