Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 42.
Zaterdag 18 Januari 1902.
Vijftiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs por drio Btudaa i
Franco per poitf 0,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauBreedestraat, 18 Amersfoort.
Uitgave van de Vereenlging De Eembode.
Prijs dor Advorteutiên i
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meer- 0.05
Correspondenten en AdvertentiBn moeien uiterlijk Vrjjdagavon.1
«oor ore hm het bureau bezorgd ijin.
Feestgaven
voor Z. H. den PAUS.
Vorige iy»tf897 85
Congregatie van deo H. Jozef 85, -
V. F. Heer legen ons buis 1.50
F. X. de V. met liefde3.50
R. E1--
Sm!.-
L. J, L. Voor den Roomscheo Paus 2
P. J. B8,50
N. N1.-
J. W. H. K. Op hoop van zogen 0.50
11. Lt.-
Een oud-zonaaf5.-
P. L1.-
J. DI. -
W. C. C. G. H1
J. Voor den Paus-Kouiog5. -
J. L. Ter eere van Z. H. de Peus 1.—
0,50
j H
a3.-
J. M. 1
o Wille
z. K. Voor Z. H. deo Paus
8. T. O. Tot i
Wed. H. Ter eer
r. H. Ter eere
i deo H. Antonius.
van Z. H. den Paus.
Wed. W. Tot aekere intentie
M.
Al woont de Paus Ie Rome,
Toch zal mgn gift er komen.
N. 2». Holde aan onzen H. Vader Paus-
ling Leo XUI
Mej. B. Tot zekere ioteotie
v. K. Op hoop dat onze zieke herstellen
Heiligheid
N. N8.50
r. L. Tot zekere ioteulie.
H. M. Voor den Paus-Koning.
Mej. C. K. Ter eere van den Pans
M
Mej. M. T. L
B. K
A. B
Mej. O. B
W. C. R
Vele no; ingekomen giften zullen in 'li
volgend nummer vermeld worden.
i jaap dap XX® e
III.
We slappen de Pyrenëen over. Het
leek niet of 'l volk reeus toebereidselen
maakte, om in 't a.s. voorjaar zijn koning
dan meerderjarig met vollen jubel
te huldigen, maar of de revolulionnaire
heksen-ketel te vuur was gezet. En in
dat land, waar 't grootste deel der be
volking in merg en been katholiek is,
woelt en wroet '1 anli-clericalisme, werkt
't werk der duistere Loge. In zoo'n geval
grjjnsl de anarchist zijn satansgrijns,
helpt omversmijten, wat hij kan.
Een meisje gevoelde kloosterroeping
i trad op raad van een pater Jesuïet,
haar biechtvader, in een konvent. Zie
daar 't materieel, waaruit een schandstuk
het tooneel werd gefabriceerd, en
datsteenen leverde voor 't bombardement
i kloosters en kerken, zoodal priester
religieus op zelfbehoud moesten be
dacht zijn.
Sinds slraatbetoogingen, vol op, en
Catalonië een beweging, die stuurde
een afscheiding van 't overige Spanje
i op zelfbestuur. Het conservatief Mini
sterie week, een liberaal met Sagasta
aan 't hoofd zou hervormen en 't land
redden enniets is gered, zelfs vol
gens de liberalen.
De financieele toestand bewoog den
Paus om genoegen te nemen in eene
bekrimping op het budget van Eeredienst
en poogt een concordaalsherziening te
voorkomen. Zal een Spaansche edilie
der Fransche kloosterwet wegblijven?
Alleen bezuiniging kan den tinanciee-
Ien toestand redden en generaal Weiier
wil de legerkosten verhoogenEn die
zelfde generaal en minister Weiier
conservatief of liberaal, naar gelang zijn
eigenbelang spreekt, wordt als aanstaan-
de dictator gedoodverfd. Zal in hem de
ziel van den Cid ol'van Gonsalvo di Cor
dova, ja hij kon Spanje redden Maar deze
namen behooren tol de geschiedenis,
die oude christen ridders herleven in
Spanje niet.
De kleine gebuur van Spanje, Portu
gal, zit eveneens vast aan de Vrijmet
selarij, die de regeering op haar hand
heeft en van den Koning geen verzet
duchtdan is hard van stal loopen
tegen de Kerk geen zware taak.
