Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 39.
Zaterdag 24 December 1904.
Achttiende Jaargang.
DE EENBIDE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Vérschljnt elkén ZATERDAG.
Gemeente'
TWEEDE BLAD.
Ter waarschuwing.
De .Gelderlander" tan 18 Dec. j.l.
bevat de volgende waarschuwing:
Vergif
Vin verschillends kanten worden opmerk-
li op de brnlale colporli
iwijken pe
ering dourloopen
lessen, del de nitlr -
dit smerige roddegoed vestigde, volstrekt niet
overdroven »ijn.
'I li een illerominnigil verleliel, dit vin
moord en doodilig, ontedeiyke verhoudingen,
xellraoord, biet, wreek, korlom ven il wit
mur de kwade neigingen en hirtstoehleo km
prikkelen aan elkaar hangt. Het ia geheel berekend
op de oogeionde lucht naar hel pikanlo van
jengdige al ananlwlkkelde lezerswant dat
een veretendig mao zijn tgd aan hel lezen van
dergelijke walglijke veriioiela ion willen ver
doen kannen we oiet gelooven.
Die liederlijke boekjee worden, looels men
ooi schrijft, In werkmanswoningen rondbezorgd
Weigeren gaat niet, «chrjjll one een der in-
lecdera«om» »le je thuie komt, hebben de
inderen ze al ailgeleten, eer dat de ouders ze
C'en bebbco. Een van lieu ea eea van elf
bad ze bjj m|j ll geleieo .went ze worden
tegeo zulk een prjja verkocht, dit de kinderen
ie voor een enoepceot kunnen knopen."
W(j achten het ditrom vin groot beling, de
onilere nog eeoe dringend te waarschuwen, locli
oauwkenrig toe Ie lien, datdergel jjke verdorlelgke
boekjes bon kinderen, aankomende zoons of
doehtera, niet in handen komen. 'I Ie werkelijk
vergil voor bet jengdige hart, vergif dat tgn
belsche werking somt later op icbrikkeljjke
wijze openbaart.
Hoe dikwijls
l(jd niet voor,
door jeugdige pernor
i nog, ei
licb met ontzetting afvragen,
boe boo jongen of meisje er tocb toe kannen
gekomen tjjo, dear zü iets dergelijke nooit van
bun kinderen bedden kunoeo denken.
Weina, de ondervinding leeit viik, dal de
eerste klem tol hel kwaid gelegd is door 't
een ot ander verderfelijk boek ol geachrilt, door
de kinderen some in stille, ballen weleo vin
de oudere, geleien.
Diirom Is 't uoodig, ook den kinderen van
jongs af in Ie prenten nooll boekjes ol
blaadjes van ereemden aan le nemeo, en die
leker niet le leien, zonder er eeret de ouders
over geraadpleegd te bebbeo. Maar natonrlflk
hl* vergif oiet in huis komt.
Het ware te wenichen, dat de pulilie de
bevoegdheid bid, de gewetenloote colporteurs,
die met datxedeoverpealend venijo indoarbaidera-
wiiken rondvanten, onschadelijk te maken en
faun den smcrigeo rommel uit de baud le
rukken. Tegen het verkoopen van vervalschte
eo verglltige levensmiddel
slreng opgelredcnmaar liet verspreiden
het veel gevaarlijker aedeljjk vergif geschiedt
belaas nog straffeloos.
Welnu, dat dan de burgert zelf bier zooveel
mogelijk hun eigen politie vormen door onver
biddelijk deu colporteurs de deur te wijten eD
hou gevaarlijk goed, als iy hel dan loeh onder
de deur steken of op de trap leggen, aanstonds
in do kachel te gooien,
Nog maakt men ons opmerkzaam op de
adreskaarten van aekere .deskundigen", die
•ven kwistig worden rondgebracht. ,De adver
tenties van Jle lui worden na geweerd," icbrgft
one een der inlanders' ('t was te wenschen, dat
dit inderdaad algemeen geschiedde 1) maar na
leggen xg die kaarten eenvoudig op de trap."
