Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 46.
Zaterdag 14 Februari 1003.
Zestiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Kaarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veeneudaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs par drie maanden
Franco per post10,40.
Afzonderlijke nummer*f 0,05.
BureauBreedestraat, 18 Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prije dar Advsrteatidn i
Van 1 tot 6 regel*f0.30
Voor iederen regel racer-0.05
Ter waarschuwing.
(Ingezonden.)
,,'l Wordt een rare wereldde socia-
liilische volksmenners spelen reeds den
baas. Maar zoo ver zouden we niet
gekomen zijn, als de socialistische schreeu
wers met hun ophitscrij en lastertaal beter
de mond ware gesnoerd. Als bv. man
nen, met christelijke beginselen. Katho
lieken, die voor hunne overtuiging durven
uilkomen op vergaderingen van socia
listen aanwezig waren geweest om de
onzinnige, goddelooze leerstellingen, die
daar worden uitgebazuind, te weerspreken
en de bedoelingen der raddraaiers te
ontmaskeren, dan zou de kracht dier
volksmisleiders wel gebroken zijn. Dan
zou hun de gelegenheid niet zoo gunstig
zijn geweest om den argeloozen werkman
te bedriegen en lot hun gedwee werk
tuig te maken.
Deze ontboezeming bracht mij aan
stonds in herinnering een ingezonden
stuk, dat ik onlangs in den katholie
ken „Gelderlander" aantrof. Eenzelfde
quaestie, als boven geopperd, werd daarin
besproken. De aanleiding daartoe was,
dat eenige Katholieken te Njjmegen een
lezing van mr. Troelstra hadden bijge
woond en genoemd orgaan den moed
had hun het verkeerde dier handelwijze op
zeer nette wijze onder 't oog te brengen.
Daarover nu gevoelde een Katholiek, die
mede ter bewuste vergadering aanwezig
was geweest, zich genoopt als zijne
meening te zeggen:
liet deuntje van Mr. Troelstra was naar
zaal juichte mr. Troelstra
hoofdzakelijk een veertig-
n ge-
Maar succes had iemand (zijn naam heb
ik niet kunnen vorstaanl die den moed had,
zijn meening te stellen tegenover die van
mr. Troelatra: dat deze juist geen katholiek
«as vond ik jammer.
Een feit is hot, dat er altijd tnonschon
zullen zijn voornamelijk uit de arbeiders
klasse dio -zonder ernstig nadenken der-
Iolijke redevoeringen aanhooren, en wanneer
o stellingen daarin vervat een beetje aardig
worden voorgedragen, er zoo langzamerhand
hcol wat van gaan gclooven. Worden die stel
lingen Hink weerlegd, dan is hot tegengil met
een toegediend.
Daarom kan ik het zoo geen Bchando
vinden, plat do zaal stampvol was.cn ik hoop
dat er onder de katholieken, die de rede
van mr. Troclstra aanhoorden, ccnigc znllcn
zijn die, door die rode daartoe opgewekt,
hom bij een volgende gelegenheid tc woord
lu liet waardige en zeer leerzame ant
woord, dat de Redactie van het voor
noemde blad op dit schrijven liet volgen,
merkte zij allereerst op, dal het, naar
hare mooning, de gegrondheid van hare
waarschuwing legen het bijwonen van
voordrachten als die van mr. Troelstra
slechts kan bevestigen, en ging dan
aldus voort:
i niet weinig toehoorders van
o gewoonweg nis vergil"
Mnar, meent iln inzcndci
«and. als onmiddellijk o<
ordt toegediend door een tlii
lil de voorgedragen stellin
Wij gclooven dat ook d
logging gemakkelijk oversell
ion door de veertig, die 01
bovendien a
geen kalm,
■oudig omdi
idigd debat mogelijk Ir
sten tegenstander Rf tc
Met dezen praktischen wenk, deze heil
zame waarschuwing der Redactie van
den .Gelderlander" is ook de boven
staande ontboezeming zeker wel afdoende
beantwoord. Wie toch in de meening
verkeert, dat heil te verwachten is van
een flinke weerlegging der drogredenen
van socialistische volksmenners, kent ze
niet. Het voornaamste doel dezer mis
leiders is om ook goedgeloovige christe
nen tol hunne bijeenkomsten te lokken
tot inprenting hunner rampzalige leer
stellingen en vooral om dan deze bezoe
kers tot tegenspraak te prikkelen (en
einde dan door spitsvondige redeneerin
gen en door een toejuichend gebrul van
geestverwanten den tcgcnslandcr bespot
telijk en belachelijk te nnken. Daarin
moet dan liet bewijs liggen, dat hij
verslagen is, en stelt men triomfantelijk
voor, dat zijn beginselen niet de criliek
der socialisten verdragen kunnen. Wat zou
«lus gewonnen worden mei een optreden
zelfs van ontwikkelde, wel bespraakte,
vurige Katholieken in vergaderingen van
socialisten V.Niets anders dan, dal ook
minder ontwikkelde geloofsgenoolen hel
voorbeeld gaan volgen, om die bijeen
komsten bij le wonen, gelijk de .Gelder
lander" terecht opmerkt, en nog wel
in de stellige, onnoozele verwachting,
dal de socialisten eens lot rede zullen
gebracht worden, doch zonder le beden
ken, dat de socialistische leer, die daar
wordt uitgekraamd, uok zijn genu
vergiftigen zou.
