Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 51.
Zaterdag 19 Maart 1904.
Zeventiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden. Nijkerk. Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie maanden
Franco per post10,40.
Afzonderlijke nummer»f 0,05.
BureauBr eedestraat 18, Amersfoort
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Advertentvèn i
Van 1 tol 6 regel»f0.30.
Voor iederen regel meer- 0.05.
izorgd zijn.
Bij dit nummer behoort
een bijvoegsel.
Wegen» den feent-
8^^ dag van Maria-Bood-
st-hap op Vrijdag 25 Haart *ftl
„De Eembode" aanstaanden
Zaterdag lets later dan gewoon
lijk veraehljnen.
Sociale actie van 't Christelijk
Ministerie.
i.
In verband met ons vorig artikel .Klas
senstrijd" zij thans aan de christelijke
actie slechts vluchtig de aandacht ge
wijd en haar beschouwt in tegen
stelling met die der socialistische. In
haar vaandel draagt de christelijke
actie het geloof, in haar hart de liefde
en brengt alom vertroosting door de hoop
op 't toekomstig leven. Zij voert strijd,
zeker, maar een itrjjd van toenadering
verzoening en vrede, geen klassenstrijd.
Zij aanbidt den wil van God, dien zij
niet slechts eerbiedigt, maar zelfs be
wondert in de door Hem in het leven
geroepen maatschappelijke orde. Zij aan
schouwt de ongelijkheid in de gansche
schepping, naast hoogten diepten,
naast 't grasspiertje de woudreuzen,
□aast de mier den leeuwwaarom dan
zou zich dit niet in de hoogste schep
ping, de menschelijke samenleving
herhalen 1 Zij ziet zeer duidelijk in
het licht des geloofs, dat een maat
schappij, waarin gelijkheid als beginsel
zou beerschen, louter onzin is, onmoge
lijk bestaan kan. Het bereikbare stelt
zij zich ten doel. Droombeelden laat zij
over aan 't socialisme. Wal is echter
bereikbaar en derhalve in 't waar belarg
van den werkman
Vooreerst bij eene Regeering voor de
mindere klassen op te komen. Dit ligt
waarlijk, volgens de Encycliek „Rerum
Novarum", op haar terrein en is haar
plicht. Bij verzuim zijn de christelijke af
gevaardigden aangewezen, om in deze
richting eene Regeering te steunen. In
land is dit thans minder noodig.
Gelukkig hebben wij eene Christelijke
Regeering, die in den mindere zijn
medebroeder ziet en in diens belang
werken wil door rechtmatige grieven
rer mogelijk op te heffen. Dal
dit haar ernst is, blijkt uit de reeks
sociale wetten door haar aanhangig ge
maakt. Doch geen dezer wetsontwerpen
kan genade vinden in de oogen der socia
listen. Vreemd verschijnsel! Voor een waren
volksvriend kan toch niets aangenamer
zjjn dan sociale wetten te steunen ook
gaan ze uit van geen bevriend Ministerie.
De (elite bestrijding gaat echter uit van
socialistische zijde. Wat zoeken deze dan
Het antwoord ligt volgens eigen ver
klaring hierin, dat ontevredenheid onder
het volk blijven moet. De ontevreden
heid is hun element. Eene Regeering
derhalve, die door 't opheffen van grieven
die ontevredenheid wegneemt of vermin
dert, is hun uit den booze. Deze ver
zwakt hunne partij. Daarom bestrijding
tol het uiterste, tegen al wat de Re
geering onderneemt ten gunste des volks.
Ziedaar een scherpe tegenstellingDe
Regeering dient het volk en zij hun
heerschzucht en eigenbelang.
01 er dan van bevriende zijde geen
oppositie wordt gevoerd? Wie de kamer
verslagen eenigszins bijhoudt, weet wel
beter. Maar 't is geen oppositie om op
positie te voeren, 'l is slechts eene be
strijding van wetsontwerpen, die men
niet in 't welbegrepen belang des volks
acht. Ten bewijze vestigen we slechts
de aandacht o.a. op hel jongste wets
ontwerp, dat dreigde met persoonlijke
en financisele verzwaring van den dienst
plicht. Wegens de bestrijding van dit
v/etsonlwerp, trok de minister van Oor
log het in. Doch evenzoo wordt door het
Ministerie nauwgezet gelet op billijke
verlangens ook van hare tegenstanders,
mits zij strooken met de belangen des
volks. Wel een bewijs, dat de Regeering
ernstig haar taak opvat en onpartijdig
genoeg is, orn niet te vragen van welken
kant haar de wenken, enz. gegeven worden.
De sociale welgeving derhalve berust
bij het Ministerie in goede handen, het
volksbelang is er veilig 'l is christelijk.