Van hoogerhand gelastte men sluiting
van eenige kloosters met de annexe
kerken, en 't volk, door anti-clericalen
opgehitst, nam het scheldwoord in den
mond, de stcenen in de hand, toen ver
dreven Fransche religieusen wilden aan
wal slappen. Altijd hetzelfde geweld,
dezelfde wapens, zoo. eischt het de
moderne vrijheid.
Willoos tegenover dc Loge, is Koning
Carlos, karakterloos tegenover de Boe
ren, maar vol lonkjes voor Engeland,
dat met egoïstische poeslievigheid beloont.
Waar de leeuw macht voorrecht houdl,
daar brult hjj in het rond ik ben koning
leeuw I Komt echter een der mindere
der minst nobele diersoorten den
woudkoning in 't gevlei en licht den
poot op, dan denken we aanIe coup
de pied de l'iine, of aan 'I hoerahdal
Bilderdijk voorzag in 't vers: nu is
Bilderdijk een Ijjk nu is Bilderdijk
gekist en wat dan volgt.
Laat de Wet nog een paar Tweefon-
tein-overwiniiingen bevechten, en de
Kaapsche Afrikaanders de Boeren-zaak
steunen, dan is Engeland geen blok
huis meer voor Lorenzo Marqués, wan
de Boefeti daar eenmaal rekenschap
vragen van de neutralileits-schennis,
door Engelands slaatje gepleegd.
Alsof geen wolken samenpakken aan
den Zuidelijken horizon, laat Engeland
zijn .rule the waves" over alle z
uitschetteren. Toch is het niet mei
oude forsche kracht, toch verwekt hel
niet meer liet ontzag van voorheen,
alleen de brutaliteit bleef onveranderd.
Maar eerst met de pen het koninklijk
lijk van Victoria gesalueerd, bij den
tocht naar het graf, waar de aardsche
majesteit lol stof vergaat. Een ruim
tachtig jarig leven en een bijna 64-jarige
regeeritig ware schooner geëindigd, zon
der die afschuwelijke oorlogsfakkel, die
Chamberlain op het gebergte van Trans
vaal wilde zien branden.
Doorzag zij 't onrecht niet van eischen
te stellen in 't binnenlandsch bcsluur
van Transvaal Meende zij, dat de Kroon
geen kwaad doen kan in een konstilulio-
neel land, en de ministerieele verant
woordelijkheid tie Kroon geheel dekt?
Den afgrijselijken bloedstroom, daar ont
sprongen en nog niet gestuit, voorzag zij
niet; en de koncentratie-kampen, voor
hoven des doods, verschenen eerst na
haren dood.
Dieu l'a jugée, silence.
Engelands bloei en grootheid, de uit
breiding zijner koloniën, thans 27s/« mil-
lioen vierkante K.M. oppervlakte, met
bijna 350 millioen bewoners mocht
zij aanschouwen zelfs eenige kruintkens
vrijheid, al was 't geen manna-dauw,
bereikten lerlanda grond. De fatale oorlog
werpt over het einde van dit leven een
duistere schaduw.
Duizenden menschenlevens verwoest,
milliarden guldens verspild, de toeleg
het Boeren-ras te doen uitsterven
Ie in puinhoopen veranderde hoeven,
ziedaar zooveel kwade posten, waar
tegenover geen goede posten zijn te
hoeken, zeker niet de Septembor-proola-
tnalie of de terechtstellingen, die er
kracht aan moesten bijzetten.
Toch is Engeland stekeblind, en zelfs
de oppositie zet niet vierkant voorop
herstel van den toestand, zooals voor
den oorlog. Albion zal eerst nog moeten
voelen, en 't voelt nu reeds geducht
door vermindering van invoer en van
uitvoer. Beide verminderen vergeleken
bij 't daaraan voorafgaand jaar elke
maand met eenige millioenenvermin
dering van invoer wijst op vermindering
van koopkracht, en wat de uitvoer be
treft heeft het aan dc concurrentie van
Duitschland, en vooral van Amerika, het
hoofd te bicden.
