Katholiek Nieuws- en Advertentieblad No. 23. Zaterdag 5 September 1903. Zeventiende Jaargang. DE EEMBIDE voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist. Verschijnt eiken ZATERDAG. Abonnementsprijs per drie a Franco per post Afzonderlijke nummert Bureau Breedestraat18 Amersfoort Uitgave van de Vereenlglng De Eembode. Prij* 4*r Adwn*tw*tU»i Van 1 tot 6 regeltf 0.30 Voor iederen regel meer-0.06 Grondwetsherziening. Toen in 't laatst van Januari 1.1. de ongemotiveerdste en mei wet en recht den tpot drijvende werkstaking van het spoorwegpersoneel plaats had, stond ieder ordelievend staatsburger ten hoog ste verbaasd voor dit hoogst ernstige feit. Maar aanstonds werd het hachelijke van den toestand met juisten blik inge zien immers van bijna alle zijden werd verlangd, dat de Overheid kloek en on verwijld zou handelen, opdat in de toe komst dergelijke handel en nijverheid moordende stakingen voorkomen konden worden. En onder dien feilen druk der om standigheden, men weet het, trad de Regeering op, op een wijze, die eerbied en ontzag voor het Staatsgezag afdwong. De meesterlijke rede, destijds door den Minister-president in de Tweede Kamer gehouden, strekke om dit te bewijzen. Zij schonk, dat werd volmondig erkend, eene zekere gerustheid in de plaats van de bange onrust, die ons volk in die dagen te verduren had. De bijval, welke de Regeering ten deel viel, toen zij met de indiening der drie bekende wetsontwerpen der revo lutie in fiere, mannelijke taal den oor log verklaarde, was echter niet alge meen. Zachte heelmeesters traden schuifelend op den voorgrond om te trachten de wonden onzer maatschappij door kwakzalversmiddelen te bestendigen. De storm, die in het revolutionnaire kamp tegen de drie nieuwe wetsontwerpen opstak, gaf er de aanleiding toe. De gewone lastertaal, de razende criliek, en de revolutionnaire dreigementen be vingen schijnbaar sommige liberale ge moederen, die wel revolutie verfoeien, maar nu met vermaningen kwamen aan dragen, ora toch de revolutionnaire onruststokers niet door wettige middelen in hun schandelijk, eerloos bedriji te komen bemoeilijkenmen moest ze liever te gemoetkomend behandelen, was hun welwillend advies. Of dan het zwaard van Damocles in den vorm van nog gevreesder werkstakingen ons boven het hoofd bleef hangen, daaraan werd blijk baar minder gedacht. Tot zulk een onverantwoordelijk han delen trachtten die politieke waanwijzen in hunne angstige bezorgdheid onze Qiristeljjke Regeering te bewegen. Alsof de machtige stem, die weder zoo ver blijdend uit de talrijke Christelijke Bonden en Vereenigingen opging en ais een bazuingeschal over onzen vaderlandschen bodem weerklonk, vragend om recht en bescherming, door het revolutionnair alarm moest overstemd worden! Alsof van onze Chrisleljjke Regeering nog mocht verwacht, dat zij een volkomen triomf der revolutie hier Ie laude door plichts verzaking zou willen voorbereiden I In die benarde tijdsomstandigheden viel derhalve naast fierheid en beginsel vastheid, ook lafheid en beginselloosheid te conslateeren. Maar wijl zelfs uit den boezem van eigen partygenooten krach tige protesten opgingen tegen het, soms zich onbewust, heulen met de revolutie, werd eindelijk, zooals men weet, behen dig een politieke zwaai genomen, waar door men terechtkwam in de gelederen van hen, die voor orde, recht en gezag moedig in het krijt traden. Doch de vrijzinnig-democratische frac tie had in die critieke dagen reeds vooraf ervoor gezorgd, dat de aandacht eenigszins werd afgeleid, door indiening van een volledig wetsontwerp tot ge