Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 41.
Zaterdag 11 Januari 1902.
Vijftiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn. Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs
r drie meenden i
Franco per postf 0,40.
Afzonderlijke nummert f 0,05.
BureauBreedestraat, 18 Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging 0e Eembode.
Prijs der Advertentitn i
Van 1 tot 6 regelt fo.30
Voor iederen regel meer- 0.05
Correspondenlidn en AdrerlenliSn moeien ulterlük Vrijdagavond
Bij dit nummer behoort
een bijvoegsel.
Het eiFste jaap der XX8 eeuw.
II.
Frankrijk mocht zich verheugen over
een bezoek van den Alleenheerscher van
Rusland. Met allen mogelijken luister
werd dit festein gevierd.
Het hoofdterrein der ontvangst was
het heerlijk kasteel te Coinpiègne. Maar
het militair nummer ontbrak niet. Voor
Duinkerken manoeuvreerde een eskader.
De Tsaar hield een revue over 100,000
Fransche soldaten, in de velden van
Rheims, die eenmaal de Maagd van
Orleans in triomf zagen doortrekken,
Frankrijks Koning Karei VII begeleidende
ter zalving en kroning in den St. Remi-
gius-dom.
De kern van het feest werd gezocht
in de toosten van President Loubet en
die des Tsaren, welke een nieuwe be
zegeling moesten beteekenen van de
alliantie tusschen het Fransche en Rus
sische Rjjk. Wel ging een ontmoeting
van den Tsaar en den Keizer van Duitsch-
land aan het bezoek van 't bevriende
Frankrijk vooraf, maar er moet geen
kwaad gebronwen zijnde Tweebondsche
vrede staat den Driebondschen niet in den
wegieder inwoner van Europa kan
rustig zijn, de wacht is verdubbeld.
En dan meenden prosaische mensehen
nog, dat de Tsaar een leening in Frankrijk
wilde sluiten, niet enkel voor uitbreiding
van 'l Russische spoorwegnet, maar ook
lot betere uitrusting van zijn ontzag
lijk leger
Zoo min als in ltali? was het anti-
clericalisme in Frankrijk voldaan, al heeft
het daar sinds lang een echtscheiding»-
wet. De Regeering voerde dan ook de
befaamde wet in op de geestelijke con
gregatiën, welke duizenden burgers uil
hel land dreef, die de jeugd onderwezen,
weezen verzorgden, kranken verpleegden.
Is dan de leuze van vrijheid en gelijk
heid teruggeroepen Wel neen. Maar
voor religieusen beslaat de vrijheid van
vereeniging. en tot het verrichten ook
van waarlijk socialen arbeid, slechts in
de mate, waarin de vrijmetselarij goed
vindt Ie dulden.
Nog waren de radicalen onvoldaan
hoe is 't mogelijk I
De Regeering had a gezegd, ze moest
nu b zeggenb was de opheffing der
begrooting voor Eeredienst, waarmee
dan het concordaat verviel en de schei
ding van Kerk en Staat een feit zou
worden.
Halt! riep minister Waldeck-Rousseau
hij wilde 't concordaat niet openlijk ver-
dieuren, hij gaf er liever de voorkeur
mi om het hier en daar te verdraaien
1 om Ie smeden tot een wapen tegen
de Kerk. Dat leek hem aanlokkelijker
toe dan de scheiding van Kerk en Staal,
hij kreeg zijn zin. Een man als Wal
deck-Rousseau zou jegens 't anti-clerica-
lisme geen verraad plegen.
De Regcering en alle welgezindcn
zouden haar hierin prijzen - deed heter
met een afschuwelijken kanker Ie bestrij
den, die in dat land de levensbron aantast.
Alweer overtreft het getal overledenen,
dal der geborenen, en 't moest juist
andersom zijn, zooals het in Duitschland
is. Hierop zinspelend had de oude Von
Moitke gelijk met te zeggen, zooals wordt
beweerd, dat Frankrijk elk jaar een
grooten veldslag verliest.
Hel conflict met Turkije slipt deze
kronykpen aan, wanneer ze eenige regelen
over Turkije op het papier zet.