De liefde is de drijfveer. De Premier
heeft open en fier verkondigd, dat de Re-
eering zich laat leiden door liet woord
der H. Schrift„Gij zult den Heer uwen
God beminnen boven alles en den naaste
gelijk u zeiven." Waar nu bij het Mini
sterie dit beginsel heerscht, daar mag
de werkman het hoogste verwachten,
daar geeft de wetgever, wat hij zelf
redeljjk voor zich zou wenschen in diens
positie.
Geen wonder, dat de linkerzijde tegen
over dit Ministerie zich niet aangenaam
gevoelt. Het licht, in dit Ministerie op
den kandelaar geplaatst, schittert te
helder en te duidelijk dan dat deszeiis
bestrijding eenig succes hebben kan. Wal
toch kan van andere zijde gestold wor
den tegenover de christelijke naasten
liefde door de Regeering beoefend
Bovendien beschikt zij over groote werk
kracht en buitengewone talenten. Immers
niet slechts door partijgi-nooten, maar
zelfs door de vijanden woidt dit open
lijk erkend. Overduidelijk blijkt walmen
van de zijde der tegenstanders voorheen
maar altijd door betwistte dat er onder
de christelijke parlijeu mannen te vinden
zijn, aan wie men veilig 's lands zaken
kan toevertrouwen.
Waarin vooral iigt echter de kracht
van het huidig Ministerie Wij duidden
't reeds aan in de christelijke begin
selen. Principieel is de strijd geworden.
Het geldt thans 't geloof of 't ongeloof,
de christelijke of de sociaal democratische
actie, 't Halfslachtig liberalisme toch
komt in 't gedrang. Van beide zijden
ontvangt het doodelijke slagen. Deszelfs
schoone beloften hebben zich opgelost
in bittere teleurstelling. Gelukkig hebben
bijtijds de christelijke partijen zich ver-
eenigd, om den ten afgrond vnortrollenden
Staalswagen te grijpen en hem op
veiligen christelijken bodem terug le
voeren. Alles, wat links nog behouds
gezind is, zal goed- of kwaadschiks wel
genoodzaakt zijn het Ministerie le steunen.
Zoo staan, scherp geformuleerd, de twee
sociale acties tegenover elkander, niet
of zonder Christus.
BUITENLAND.
Heden, Zalerdag, feest van den H.
Jozeph, zal op een der pleinen van de
basiliek van St. Jan van Lateranen, het
monument ter eere van Paus Leo XIII
onthuld worden. Dit monument, opge
richt uit bijdragen van werklieden over
de gansche wereld, bestaat uit een bron
zen beeld, voorstellende een werkman.
Op de vier zijden van het voetstuk zijn
de voornaamste passages gegraveerd uit
de encyclieken over de sociale kweslic.
Kardinaal Rampolla heeft aan het
kapittel van Maria Maggiore 5UU0 lire
geschonken, ten einde in de basiliek
een gedenkteeken op te richten voor
het jubilé der Onbevlekte Ontvangenis
van de H. Maagd Maria.
Maandag hervatte de Fransche Kamer
de beraadslaging over het wetsontwerp
tot afschaffing van het Congregalie-
onderwijs, en werd liet eerste artikel,
luidende„Aan godsdienstige vereenigin-
gen is in Frankrijk onderwijs van eiken
aard verboden", in stemming gebracht,
en aangenomen met 317 tegen 231
stemmen.
Combes heeft alvorens dit artikel in
stemming werd gebracht tegen wil en
dank toch concessie moeten doen. Hij
heeft er in toegestemd, dat de missio
narissen in de Fransche koloniën buiten
deze wet vallen. Dinsdag zette de Kamer
de behandeling voort van hot wetsont
werp. In den loop van de discussiën
stelde Caillaux voor, den termijn, waarna
de uitsluitend aan het onderwijs zich
wijdende congregatiën moeten worden
ontbonden, op tien jaar te bepalen (het
regecrings-ontwerp bevat daarvoor een
termijn van vijf jaren). De minister
president Combes verklaarde dit amende
ment niet te aanvaardenniettemin werd
het aangenomen niet 282 tegen 271
stemmen.
De FranscheMinisler van Marine, die het
beheer van zijn departement schromelij:
verwaarloost, wordt daarover in de laatste
dagen geducht onder handen genomen.
Volgens admiraal Ravel functionneert
geen enkele tak van dienst vandevioot
is Frankrijk niet in slaat om zelfs
ir de schepen in stand te houden,
die het heeft. Zelfs zjjn in geval een
mobilisatie noodig zou zijn, niet eens de
noodige manschappen aanwezig om de
reservevloot te bemannen
De vloot is derhalve zoo goed als
ontwapend, en dat op een morasnl, dat
de gebeurtenissen in het Oosten ieder
oogenblik een keer kunnen nemen, waarop
het te laat zal zijn, verbetering aan te
brengen, zooals vercischt wordt.
