Katholiek N ieuws- en Advertentieblad
No. 34.
Zaterdag 21 November 1903.
Zeventiende Jaargang.
DE EEMBIDE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnomenteprije par drla maanden
Franco per pozt10,40.
Afzonderlijke nummer* f 0,05.
BureauBreedestraat 18, Amersfoort
Uitgave van de. Vereenlging De Eembode.
Prija dar AdvartaatMai
Van 1 tot 6re|el*
Voor lederen regel meei
Correspondents «n Adverteotiln moeien uitorljjk Vrijdagavond
Bij dit nummer behoort
een bijvoegsel.
Keeppant in de
(Slot.)
De nbiolute wereldlijke macht heeft
hare stadiën doorloopen; begonnen op
den troon is zjj afgedaald tot den midden
stand en vandaar gljjdt zij thans al tot
het volk. De laatste itrjjd moet nog ge
streden 't zal gaan om het volk, of het
ongeloovig zijn zal of christelijk, of de
revolutionoaire beginselen of de christe
lijke zullen zegevieren. Het liberalisme
beeft uitgediend, het jongere, het socia
lisme zai het eindbedrjjf spelen. De Kerk
staat gereedzij draagt in haren schoot
de eeuwige beginselen met de onfeilbare
beloften, dat deze de eind-zegepraal
zullen wegdragen. Nooit trad de Kerk
in voller kracht, in voller wapenrusting
op. De aanvoerder, de Paus, heeft zijne
legerscharen opgeroepen, van wapens
vcorzien, allen en ieder eene plaats aan
gewezen, zjjn orders en 't wachtwoord
gegeven. Orde en tucht heerschen op zjjn
eerbiedwaardige stem en gezag volmaakter
naarmate de vjjand nadert. Do onder
bevelhebbers van goddelijke orde, de
bisschoppen, door den H. Geest gesteld,
beschikken over eene geestelijkheid in
vollen eerbied en volgzaamheid aan hun
gezag onderworpen, eene geestelijkheid
volijverig, vooral in latere jaren werkzaam
onder het volk, om hel te vereenigen,
te orgaDiseeren, in dichte gelederen aan
eengesloten te vormen tot eene onver-
winlijke macht tegen den naderenden
strijd.
De vijand bevroedt den schier wan-
hopigen kamp door hem te voeren.
Volmondig verklaart bjj, dat de katholieke
Kerk de eenige macht is, die hjj in het
einde zal hebben tc bestrijden. Hjj ziet
haar leger als Balaam uit de verte; hjj
wil dit leger vloeken, maar gedwongen
zjjns ondanks spreekt hjj reeds van hare
toekomstige overwinning en zegepraal.
Vaodaar zjjn haat tegen den priester
onder het volk, die overeenkomstig de
voorscbriften van den H. Stoel de menigte
leidt, vereenigt, tot een ondoordringbaren
phalanx vormt. Hjj gevoelt het reeds:
alle pogingen om door misleiding en de
schitterendste beloften afvalligen te
maken, Katholieken voor zjjn vaandel te
winnen, leden schipbreuk; zjj werden
standvastiger en trouwer en talrijker
De Kerk gaat een groot, een onschat
baar voordeel tegemoet. De tusschen-
partjjen verdwijnen, de halfslachtigheden
houden op, meer en meer worden zjj
gedreven tot dc enkele keuze: Vóór of
tegen Christus. Deze zuivering zal de
Kerk ten goede komen. Het socialisme
ontbolstert meer en meer en laat ieder
den kern zien, dien het omsluit, het
anarchisme: In den tweestrijd zal men
hebben te kiezen en deze keuze zal
zonder twjjfel zeur velen terugvoeren
tot den schoot der katholieke Kerk. Do
voorbereiding daartoe is reeds bewon
derenswaardig een goed eindweegs ge
vorderd. Wat een kentering ten goede
binnen etteljjke jaren I Hoe werd nog
kort geleden de Kerk gehaat, de geeste
lijkheid verfoeid, hoe werden de Katholie
ken op alle inogeljjke wyzen en met de felste
wapens bestreden, en thans... wordt de
Kerk gewaardeerd, hare organisatie en
kracht bewonderd, hare zedelijke invloed
en inwerking op de lagere volksklassen uit
bundig verheerlijkt, tot de wolken wordt
zij verheven als de vaste burcht tegen
over de revolutie. Wat voor eenige jaren,
om ons tot ons Land te bepalen, eene
onmogelijkheid scheen, is feit geworden
't dreigend socialisme dreef de vjjande-
ljjkste partjjen te zamen't monsterver
bond kwam tot stand, Geneve en Rome
vereenigden zich en brachten tot waar
achtig heil des Vaderland een Christeljjk
Ministerie. Genève heeft door ondervin
ding hare bondgenooten leeren kennen,
de haat heeft plaats gemaakt voor waar
deering, 'l wantrouwen voor vertrouwen,
zjj ziet in Rome den trouwsten bondgenoot
voor Vorstin en Vaderland tegen de
revolutie.
