Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 52.
Zaterdag 26 Maart 1904.
Zeventiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor - Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Bameveld, Biaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist
Verschijnt eiken ZATERDAG.
a.bonneraer.t«prij« per drio auidn
Franco per posti 0,40.
Afzonderlijke nummert - 0,05.
BureauBreedestraat 18, Amersfoort
Uitgave van de Vereenlglng De Eembodo.
Brija dar Advartantttai
Van 1 tot 6 regelt
Voor iedere» regel meer
Bij dit nummer behoort
een bijvoegsel.
Sociale actie van 't Christelijk
Ministerie.
n. (sm.)
Zonder Chriitus is de actie der zocia-
liitische democratie. Haar doel beet de
tiofTeiyke verbetering des volks. Uit haar
aard it zij onmachtig 't volk zedelijk te
verheffen. Zonder God toch is de zede
lijke band onmogelijk van rechten en
plichten. Alles tpat uiteen in een ruee-
doogenloot egoïsme. Voor de orde treedt
in Staat en maatschappij de wanorde
in de plaats, de anarchie in de eerste,
de verwoesting in de tweede. Logisch
voert 't socialisme tot dezen afgrond.
Het openbaart maar al te zeer zijn waar
karakter't is niet opbouwen, maar
afbreken geen opheffen, maar neerslaan.
Het mist den hoeksteen, door God
gelegd, Christus, 't geloof ontbreekt, de
grondslag. De heilstaat, waarmede de
leiders hun volgers paaien en verlokken,
is een hersenschim, zoo onzinnig zelfs,
dat zjj niet bjj machte zjjn het beeld
daarvan le schetsen.
Met Christus is de actie der christelijke
democratie. Het doelwit, dat zjj na
streeft, is niet alleen stoffelijk, maar ook
zedelijk het volk te verheffen. Nog iets
anders is noodig dan de broodkorf, om
het volk gelukkig te maken. Het heeft
nog eene ziel en vandaar, dat de Regee-
rtng in haar wetgeving Diet slechts de
belangen des licbaams, maar ook, zoover
dit of haar gebied ligt, die der ziel
met allen ijver voorstaat en behartigt.
Hoezeer getuigt niet hare werkzaamheid
om voor den werkman ook financieel lots
verbetering te brengen, zijne rechtspositie
te verzekeren. Tegenover het commu
nisme of het collectivisme van den Staat
handhaaft zjj, als in God zetelend, het
eigendomsrecht, waardoor de weg voor
hem openblijft tot persoonlijk bezit. Maar
tevens ook in het welbegrepen belang
van den werkman houdt zij hoog het
gezag, steunt op de goddelijkheid daar
van, verdedigt het met alle kracht
tegen de revolutionnaire woelingen en
verzekert aldus de veiligheid vooi den
Staat.
Van de andere zyde beijvert zjj zich
meer indirect het volk zedelijk le ver
heffen. Tot dit doel strekt o.m. hare wet
gevende werkzaamheid tot beperking van
't drankmisbruik, tot verbetering der
rechtspraak ten opzichte van jeugdige
misdadigers, tot vrijmaking van het
onderwijs, tol gelijkstelling van het
christelijk onderwijs met de openbare
school, tot bestrijding der openbare
zedeloosheid enz. In dezelfde richting is
zij practisch werkzaam om de christelijke
elementen in de ambtenaarswereld te
versterken, de ongerechtigheden te doen
ophouden door de op elkander volgende
liberale ministerie's gecreëerd.
Partijzucht is haar verre. Vooreerst
heeft zij de handen vol om het verre
gaand verbroken evenwicht tusschen
gelijkberechtigde burger» eenigszins
herstellen. Haar plicht derhalve is het:
haar volle aandacht le schenken
candidaten der christelijke partijen, mits
de bekwaamheid en geschiktheid niet
ontbreken. Zij wil geen bevoorrechting
het recht voor de eigen mai
Ofschoon zij in hare partijgenooten den
besten waarborg heeft voor de veiligheid
van den Staat, sluit zjj niemand van
welke kleur ook builen. Waar Von Bülow
de deur voor de socialisten lot staats
ambten gesloten verklaart om het niet
denkbeeldig gevaar in hun revolutionnair
streven gelegen, daar wordt door onzen
Premier hun den toegang niet ontzegd,
op voorwaarde slechts, dat zij, behalve
bekwaamheid c eschiktheid, geen ge-
opleverei r de bestaande orde.
