Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 41.
Zaterdag 7 Januari 1905.
Achttiende Jaargang.
DE EEMBIDE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn. Barneveld, Blaricum. Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs par dria n
Franco per post
Afzonderlijke lummeru
10,40.
f 0,05.
BureauBreedestraat 18, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs dar AdrartantUai
Vu 1 tot 6 regeltf0.30.
Voor iedere» regel meer-0.05.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
De soeiul-demoeratle en Dier
Dezer dagen hield de Haagsche kiet-
vereeniging „De Grondwet", met mr.
S. van Houten, het lid der Eerste Kamer
tol voorzitter, eene vergadering. Op een
nieuw reglement, daarin behandeld,
werd een toelichting gegeven, welke aan
den voorzitter wordt toegeschreven, en
waaraan wjj het volgende citaat ont-
leenen
„Het is nauwelijks aan twqlel onder
hevig, dat het door dr. Kuijper,verwor
ven overwicht niet enkel te danken it
aan instemming der meerderheid met
zulk een Katholiek-doleerende politiek,
maar tevens aan de door hem en de
zijnen dag aan dag in hun organen
verkondigde bewering, dat de gecom
bineerde kerkelijke partijen het eenige
bolwerk vormen, hetwelk stand houdt
tegen de sociaal-democratische eischen.
Vergelijking der uitkomsten van de
verkiezingen van 1897 en 1901 geeft
recht om te veronderstellen, dat de
door vrees voor de tociaal-democraten
beheerschte kiezers ten gunste van de
clericalen den doorslag gegeven heb
ben."
Wat door den oud-minister Van
Houten hier beweerd wordt, heeft wel
eenigen schijn van waarheid. Vrees voor
de sociaal-democratie zal ongetwijfeld
er toe hebben meegewerkt, dat bjj de
verkiezingen in 1901 eenige liberalen
meer heil zagen in het streven der
christelijke partijen, dan in het afglijden
naar bet socialisme, in welke richting
de andere aanverwante politieke partijen
zich gestadig voortbewogen.
Maar was de grond voor die vrees
toen reeds aanwezig, hoe veel te meer
reden van vrees moet er dan thans
voor die liberalen bestaan, met het oog
op hetgeen in de laatste vierjarige poli
tieke periode is voorgevallen. De spoor
wegstaking o. a. heeft bewezen, dat
iedere toenadering tot het socialisme
waagstuk is van de meest gevreesde
soort.
er is veel in dit geding, wat recht
matige vreeze wekt. Wie kennis neemt
wat in de Tweede Kamer gesproken
wordt en buiten dit lichaam op politiek
gebied zooal gebeurtwie de hartstoch
telijke beweging door Troelstra c. s.
op 't getouw gezet nagaat en aan de
wankelmoedige, bedenkelijke houding der
Uni-liberalen en vrijzinnig-democraten
de aandacht schenkt, komt tot een
minder aangename conclusie. Want dan
«en daghelder in, dat het dt sociaal
democratie in onze dagen allerminst
onfortuinlijk gaat, en dat zelfs dn .mis
dadige woelingen" van 1903 niet meer
kunnen verhinderen, dat zij zich weder
brutaal naar voren dringt. Dat bij de
snoodc staking honderden gezinnen
broodeloos werden gemaakt, eu duizenden
nog eens duizenden guldens schade
handel en nijverheid werden berok
kend, waaronder de arbeidersstand het
meest heeft geleden, schijnt vrijwel in
't vergeetboek geraakt. Dat de leiders
bedoelde revolution naire onderneming
elkaar als bedriegers en volksmisleidprs
nog veel erger hebben gescholden
daarmede bij passende gelegenheden
steeds blijven voortgaan, schijnt nog
altijd niet afdoende, om de oogen te
openen der bedrogenen, die blijven
bukken onder het socialistische dwang
juk van de zoo ontmaskerde revolution-
dwingelanden.