Wellicht herinnert men zich, dal vi
ettelijke maanden mr. Troelstra in „De
Arend" alhier ceno rede hield en lot
derwerp had gekozen: „II" briiiMimt
bcxehermtl door den liijhel en liet Wie
rookpot". Moest toen niet ieder Katholiek
erre beneden zich achten ook slechts
nota le nemen van dit verfoeilijk bedrijf,
minder zich aangorden om daartegen
debat te gaan? Ware dit toen toch
gedaan, lief eenige resultaat zou geweest
dat juist datgene, wat men vast
beraden wilde verdedigen ten spot zou
en en aanleiding geven lol schan
delijke tooueelen, waar hel, in zoo'n
vergadering vooral om Ie doen is. Hoe
onstuimiger en rumoeriger het er dan
toegaal, hoe meer daar gelasterd en
gcseholden wordt, des le harder wordt
Jan gesnoefd op een behaald succes, en
des te schooner wordt dan de gctcgcn-
om de zuur verdiende penningen
den tol socialistischon waanzin opge-
voerden werkman uit den zak te kloppen,
tol stijving der kis van de propaganda-
makende socialistische woelwaters. Als
hot socialistische Kamerlid Van dor
Zwaag onlangs reeds klaagde over de
eeuwige „herrie" in de vergaderingen
tusschen de leiders zijner partij, dan
meen ik, dat raijne bewering ook
hierdoor wonderwel bevestigd wordt.
In 'l kort gezegdvan de socialistische
volksmenners valt niet anders le loeren
dan ontevredenheid des geinoeds, ver
achting van godsdienst, orde en gezag,
haat tegen bezittenden, uitgezonderd
legen de kapitalisten, die zich aan de
spits stellen der socialisten en liet hardst
mee schreeuwen over de wanverhoudin
gen in du maatschappij.
Daarom niet bijeenkomsten bezocht,
waar socialistische leerstellingen worden
verkondigd, maar wél vergaderingen
bijgewoond, waar christelijke beginselen
worden beleden, en de eer van God
wordt hoog gehouden. Wél zich aange
sloten hij vercenigingen, dio opkomen
voor hare rechten, maar uok ervan
doordrongen zijn, dal het verkrijgen van
rechten ook nakoming van plichten
gebiedtbij vereenigingen op wier vaan
del eerbiediging van gezag en orde slaat
geschreven en in wier bijeenkomsten
manmoedig en lier teren schending
daarvan wordt geprotesteerd.
Ja, laten wij, Katholieken, ons steeds
nauwer vereenigen en in eigen vergade
ringen elkaar opwekken tol een vast
beraden strijd tegen hen, die door de
goddelooste en zedelooste leerstellingen
uil le schelleren liet meiischdom willen
verkankeren, die orde en gezag belagen,
vrede en welvaart onder hel volk Irach-
len tc vernietigen en op do schouders
van den armen misleiden werkman zich
willen verheffen met geen ander doel
dan ons dierbaar Vorstenhuis ten gronde
tc richten en op de puiucn daarvan
een maatschappij le stichten, die dan
oorlog verklaart aan God, Huisgezin en
Vaderland.
In dezen strijd is waarachtige winsle
Ie behalen naar lichaam en ziel, maar
niet in een strijd, die in vergaderingen
van socialisten moet worden uiige-
BUITENLAND
De Fransche kloostervervolgors zijn
liet eens geworden over de wijze, waarop
de congregaties zullen vernietigd worden.
In stede van in één stemming over liet
lot van alle congregaties le beslissen, zal
dat door meerdere stemmingen gebeuren.
De commissie, die uit de bureaux van
de vier groepen, uitmakende de meer
derheid der Fransche Kamer, beslaat,
beeft met Combes goedgevonden, dal
eerst zal gestemd worden over de -'8
onderwijzende congregaties, daarna over
de 24 prekende congregaties en dan
ten slotte over de Kartlmizers.