De Kerk gaat een schitterende toe
komst te gemoet. In het heden open
baren zich reeds de komende dingen.
Eeuwen lang heelt zjj den strjjd gevoerd
en in dien strjjd het absolute konings
schap zien ondergaan, de staataalmacht
van het heerschend liberalisme zien ver
zinken, zjj alleen bleef en verheft zich
thans als een machtigen reus tegen het
absolutisme des volks, tegen de revolutie.
Alle aanslagen tegen haar zjjn jjdel ge
bleken, de strjjd verhoogde slechts hare
levenskracht. Met den dag neemt zij toe
in macht en zedeljjken invloed. Hare
stem wordt met eerbied vernomen, hare
grootsche verschijning ontlokt de schoon
ste lofzangen aan de lippen der vjjanden,
hare onvergankelijke beginselen zich lenig
plooiend naar de behoeften des tjjds,
hare ineengesloton orde en machtige
hiërarchie dwingen hare bestrijders tot de
erkentenis, dat zjj de eenige macht is,
bestand tegen de revolutie. En de
Paus?!men heeft zjjne rechlspositie
willen verwoesten, zijn invloed vor-
nietigen, hem daartoe geschrapt uit de
rjj der regeerende vorsten, hem terug
gedrongen als gevangene in het Vaticaan.
en ziet nooit is de verschijning des
Pausen grootscher geweest, zjjn zedeljjke
macht uilgubreidcr, zjjn invloed in
grijpender: hjj slaat daar niet de glorie
der onfeilbaarheid omstraald als de
leeraar van vorsten en volkeren, als een
andere Jozue zjjn volk in machtige leger
scharen verdeelend en aanvoerend ter
verovering van de vrijheid der Kerk,
van de rechtsmacht des Pausen over de
christnnnatiön, tot dc eind-zegepraal over
het absolutisme des volks, do revolutie I
Tegenover het volk inet de roode vaan
in top, heelt hjj zjjn volk verzameld en
geordend onder de eeuwige beginselen
des Evangelie'*, geschaard onder de
banier des kruises, waarop met vlam
mende letteren de belofte straaltIn
hoe signo vincis: in dit teeken zult 'gy
overwinnen 1
Voorzeker, de strjjd zal hevig zjjn, zoo
hevig, dat daarbij vergeleken de Fnuueha
revolutie slechts een voorspel zal bljjken.
't Zal zjjn volk tegen volk, ontelbare
massa's tegenover elkander. Aan weers
zijden zullen alle krachten zich vereeni
gen 't zal van de zijde des vjjands een
strjjd zjjn op leven of dood, met de
woede der vertwijfeling gevoerd, Op
eenzelfde terrein van Staat en Maat
schappij zullen beiden elkander ont
moeten, beidon met hun idealen, - het
eene onbereikbaar: anarchie, het
andere gebaseerd op het Evangelie
Gods,— gezag en orde: de christelijke
democratie. Verwoesten en vernielen der
bestaande orde zal het werk zjjn der
anarchisten de verdediging, het behoud
van de door Christus gestelde orde zal
het werk zjjn der Christelijke democraten.
De revolutionnaire anarchie zal zelf be
graven worden onder de neergerukte
puinende christelijke democratie zal
zegevierend daarop verrjjzen, het gansche
terrein veroverend voor de Kerk. De
Paus, de overwinnaar in den laatsten
strjjd tegen het absolutisme, zal zjjn
rechtspositie geljjk in de middeleeuwen
onder de christenvolkercn hernemen,
Kerk en Staat tot heil der menschheid
in harmonie weder voreenigen, met het
zuurdeeg des Evangelies do Maatschappij
doordringen, den Staat op christelijke
grondslagen opbouwen volgens de begin
selen door Leo XIII reeds verkondigd.