deeltelijke Grondwetsherziening. De ont werpers van dit politiek gewrocht, wenschten de hoofdstukken III en IV zoodanig te wijzigen, dat de mogelijkheid wordt opengesleld om hel algemeen stemrecht in te voeren, en dat niet slechts voor meerderjarige mannen maar ook voor dito meisjes en vrouwen. Krankzinnigen, armlastigen en veroor deelden zouden alleen uitgesloten zijn. Bovendien verlangen de heeren ook de Eerste Kamer geducht te wijzigen. Deze willen zij rechtslreeks door de kiezers lalen samenstellen in vijf groepen, de indeeling op dezelfde wijze als voor onze gerechtshoven, voor den tjjd van 9 jaren met driejaarlijksche aftreding van één derde, en niet uit de hoogstaangeslagenen maar uitoud-leden van Tweede Kamer, Stalen of Raden van gemeentenbe kende voormannen van landbouw, han del, nijverheid, wetenschap, kunst en vereenigingsleven oud-ambtenaren van bepaalde categorieën. Hiermede zijn de verlangens der heeren Drucker c.s. echter nog geenszins com pleet aangegeven. Zij willen de vrouw niet enkel kiesgerechtigde doch ook verkiesbaar maken voor parlement enz. Ora ons Parlement meer aan de eischen dier heeren te doen beantwoorden moeten ook vrouwen als b.v. mevr. Roland-Hoist, mej. Drucker enz. deze achtbare vergadering door hare tegen woordigheid komen opluisteren. Het eenige aannemelijke in bet voorstel der mannen is, dal zjj de mogelijkheid tot invoering van Evenredige vertegen woordiging willen openstellen. Met de gewone formaliteiten werd het wetsontwerp naar de afdeelingen verzonden, om daar le gelegener tijd in behandeling te worden genomen. De roode vrienden, die men met dit politieke kunstwerk in 't gevlei wilde komen waren echter ook thans, als immer, niet erg dankbaar, nog minder voldaan. Nauwelijks was dan ook de slorm der stakingen uitgewoed of zij togen aan het werk en na volbrachten arbeid dienden zij vóór enkele dagen een in hun geest verbeterd en omvang rijker wetsontwerp dan dat der vrijzinnig- i democratische fractie ter behandeling bij de Tweede Kamer in. Dit sociaal-demo cratische wetsontwerp heeft, naar „Het Volk" meldt ten doel lo. voor de Stalen-Generaal, de Provinciale Staten en den Gemeenteraad het algemeen kiesrecht in le voeren 2o. alle belemmeringen tegen het actie! en passief vrouwenkiesrecht uit de grondwet weg le nemen 3o. invoering der evenredige vertegen woordiging mogelijk te maken en 4o. de Eerste Kamer te vervangen door het referendum (de volksstemming). Om dit doei te bereiken, moeten 64 artikelen van de Grondwet gewijzigd worden of vervallen, zegt de „Tjjd", zoodal het wetsontwerp is verdeeld in 5 paragrafen, waarvan de eerste wijzi gingen in het Tweede Hoofdstuk (van den Koning) bevat, 2 die in het Derde Hoofdstuk (van de Staten-Generaal), 3 die in het Vierde Hoofdstuk (van de Provinciale Staten en de Gemeentebe sturen), 4 die in het Vijfde, Zevende en Elfde Hoofdstuk (Justitie, Financiën en Grondwetsverordening) en 5 die in de additionecle Artikelen. „Natuurlijk heeft dit welsontwerp," zegt de „Tijd" verder, „nog minder dan dat der Vrijzinnig-democraten eenige kans, om door ;ie tegenwoordige Kamer te worden aangenomen. Hoeveel tjjd echter, welke voor veel nuttiger zaken hoog noodig zou wezen, zal thans weder door het eindeloos gewawel der socialisten over algemeen stemrecht en volks- souvereiniteit verloren gaan?" Toch zal de nationale tjjd, die wellicht met de behandeling van het onzinnige wetsontwerp der sociaal-democraten nut teloos zal verspild worden, zeker gaarne worden prijsgegeven voor de stellige meening, dat het thans niet de minste kans heeft te