Combes heeft de commissie ook niet
in 't onzekere gelalen, Hoe hij de wel
zal uitvoeren. Hij deelde in die bijl
komst mede, dat de congregaties hoog
stens tol liet einde van het schooljaar
kunnen blijven. Ongeveer 3000 scholen
zullen gesloten worden. Uit voorzorg
heeft Combes reeds verklaard «iet de
kaliiiiels-quacftie te zullen ïtcllon op de
stemming van de kamer betreffende do
wijze van uilvoering der wetwet
op de stemming over het al of niet
voortbestaan van de eongrcgalies.
Olli bij dit werk geen Ijjd te ver
liezen, werd besloten geen amendementen
van de minderheden in overweging te
nemen, teneinde de congregaties zoo
spoedig mogeljjk het doodvonnis aan to
kondigen.
Daarentegen wordt beweerd, dat
een gedeelte van de .Union démo-
crulique," een der linksche groepen,
onder aanvoering van den heer Etienne,
heslist zai stemmen voor de artikols-
gewjjze behandeling. Of dit nog leiden
zal tot verwikkelingen tusschen de meer
derheid, valt moeilijk te zeggen, maar
wel is gebleken, dat dit ontstemming
onderling gebracht hoeft, en zeer goed
aanleiding zou kunnen geven tot eene
splitsing, die de tot dusver hecht aan
eengesloten partij aan liet wankelen
bracht.
Do zoogenaamde triomftocht van
ihamberlain in Zuid-Afrika is Vrjjdag
loelijk onderbroken door den Boeren-
veldhcer De Wet. Dez- heeft met 40
zijner getrouwen een onderhoud gehad
et Chamberlain, waarin liet warm is
legogaan, en waarin rechter Hertzog
ui Engelsehen Minister harde waarheden
voorhield.
De Wet, die het laatst aan het woord
mocht komen, beschuldigde de Engclsche
regeering, dat zjj do voorwaarden van
Vereeniging overtreedt. Chamberlain was
daarover zoo uil zijn humeur, dat hjj
weigerde eoil hom aangeboden adres
aan tc ncincn. Hij keurde het in de
algevaardigden af, dat zij een adres aan
boden, terwijl '-Ü «ie goede trouw van
hem zelf en de rogeering in twyfel
trokken, en besloot inet zelf de goede
(rouw van De Wel en de zijnen in
twijfel te trekken.
Toen Chamberlain zijn strafpredikatie
gctlindigd had, verklaarde Do Wet kortaf,
dal er geen samenwerking van burgers
mogelijk is, zoolang «'iet de Wet en
Chris Botha beweerden vertegenwoor
digers te blijven van het Boerenvolk
en in dit geval zou hjj, Clirisliaan De
Wel, een Itals larrig, zjj tiet niet een
FEUILLETON.
nachtelijk bezoek.
2) Ho dacht na over deze zeldzame gebeur
tenis. Wat moest dat beduiden Had de vrien
delijkheid der gastvrouw hem om den tuin
geleid eu zouden zjj kwaad lu het schild tegen
hem voereo? Hjj koo dal alles maar niel
begrjjpen en wist zlcb geen rekenschap te geven
van de schuwheid van zijn gastheer, v:
aankomst van zooveel meoscheo en va
geheimzinnig verdwijnen.
Daar ging de deur open en de pach'ei
aoheen weder. Zijn uiterlijk verried o
vrees, twijfel en zichtbare verlegenheid. Met
groots schreden stapte bij bet vertrek op ec
neer, stiet somlijJa onverstaanbare woorden uil
bleef dan weer slaan, legde den vinger op der
mond en overlegde als iemand, die in grooli
verlegenheid is en» naar uilkomst zoekt, doel
dezo niet kan vinden.
Eindelgk verscheen de huisvrouw met bei
avondmaal, -Jat zjj op latei zettezij noodigde
daarop de vreemdelingen met de grootste
deljjkheid uit, zich het goed tc doen sa
en zich mei dalgene tevreden to stellet
zjj in haast bad klaargemaakt. Mijnheer De
Lavoil ging met zjjn zoontje aan tatel
maar het wilde hem niet smaken, daal
de zaak nog steeds verdacht voorkwam
noch zjjn slnnrschcn gastheer, noch diens
komende vrouw recht vertrouwde.
Na het avondmail noodigde de vrouw bare
gasten uit zich ter rusle te begeven, zeggende,
dat zg slaap noodig laddeo na zulk een moei-
lijken dag. De pacliler, wien het zoor gewenschl
scheen zijne gasten te verwijderen, oam een
licht en verzucht hem te volgen. Hg bracht
hen één trap hoog, leidde hen door verscheidene
gangen, welke in het groole gebouw naar ver
bleef ten slotte voor eene deur slaan, welke,
naar de vreemdeling dacht, in een kleine kamer
uitkwam. Mgnheor De Lavoil had zich niet ver
in het e^nzoo roestige slot omgedraaid had,
giog de deur knarsend open en zij traden een
dieneo. De onvrieodelgke gastheer scheen hier
echter weinig notitie van te nomen i hg zette
de meegebrachte lainp neer en verwgderde zich
met dezelfde ongorostbeid, welke hg de
heelen igd getoond had.