't Is Inderdaad ergerlijken moo siet hieruit
TSJ»
ge propaganda-cl
de katholieke
wakker mak«_,
tegen bet alom soo kwistig rondgestrooide
^Tot zoover de „Gelderlander". Wijl
echter om gebleken is, dat ook bier
(«r tlede en zeker ook wel in de om
liggende gemeenten met die liederlijke
boekje» wordt gecolporteerd, en andere
zedenverpeitende lectuur wordt rond
gebracht, zjj bovenstaande waarschuwing
ook onzen lezen met ernst en nadruk
ter overweging aanbevolen.
De Jeugdige solist.
EplHdo uit Hsydn's |oitfsllngi|trtn.
't Was een heerlijke, mooie zomer
morgen, toen de jeugdige Josep Haydn
met haastigen tred zich naar het klooster
Maria Zeil begaf. Angstig en beschroomd
beschouwde hy de witte muren met de
vele hooge venster» en in zijne ver-
•beelding zag hy de eerbiedwaardige
monniken, nu eens stil en ernstig, dan
weder vriendelyk en vroolyk daarachter
zich bewegen.
Hoe zou de regen» chori, de directeur
.van het zangkoor, er wel uitzien vroeg
hjj zich af, terwijl hy uit qjn jas een
rol muziekpapier le voorschijn haalde
en deze mei weemoed beschouwde.
Lang, zeer lang stond bij in gedachten
verzonken, stil; eindelijk richtte hij zjjne
schreden naar de kloosterpoort en vroeg
den broeder-portier of er ook gelegen
heid was den directeur van hel zang
koor te spreken.
,'l Zal moeilijk gaan, vriendje," zei
de portier, bedenkelijk de schouders op
halend, „de pater-direcleur is overladen
met bezigheden van ernsligen en dringen
den aard."
's Broeders woorden moesten op
Haydn's gelaat wel een zeer smartelijke
uitdrukking hebben te weeg gebracht,
want de kloosterling zag hem medelijdend
aan. ,Nu, we willen eens zien, misschien
gelukt het ons."
Haydn werd toegelaten. Men bracht
hem in een groot verl rek, waar een asn-
(al katten, met muziekboeken gevuld,
stonden, benevens een klavier en onder
scheidene muziekinstrumenten. De regens
chori zat, met den rug naar de deur
gekeerd, aan zijne schrijftafelin zjjne
hand eene partituur houdende, welke
hij ijverig bestudeerde.
.Wat is uw verlangen?" vroeg de
pater.
„Mjjn naam is Joseph Haydn, eer
waarde pater; ik was koorknaap bjj het
zangkoor in de kerk van den H. Stephanus
le Weenen. Men zegt, dat ik goed kan
zingen en dat ik bovendien een weinig
verstand heb van de muziek."
,En verder?" sprak de pater.
,Ik heb ook reeds een twaalfstemmig
Salve liegina gecomponeerd en nog
meer andere gezangen. Wat ik thans bjj
mij heb, is het beste, dat ik tot dus
ver heb gemaakt."
„En dit wenscht ge aan ons klooster
te verkoopen?" vroeg de regent chori.
„Neen," antwoordde de knuap, .ik
wensch geen handel te drijvenik ben
hier gekomen niet om geld le verdienen,
maar om u de gunst le vragen mijne
compositie in de kerk te laten uitvoeren."
De pater zag den jongeling met ver
wondering aan.
.Dit kan niet geschieden."
.En als ik er u dringend om vraag
.Onmogelijk, goede vriendga naar
I beneden in de eetzaal, ge zult er goed
I onthaald worden, doch wal ge uwe
compositie noemt, neem dal maar gerust
weer mede."
De jonge componist stond te heven.
„ik herhaal hel, pater, ik was koor
knaap in de St. Slephanuskerk te Weenen
,Er komen zoovele jongelieden hier,
die zeggen dat zjj zangers van de St.
Stephanuskerk waren, doch die, als het
er op aan komt, geene noot kunnen
zingen."
Na deze woorden te hebben gesproken,
keerde de pater zich om en plaatste
zich weder aan zjjne schrijftafel. Haydn
hield de muziekrol krampachtig in zijne
rechterhand, toefde nog een oogenblik
in de kamer en verwijderde zich dan
met langzamen, doch vasten tred.