zullen worden aangeno men. Doch de ontwerpers ervan zijn zichzelven volkomen bewust, dat zjj er voorshands niet mede slagen zullen maar de gelegenheid om over „algemeen stemrecht" zich uit te kunnen schreeu- en het volk achter de kiezers op te hitsen tot het verkrijgen van een recht, waarmede zij als 't ware hel be loofde land kunnen binnen stappen, is wel de indiening van zulk een politiek kunststuk waard. Over „algemeen stemrecht" iels meer in een volgend artikel. BUITENLAND. De verhouding tusschen Turkjje en Bulgarije wordt steeds meer en meer gespannen. Daartoe heeft ook alweer aanleiding gegeven een nota door de Porte aan Bulgarije toegezonden, waarin gedreigd wordt met gewapend optreden in Bulgarije indien hel eene opstand niet belet. Dat gewapend optreden wil zeggen dat zij, volgens Turksche zeden, de be weging in bloed zal trachten te sinoren. En daarvan heeft men ai vreeselijke voorbeelden gezien. Niet alleen in het bloed der Bulgaarsche opstandelingen zeiven, maar ook in het onschuldige bloed van vrouwen en kinderen. Uit de hoofdstad van Bulgarije werd Maandag dan ook geseind, 'lat in kringen, die met de regeering en met de opstan delingen in betrekking staan, vrjj de meening wordt uitgesproken, dal een oorlog tusschen Turkjje en Bulgarije op handen is. Slechts een wonder kan den oor log nog verhoeden. Men verwacht niet, dat een der regeeriDgen uitdrukkelijk zal verklaren, dat de vijandelijkheden begin nen, maar de drang der omstandigheden zullen hen tot oorlog nopen. De toestand is derhalve ernstig, dat ook Vorst Ferdinand van Bulgarije er zoo over schijnt le denken, be- wjjst het feit, dal hjj in 't begin dezer week van zjjn zomerverblijf in Hongarije te Sofia is teruggekeerd. Een telegram uit Sofia meldde Dinsdag reeds, dat de opstand in vele nieuwe districten is afgekondigd. Dit bericht wordt echter weer tegengesproken De Koning van Engeland is Maandag middag te Weenen aangekomen, ei met geestdrilt ontvangen. De koninklijke trein kwam te 6 binnen. Toen de Koning den salonwagen uitstapte werd hy met het „God save the King" begroet. Keizer Frans Jozef ging hem te gemoet. De souvereinen omhelsden elkaar zeer hartelijk, waarna de aartshertogen en de autoriteitenden gast verwelkomden. De Koning en de Keizer namen plaats in een rijtuig, ge trokken door vier paarden; langs den geheelen weg werden zjj levendig en harteljjk door de menigte begroet. De Koning dankte, minzaam groetend. Aan het gala-diner in den Holburg bracht de Keizer een harteljjken dronk uit op z|jn gast, welke door Koning Eduard van Engeland even harteljjk werd beantwoord. Koning Eduard benoemde den Keizer tot veldmaarschalk van bet Engelsche leger. Een „leve de Keizer" besloot zijn toost. De muziek speelde daarna het Uostenrijksche volkslied. De hoogbejaarde vorst Loeuwenitein, n der voormannen der Duitsche katho lieken, zal binnenkort, naar men zegt, de wereld verlaten en hel Dominicaner habijt aannemen, waarschijnlijk in het klooster te Venlo. Een telegram uit Berijjn meldt, dat de directeur van het dagblad, de „Volks- zcitung", veroordeeld is tot een jaar ge vangenisstraf, wegens eene beoordeeling van de weigering des keizers om een klein Poolsch meisje, dat met gevan genisstraf was gestraft wegens majesteits schennis, gratie le verleenen. Het artikel, dat den directeur van het blad deze straf op den hals haaide, eindigde aldus „De keizer behoudt zijne gralies voor aan luitenants, die vreedzame burgers dooden ten einde de eer der uniform te wreken." Een jaar gevangenisstraf maakt deze bewering echter nog niet onwaar, merkt