In Duitschland heteere-saluut aan de
tombe, die vorstenlijken bevatdat van den
Groothertog van Saksen Weimar, nestor
der Duitsche vorsten, schoonbroeder van
wijlen Z. M. Willem lil, en steeds vol
sympathie voor Nederland. Verder aan
wijlen de moeder van keizer Wilhelm,
weduwe Keizerin Frederik. Hare vele
begaafdheden maakten hare jeugd als een
belofte voor de toekomst. Toen na korte
regeering keizer Frederik stierf, verstierf
ook voor haar die beloftenrijke toekomst
die werd beheerscht door keizer Wilhelm.
Van haar erfde hij vele gaven, ook
zijn sympathie voor Engeland, totaal in
strijd met de sympathie van zijn volk.
Ook met zijn hoofdstad, of liever met ha
ren gemeenteraad, is de toestand gespan
nen. De gekozen burgemeester is geer /ier-
iorni grata de benoeming blijft achter
wege, en beeldengroepen in de Sieges-
Allec behoeven de goedkeuring des Kei
zers, als hoogste kunslrechter. Maar
Berlijn zag een mooi kazernegebouw ver
rijzen. als een fort van schietgaten
voorzien. Dal voorkomt bij de Berlijners
de zucht om ooit onlusten te maken.
Een dag van voldoening genoot Wil
helm toen de Chineesche prins hem boete
aanbood voor de vermoording van
Duitschen gezant. Een vraag van elikette
had de scène bijna doen mislukken.
.Duitschland'» toekomst ligt op de
wateren"; dit gevleugelde woord des
Keizers moei do Vlootwet doordrijven.
En reeds drijven Duitsche kruisers voor
Venezuela's kust, herstel vragende voor
aangedane bcleediging.
Het Poolsche gevaar Welnu, bij zijn
ontmoeting met den Tsaar de twee
de extra mooie dag voor Keizer Wil
helm heeft dan Nicolaas, zijn keizer
lijke gebuur, kunnen verletten, dat ook
ten zijnent behalve 't Poolsch gevaar
ook een Finsch dito ontstond en hoe
hij dit bedwingt. Maar dit zal slechts
als terloops zjjn geschied, liet diploma
tiek gesprek zal verzekerd hebben, dat
de afreize naar Frankrijk, die onmiddel
lijk volgde, noch voor Duilschlund, noch
voor Europa don vrede ccnigszins be
dreigde.
Wellicht dat de toekomst daarop een
ander antwoord geeft. Maar Duilschland
behoeft niets te duehtenzijn toekomst
ligt immers op de wateren?
In Oostenrijk nog de leuze: Los van
RomeVeel in getal zijn deze losge
maakte» niet, cn 'i gehalte is evenmin
prima. De Duitsche Evangelische bond
stuurt vol Ijver agenten uit, maar dat
slaagt ook al niet naar verwachting.
Toch onthouden we aan die „Lossen"
de eer niet, van praktische mannen te
zijn. Ze werken in negatieve richting en
slichten geen eigen godsdienst. Zoo'n
werk bekwam immers aan 't Oud-kalho-
lieisme veel Ie slecht. Ze gaal heel ordi
nair lot een protestantsche gemeente
over. dal is veel goedkoopcr, men is in
eens klaar en zoo los als men maar wil.
Een ander losmakers-kweslie is sinds
lang in Uolicmen aan de orde. De
Tseehon willen het .los" van de Duitsche
de officieele taal doordrijven. Aar.
ministers kostte tiet hun portefeuille,
't lawaai bij de zittingen van 't Parlement
was voorbeeldeloos en de vraag rees of
er zich voorteekenen vertoonden wijzende
op een naderend einil van 't Parlemen-
tairisrne. Het los van Rome was er niet
vreemd aan.
Ook in deze kwestie verschijnt Leo
XIII als de ware Vredevorst. In een
schrijven aan 'I Episcopaat van Bohernen
en Moravië zegt de II. Vader o.a. dat
de bescherming der moedertaal mils
binnen zekere grenzen niet gelaakt
verdiend te worden. Maar ook hier geldt,
dal onder 't recht van bizonderen aard.
het algemeen het staatsbelang
niet mag lijden -, en dat de taak der
bestuurders in den Staat is, zonder de
billijkheid en het onverkort eigendoms
van ieder afzonderlijk aan te tasten,
liet uitbarsten van al te hartstochtelijke
bewegingen te onderdrukken. En al kun-
zij, die tot den geestelijken stand
geroepen zijn, wegens hun verschillende
afkomst, ook niet een gemeenschappelijke
taal hebben, zoo kunnen zij toch zijn
'én van hart en ziel.
