Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
HULDEGROET
X.
No. 19.
Zaterdag; 8 Augustus 1903.
Zeventiende Jaargang.
DE EEIBIDE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs por drie uuidis
Franco per portf o,40.
Afzonderlijke nummer»f 0,06.
BureauBreedestraat, 18 Amersfoort
Uitgave van de Vereeniglng De F.embode.
Prijs dar Adrsrtantita i
Van 1 lot 6 regel»
Voor iederoa regel meer
AAN
't Hosanna, PIUSklinkt, Die koml in 's Heeron naam
Wat ruischt die naam ons zoet, waarmee Ge aan Christenvolken,
Uw streven en Uw doel, Uw toekomst wilt vertolken!
Uw kindren dringen bij Uw komste juichend saftm
Hun huldegroet zweeft op der winden ailm
De wereld door, weergalmt langs zwarte onweerswolken
Hoog dreigend aan de lucht. Van uit des afgronds kolken
Verheft zich feller strijd. Maar wat de hel heraam'.
Gij zijt d'onwrikbre rots, waartegen woede en golven
Vergeefs zich storten en, in spattend schuim bedolven,
VergaanGjj Petra blijftDe Menschgeworden God
Heeft het, door d' eeuwen heen, gestaalde woord gesproken
De Petrus heeft steeds d' hel met al haar macht gebroken
In Pius leeft Hij voort, Die regelt 's werelds lot!
PAUS PIUS X.
't Wa» een groote en bljjde tijding,
die Dinsdagmorgen der wereld verkondigd
werd. Op dien gedenkwaardigen stond
werd van het balkon der St. Pieter aan
het op het plein verzamelde volk door
den deken der kardinaal-diakens, kardinaal
Macchi,met luidestemmevoorgehouden:
.Ik verkondig U een groote vreugde
wij hebben als Paus den doorluchtigen
kardinaal Josef Sarto, die den naam heeft
aangenomen van Pius don Tienden."
Het verheven werk, onder biddend
opzien ten Hemel, onder aanroeping van
den H. Geest aangevangen, was alzoo vol
bracht. Habemus Pontificem I Wij heb
ben een Paus 1 De Katholieke Kerk staat
niet langer verweesd. De jubelklanken,
hel eerst in het Vaticaan vernomen, toen
de beslissing gevallen was, en daarna
onder de trotsche gewelven der St. Pieter
en op het plein vóör de Basiliek met
zielsverrukking aangeheven, hebben aan
stonds de groote vreugde vertolkt, die
wjj, kinderen der H. Moederkerk, ge
voelden bij de mare, dat de Algoede
God aan Zijne Kerk weder een Paus
heeft geschonken, die het roemrijke
werk van den grooten Leo Xm met onbe
zweken moed voor de eere van Christus
en Zjjne Kerk zal voortzetten.
Wjj hebben weder een Paus in den
persoon van Zijne Eminentie kardinaal
Josef Sarto, patriarch van Venetië, die
in de rjjen van de Italiaansche priester
schap reeds heeft uitgeblonken door
deugd, groote geleerheid en zielenijver;
die door zijne persoonlijke eigenschappen
den algemeenen eerbied afdwong, en
wegens zijne goedheid, zjjne lieftalligheid,
zijn eenvoud, zijne vriendelijkheid en
zacht karakter aller hart voor zich wist
te winnen. De blijde zekerheid wordt
ons hierdoor reeds verschaft, dat de Zetel
van den H. Petrus weder is ingenomen
door een man, die even als zjjn groote
voorgangers de H. Kerk lot roem en
sieraad zal strekken. Daarvoor aan den
Algueden God onzen innigen dank!
De volgende levensbijzonderheden van
den nieuwen Paus ontleenen wij aanDe
Tjjd".
Z. H. werd te Rieso in hel diocees
Treviso, den 2n Juni 1835, geboren en
begon zijn studiën in zjjn geboortestreek.
Vervolgens werd hij gezonden naar het
collego van Castelfranco, in Venetië,
waar hjj in alle takken van onderwijs
buitengewone talenten ten toon spreidde.