Hij wist niet, op welke wjjzo hij het
klooster had verlaten. De grond scheen
onder zijne voeten weg te zinken, de
schilderjjen aan de muren schenen te
dansen en eerst, toen hy buiten de klooster
poort was gekomen en den frisschen
morgenwind kon inademen, kwam hjj
een weinig tot bedaren. Langzaam schreed
lijj voort en zette zich eindeljjk aan den
voet van een hoogen berg in de schaduw
neder. Hy was geheel en al ontsteld
heete tranen biggelden langs zijne wangen
de teleurstelling was al te groot geweest.
ReedB lang had hij in sombere over
denkingen op de lommerrijke plek ge
zeten, toen zijn oor getroffen werd door
het statig klokgelui, dat de geloovigen
naar de Hoogmis riep. Plotseling stond
de jonge toonzetter op en zeide..Ais
het er op aan komt kunnen zjj geene
noot zingen,"" sprak de pater, goed I
ik zal toonen, dat ik zingen kan.
Haydn ging naar de kerk en nam
plaats op het zangkoor. Aanvankelijk
stond hjj angstig, dicht bij het fraaie
orgel, en, die hem zagen, meenden dat
de jongen verdwaald en bevreesd was
onder de vele monniken, mannen en
koorknapen plaats te nemen.
Da muziekbladen werden aan de
zangers uitgereikt. Haydn plaatste ziclt
naasl een knaap, die den solo had le
zingen, verhaalde Item het een en ander
van Weenen, hoe hy daar op hel zang
koor der SI. Stephanus-kerk een goed
zanger was geweest en vroeg hem ten
slotte op onverschilligen loon de solo
partij te mogen zien. De kleine solist
voldeed aan dit verzoek. Joseph bezag
de muziek en had weldra de melodicön
begrepen en zich van den gees! der
muziek doordrongen.
„Laai mij dezen ntorgen uw solo
zingen I" fluisterde Haydn.
De koorknaap zag Item met verbazing
aan en antwoordde: .N'een, dit mag
niel I"
.Ik verzeker u, dal ik goed zal zingen."
.Neen, de regens chori is streng, 't
Zou voor my niet goed afloopen."
Haydn zocht met duim en vinger
iets in zjjti vestzak. Zjjn laatste geldstukje
hield hij den koorknaap onder de oogen.
Deze zag met begeerigen blik naar de
zilveren muntde strijd lusschen plicht
en gewin wai duidelijk op zjjn gelaat
te lezen. Daar klonk plotseling de klok,
welke liet begin der plechtige Hoogmis
aankondigde. Het orgel liet ennige
akkoorden hcoren de regentchori keek
met veldheersblik naar zjjne zangers, een
maatslag op den lessenaar en Haydn
rukte de solopartij u't ('e hand van den
koorknaap en begon mot zilverreine stem
het Kyrie te zingen. De koorknaap was
verbluft en gaapte den regens chori Mn,
doch deze zag met een welgevallig en
hoogsl tevreden blik op den vreemden
zanger neer.
Het Kyrie was geëindigd.
.Zing verdersprak de.pater-directeur
op kalmen toon tot Haydn.
De jeugdige solist baadde in eene zee
van genot en zijne slem klonk zoo rein
en helder, zoo sineckend, zoo vol aan
bidding, dat zijn gezang de ziel werd
van de gansche uitvoering.
De Hoogmis was geëindigd. Haydn
legde zjjn muziekblad ter zijde, naderde
den regens chori en vroeg op bescheiden
toon „Pater, zeg mij eens, kan ik zingen
of niet?"
De geestelijke zag hem vriendelijk aan,
nam hem bij den arm en zeide.Kom,
ga met mij mede en vertel my eens
wie u heeft leeren zingen?"
,De kapelmeester Reutter te Weenen.'
„Die stugge man Nu ja, de noten
zal hjj u hebben geleerd, maar den geest,
de ziel van het gezang hebt gij onmo
gelijk van hem."
Joseph wist niet, wat hij hierop had
te antwoorden.
.Weet ge, hoe ge hebt gezongen?"
.Neep, pater."