Voeg hierbij achteruitgang in polilie-
ken invloed 'l wordt b.v. van Hussische
zijde pei tinent gezegd, dat John Buil den
toestand van Mandlsjoerijc eenvoudig
te aanvaarden heeft, en de verlenging
van lluslands belangensfeer tot de Per-
sische Golf niet kan tegenhouden. Klinkt
het gerucht dan zoo vreemd, dat Enge
land naar bondgenootschap uitziet, en
ondanks zijne hooghartigheid een neiging
naar den Tweebond niet meer als een
fantasie wordt beschouwd?
Over het onmetelijk gebied, dal Enge
land bcheerscht, draagt thans Koning
Edward VII zijn schepter. Zijn zoon, de
prins van Wales, heeft aan de koloniën
een bezoek gebracht, ook aan Kaapstad.
Tijdens het leven van Victoria's Voor
ganger werden de Vereenigde Staten
van Amerika onafhankelijk van Groot-
Brittanje. Zal haar zoon het moeten aan
zien, dat tijdens zijn regeering een nieuw
Rijk ontstaat, de Vereenigde Staten van
Zuid-Afrika, na vrijmaking van Groot
Brittanje's heerschappij
BUITENLAND.
Omtrent Z. H. den Paus komen uit
Rome berichten, die bewijzen, dat Z. H.
in blakenden welstand verkeert.
Zondag heeft de H. Vader een 250tal
personen in audiëntie ontvangen, Italia
nen, Franschen, Duitschers en Ameri
kanen. Z. H. was zeer opgewekt en hij
heeft de pelgrims nog met krachtige
slem toegesproken.
Kardinaal Parocchi, vice-kanselier der
H. Kerk, heeft aan het Itaiiaansche
Episcopaat een rondschrijven gericht om
het katholieke standpunt te verklaren
tegenover de echtscheiding, waaromtrent
de regeering een wetsontwerp heeft
ingediend, dat niet streng genoeg kan
worden veroordeeld.
De minister-president in Frankrijk,
Waldeck Rousseau, is op reis om propa
ganda te maken voor de Regeering met
het oog op de aanslaande verkiezingen.
Op zijn doorreis te Toulon mocht hij
eenige bewijzen van sympathie voor het
Kabinet in ontvangst nemen, maar te
Saint Etienne b.v. was hij minder wel
kom. Zelfs vijandige betoogingen bleven
niet achterwege. Des avond hield hij
daar op het stadhuis eene redevoering,
waarbij een revolutionnair publiek aan
wezig was, In zijn rede durlde de mini
ster daar o,a. beweren, dat de seculiere
geestelijkheid voldoende wordt geacht
voor den Katholieken godsdienst. Voor
de loges is dat natuurlijk, naar het
hart gesproken, maar de Katholieken
hebben van Z. H. den Paus een andere
taal gehoord, die Waldeck niet vermag
te overstemmen.
De liefde des H. Vaders voor Frank
rijk blijft ondanks de treurige houding
zijner Regeering nog immer voortduren.
Dit blijkt opnieuw uit een brief aan
kardinaal Langénieux ter beantwoording
van diens nieuwjaarswenschen. Z. H.
Paus Leo XIII schrijft daarin o.a.
.Onder de welwillende wenschen, u
ingegeven door uwe kinderlijke liefde
om een weinig (roosl te brengen aan
Ons hart, is geen enkele Ons aangenamer
dan die, welke gij koestert met een vu
rig verlangen, dat Frankrijk moge terug-
keeren tot Christus. Het is inderdaad,
zooals gij zegt. Wij hebben uw vader
land bemind en Wij beminnen het nog
steeds. Daarom zijn Wij bedroefd het
te zien in den staat, waarin bet zich
bevindt, en Wij wenschen levendig,
dat het niet voortschrijde op zulk een
weg, maar dat hel integendeel door
de samenwerking en de inspanning der
menschen van goeden wil weder doe
herleven de oude glorie, welke het ont
ving van den Christus, die de vriend der
Franken is."
FEUILLETON.
In het stervensuur.
[Een ware gebeurtenis, verhaalt door eer,
Missionaris),
(Slot.)