Na een schitterend succes trok hjj het
geestelijk gewaad aan en kwam aan het
groot-seminarie van Padua. Zjjn pries
terwijding ontving hij in de kathedraal
van Castelfranco, uit de handen van
Mgr Antonio Farina, bisschop van Tre
viso. Hoe jeugdig ook, werd hem reeds
aanstonds de zielezorg voor Tombolo
toevertrouwd. In 1867 werd hij benoemd
tot pastoor te Salzano, in welke hoe
danigheid hjj zooveel apostolischen ijver
ontwikkelde, dat de bistchop van Tre-
viso hem tot de waardigheid van kan-
nunnik van het kapittel verhief. Proost
van het kapittel, vervolgens kanselier en
vicaris-generaal van den bisschop, vond
hij te midden van zjjn drukke bezig
heden nog altijd tijd voor de recht-
«treeksche uitoetening van de zielezorg,
vooral aan het seminarie van het diocees,
welk» geetteljjke bestuurder hjj was. De
uitstekende vorming dor geestelijkheid
was inderdaad het bijzonder resultaat
van zjjn bemoeiingen.
Een zoo brandende ijver bewees vol
doende, dat Mgr Sarto de ziel van een
bisschop bezat. De gehcelo geestelijkheid
van Treviso, hoe diep hel dan ook be
treurende hein te verliezen, juichte daarom,
toen z[j vernam dat do kansolior van het
bisdom in het Consistorie van 188+was
gepreconiseerd tol bisschop van Mantua.
Z. Emin. Kardinaal.Parocchi wilde aan
de stad Mantua, waar hij geboren werd,
en eveneens aan Mgr Sarto, wiens uit
muntende hoedanigheden hij had leeren
kennen, een bijzonder blijk vnn zijne go-
hechtheid cn vereering geven, toon hij
in persoon den nieuwen biBschop wijdde.
Nauwelijks in zjjn bisdom gevestigd,
hield Mgr Sarlo zich ijverig bezig met
het versterken van den priesterlijken
geest zjjner onderhoorige geestelijkheid
en met de verheffing van het peil harer
studiën.
In de openbare vergaderingen op de
congressen, met name dat van Piacenza,
voelde hij de bewondering en won het
vertrouwen der geheele Kerk van Italië
door zjjne diepe kennis der vraagstukken,
die in onzen tjjd het openbare leven be
roeren en de diepzinnigste geesten bezig
houden.
Ook muntte hjj uit door zjjn groote
administratieve bekwaamheid en rjjke
kennis van canoniek en volkenrecht.
Van den zielenijver en den geest van
werkzaamheid, waarmede hjj zijne gees
telijkheid wist te bezielen, gaf de luister,
waarvan de viering dereouwleosten van
den H. Anselraus en den II. Aloysius
van Gonzaga in het diocees Mantua is
vergezeld gegaan, voor geheel de wereld
de schitterende blijken.
Toen Z. H. Leo XIII Mgr Sarto den
12 Juni 1893 de onderscheiding van
het kardinaalspurper toekendo, hoeft de
H. Vader in den bisschop van Mantua
eer willen geven aan de meest verlichte
en diepste wetenschap met den onver-
moeibaarsten apostolischen ijver.
Den 15 Juni van hetzelfde jaar werd
hjj verheven tot de hooge waardigheid
van patriarch van Venetië. Ook bjj de
geloovigen van zjjn patriarchaat, aan
zienlijken cn geringen, wist Mgr Sarto
zich in korten tjjd op geheel buitenge
wone wijze bemind te maken door zjjo
nederigheid, innemenden omgang en voor-
beeldigen levenswandel. Zonder twijfel
zal het bericht van zijn Pauskeuze door
geheel Italië, doch bovenal te Mantua
en te Venetië met buitengewone geest
drift ontvangen worden.
Met de Koninklijke familie van Italië,
teD opzichte van welke hjj als inwoner
van hel Noorden, dat op wettige wijze
aan het Huis van Savoye gekomen is,
niet de rieerves in acht te nemen had
der geestelijkheid in andere doelen van
het Schiereiland, kwam hjj meermalen op
vriendschappelijke wijze in aanraking.
De verkiezing van Z. H. Paus Pius X.