,Dan zal ik het u zeggen. Ge hebt
gezongen alsof ge de Mis zelf had ge
componeerd grooter lof kaD ik u niet
toezwaaien, want de dichter is in het
woord zoowel als in de muziek zijn
beste verklaarder. Ik heb de Mis gecom
poneerd, en eerst heden heeft de uit
voering ervan mijne ziel innig verheugd
en mjjn hart met dankbaarheid vprvuld
jegens den goeden God. Gij zjjt geen
muzikant, gij zijt een zoon der muziek
in de heerlijkst* en edelste beleekenis."
Joseph Haydn was overgelukkig. Zulk
eene lofspraak was hem nog nimmer
ten deel gevallen. Slechts schimpwoor
den had hjj tot dan loe gehoord, doch
nimmer een woord van aanmoediging,
erkenning of waardeering. Hjj voelde
geen grond meer onder zijne voeten,
hij meende in den Hemel te zjjn.
,En wat denk je nu te beginnen
Deze vraag bracht den jeugdigen kun
stenaar uit zijne heerlijke bedwelming
in de prozaïsche werkelijkheid terug.
Hij nam een zilveren geldstukje uit zijn
veslzak en zeide;
.Dit is mjjn gansche vermogen, eer
waarde patervan dit geld en van mjjn
talent moet ik leven."
De geestelijke zag hem medeljjdend
aan,
,Gjj zijt arm aan aardsche goederen,
rijk aan talenten. Doch zeg mjj eens
zjjt gjj ook een brave en godsdienstige
jongen
Wat zal ik u antwoorden, pater
Gjj kent zeker mjjn vader en mjjne
moeder niet O I zjj zjjn zoo vroom en
goed, en ik heb steeds getracht hun
voorbeeld na te volgen. In 'l geloof en
de liefde mag niemand zich zeiven
prijzen, maar als ik bekennen moet, hoe
het met mijne ziel gesteld is, dan ver
klaar ik, dat God mij boven alles dier
baar is en dat ik alles wil worden,
aar met slecht."
De geestelijke nam Haydn's hand en
wandelde langzaam en zwijgend voort
langs de prachtige en welriekende bloem
perken van den kloostertuin. De jeug
dige toonschepper verlustigde zich mid
delerwijl 'n het beschouwen^der heerlijke
natuuruit elke bloem scheen een toon
te voorschijn le komende tonen
kwamen bijeen en ze vormden eene
heerljjke melodie.
't Was eene gelukkige week, die
Joseph in het klooster doorbracht. Geen
wonder trouwens; voor alle kloosterlin
gen was hjj een hoogst aangename gast,
die het prachtige orgel zoo meesterlijk
kon bespelen, die zich mocht vermeien
in den rjjkdom van muzikale schallen,
in de bibliotheek van den regent chori
aanwezig, en die de arme muzikant
volop te eten en te drinken kreeg.
De laatste dag der aangeboden gast
vrijheid was aangebroken. De jonge
componist nam afscheid. Zjjn dank was
niet woordrjjk.
,'l Was een lieerljjkc tjjd, eerwaarde
vader, dien ik bjj u doorbracht. Zegon
mij thans, pater, wat ik u bidden mag."
Haydn knielde en boog hel hoofd.
.God zij met u; gjj zult groot zjjn,
als ik reeds in het graf zal rusten."
Dit zeggende drukte de regens chori
den knaap iets in de hand en keerde
terug naar het klooster. Joseph Haydn
ging zijns weegs, inaar zjjne gedachten
waren nog bij den priester, die hem
zoo even had gezegend.
Langen tjjd had hjj reeds, in gedachten
verzonken zijn weg vervolgd, toen hjj
een wijle ruat nam om eens ie zien
wat de priester hem in de hand had
gedrukt. Hjj opende liet papier en vond
schitterend zilver twintig gulden met
den daarbjj geschreven wensch: .Een
■teentje voor uwe gelukkige toekomst."
Tranen van aandoening en dankbaar
heid kwamen den knaap in de oogen.
Hjj bedekte het gelaat met beide handen,
knielde en boog het gloeiende hoofd.
Toen bad hij.
Plotseling stond hjj op en zeide: ,En
nu voorwaarts, met God, met mjjne
talenten en met mjjne twintig gulden I"
Gsaonui: Anilrlti, x, van W. Brouwer en M.