,0, jt, de lieve God I" sochtte Mbogo, terwijl
hem de truea over de vermagerde wangen
rolden, .o, had ik Hem toch eerder gekend
Maak vertel mg nn van hem. och, vader, ver
tel, vertel tocht"
De liefde, den grijsaard verleend, had het
hart van den goeden onde wonderlijk
gemaakt, en de leerstellingen, welke bem de
s priester nn deed hooreo, drongen sjjne
aiel binnen als malscbe meiregen in de dor
stige aarde. De Peter begon bem te vertellen
'n eenvoudigen woorden, die tot het bartspra-
tea ea hem door de omstandigheden van bel
oogenblik werden ingegeven. Hjj sprak van
God, die zoo, maan en sterren, de aarde en
al wat daarin is, deo mangrove-, deo brood-, den
kokos- en den dadelboom, de bMaan en al de
planten, deo leenw, den luipaard, den
olifant, bet schaap, de geit, den bond e
andere dieren geschapen beeft; den menscb
echter heelt Hij geechepen naar zgn beeld, dt
e zoowel als den blanke-, Hjj heeft hei
als kind aangenomen en hem de geheele w
i geschonken. Daarbjj toonde de Pater d<
begeesterd luisterenden man een leekening ri
et paradijs, zooals bjj dis gswoon was lot tb
gemakkelgking van zjjo onderricht op zjjne re
zen mede te nemen. Hieraan knoopte hjj het
verhaal vast vso het geluk in dezen lusthof en
het nog veel groolere gelnk in den hemel, wel
ke den mensch zonder lijden of dood had kun
nen bekomen, als bjj het verbod vu God, om
van de verboden vracht te eteo, bad nageko-
Adams zonde en hare gevolgen boorde. ,0, hoe
slecht!" zucbtte bjj meermalen, o, hoe jammert"
Daar de Pater bem zoo goed gestemd zag leg
de bjj bem bet wezen der zonde nit, de gebo-
deo, die in elk menscheDbart geschreven staao,
de stem ven het geweten, die bem zegt: .Dit
moet gjj doeo, dat moet gjj laten," de boosheid,
die in de overtreding dezer geboden en de on
derdrukking van het geweten ligt. Toen de Pa
ter sprak van het vierde gebod.Eert vader
en moeder," werd Mbogo zeer treurig. ,0, va
der," verzuchtte hjj, ,ik heb ook zoons, maar
z|j hebben mjj geheel verlaten, rg wilden hun
armen, zieken vader heel niet meer zien."
.Dat is heel slecht," antwoordde de Pa!
.maar zjj weten niet, wat zg doeo. Maar troost
o, als ik in 't dorp kom, zal ik bon ook spre
ken van deo goeden God, en als zjj m"
looveo, znllen zij weder in den hemel
komeo." Bjj de uitlegging van bet vijfde gebod
flikkerde bet oog van den grijsaard en bj
levendig nit.0, vader, deze stem heb ik ook
in mgn hart geboord. Eens was ik zeer
op mjjo buurmanik zocht bem te dooden
met mjjo assagaaitoen ik echtsr wild*
slaan, boorde ik eeoo stem io mjjn binm
welke sprakGjj znlt niet doodslaan. Ik wierp
toen m(jne assagaai weg en wachtte tol
buurman weer tot mjj kwam. Ik gaf hem de
band en zeideNdega wjj zullen weer i
den worden." Toen gaf hjj mjj de band en
bleef mjjn vriend, tot hjj door de Arabieren
werd gedood. .Maar vader," sprak hjj, .«preekt
die stem ook oiet lot de Arabieren? Waarom
komen die dan en steken onze huizen in br
dooden onze krjjgers en rooven onze vrou
en kinderen?"
.Zeker wel," antwoordde de Paler, .die
spreekt ook lot de Arabieren; als zjj er
□aar luisteren, zal de goede God henoordt
en beslrafleo, want als men zonde pleegt m
men zich schuldig aan groote straffen."
Om den eenvoudigen Neger de boosheid der
zonde en bare verschrikkelijke gevolgen nog
beter te doen inzien, liet hjj hem een plaat
zien, die het ongeluk van eene in zonde geval
len ziel aanschouwelijk moest voorstellsn. On
der trotsche palmen en mangroven lag eeo
groot Negerdorp i de Arabieren badden het
overvallen en de botten in braad gestoken.
Bloedroode vlammen verhelderden deu donke
ren nacbt en io hno akeligen scbjjn zag bet
oog afschuwelijke bedrjjveo van wreedheid.