Werd naar den II. Vader geluisterd,
-•r kwam een goede oplossing en niet
in de Tscchische taalkwestie alleen.
In Hongarije liepen de verkiezingen
niet naar wcnsch der liberalen af. Heeft
de stembus hen geslagen I (at zal ge
beuren zoodra de anti-liberale elementen
beter en vaster aan mekaar sluiten, en
:rre is het in het koninkrijk van
St. Stephanus nog niet. De Katholieken
laten zich overheersehen door hunne
tegenstanders. Maar de verschillende
konservalieve partijen ol groepen, kwa-
merkelijk vooruit. Voegen hij een
of andere kwestie de tamme liberalen
zich bij hen, dan kan hut eene wichtige
oppositie zijn. Dit belooft ten minste
voor de toekomst.
BUITENLAND.
Dinsdag heeft hel Chineesche hof zijn
plechtigen intocht gehouden te l'eking.
Dit feit duidt aan, dat hel einde geko-
is van de groote crisis, waardoor
China zoo lang bezocht is geweest.
De keizerin heeft dc vreemdelingen
begroet, die op de muren waren ver
zameld. Het Hof was gekomen langs
den Franseh-Belgisehen spoorweg van
Pao Ting Foe en om half twaalf
overgestapt op de lijn van Tientsin,
welke aan de Engelschen toebehoort.
Hel Hof is afgestapt te Mac-Hia-Foe,
op 3 KM. aUland van de stad; de
verdere tocht ging in draagstoelen.
Hel binnentreden van het Hof in
Peking bood een schitterend schouwspel
aan. De keizer, ile keizerin-moeder, prins
Tsjing, de jeugdige keizerin en verschei
dene prinsen gingen voorop, gedragen
in prachtige draagstoelen, omringd door
honderden dragers van banieren en
paraso'i. Deze waren op hunne beurt
prachtig gekleed en gezeten op paarden,
die schitterend waren opgetuigd.
De troepen van Yung-Shi-Kaï mar
cheerden voor den stoet des keizers uit.
De vreemde kolonie was opgesteld ten
zuiden der Tien-Wen poort. De keizer
de keizerin-moeder zijn in den tempel
gegaan en hebben er wierook geofferd.
Toen zij uit den tempel kwam, merkte
ds keizerin-moeder de vreemdelingen
op, die trachtten haar te zien over de
poort heen zij boog en groette.
Knielende soldaten sloten den weg,
die 4 mijlen lang was, geheel af.
Dal het militairisme zorg veroorzaakt,
vooral als inen voor ongunstige toestanden
komt te staan, gaat Pruisen nu eerst
recht ondervinden. De troonrede, waar
mede Woensdag de Pruisische Land
dag werd geopend, wjjst althans op den
ongunstigen toestand uit algemeen eco
nomisch oogpunt. Voor I9ÜI is een gun
stig besluit van het dienstjaar niet te
verwachten. De inkomsten van de staats
spoorwegen zullen belangrijk bij de ra
ming achterblijven. In de begrootiug
voor 1902 zijn de staatsinkomsten la
ger geraamd dan in het loopende be-
grootingsjaar, niettemin zullen de inkom-
met de uitgaven in evenwicht
blijven, zonder dat men tot het crediet
n den staat toevlucht behoeft te ne-
En bij de behandeling van de begroo
ting in den Duitschen Rijksdag gaf de
staats-secrelaris Ttiielmann eene uiteen
zetting van den financieelen toestand en
verklaarde Mijne vroegere verwijzingen
op den achteruitgang van den financi
eelen toestand, die vaak als pessimisme
opgevat werden, werden bevestigd; de
toestanden werden zelfs nog ongunsti
ger, dan wjj konden voorzien. Tengevol-
an de economische depressie daal
den de inkomsten belangrijk. De afzon
derlijken staten kunnen eene verhooging
van de bijdragen in de gemeenschap
pelijke rijksuitgaven niet meer dragen.