Ziedaar het naderend keerpunt in de
geschiedenis. De Kerk volgt de leiding
van Gods Voorzienigheid in de ge
schiedenis. Zjj hecht hare zaak nimmer
een bepaalden vorm van regeering,
een of andere klasse der maat
schappij; harc beginselen In hun
wezen onveranderlijk zjjn rek- en
plooibaar voor alle tjjden. Zjj huldigt de
monarchie, geeft hare goedkeuring aan
den constiiulioneelnn regeeringsvorm, zij
vereenigt zich inet de republiek, op voor
waarde alleen, dat de godsdienst volgens
do verordening van Christus worde go-
eerbiedigd, zjjne vrijheid onder do vol
keren niet worde belemmerd. Evenmin
bindt zjj hare zaak aan eone bepaalde
maatschappelijke klasse of stand. Thans,
nu de lagere klasse wordt bedreigd,
soms zuchtend onder het juk van het
egoïstisch kapitalisme, medegesleurd te
worden door de dwaling van 't socialisme,
strekt do Kerk tol haar behoud hare
armen uit, zjj treedt op als hare ver
dedigster, zj) eischt voor haar de rechten
op, zjj wjjit haar den weg tot lotsver
betering, tot een monschwaardig bestaan.
Karakteristiek wordt Leo XIU de Paus
der werklieden genoemd. Aan de christe
lijke democratie, als de teekenen niet
bedriegen, behoort de toekomst; door
haar zal de laatste strjjd worden ge
streden, door haar de overwinning be
vochten over hot absolutisme der wereld
lijke macht, en derhalve de democratische
regeeringsvorm de meer algemeene wor
den, waarin de Kerk onbelemmerd vrjj
zal optreden en de Paus als Plaatsbe
kleder van Christus in volle rechtsmacht
zal worden hersteld.
BUITENLAND.
De hertog dTJrtel, die door eene
beroerte getroffon werd, op hel oogen-
blik, dat hjj in de vorige week een rede
voering uitsprak bjj gelegenheid der in
huldiging van een monument, opgericht
ter nagedachtenis van den deken der
St. Gudulckerk, is Zondagavond over
leden. Hertog Jozef Karei Marie d'Ursel
is geboren den 3en Juli 1848 Ie Brussel.
Hjj was derhalve 65 jaar oud. Zjjn
vader vertegenwoordigde lange jaren het
arondissement Mechelen in den Senaat,
van zjjn zoon op 14 November 1899
voorzitter werd.
De overledene had tal van ridderorden,
o.a. die van den Nederlandschen Leeuw.
„Hoel het leven van den hertog
d'Ursel," zegt de XXi'tSiicli, ,ls een ge
loofsbelijdenis geweest. De parochianen
van St. Gudule zagen hem elk jaar op
H. Sacramentsdag en op den avond van
Witten Donderdag voortschrijden achter
het H. Sacrament. Zjjn redevoeringen in
den Senaat droegen den stempel van zjjn
geloofsovertuiging. Alleen het veilangen,
om de Kerk te dienen en mede te wer
ken tot de zegepraal der beginselen van
het Catholicisme, deed hem zich werpen
op de politiek, waartoe hjj van naturo
weinig neiging gevoelde."
Koning Chrisliaan van Denemarken
hoeft Zondag zjjn veertigjarig regerings
jubileum gevierd. Hij is de nestor der
vorsten van heel de wereld Z. M. Is
85 jaar geniet in hooge mate de
gonegenheid van zjjn onderdanen, en
verheugt zich nog in het bezit van een
sterk gestel. Door de huwuljjkon zjjnor
dochters, (een is thans koningin van
Engeland, een andere de weduwe van
czaar Alexander 111) is koning Christiaan
met de voornaamste vorstenhuizen van
Europa verwanl.
Uit Konitantinopel wordt gemeld, dat
do eerste dragomans van du Oosten-
rjjksche en Russische gezantschappon
zich Dinsdag naar Yildiz Kiosk begaven
om een spoedig antwoord op het hor-
vormingsmemorandum te vragen. De
grootvizier bracht des namiddags een
bezoek aan de gezanten Callce en
Zinowjew.
Men gelooft, dat als hot antwoord
heden, Vrijdag niet gegeven is, do belde
gezenten eene audiëntie bjj den Sultan
zullen vragen om aan te dringen op de
aanneming van het hervormingsplan.
Men zegl, dat pogingen ora zich te
wenden tol de Duitsche en Russische
Keizers eene kategorische weigering heb
ben ontmoet.
De verdrijving der Zustors uit de
hospitalen der matrozen door minister
Pelletan, zal een interpellatie in de
Fransche Kamer tengevolge hebben.