Overal lagen bloedige, verminkte lijken der
krijgers; anderen stonden met verwrong!
last aan palen, waaromheen brandende lakke-
bossen lagen. Jonge mannen, vrouwen en kin
deren stonden in lange rjjen aan elkaar geke-
tend en werden met stok- en zweepslagen weg
gedreven.
.Zie, zoo en nog veel erger," verklaarde de
prieeter, .doel de duivel met de ziel,
zonde ligt; doch wzt in de hel gebeurt, daar-
laken."
't geheel geen voorslelling
Mbogo was diep geroerd en de Pater meende,
dat het oogenblik aangebroken was, bem te
«preken van.de mensebwording van Gods zoon
en van Diens verlossingswerk. Hjj deed hel
weer met behulp van platen, het leven van
Jezus voorstellende, welke bjj den ademloos
luisterende met eenvoudige woorden verklaarde.
H(j loonde hem deo stal te Bothlehem, de vlucht
naar Egypte, de werkplaats te Nazareth, de ge
heimen van bet Ijjden, vooral het geheim der
verlossing op Golgotha en zeideZie beste
Mbogo, gjj zjjt wel arm en ellendig, maar gjj
zjjt nooit rjjk geweest. Jezus daarentegen, Gotls
zoon, de Koning des hemels en de Heer der
aarde, had het veel beter kunnen hebben dan
in een stal en aan het kruis. Zie derhalve,
hoe Hjj n heeft liefgehad, dat Hjj zoo arm heeft
willen worden, veel armer dan gij."
Mbogo kon slechts onder overvloedige tranen
zuchten: ,0, liere Jezus! O, lieve Jezus I"
No toonde de Pater hem ook de platen van
de verrijzenis, de hemelvaart en de verheer
lijking van Christus in den bemel.
Groot was Mbogo 6 verbazing en verrukking,
en verheugd riep hg nit: ,0, dat is schoon
O, lieve Jezus!"
.Zondt gjj nu wel bjj Jezns in den hemel
willen komen?" vroeg de Pater.
Mbogo keek verwonderd op, els gelooide hjj
zijne ooreo niet, en hg aprak met wjjteleode
stem,0, vader, kan ik dat dan
.Zeker, als gjj gedoopt wordt I"
.Wal is dat?"
De Pater verklaaide hem het doopsel, waar
door wjj van zonde gereinigd en tot kinderen
Gods aangenomen worden. Weer flikkerden
Mbogo's oogen en lig greep bewogen de hand des
.Hoe, kan ik een kiod Gods worden, vader
.Zeker indien gjj alles gelooll, wal Ik u heb
gezegd. Gelooft gjj, dat dat alles waar is?"
Mbogo bedacht zich oiet lang, maar sprak
met groeten nadrnk: .Vader, gg zjjt zoo goed,
wat gjj zegt, moet wel waar zjjo. Maak mjj tot
een kind Gods."
.Hebt gjj ook berouw over al owe zonden?"
Mbogo legde de hand op het hart en sprak
onder tranen: .0, vader, hel doet mjj hier zoo'n
pjjn. Ik ben zoo slecht geweest I"
.Maar on wilt gjj niet meer slecht zjjo, niet
waar 1" Spreek, Mbogo, bemint gjj God van
ganscher harte?"
.Vader," Mtwoordde Mbogo, ,ik bad een
vronw, die ik lief hadzjj is dood. Ik heb kin
deren en beb ben eenmaal liefgehad, maar se
dert drie jaren, sedert ik naar bet graf scbreid,
is er geen tot lujj gekomen om mjj te zeggea
.Vader, bier is banaoenwjjn, drinkhier is
zont, doe bet in uw eten 1" Zoo bleef ik in
mjjne ellende door alleo verlaten. Zie eens,
vader," voegde bjj er bjj, op het ellendig af
dakje wjjzend, waaronder bjj lag, .wat een ar
moedige hotZie eens, hoe weinig ik ben ge
kleed, hoe mijne voeten vergaanIk heb niela
meer op deze wereld om lief le hebben 1" Bjj
deze woorden richtte hjj zich op, met inspan
ning van alls krachten, en zeide: .Vader, zoo
ik God niet bemin, wie moet ik het dan doen