Nog treuriger is, volgens het getuige
nis van drie onvervalschte republikeinen,
nl. de heeren Etienne, vice-president
van de Kamer en president van de
Koloniale groep, Chaumió en I.ockroy,
die allen deel uitmaaklen van de be-
grootingscominissie en derhalve mede
een onderzoek hebben ingesteld, de
toestand van de maritieme verdediging
van de koloniën.
Toch blijft deze minister gehandhaafd,
omdat Combes in hem een uitstekende
hulp in zjjn kerkvervolging vindt.
De Parjjsche correspondent van den
Patriate, schrijftDezer dagen ontving
president Loubet een intiem vriend,
Adrien Hébrart. Met den vinger naar
het ministerie van Combes, dal tegenover
het Elysée ligt, wijzend, zei Loubet
.Adrien, weet gij van waar al hel
kwaad komt?... Van dien meneer hier
tegenover!"
Op zijn reis naar hel Zuiden kwam
Zondagmiddag de König Albert, met
den Duitscben keizer aan boord in de
haven van Dover aan. Toen het schip
voor anker lag, begaven zich de burge
meester der stad, de onderburgemeester
en do havenmeester aan boord der
honig Albert. De keizer ontving hen op
de brug en drukte allen de hand. Na
een oponthoud van een half uur werd
de reis voortgezet. Daar het bezoek niet
officieel is, werden door de oorlogs
schepen gei-n saluutschoten gelost.
Dinsdag arriveerde de keizer op de
reede van Vigo en ontving daar aan boord
van de Künig Albert den koning van
Spanje om le zaam te dineeren.
De keizer ontving den koning, die de
uniform van zijn Pruisisch infanterie-
regiment droeg, aan de valreep. Aan
tafel zaten de monarchen tegenover
elkaarrechts van den Keizer zat de
Spaanschc minister van marine, links
de min. van Openbare werkenter
weerszijden van koning Alfonso zaten
FEUILLETON.
De Saksisehe Maagd.
Verhul uit de eerste dagen van
het Duits oh e rpk.
Ansgar bief joist met de woordenGa heen
ea vertrek l" de jongelingen van den bodem op.
Daar stormde Hilda door hel kerkje, wierp zich
voor den man God» op de knirêo, eo riep nil
.Vlucht, Anagar, vlocht nog in deren nacht!
Als de morgen aanbreekt, is bet misschien te
laat! Louter naar mgoe woordeo. vlug, volg
i u zjjn geloot
dan vaderland eo famil;e, kom medeik beo
Hilda, de dochter van Etbelrik, en mijne machl
is groot, maar nog slechts voor dereo oachl.
Geen mensch in de stad weet, wat zooeven
in mjjn vaders huis over u besloten is.
Ik zal u uaar den oever der Scblei breogeo.
Op mjjn bevel zal geen acbipper weigeren n op
te nemen en n in een land te brengen,
(jj in veiligheid en vrede nw Heiland i
ea voor uw gelooi leven kunt. Aosgar, ik be- j
zweer u bjj deo almacbligen God der Christeoen,
dien ook ik beleid, luister naar mgoe woorden.
Zonder talmen t"
Torwjjl zjj sprak nas de jonkvrouw weder
opgestaan en stond, hall tol de gemeente ge
wend, met ernstig gelaal en met opgeheven
red, ter hand naast het altaar. Hare veracbjjoiog
hare woorden maakten een onbesch'jjfeljjken
Irnk op de bevig geschrokken gemeente. In 't
ste oogenblik dachteD de weloigen aao ver-
d. Maar de schrik en de algekeerdheid, die
aanblik der vroeger 100 vjjandig getiode
jookvronw steeds gewekt had, veranderde wel
dra in verrassing en blijdschap, toen men hare
belijdenis vernomen had.
Ansgar verzocht bet meisje haar nader de
rzaak van baar komen en bet naderend gevaar
meiden. Hilda liet de deuren der kerk slniteo,
brandende kaarsen op één na uildooven eo
rhaalde nn den priester en de gaioovigen, boe
in 't gebeim geluisterd had naar zjjoe preeken
xjjne zoo zaligende woorden, eo dal het reeds
lang de wsnscb van haar barl geweest was
bsar gelooi io Christus openlpk te beljjdeo. Zjj
erbaalde toen echter ook, wat zjj io dezen
acht io het hais haars vaders gehoord had, en
ar rede d<
beredderd had, zjjoe reis daarheei
smeeken nibrengen.
n zeide, dal bjj geen
o zjjn leven zeker was. Toen I
s vermocht, verzocht zjj deo prie
s gebouw slechts
Wel waa op den dnu
Ijjk; de kleioo schaar
de groote, woeste mei
te slaan. De vrouwei
ming
in de
dag te vlochten.