Het Rome des Pausen bood in de
laatste dagen weder een vorhevon schouw-
«pel.lntrillendespanningstonden daarvoor
de St. Pieter duizenden uit alle rangen
en standen, priesters en journalisten,
burgers en werklieden, generaals en
prelaten, zelfs gezanten hunkerend naar
de tjjding of een nieuwe Pau» gekozen
was. Hun verlangen werd Dinsdagmorgon
bevredigd, toon kardinaal Mucchi, voor-
algegaan door een ceremoniarius-kruis-
drager en gevolgd door zjjne Conclaviilen,
het balkon der St. Pieter verscheen
het op 't plein verzameldo volk in
het Laljjn toe riep: lk verkondig u een
groote vreugdewij hebben als Paus den
Doorluchtigen kardinaal Josef Sarto, die
den naam heeft aangenomen van Pius
den Tienden"
De klokken der St. Pieter, en daarop
die van alle kerken van Rome begonnen
te luiden, en onmiddeljjk na de procla
matie van kardinaal Macchi verscheen de
Paus en zegende de menigte, die de
basiliek binnenstroomde. Het daverde
van toejuichingen.
De plechtigheden, daaraan voorafgo-
gnan, waren mede zeer in drukwukkend.
Toen de uitslag der stemming van het
Conclave, die kardinaal Sarto de vcr-
eischle meerderheid gaf, bekend was,
begaf de deken der kardinaal bisschoppen,
Mgr. Ureglia, zich met de dekens der
kardinaal-priesters en der kardinaal-dia
kens, Mgrs. Netto cn Macchi, naar den
gekozene cri stolde hom met luider stemmo
in hot Laljjn de vraag: „Aanvaardt gjj
Uwe canonisch voltrokken benoeming tot
Opperpriester V" Het bevestigend ant
woord van kardinaal Sarto werd door
den profeet der ceremoniën aan de
vergadering medegedeeld. Onmiddeljjk
schoven do aan weerzijden gezeten
kardinalen uit eerbied terzijde, en allen
haalden de troonhemels van hunne zetel
neer.
Daarop vroeg kardinaal Oreglia aan den
gekozene, welken naam hjj aannam en
het antwoord vernemende, deelde hjj het
luid aan allo kardinalen mede
De Paus heet zich Pius X.
Onmiddeljjk werd akle van do ver
kiezing en aanvaarding opgemaakt. Nadat
de Paus een kort en vurig gebod voor
het altaar had gestort, begaf hjj zich
in de sacriilie, waar hjj van zijne kardi-
naalskloeren ontdaan en in het witte
Pauselijk gewaad met rooden ichouder-
mantel gedost werd.
In deze kleeding keerde Pius X naar
het altaar terug, nam plaats op den
troon van de Evangelie-zjjdo, waar de
kardinalen voor hem kwamen neder-
knielen, de hand kusBen on do accolade
(omarming) ontvingen.
Na do zegon van Paus Piua X aan
volk en stad en wereld, die binnen in
de St. Pieterkerk werd gegeven, had
de tweede huldiging van Z. H. door de
kardinalen de zgn. obedientie plaats.
Toen de Paus do loggia verlaten had,
waaruit hjj den zegen .urbi et orbi"
had verleend, werd do groote doui van
het Conclaaf geopend. Aldaar, om zoo te
zeggen op deD drempel der Koningszaal,
stonden do maarschalk van hut Pauselijk
hof, de gouverneur van het Conclaaf en
de officieren en prelaten, die de
wachtdienst over de afsluiting van het
Conclaaf hobben waargenomen. Bjj de
nadering van den nieuwen Paua vielen
zjj op do knieën neder om Christu»'
Stedehouder hunne hulde te betuigen.
Pius X schonk hen zjjnen zegen en sprak
hen minzaam toe.
Vervolgens voortschrijdend tusschen
de dubbele haag edelgardes en Zwitser-
sche lijfwachten, bereikte de Paus met
zjjn gevolg, dwars door de Koningszaal,
de Sixtjjnsche kapel. In de sacristie
daarvan verwisselde hjj zjjn Pauselijk
plechtgewaad voor de bisschoppelijke
paramenten als bisschop van Rome, en
met don myter op het hoofd werd hjj
door twee kardinalen naar het altaar
geleid, waar hij na een kort gebed vol
gens oud gebruik plaats nam op zjjnen
zetel om de tweede huldiging vnn het
H. Collogo in ontvangst te nomen. Deze
tweede ceremonie, in de huiskapel
(Sixtina) van het Vaticaan, heeft de bo-
teekenis, dat de Paus als opvolger van
zjjnen voorganger bezit neemt van het
paleis.