Abbé Gayraud zal bjj do algemoene
beraadslaging over de Marinebogrooling
minister Pelletan daarover interpelleeren.
Hij zal tevens den minister antwoorden
op zjjn laaghartige beschuldigingen tegen
de zusters. Bovendien zal hjj trachten
te verkrijgen, dat de hatelijke en onrecht
vaardige maatregel van Pelletan onder-
FEUILLETON.
Engelsch-I.idië.
Zeden en gewoonten.
De zeden en gewoonten vin bel Indiacbe volk
sjjn een onoiipnttelgke bron van belangstelling
voor bezoekers, reizigers ot missionarissen van
Europa. AUes is zoo hemelscbbreed vericbillend
van wat wjj gewoon sjjn in ons werelddeel, in
ons klein landje, dat wjj slechts geneigd zgn
tot bet vormen van soms goede, doch meestal
afkeurende gedachten over betgeen wg zien,
hooren en ondervinden met betrekking lol bon
karakter, bon leveoewgze en bnn voorkomen
in 'l algemeen. Alles scbgnt onderste boven,
allee scbjjnl avorechüch gekeerd te i(jo en voor
een gernimen tgd ia de bezoeker geinige ven
nienwm ondervindingen. Sinds een jaar ben ik
bier onder dit volkje en nog dagelijks, els ik
mij onder ben begeef of als zg naar mj
komen, moet tk nieuwe tooneelen beleven
OoaterBcbe volk beeft een eigenaardige n
van bandelenvolgens onze denkbeelden
zf) allee verkeerd, eo op bon beurt zntleo zfj
dit zeggen als zg ons doen en laten gadei
Om eenige algemeene voorbeelden tc noe
De tanden der zaag zgn naar bet handvat ge
keerd eo zg zullen kracht zetten als tg de
zaag naar zich toetrekken en niet als zg t
van zich duwen; huu schrijven is volgens
der joden, van achteren naar vorentg zo
kumen, het schoeisel atdoen eo hun hoofd
deksel op honden als zij iemand willen roepen,
zjj het doen de vingers naar de laagte hon-
deod, lerwjjl wjj den arm en de viogera omboog
alekeo eo een weak gevensis zij jegens iemand
wrok gevoelen, zullen ij) daarin lacht geven
Hoor soms zicbzell te pijnigenzij zullen in
rnza tegenwoordigheid niet rooken, doch wel
ipuwen, daar zy gerost .door-pruimen," betzy
tabak ofwel bladeren vereenigd met kalk en
aekere bietelnoot, veel gelgkeod op ean
mnakaataooljeals ay u na hon visite verlaten,
zullen zy ateeda verlof vragen om te gaan er
eden bgvoegeod, „aarom? bv dal zy erg
druk zgn thuis, dzt zy nog ver moeten loopen,
dal er regen op banden Ia etc. Hel zoo in Enropa
een overtreding der etiquette tgo als men iemand,
die op viaite was, zou zeggen, dat bg of zg nu
wel gaan kon I bier is dal zeer lalaooniyk. Het
zon mj^ te ver voeren alles op te noemen, wal
een vreemdeling in het land der Zon moet
ondervinden. U ziel dat het Oosterscbe volk
radicaal rorachilt in gedachten en haodelingen
van ooa Europeanen; dit alles moet dos In aan
merking genomen worden als men ean gadachte
wil vormen over bet karakter der inboorlingen
van Indifi. Eenige zaken heh ik aangestipt en ik
hoop, dal bel goedwillend door de lezera wordt
aangenomen.
Het nemen vao een morgenbad la een gelief
koosde gewoonte der Indiaoeo. Het ia ee
merkelgk en typisch gezicht, all men na
opgang de loidjes van eiken leeftyd, vekse of
stand, naar de ririer of bron ziet gaan
te wssachen. De vrouwen wasacheo rich
rmeo, baenen en aangelicht, spoe'cn den
en scheppen van datzelfde water bnn
potten vol, tillen ze op hoofd of schouders en
a huiswaarts, waar dat water voor alle
mogciyke doeleinden wordt gebrnikl. Ds mannen
en jongens zijn zoo nauwkeurig niet, doch loopen
verder de bron ol plea in, waaschen zich geheel
of gaan een eind ïwemmen. Ook daarna vullen
zy bnnne kruiken en gaan naar buis. Zgo de
kiodereo Ic klein om gednreode den dag naar
de tank te gaan, daa krggen tg (huis een had,
wat meoig blank ventje zon doen balveren en
schreeuwen. Dat bet bad-nemen lo verband
staat met den beidenachen godsdienst behoef Ik
wal niet Ie zeggen. Het behaagt da goden
hnone vereerders te zien baden en aldns sicb
te zien reinigen I Het is jammer echter, dat hun
goden hel alleen gemaal bebbeo op bet lichaam
en niet op de ziel.