Het bericht, dat de Prins van Wales
naar Berlijn zou komen ter gelegenheid
van den verjaardag van Keizer Wilhelm,
is in geheel Duitschland niet al te best
opgenomen. De geheele Duitsche pers
noemde dit feit een achter-aan-loopen
Van Duitschland achter Engeland, en
vond 'l een schande, dat keizer Wilhelm
den Eiigelschman had uitgenoodigd.
De Norddeutsche Allgeineine Ztg. komt
echter met een toelichting en schrijft
Een Engelsch blad verklaart het op
handen zijnde bezoek van den Prins van
Wales als eene dringende uitnoodiging
van den Keizer. In werkelijkheid heeft
de Koning van Engeland door den am
bassadeur te Berlijn den Keizer laten
FEUILLETON.
In het stervensuur.
i) .Arme man!" riep Petrus vol medelijden
Dit. .dan beeft mg de goede God jnist le rech
ter tgd hierheen gezonden. Ik was op weg naar
het naaste dorp, loen ik uwe hut ontdekte en
mjj een inwendige stem zeide: Ga daarheen.
Petrns.'a, de goede God heeft mij gezonden
.be goede God? Wie is dal?"
.Acb, gij arme manWeet gij niet, wie de
goede God ia? Hoe zoudt gij hel ook welen,
daar er nog geen Witte Pater bjj u gewees
is. De lieve God is ons aller goede Vader, di
den bemel en de aarde, u en mg en alle mee
scben en dieren heeft geschapen. Wjj menacbe
zjjn zjjne kinderen, en als wg goed alsterven
komen wg bjj Hem in den hemel en zullen,
o zoo gelukkig worden, zoo gelukkig als wg
ons niet kunnen voorsteilen."
De grijsaard luisterde met ingehouden adem
op de eenvoudige woorden van den negerknaap
en vroeg daarna angstig, maar tevens blijde
.Kan Mbogo ook zoo gelukkig worden Mbogo
.Ja," zeide Petras verheugd, .gij ook kant
zoo gelukkig worden. Ut zal den Witten Pater
bjj n starendie zal u meer van God vertellen
en van den lieveo Jezus, van den bemel
van de bel. Dan zal hjj n doopen en dan kt
gij getroost slerveo. Eo laat me na," voegde
bg er by, .eens naar uwe wonden zien. Arme,
teerde voeten nader bekeken had, .wat moet
gy een pijn Igden! Goddank, ik kan u iels
Het deze woorden nam hg een fleschje met
een doorzichtig vocht eo een stukje lionen eo
begon met lietdevolte bezorgdheid de wonden
wogen zich de spieren <an het gelaat van den
zieke krampachüg, en «en aanhoudend gekerm
gal nieuwe pynen le kennen. Maar spoedig
werden deze minder onder de heilzame werking
van het vocht en hg gevoelde zich verlicht zoo
als hg in lang niet geweest was. Hij kon geen
woorden vinden om de toewyding van den
knaap te prgzen en hem zijoe dankbaarheid le
betuigen. Dasr viel de blik van den laatste op
de ledige waterkruik.
.Wat zoudt gjj er van zeggen, als ik de kruik
vnlde, i
b'ij. .Zeg mg, waar ik water vinden kan.
De grijsaard beschreef hem den weg naar
de bron en Petrus verwgderde zich met haas
tige schreden. Mbogo bleef als een ander mensch
achteriichamelyk gevoelde hg zicb veel beter,
en zijne gedachten hadden een gebeel nieuwe
richting genomen, ofschoon ook eeo gebeel onbe
kende. Het was hem een raadsel hoe de knaap
tot hem gekomen was, en een onbegrgpelgk
geheim, hoe by hem zoo lieldevol bad kannen
behandelen.
Toch is dit raadsel gemakkelijk op te lossen.
Nadat ia 1889 do bloeiende missie der Witte
Paters in Ruhaga aan het Midden Nvanza-meer
was verwoest, bg welke gelegenheid zicli de
onverdraagzaaamheid der Eogelsehe zeodcliogeo
op bel smadelijks! openbaarde, werd den Paters
na lange onderhandelingen, de provincie Boeddoe
gewezen, en zg legden aanstonds een buitei
gevolgen bad. De onvermoeide apostelen dooi
nog in Het heidendom verzonken neger, h
licht des gelools te schenken. Om gemakkelijk*
met de zwarten te kunnen omgaan, hedtendt
schrandere negerknapen, die eg gevormd hadden
tot onderricht in den cathechismus, tot vorple
ging van zieken en andere werken van harm
hartigheid, eeo arbeid, welke zich van af de
de missies had doen kennen.