Klirenbeek. - Maria, dr. van F. Berendae ea
A. Schuurman. Johanns, dr. ven W. Bets
en M. Hsgeo. Calbsrina Hteke, dr. van I.
Q. Kunderama en J. S. ren der Berc- Geerljo,
dr. ven G. Vcldbuiien en A. van Vellen.
Susanna Catharine, dr. ven P. C. Kemper en
A. Ockhulicn. Joaiena Anna Maris, nr. van
N, Songera on G. Dijker». Johanna Maria,
dr. van J. J. Kastermoot en A. Herlijn. -
Elisabeth, x. ven J. H. Slkking en T. Veldmefler.
Cornelia Jacobus, x. van W. Kloppenburg
eo J. II. Knieriem. Jen, x. ven J. de Graaf
on M. Müohout. - Jen, x. ven T. van Dieren
on W. Hellelder. - Rat, s. ven t ven de Veer
en A. Voogd. Kr(Jn, s. ven J. ven Wlleniu
an T. S. Boonstra. Johannes Hendrikns. x.
von A. de Pool en G, Fokker. -• Jen Pielor,
i, ven G. ven Wjjk en E. C. Pooier. Jobea
Huibert, t. ven A. van de Heuvel en D. Sesink.
Ednerd Mtrionv, x. vin B. Schermxcber en
S. Weiido.
Ondertrouwd W. Snoek en W. de Weert.
OverledenElslen Smit, 7b j., wed. ven E.
Qodlholp. Ooortruida Jeenba Boom, 10 ro.
Petrus Jacobus Dado, 87 j., eebtg. van L.
J. F. C. Wilds. - Eelk Bnc.a, *8 eebtg.
a Velx
o, 8
wed. van W. B
Gemeente Naarden,
Qxsoru Cornelia Catbarina Petronella, dr.
van J. H. Nienwondjjk en T. M. Dekker.
Evert, s. van J. Brouwer en H. B. de Gooyer.
Johannes Wilhelmus, s. ven W. 0. Voraelmtn
en S. Hofman, wonende te Amsterdam.
Gemeente Buiaum.
Giiorih: Hendrik Gyabertna, e. ven G. Calls
en A. Duurland. RicliardniHendrikusJoief, x.
van H. Brouwer en J. M. A. ven Eyden. -
Hondrika, dr. ven M. Haider en H. Boert. --
Aotlionins Frenciscnt, x. van J. Koeter en M.
C. Rotestrelen. Cornelia Qertrdns, i. ven
G, Vos en E. van Schaik. Johanna», t. van
J. Rotman en J. A. A. Alderdiog. - Johanna
Gerard» Maria, dr. van A. van der Geld en S.
M. van den Brink.
Ondertrouwd: K. Baas en M. Hetxelaar.
Ovirudis E. M. F. X, Kock 83 i., wed.
ven L. C. E. Fock. Maria Wllhelmlaa Hoebet,
8 inaaoden,
BURGERLIJKE STANDEN
van 14 tot en met 31 December.
Gemeente Amersfoort.
Gsaonxx: Levie Israel x. van N. Hilversum
en J. van der Horst. Barbara Petronella, d.
van P. Venhorst en Alberta Krabbe. -- Helena
Johanna, d, van F. J. Kisner en F. C. Btnland.
- Arie, i. ven D. Meijer en D, Print. - Hen
driks Gcrdina, d. van J. Ph. Cronan en M. de
Waal. - Albertha, d. van J. Veenendaal en
E. Brandsen, - Rik, s. van A. Kleinvehl eo
Getrouwd Dirk Hermanui Gererdat Kleber
en Maria Deliena Johanna Mlaaet. - Daniel I
Srü
Serré.
i Ovoo
OverledenAlbertas Jen Wiggerraan, 3 j.
Hermanns Helena Iloelliemer, 73 j. ongeh.
Ilendrlka Geerlruida Hellevoort, I j.
HeDdrik van den Hem, 5 j. Een levenloos
aangeg. kind m. gesl. van M. Genrlson on G.
Mosman, Catharine Brilling, 76 j. ongeh.
Gemeente Soest.
Giborxr: Alida, d. sen S, de Zoete en A.