Dit is bjj de ring de liefde in be
oefening brengen tot de uiterste grenzen,
de liefde ten opzichte harer felste tegen
standers.
Zoo levert 't christelijk Ministerie een
schouwspel van onwrikbare kracht. Het
staat zonder partijzucht op den bodem
der gerechtigheid, handhaaft het recht,
beoefent de liefde, welke hare handelin
gen ontplooit over allen. Bevreemden
echter kin het ons niet, dal de linkerzijde
de regeering van partijdigheid beschuldigt.
Men is reeds zoo gewoon, een halve
eeuw lang, aan de partyzucht der elkan
der opvolgende regeeringen, dat dr
linkerzijde zich een strikt rechtvaardige
regeering niet meer denken kan. Vandaar
te verklaren de aanvallen en de iaster-
lijke beschuldigingen van partijdigheid,
waaraan dit Ministerie van die zijde
bloot staal. Immers, zoo de waard
geweest is, zoo vertrouwt hy zyn gasten.
Bovendien kan men zich van die zijde geen
waar begrip vormen van de hoogere
beginselen, die het christelijk Ministerie
beheerschen, daar hun wereldbeschou
wing atheïstisch is.
Zoo staat het christelijk Ministerie
voor ons krachtig en sterk tegenover
zyne vyandige partijen. Onwankelbaar
de verordeningen Gods huldigend, gewor
teld en gegrondvest in Diens eeuwige
beginselen van recht en plicht, bezield
en beheerscht door de liefde, welke zich
uitbreidt over alle staatsburgers, is het
in het waarachtig belang inet een niet te
overtreffen ijver werkzaam. Dit treedt zoo
schillerend in het licht, dal zelfs door de
oppositie dit moet worden erkend, wat
meer is, in lofredenen wordt verkondigd.
In het belang des volks heeft zij ingry-
pende wetsontwerpen aanhangig gemaakt.
Of deze lot wetten zullen worden ver
heven in het loopende jaar 1904 zal
afhangen van de oppositie. Wil zij 't
obslructionisme, dan zal hei aan haar,
niet aan de regeering te wyten zyn, dat
de tot waarachtig heil des volks onder
nomen wetgeving voor een deel moet
blijven rusten in de portefeuille van'het
Ministerie. Wij hopen het tegendeel,
dochvreezen met grond, daar wy
maar al te goed het karakter der socia
listen kennen, die uit partijbelang er
geen heen in zien, om den gesalari-
eerden nationalen tyd door hum
bug en breedsprakigheid in beslag te
nemen, 't Ia bekend, zy moeten nu een
maal een kranig figuur maken voor hun
volgelingen. Maar hun spel wordt te
doorzichtig en daarom juist gevaarlijk
Dr hen by de aanstaande verkiezing
het volgend jaar.
BUITENLAND.
De encycliek van Z. H. Paus Pius X
over den H. Gregorius den Groote is
verschenen. De H. Vader herinnert er
in aan de opbouwende werkzaamheid
van zyn grooten Voorganger en zegt,
dat ook hy omringd is door gevaren en
roept de volken naar de Kerk, welke
alleen aan de wereld den vrede kan
verzekeren. Hij staat stil by het gelyke
belang van de geestelijke en de burger
lijke macht, welke beide van God komen,
lly zal de rechten en voorrechten, welke
het Pausdom te behoeden heeft, dus
verdedigen. Men beleeft ruoeilyke lyden.