Op dit oogenblik was er weder een Paler o
reis door de bewoonde streken van Boeddoi
De hen vergezellende knapen moesten overs
heen, om den verspreiden en van den we
wonendeo neophyten en catbechuraenen de plaat
maken. Op zulk een tocht
armen Mbogo gevonden. Zeker, de goede God
bad hem herwaarts geleid, opdat een
verloren schaap, nog in zyo stervensuur
kudde van den Goeden Herder zou worden
opgenomen.
Mbogo was nog niet van zyoe vt
komen of Fetrus trad weer bg I
Niet a!
o had bg di
uier gevn
•enige v
g be
heling gevraagd en plaat
zieke. Welk een vreugde verschafte hg I.
zgn kleine gave, en hoe bereidde tijj door zgne
vriendelijkheid het hart van den armen stervende
voor tot het ontvangen der genade!
.Nu nog slechts een beetje geduld, lieve
vriend I" «prak hg bg het heengaan. ,De Witte
Pater Is niet ver van hier; hy zal lersl nd
komen, als ik heul vertel, hoe ik u gevonden heb."
Met tuchtigen slap verwgderde zich de knaap,
terwgl de gelukkige Mbogo hem nakeek, zoolang
er nog maar iets van hein te zien was. Daarna
gaf bg zich aan zgn nieuwe gedachten over,
welke bet verschijnen van den vriendelyken
knaap in hem had opgewekt. Hoe gebeel ver
schillend waren zg van de verlwfllolende ge
dachten, welke hem voor oanwlgks een hall
unr nog gefolterd hadden. Nn zag hij den nade
renden dood met hoopvolle blikken tegemoet;
daardoor zou hg toch tot God gaan.
,De lieve God I" Mbogo had voor het gesprek
met Petrus nooit iets van Hem geboord. Lang
had hy slechts de booze geesten gekend, dit
naar het bygeloot van zgn vnlk, in de afschu
welgke afgodsbeelden bun woonplaats badder
en wien men menschenoffers bracht om hunne
toorn te bedwingen of gunsten af te rtneeker
Maar de weinige, eenvoudige woorden des jon-
gelings. welk een stroom van gedach'en wekten
zg niet bg hem op 1 Ja, God moest wel lief
goeil zgn, daar Hü hem, den armen, van a
verlaten man, dezen engel in measchengedat
gezonden had. Dankbaar erkende Mbogo deze
weldaad en grondde er de hoop op op verdere
genaden, en zonder nog recht te hegrypen,wat
bg deed, begon hg uit den grond zgos harten
te bidden.0 lieve God I laat de Witte Pater
lot rug komen. O lieve God I" Zoo lag bg daar
langer dan een ball nur «d herhaalde m t sleed»
leveodiger gevotl van geloof en liefde,0, lieve
God 1" Hjj was nu niet langer alleen zgn hart
sloeg dan ook sneller, loen hg in de verte de
stem van den terugkomenden Petrus herkende.
Deze liep met haastige schreden over liet baoz-
nenveld, en riep zyn ouden vriend reeds van
vei re toe: .Hier is de Witte Pater 1"
Eoke
I sterf
bed van den ouden man, voor dezen eene ver-
scbyning uit eeo andere wereld. Hg stak den
Pater zgne vermagerde banden toe en sprak
met van vreugde trillende stem,0, Vader, ik
verwachtte n!" Vriendelgk knielde de priester
nzasl den zieke, en terwgl bg zyoe hand greep
eo die bartelg'k drukte, zeide hg: .Waarom
verwachtte! gy mg?"
De grgsaard wees op de kruik en sprak met
tranen in de oogen.Ik heb bier al drie dagen
gelegen, zonder van plaats te kunnen verande-
mgoe krnik le vollen. Slechts uw kind, deze
vriendelyke knaap, heeft medeljjdeo met mg
gehad. O, gij zjjt zoo goed!"
.Kom, beste vriend," viel de priester hem in
de rede, ,'t goede, dat wg doen is niet de moeite
waard. Maar Een is er, die u veel grootere
liefde heeft beweren, en zoo wg goed voor u