de „Maasbode" terecht hierbij op. Dc Franscbe Regeering gaat nog steeds onverdroten voort met de con gregaties te verdrijven, niet alleen de onder wijsgevende, maar ook de congregaties, die zich wijden aan werken van lief dadigheid, en bevestigt eens te meer de huichelachtigheid van haar zoogenaamd democratische gevoelens. Te Rijssel is zelfs het weeshuis van Dom Bosco gesloten en nu staan hon derden arme weezen op straat. De direc teur van het weeshuis vroeg aan den commissaris van politie, die zeer verlegen was met de treurige zending, welke hjj moest vervullen, wat er van de arme weezen moest geworden. De ambtenaar FEUILLETON. Weldoes en dankbaarbeid. „Hoort gjj bet T" schreeuwde de aanvoerder. „Wcf met dea eriatocraatl Bindt heml" En dat geschiedde. Geen enkele der bedien den waigde bet naar hem toe te gaanelecbla de oude boekhouder, die pensioen had, omdat hg den beer Laurent too laog nad gediend, liet rich tien. Hg was getuige van de edele Terwijl de woestelingen Frame wegileeplen, begat de brare oude man tieh in den tuin, waar mjjoheer Laarent zich nog bevood, omdat de maan le beider scheen en hg vreesde toeb nog gesnapt te worden. De boeüioador vertelde hem alles. Mijnheer Laurent wilde aich losrukken en don troep achterna, om tlcb hun over le leveren. .Wat ia er aan mjjn laren gelegen, dat toeb c' el reeds nabg is Frans is nog jonghjj oeeft nog ean laag leven voor zich, ca nu moet xjj» Zjj bieldea hem echter mei geweld terug eo tjjae vrouw sprak ,3od en Je heilige Maagd tollen den ooscbuldige wel behoeden en het offer der Helde niet toelaten I Bovendien zal men morgen te Houaan de vergissing inzien en den jongen man op vrjje roeien «lellen. En al zon dit niet geschieden, dan knot gg door uwe vrienden te Parjjs voor zjjne iovrjjbeidslelliog zorgen, al zou bet ons ook one heeie vermogen kosten. Dit uitvaagsel der miitacbappg kan bovendien niet weeralaan aan de macht van bet gelo, bel zal hen in toom honden en Frans bevrijden." Mjjoheer Laureot overlegde bj) zich zeil. Hjj moest erkeoneo, dat zjjoe vrouw geljjk bad, maar toeb kwam bjj zoo maar niet lol kalmte. Eindcljjk verdween bet licht der maan, de nacht werd donker en de bekwame en trouwe zebip- pers leidden de bedreigde echtelieden naar de boot, welke weldra zacht laoga den oever dreef. Den geheelen nacht voer men door eo legen den ochtend legde men aan bjj eenen molen, welka eigenaar met mijnbeer Lanrent bevriend was. Hier blevea zg enkele dagen, om de noodigc voorzorgsmaatregelen ter vluebt le nemen. De molenaar galeek, wit ouderdom en grootte be treft, op den heer Laurent. Hjj wist een pas le krjjgen, en gaf als doel te kennen, dal bjj koren moesl Lalen verder 't land in. Toen de pas er was, trok mjjuheer Laureot de kleereu van den molenaar en de joflrouw, die van de molenaars vrouw aao, gingen op eeneo wageo, met twee tlinke paarden bespannen, zitten, die door een vertrouwden knecht bestuurd werd, en kwamen zoo, na lange en vele omwegen, gelukkig zooder gevaren, op eene plaals, waar zjj dea wageo moesten terugsturen. Hier vond mynheer Laureot hulp bjj een zjjoer voormalige handelsbedienden, die lange jaren in zyoe zaak was geweest; deze wist weer andere middelen en wegen te vinden, en nam andere vrienden in den arm. Zoo gelukte bet bem tea slotte orer de grenzea van Zwitserland te komeo, eo te Geoère eeo veiligo baveu te vinden. Dit duurde evenwel niet lang, doch lang genoeg, om door vrienden te Pargs alles in 't werk te laten stellen, om den edelen Frans te redden. Toen dit gebeurd was eo de boop tamelijk zeker wei, bel beoogde