VerdelmtD. Cornells Ellebarnns, t. ven C.
van de Goede en J. van Aach. Dirkje, d.
van G, van de Hoel en J. van Klooster.
Jan, <s, van A. Foxe en G. van Nimwegen.
Anna Calbarina, d. ven G. H. Schimmel on J,
Stalenhoef.
OverledenC. Snteelaar, 73 j„ echlg. van
A. ven den Hoed, G. WealenmeBer, 85 Jr.,
wed. van A. Voekuyi.
Gemeente Hoogland.
Gbbobbn Hendrik, x. van Aart van den
Wlllemjjntje van Straten.
Gemeente Njjkerk.
Geboren Aaltje, dr. van Willem van de Pel
en Bctjo Martaoaen. Elbert, x. ven Mees
j Vedder en Rlkje van Dtuscboten. Jannetje,
dr. van Hendrik van de Akker en Lammertjo
van de Born.
Ondertrouwd Jen van de Bor en Grietje
von Uomsrlaar.
Overleden Petronella Antonle Slolker 75 j.
Gemeente Burn.
GexonattDirk, x. van H, van Herwaarden
en W. Horns veld. Louise Arnolda Jobanns,
dr. van P. Schoonderueek en J. van de Hengel.
Ondirtrouwd: J, Verkerk en J. VeldhnUien.
- J. von der Laan en A. C. Schaiy.
Gutrouwo P. Djjs en K. E. Tlemetra.
Overleden: HenriKte Wllmaos, 28 j.
Klaas Brinks, 1 j. - Fjjtjo Huiler, 60 j. echlg.
van 3. Becker. - Efert van Daataeleor, 63 j.
wed. van C. Koüer, Johanna v. d. Brom,
73 jechtg. van G. van Eo.
Gemeente Barneveld.
BsviLLENSophia Dijkhorat, gab.
isenbnrg, d. Everlje B
Heuvel, x. Nceltje Klom
levtol. x.
Ondirtrouwd: Pie'.er Melxeiixr au Geurtje
van Veldhaiteo. Woaterae Bouwheer ea
Dirkje van Bonoekom.
I Giuuwo; Reyer Kond(Js met Antje Verhoef
I Gcnrt teo Hoven met Jannetje Boom.
OvxRi-snu: Manrlle ven Beck, 54 jr., gehuwd
met Anoetje vso de Haar.
Almanak der Week.
ZONDAG 35 Dec. Hoogfecal van Keritmls.
Geboortedag des Hoeren.
MAANDAG 36 le Kerstdeg. Te vieren ale
Zondag. H. Stephanus,
le Marl.
DINSDAG 37 H. Joannes, Apostel el
W0ENSD, 38 H. H." Onnooxele Kinderen.
DONDERD. 39 H. Tbomta van Canterbury.
Bits. en Mart. L. Kw.
VRIJDAG 30 H. Ricbardns. Abt.
ZATERD. 31 Oudejaarsavond.H.Silrostor.
21 d. Alida van
Angeron, 79 j„ echtg. van Joief ven Boejjon.
Qerrit vau den Heuvel, 19 m. Antoon
Hendrik van den Brink, 11 m. - Bartha
van der Hoyden, 80 j, ongoh.
Gemeente Laren.
QieonxNLambertux, z. van Gerrit de
Boer on Qrietje Vos.
Otulxomi: AntonU Alida Calls, 11 w.
ES:;1
Trekking ven 19-33 Dec. 1904 (1600 loten)
Ten kanlore van den Collecteur A. C. R. O.
LE1NWEBER te Amersfoort (Breedestreal
33) tgn ean do navolgende nummers te beurt
gevallen
vau f300 op No. 18548.
van 1100 op no. 16991.
rryien van f45.
486 487 493 1781 1797 1798 3196
6353 6354 6364 6383 6866 6881 68*7
6888 6901 7384 7388 7395 7497 7608
7617 7616 7643 7663 11303 11309 11310
11323 11336 11337 11347 13060 13061 13071
16989 16994 16996 16998 18817 18830 18637
18640 18541 18568 18559 an 20790.
Ta lemea 49 pgjjxao.
Da vierde klaeee trekt vaa 2-5 Jast. 1906