Mei ionige vreugde en verwondering tevenr,
hoorde de kleine gemeente de bekeering der tol
nn toe zoo gevreesde jonkvrouw. Nog grooler
was haar smart en teleurstelling over de trouwe
loosheid van deo afvalligen koning eo over bet
verderf, dat haar dreigde. Allen bestormden den
geliefden priester zich door eeo snelle en on
middellijke vlocht le redden. Hjj besloot er ten
slotte toe, daar zjjo dood hel Evangelie toch
niet ten voordeel zon kunnen zjjo, en verklaarde,
dal bjj met de beide jongelingen, die bjj joial
gewCd had, naar Zweden wilde gaan,
daar bet woord des Krniies te predik
Christengemeente. Haar
joist in dezen tjjd ran nood zich aao te
iten bjj het bedreigde hoopje Christenen. Ook
geloofde zjj door haar opeoljjke belijdenis en
laren doop, baar ooden vader, dien zjj inoig
iefhail, lot zachlheid legen de Christenen le
lewegen. Ansgar en de geheele Christengemeente
'erklaarden zich aanstonds bereid baar weoscb
a vervnllen. Hilda werd door eenige vrouwen
n een klein vertrek, dat onder het allaar lag
gebracht en io het witte gewaad der doopelin-
ehnld, waarna zjj weder io de kerk kwam.
Zjj boog voor den priester, om met stillen ee
ed en mei bevend hart den heiligeo doop i
Plotseling weerklonk een luid geklop aao c
gesloleo deur en eeo woest, row geschreeuw
deed zich hooreo. De Christenen vluchtten he
'd steeds luider en woester. Jlon verlangde
fang in naam van Elhelrik, den hoofdman
Sakters. Men dreigde de deur opea te brekeo
let geheele Christen gespuiszoo schreeuwde
a geheel uil te roelea. De deur werd ecb-
door sterk, ijzeren beslag en stevige gren
dels tegen inbraak beschermd, ofschoon bet ge-
ijker werd. Zelfs de mannen verbleekii
-leD den moed zinken. Alleen Ansgar, i
I beljjdor, bleef kalm eo herinnerde i
zigen aan de belolte goed eo bloed, lichaa
Plotseling verslui
voor bel kerkje er
langzamerhand le v
zwoer Hilda don
Vlochten en ten i
Allen sloteo xi:h li
ilrjjd. d
heidenen, die met helsche vreugde en grimmi-
geo haat op de Chrislenschaar oederzageo.
De schrik der kleine, rondom iogesloteo schaar
was ooboschrjjfeljjk. De wilde vlammen lekten
weerwil der vertwijfelde pogingen der iogeslotenen
niet geopend worden. Na weinige oogeublikkeo
slood het gansche kerkje in lichte laaie eo
n. Nog eenmaal he
ao soel mogeljjk t<
eo verklaard
g nog dtzen z
i roerende woordeo
o in. De
bljjven
□aao. Nog stond
balk SI
Hjj richtte hartelijke
van afscheid lot de Christe
hen, ook in vervolging en ijjden bunnet
losser trouw le bljjven lol het einde. U
weodde hjj zich tot den doopvont en v
de plechtigheid van het heilig doopsel a
Saksische jookvronw.
Daar kraakte het plotseling achter het i
zoodal alle wanden van het kleine godshuis beef
den. Luid riepen de Christenen Gods or
geheele houten wand aehier bet altaar stortte
in en de roode gloed van een kootterend vat
droog in de kerk. Tegen een balk van den achte
sten wand, die oog was bljjven slaan, stond er
hooge ladder. Men zag de wilde gestalten di
to den vuurpoel gericht. Het was Ethalrik.
e boofdmar had zeil het plan opgeworpen
woeste menigte geraden het kerkje in
te steken. Hjj had het eerst en met
hand den fakkel in bet stroo geworpen,
i ren heimeljjk om het kerkje had g-legd.
had de ladder bestegen, om van daar
ing en den dood der gehateC brisleoen
n zien. Toen echter de munr instortte,
aan den doopvont afin geliefde dochter
I vertwijfeling en ootrenieg zich van
ester gemaakt. Maar 'l was Ie laat,
Idiog o
ede Dalkon hadden snel het doop-
Ihaflige Hilda aangetast en daarop
dichten rook gehold.
n de ladder baalde volgde hjj wille-