Hen zou meeneo, dat dit bad nemen slechts
Mn gevolg bad, ol. goede gezondheid, Het zeu
zoo zyo als het water altyd beider eo zuiver
was; doch daar hot en vooral in illlitaande
poelen of plassen niet zoo ia en daar man in
dezelfde plaatsen alle kleedingslakkea gaat waa-
scbeo, levert bel soms een aantal ziekten op
van verschillenden aard.
Het ia een algemeen bekend iets, dat negen
witte tanden hebber, on gilawari heer. Hebben
ze dal van nature of hebben zy er een middeltje
rooi? Als men deed in Holland, wat men liier
dsgelyka doet ea sotbs meermalen gedurende
den dag, dan zou men minder uitgeven aan
kapper en dokter en Ik vertrouw men aou de
zelfde wille sclioone taoden, hetzelfde zwerle
haar hebbso. Elk lodiaao besteedt zeker b it 10
houtje van een doornenstruik ia ayo tanden-
borsteltje, dooh eiken morgen baalt hy ean nieuw.
Hij schuurt ea stoot totdat zy de vereiichla
witheid verkregeo bebbeu. Ik heb eebter ook
negert gezien, dis hun tanden verwaarlooedea
eo dat steekt erg ef by de soderen, doch deze
laatsten jyn uitzonderingen. Wat bel baar be
treft? Ook dit bewerken en bedoen ie too
oanwkenrig en begieten het zoo dik met kokos-
ooot-olia ol aodere soorleo olie, dat bat glimt
en awart ziel. Hsooan zoowel als vrouwen
regen t
ir lang baar,
aan de krula loei hst haar binden zy van
achteren In een knoop. De jongena worden
soma tear grillig geschorenis hebben dan blar
en daar een langen lok haar hangen, bv. over
de ooreo, jodel midden voor bat hoofd or op
Het alkander groeten in den morgen en ge
durende den dag la ook ean vaste gewoonte.
Ondar da heldanan bsalaat het in hel noemen
•en den naam van eeo zekeren door ben ver
eerden god, ofwel bel algemeene woord .Salaam",
wal beleekeol.Vrede I" De Hiodn's gebruiken
ook bet woord .Heme," de Habomedaneo
.Allal" beiden In bnn oogen zeer machtige
goden I Terwgl zjj deze woorden ulteprekeo,
buigen zy diep eo leggen de liokerbeod op de
borzt en brengon beide handen te zamen
buigen. De ohrialeoen, als a|| alkander ontmunten,
en belde banden Ie aaman an huigen. Ala
n priester ontmaelea of komen bezonken,
vellen zjj op de kaieio, brengen de handen
eerblodlg b|j alkair en buigen het hoofd lot op
dan grond, terwgl iy deze woorden den priester
toeepreken: .Dat de Allerbuogete ty gepreaenl"
Da Hlndu'e zullen sioh ook eiken morgen
hal voorhoofd, borat ol armen bevmsereo mal
aan of ander each; hat la bat leekan, dat men
tot desa ol gene kaste of sekte behoort. Hel
zyn verschillende figuren en varecbllleode kleuren.
Er zyn in 'i geheel 70 kenteekenen, welke
men meseial op borat an aroien aanbrengt. Da
flgnrtn, walks men op bet hoofd toekent, zyn
roode roode (tippen, kringen, driehoeken, rechte
Ijinon, liggend ot opstaandvooral da drietand
koml scherp nil da twaa buitensta vorken zyo
dikke, witte stroapen van boven bat voorhoofd
op den noua byeookomood, da middelste is aan
roods «troop rechtop. 01 alle Hiudu'e de beteekeoie
der verschillende merken weten, Ie Ie betwyfaleo
de Christenen weten bel niet. Ook Chrietenen
willen aome op een kerkeiykeo feestdag of op
aan huweiykafeeet een roode of zwarte elip op
huo voorhoofd plaatsenale men vraagt j waarom
doel u dat? aolwoordea >tt> .father, hal ia ean
fosatdag". meer weten zy niet. zy doen bel
alleen, omdet zy denken, dat bal mooi staal.