Toen mgnheer De Lavoil met zgn zoontje
wat -echter eenige moeite kostte, daar slot
grendel in eeo slechten toestand verkeerden,
keek de kamer eens rond en onderzocht alles
met de grootste opmerkzaamheid, Hel
bestond uit een hed, een oude tafel en een
paar stoelen zonder leuning. Da muren waren
niet gewit of bebaogeo, maar bevonden zich
nog in den loeatand, waarin de bouwmeester
ze gelalen had, zoodat hel scheen, dat dese
hoek vao het buis bg het bouwen tot zooge
naamde rommelkamer was bestemd. Eène om
standigheid vooral trok bgzonder zgoe opmerk-
pachter nog dezen nacht veel gasten had vcr-
omstandigheid, toen hg eentg leven op iio Irap
loopen. Builen stonden menschen, die zacht mei
elkaar spraken, daarna voorzichtig den sletit-l
omdraaiden en heengingen, terwgl zg alle l-ven
vortneden. Toen zg weg waren, school mgnheer
Do Lavoil den grendel weg en poogde de deur
te openen, maar zg was werkelgk gesloten. Do
opgeslotene schoof nu ook weer den grendel voor.
Wat was men toch tan plan in dal huis?
En wie vreesde het meestdo een of de
ander? De pachter had zgo gast opgesloten en
deze weder gewaakt voor het binnendringen
vun zgoeo gaalheer. Wie vreesde het meest, en
Op het ergste voorbereid besloot mgnheer
De Lavoil niel le bed te gaan en over Eugenius
le waken, die weldra rnstig sliep. Hg blies z(jne
lamp uit en deod zgn best wakker le blgvon.
Lang bleef bet slil in buis, en reeds meende
hg, dal zgne vrees ongegrond was, toen hg
opnieuw voor zgoe deur hoorde loopen. Hg
bewoog zich niet op zgoen stoel en was vast
besloten zgn leven duur le verkoopen. Spoedig
ccbler verdwenoo de geheimzinnige bezoekers
weder op dezelfdo manier, als zg gekomen waren.
oeknrt
spoor -
nen, en hg zat als een beschermende engel
voor hel lied zgns kinds. Hul vuur brandde
lustig in don haard en verspreidde oen aange-
hel kon wol reeds middernacht zgn; daar kwam
hel hein voor, dat bg schreden onder zgn
venster hoorde. Daar hg echtor nog niet onder
zag, kon hg ook niet duidelijk onderscheiden,
waar de schreden vandaan kwamen of waarheen
zg gingen. Daarom giog hg langzaam naar hel
eenige venster, dat in de kamer was, en opendo
hel met de gruolsle voorzichtigheid tol op
liellt. Do nacht was donker on koudlig
onder hot vonster een menigte hooiden,
zich als de golven heen en weer bewogen. Allo
hooiden waren onlblool, zoodat het scheen
allen eoo boegen gast verwachtten.
Thans vordween zgne vrees en maakte plu
voor nieuwsgierigheid. Hg waagde het hel v
dat zgn gastheer hem goed opgesloten mee
en er geeo gedachten in had, dal hg in
verborgen luisterde en zelfs zgoe lalrgke gai
zag, Langzaam bewoog zich do stoet met ph
tige en zachte schreden door den groolen I
en naderde de scbour, dia 't dichts bg
hoofdgebouw lag. De benedenruimte werd lang-
zaïm-rlund geheel gevuld; hg lag dll alles door
«ohgalgk als luchlgal dienst deed, en juist
tegenover zgo slaapkamer lag, Maar, welk een
verheven schouwspel verloondo sich aan zgne
blikken. Achter in de schuur braadden ver
vervol, ook de lain stood vol, want oog steeds
wameo er meerderen bg. De mannen wareo
«schellen van do kindereo, dio in hel midden
eknield lagen. Do geostelgke las de heilige
lis, waaruit mgnheer De Lavoil opmaakte, dat
niddernacht voorbg was
In de schuur heerschte dc diepste stilte,
Allo oogen t
o lig
een plechtig, verheven oogenblik! Een boven-
aarsche zaligheid lr« op aller gelaatde vrouwen
hogen liet hoofd ter «arde, do mannen klopten
op de bunt en waren diep geroerd, de kinderen
snikten en keken verlegen naar den priester,