doel bereikt te hebben, ver lieten zg Genève, teneinde naar Duitecbland le gaan, en eerst le Frankfort aan dea Maio von den xjj ruit eu veiligheid. Uit Frankrijk kwaaien echter geen lijdingen van Frans on mjjoheer Laurent werd gebeol mistroostig. Hg deed zich zelf de bitterste ver wijlen, dat bg vroeger niet teruggekeerd was, om Frans te redden. Hg vond geen rost meer, ïlvoreos hjj met zjjne vrouw naar Genève was teruggekeerd, waar bg door zyoe vrienden tgdingca dacbt te krögeo. Dit vertrek bleek des te noodzakelgker, datr de oorlog togen de Repu bliek aau den Ryn uitbrak, en bet zelfs le Frankfort niet meer veilig wasook wi Genève zgn geboorteplaats. Nanwlgks te Genève aangekomen schreef mgaheer Lvurenl een aantal brieven, om einde- lgk zekerheid te krögeo, hoe bet Frans gegaan was doch deze hoop werd by den dag gerioger. Eensdeels ontving by geen antwoord, da personen, tot wie hg zich wendde, zelf ooder de valbgl waren gevallen, of uil Fraokrök i geweken, loen het Schrikbewind er ma los moordde; andeideels waren deiogewi berichten zoo onzeker, dat men er uil moeten afleiden, dat Frana eerder onthoofd, dan gered was. Werd mgnheer Laureot eerst door een hevige oornst gekweld (hans bering hem een diepe smart, welke hem geheel terneer drakte. „Ach," verzuchtte by dikwgls, „dat Frac leeldol Dan had ik nog iemand, wieu ik gered iortoin kon doen erven, als loon zgn kioderiyke liefde en trouw. Nu fc slechts eeo gevoel vao dankbaarheid in mgn hert koesteren vo-.r bem, die zich zeil opoflerde om mg het leven te redden." En dan slot grijsaard heels traoen. Lalen wg na lot Frans Tbouret terugkeereu, eo zien, wat er mei hem ia gebeurd. Zy, die hem op den bewuslen avond gevangen nan kenden mjjnheor Laureot oiet persconlyk wss dan ook geen wonder, dat Frens, die door dea praik vao zgn pleegvader er veel euder uitzag door bin voor mgnheer Laurent gebonden. Ook te Rouaso, wssr op dien avond heel wal gevangenen voor Pargs by elkaar werden gebrecht, gunde men zich geen Igd onderzoeken, of men den rochte voorbad. In de atad waren zg bekend en eene verwisseling kon derbalva niet pleats hebbendat geloofde men ook van mgnbeer Laurent. De slachtoffers werden in den donkeren nacht weggevoerd. Na oonoeme.'gk Igdeo en groots bezwaren werd ten slotte Pargs bereikt, en de gevangenen werden in de Conciergcrie, de groote gevangenis, gebracht, waar reedt zooveleo ge leden bidden. Frans werd geheel alleen in een der afge- legenste en diepste holen der menscbelgke ellende opgesloten. Het wes er zoo vochtig, dat het water langs de maren tfJroopniets bleef droog, dia de half vergane brilt, welke bem ten leger dieode. Geeo lichtstraal viel naar binnen, alechls een smalle opening in den mnur gif toevoer tot eenige lacht. Een ijieren denr sloot dit afeichteiyk kerkerhol, wier vroeger waarschyoiyk de grootste misdadigers bon wel verdiende itral hadden oodergaan. Voor elk ander dan Frans zou deze gevan genis een gruwel geweest zijn. Zgoe ziel echter was vertuid vao vreugde. Hy bad den braven man het leven gered, wieo bg de grootate dankbaarheid verschuldigd was, die hem bad opgevoed lot eeu flink en bruikbaar menacb, bem had liefgehad eo met weldaden overladen. Dit Innerlgk bewuatigo m akte töoe «iel bigde in den Heer en deed bem den dood kalm en io overgeviog aan Gods heiligen wil onder de vreeselgke valbgl afwachten Een doodelj|ke •title beersebte in deze lastbare duisternis. Slechts zelden drong eenig geluid tot bem door, en sla zulks geschiedde, wat bet geeo bigde

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1903 | | pagina 1