Immers, men heeft de byl opgeheven
tegen de wortels der Kerk en loochent
alle goddelijke lusschenkomst. De ency
cliek zet uiteen, welke rol de bisschoppen
te vervullen hebben en welken socialen
arbeid men verrichten moei in het be
lang der arbeidersklasse.
Z. H. de Paus heeft opnieuw geprotes
teerd tegen de schandelijke en verwoede
Kerkvervolging in Frankrijk. Dit was ter
gelegenheid van zijn patroonfeest, toen
de H. Vader in antwoord op het adres
van het Kardinalencollege het volgende
zeide
,Wij hebben overvloedige aanleiding
tot zorgvolle en bittere gevoelens, als
wij zien met welke heftigheid de Katho
lieke beginselen worden bestreden, met
welke hardnekkigheid de Kerk- en Staats-
vijandige dwaalleeringen onder de massa
worden verspreid, met welk een onver
stand de weldadigste Kerkelyke instel
lingen op vele plaatsen worden vernield.
Gij kent de betreurenswaardige gebeurte
nissen in Frankrjjk, waar W{j sinds Onze
troonsbestijging bewijzen van Onze op
rechte toegenegenheid voor de natie en
hooge achting voor de regeering hebben
gegeven. Vol vreugde over de bewyzen
van liefde en aanhankelijkheid van hel
Katholieke volk, treffen Ons smartelijk
de reeds genomen en de in voorbereiding
zjjnde wettelijke maatregelen tegen de
Kerkelyke congregaties, die zich door
weldadigheid en opvoedenden arbeid
voor Staat en Kerk hoogst verdienstelijk
hebben gemaakt. Niettegenstaande onze
bemoeiingen bereidt men een onrecht
vaardige en snoode wet voor, welke
do geestelijkheid, haren onderwysarbeid
ontnemen, instellingen opheffen en hare
goederen intrekken zal.
„Daardoor wordt de Kerkelyke, gods
dienstige en zedeljjke opvoeding der
jeugd onmogeljjk gemaakt en onmetelijke
schade aan de zielen toegebracht. Wy
betreuren en keuren luide af dergelijke
aanslagen, die vóór alles met de wel
begrepen vrijheidsidee als grondwet van
den staat, de natuurlijke rechten der
Kerk en de eischen der goede zeden in
strjjd zyn."
De Paus eindigde zyn rede met te
zeggen, dat zyn moed niet verminderd
is en Z. H. wenschte, dat dit gevoel
van moed en kracht ook de mannelijke
en vrouwelijke kloosterlingen van Frank
ryk zou bezielen, „uitverkoren kinderen
der Katholieke Kerk, die Wy," zei de
H. Vader, ,raet de innigste genegenheid
van ons vaderlijk hart en met onze
vurigste gebeden volgen."
Deze ernstige en fiere taal, die op de
Katholieken van Frankryk een diepen en
bemoedigenden indruk heeft gemaakt,
heeft de vjjanden der Kerk daar doen
gryozen van verbeten woede. De ,Lan-
terne", het bevriend orgaan der regeering,
schreef alreeds: .Wij verwachten van
Combes een energieke daad als anttvoord
op de uitdaging van het Vaticaan. Hy
moet de terugroeping van onzen gezant
by het Vaticaan doorzetten en Sarto's
nuntius wegsturen. Hy moet nog meer
doennaraeljjk onverwijld de scheiding
inleiden van Kerk en Staat. Frankrijk
onderhoudt een gezant by zyn verklaar
den vyaudhet geeft dezen vyand geld
middelen en wapenen voor zjin troepen.
Hoelang zal dat nog duren
Dat Combes gaarne aan het verlangen
van „Lanterne" en consorten zou vol
doen is zekermaar dat hy den toestand
niet geheel meester is, bleek ook weder
in de Fransche Kamer bij de behandeling
van hel beruchte wetsontwerp, waarby
het geven van onderwijs door de Congre
gaties wordt verboden. Ondanks het
verzet van Combes werd Maandag een
amendement Leygues ten gunste der
missiën aangenomen met 283 tegen 272
stemmen.