Na afloop van deze huldiging, die be
stond in hand- en voetkus, verwis
selde de Paus zjjn gewaad voor stool
en schoudermanteltje en ontving eenige
leden van den hoogen Pauseljjkon adol.
Het werd laat in den namiddag, eer
Pius X, gevolgd door verscheidene kar
dinalen en ceremonitrii, zich in zjjne
Pauselijke vertrekken kon begeven.
Verschillend* bljsonderheden.
Volgens de Italiaansche bladen wordt
de verkiezing van kardinaal Sarto tot
Paus van allo zjjden inel vreugde begroot.
Kardinaal Sarto is dan ook een der
muest beminde prelaten van Italië. De
Venetianon beminden hem als een vader,
wegens zjjno zachtmoedigheid en de hei
ligheid zjjnor zoden. Hij heeft altjjd de
hand opgehovon Ut zegenen, nooit tot
slaan. Do gondeliers groeten hem eer
biedig als de bisschoppelijke gondel op
hot groolo kanaal voortglijdt on ze zei
den, dal, wanneer hjj Paus was, hjj hun
de deuren van het Paradjjs zou doen
openen om hen terug te vinden en op
nieuw te zegenen.
Pius X spreeki. liever het Venotiaan-
sclio dialect dan het zuivere Italiaansch.
Kardinaal Sarto kwam zelden te Rome
en achtte zichzelf niet geroepen tot de
hoogste waardigheid der Kerk. Maar,
volgens een Fransch blad, zag Leo XIII
in hem een der ernstigste candidaten
voor den Pauseijjken troon. Bjj zjjn
laatste bezoek aan den overleden Paus
sprak kardinaal Sarto over de vereering
der Venotianen aan het Hoofd der Chris
tenheid, orb(j voegend, dat nergons vu
riger en cenpariger voor een langen le
vensduur van don Paus gebeden werd
dan te Venetië.
„Ach," antwoordde Leo XIIL „wjj
hebben somwijlen een voorgevoel, dat
wjj spoedig rekenschap van onze daden
zullen moeten geven aan God. Maar
zondor eenige droefheid zullen wjj aan
een minder onwaardigen persoon de
eervolle maar verpletterende taak over
dragen om hel goddeljjk gezag op deze
wereld le vertegenwoordigen."
Toen voegde Z. H. erbjj.Misschien
zult gjj ons wel opvolgen."
Kardinaal Sarto hoordo deze woorden
met zichtbare verbazing aan, en toen hjj
antwoordde, dat zulk een taak vor boven
zjjn krachten zou gaan, ging Leo XII,
voort„Wij weten mjjn zoon, dat gjj
groote diensten aan de Kerk zoudt kun
nen bewijzen, want gjj bezit hoedanig
heden, die haar van groote waarde zou
den zjjn."
Zjjn goedheid en beminnelijkheid, de
op den voorgrond tredende eigenschap
pen van den nieuwen Paus, dit betee-
kent volstrekt niet, dat hjj niet krachtig
weet op te treden waar hel noodig is.
Integendeel, in zijn diocees heeft hjj met
vaste hand en doortastenden wil vele
verouderde misbruiken onder de geeste
lijkheid volkomen uitgeroeid. Ook heeft
hjj de algemeeno invoering der kerkelijke
muziek zonder aarzeling doorgedreven.
Do Italiaansche bladen gevoelen wel,
dot z(j van dezen Paus eeno zelfde hou
ding tegonover Italië te verwachten heb
ben als van Leo Xlilcorrect en besliat.
De eerste beslissing van Pius Xwas,
dat de zegening der menigte zou plaats
ben binnen de 81. Pieterskerk en niet
daarbuiten, om tc kennen to geven, dat
de Paus niet op Italiaansch grondge
bied zou komen.
Uitalles watreeds omtrent den nieuwen
Paus gemeld werd, mag men dus veilig
aannemen, dat hjj een meer dan gewoon
organiseerend talent bezit, bjj is een groot
vriend van eenheid in de actie der
Katholieken. Niet alleen heeft hij de demo
cratische en conservatieve groepen le
Venetië tot eenheid welen te brengen
en dat wel zonder ook maar eenigszins
eene dwingende of leidende positie le
willen innemen, maar hjj heeft ook in
zjjn diocees een machtig verbond van
alle parochiale, diocesane en andere
comités tot stand weten te brengen tot