Dinsdag is echter artikel 2 van het
FEUILLETON.
De wraak eener Kloosterzuster.
Op de oostelijke helling der Sabgoscbe ber-
(eo, dicht bg Terni, liep over een voetpad
door de Augustuszon verbrand, een mi
met twee kinderen aan haar band, terwijl zg
een derde op baar armen droeg. Nn en dan
•tonden de uitgeputte kinderen, van vjjf tot
seven jaar, stil om adem te halen.
Vooruit, Luigi, mood, Constanta,
Een herdor nit het gebergte ontmoette het
armoedig aiUieud troepje.
Waar gaal ga been vroeg hjj.
De vronw weee in de richting vóór ba:
Indien ik n dit vraag, hernam de
ia dit, omdat de wind van de Abrollen
optetten. Binnen een nur ot twee tal e
vreeaeiyke atorm zgo, en het ravijn, dal gij volgt,
leidt naar geen enkele woning.
Wat te doen?
Sla linke af en gjj lult weldra bel kloos
ter der Franciscanessen van Santa Maria della
Torre voor tien, waar gij een jcbnilplaate
uit vinden.
Z|j sloeg den aangeweien weg in en bereikte
weldra het klooeter. Uitgeput liet de vret
vrcuw tich onder aan de trap neervallen,
bad baar opgemerkt, want twee Franascac'
In haar bruin gewaad, verschenen aaoslt
Een barer bleet boven aan de trap liaan, ter-
Wj^ de tudere zester naar de uitgeputte vrouw
snelde met een dampend schoteltje io de band,
waarin een soort maïssoep was, die de Itali
anen .polota" noemen. Begeerig sageo de kin-
doreo naar de dampende soep. Op hel oogen-
het warme elan, verdoiaterde eeosklaps do hemel
eo dikke droppels begoooeo te valleo, terwijl in
Zuster Theresa, ui de kloosterlinge, die
boven aan de trap was blijven staan, die on-
gelukkigen kunnen onmogelijk buiten blgveo.
Ga met rojj mee, tei laster Theresa.
Laogiaam stond de vronw op eo volgde met
baar drie kinderen de religienie in bet klooster.
Een dof gerommel in verte kondigde het
naderende onweer aan,
De zuster bracht de vrouw in een klein ver
trek, dal er heei eenvoudig, bijna armoedig,
nitzag. Een groot Christusbeeld hing au dso
Deien avond tal men n wal scbapevleesch
brengen, tei de zuster heengaande.
De vronw boog het hoold en zei met een
bitteren glimlach
Dat is le veel. Als het onweer voorbij is,
tollen we neer vertrekken.
Door vermoeienis gebroken, strekten Luigi en
Conatanza rich op den grond uit, en ondanks
bet koetteren vso den donder, die het klooeter
deed schnddeo tn het geweld vu den regen,
die tegen het veneter aloeg, vielen zy spoedig
De moeder bad ook bet kleinste kindie slapen
,<elegd, en alleen in dit somber vertrek begon
Eenvoudig eo wreed wes hatr geschiedenis.
Op twiotigjarigen leeftijd was Lorenta Fraoca,
de vrooljjke en achoono .contadine" van Spa-
accio, in het huwelijk getreden met Fabio
Torenle, een der beite pachters van dan mar-
klas Ubaldo della Piota. De eerste jaren vsd
hun huwelijk waren gelukkig geweest. Toeu
waren slechte, onvruchtbare jaren gekomen, de
pachter kon tjjo huur niet betalen aan zjjo
beer, die een etreng meester was. Fabio bad
ïjjo geweer ter hand genomen en begoo te
stroopen io de bossrben en verbond licb met
allerlei elag van rerdaebte iioden. Hg bleef
eerst een, twee, drie dagen van bnis, vervolgens
weken lug. Als hij Uinis terugkeerde, bracht
hy steeds geld mee, dat bg tekcr niet ec- ijk
moest verdiend hebben. Zgn brave vronw smeekte
hem, dat zwervend leven vaarwel te zeggen
en zijn slechte vrienoeo te verlatenmaar htl
Op zekeren dag ontmoette de markies hem
en zei lot hem
Ik beb een anderen pachter genomen, gg
Ik ben u niets schuldigGü geelt m(j
dus niet eens den tyd, een schuilplaats te toeken
Ik wil u alleen een raad goveo. In bet ge
bergte houdt rich eeo brigade gendarmen op
wees op nw hoede, men houdt u streng in het
oog.
ii trad
De pachter verbleekte vu
Ireigeod op den markiee toe en zei heesch
Markies, ik heb u eens om zes meuden
titstel gesmeekt om de huur der hoeve te br-
taleoik was toen werktsam en geinkkig. Ik
zwoegde van deo morgen tot deo avond. Maar
gÖ hebt geen medeiyken met my gehad, gy
hebt mg toen gedreigd alles te verkoopen wat
ik b:iat, indien ik u niet belaaldo. Gg zjjt bot,
die mg in den loeatud gebracht bebl, wurin
ik nn verkeer, gy zyt de schuld van al myn
ellende, Ik zal my wreken, mark' t
Ubaldo dolta Piota begon le lac in u draaide
den ongelukkige den rug toe.
Dee avonds trad Fabio zyo hois binnen. De
hud, die zgo geweer omk eld hield, beelde
zenuwachtig.
Loreosa, lei by in de dniaternis, waar
rijt KÜ
Bjj den ultgedoofden baard Vwim beweging.
De vronw etak eon lamp aan en zag bet doods
bleeks gelaat van haar mu.
Loreoza, hernam hjj met bevende stem,
kleed vlag de kinderen aan en vlocht.
Vlochten 1 Waarheen
Naar de Abruzzeo, in de meest ontoegan
kelijke bergen. Ik zal u daar wellicht teragvindeo.
Bracio, mgo vricod, heelt daar familie, die zal
Zjj zjjo allen acbnrken, Ik weet bet.
Dzir ia niets aan te doen. Behalve de
bandieten ie er niemand meer, die ons wil helpen.
Vertrek, morgen zal het willicht te laat zijn.
Zy trad op bem loe en hem echerp auzlenda,
Wal hebt gg gedaan?
Ik beb markiea Ubaldo gedood.
Zjj trad ontzet eeo stap achteruit.
Ik was er sinds lug op voorbereid, dat
gy den eeo of anderen dag zoo ieU zondl doen-,
antwoordde zy. Vervloekt iy da dag, waarop
Ik deo naam van myn vader tegen den nwea
verwisseld heb.
Zjj kleedde de kinderen aan, nam betklelnite
in baar armen, pakte eenige kleereo samen en
verliet met hear kinderen hot hnla, waar >y
zoo gelukkig had kunnen rijn.
Terwyi de arme vronw in het kloosterrertrek
zat, dacht zjj ui dit alles. Zy dacht au baar
vrengde, zoo spoedig verdweoeo, aan de zoo
korte nren vu voorspoed en geluk, daarna
au baar angsten, au de dagen, dat zy tover-
geels wachtte op baar eebtgeooot.
Te midden van het geratel van den donder
scheen bet haar toe, eensklaps het gedrnlach
vu wielen te hooren en bet klappen vu iwts
pen, daarna hel gelold van rlokeleade stappan,
van gespoorde laarzen op bet plein voor het
klooster. Zy beefde.
Lut ze maar komen 1 luisterde zy daarna.
Altjjd verder gaan, nergenc kaonaa uitrusten,
drinken us de beken en bedelen lugs de baizen,
of leven els de dieren in de wonden I Ik hen
ltf en dwaas geweest I Mu zon my bebben
knocco aanhouden, maar mjjn kinderen aonden
niet van honger zyn omgekomen. Mon zou hen
in een verplegiogsoord bebben opgenomen, waar
Door smart gebroken lii