Ware inderdaad te wenschen, dat
ook de werkmansstand in 't algemeen
roet een onweerstaanbare vrees werd
bevangen voor de sociaal-democratie
en haar leiders, dan zou veel ellende
en kommer in dien stand niet meer
geleden worden.
Onder het opschrift.Boerenbe
driegers", bevatte dezer dagen een
Fransch blad de volgende samenspraak,
welke hier onveranderd wordt weer
geven
.Wie zijn de leiders van de socialis
tische beweging
„Het zijn bijna zonder uitzondering
„bourgeois"."
.Waarmee houden de .bourgeois"
zich onledig?"
.Zij scbrjjven artikelen in de dagbladen
waarin zij beweren, dat de proletariër
van honger sterft, en waarin zij uitvaren
tegen de bezittende klasse, welke een
goed leventje leidt."
.Wat doen zij nog meer?"
.Zij gaan naar hunne fraaie woningen
of naar Nizza, of naar de badplaats
en leggen maaltijden aan, veel kostbaar
der dan de adel kan aanbieden, want
de adel is voor het rneerendeel geruïneerd."
.Wat deed b.v. burger Millerand?"
.Burger Millerand schreef tegen de
rijken en noodigde ze bij zich ten maal
tijd. Hjj schreef tegen de edelen en liet
zich tol baron verheöenhjj schreef
tegen de decoraties en heeft duizenden
personen een kruisje geschonkenhjj
schreef tegen de koningen en hjj heeft
bij den keizer van Rusland zjjne opwach
ting gemaakt hij schreef tegen hen,
die een goede tafel hielden, en maakte
zich-zelf berucht door de schitterende
n aaltjjden, welke hjj gaf."
.Wat doen de voormannen der
socialisten nog meer?"
,Zjj drijven tot werkstakingen en
houden redevoeringen, om den werk
man te beletten den arbeid te hervatten."
.Wat winnen de werklieden daarbjj
.Dat menige week geen loon in hunne
beurs terechtkomt."
„Wat winnen de socialistische sprekers
bij?"
.Dat zij bekend worden en dikwijls,
dat zjj een Kamerzetel veroveren."
,Wat beloven de socialisten, vóór
zij Kamerlid zijn?"
„Zjj beloven wetten, die het volk rijk
i gelukkig zullen maken."
„Wat doen zjj na hunne verkiezing
,.Zjj houden zich onledig met wetten
te smeden tegen priesters en kloosterlin
gen, zoodat zij geen tijd vinden, om aan
den werkman te denken."
Zonder omhaal van woorden geeft
het Fransche blad hier de nuchtere
waarheid omtrent het socialisme.
Behoudens zich onledig houden met
wetten smeden tegen priesters en kloos
terlingen, wat ze evenwel overal
gaarne willen doen zjjn socialistische
kopstukken als boven geschetst aller1
wege te vinden. In Duitschland en
België o. a. zijn de leiders der socialis
tische beweging, die zich schier over
schreeuwen over de ellende des volks,
waarvan de hartelooze kapitalisten,
volgens hun beweren, alteen de schuld
te dragen* hebben, meestal kapitalisten,
eenige zelfs millionnair. En hier te lan
den zjjn ze evenmin proletariërs, vraag
dat b. v. maar eens aan socialistische
Kamerleden als van Kol, Troelstra etc.
En toch laten arme werklieden zich
nog steeds door dergelijke volksmenners
misleiden, zonder de minste vreeze
de toekomst I
't Is inderdaad treurig
BUITENLAND.
Het katholieke Fiankrijk heeft weder
een groot verlies geleden. Zondag 1
Januari, is de Aartsbisschop van Reims,
kardinaal Langénieux, in zjjn zetelstad
in den ouderdom van 80 jaren overleden.
In dezen prelaat verliest de Katholieke
Kerk van Frankrijk een barer meest
beminde en begaafde hoogwaardigheids-
beklecders. De vjjanden der Kerk vonden
in zijn Eminentie een geduchten tegen
stander. In woord en geschrift heeft hjj
voor de rechten en de belangen der
Kerk moedig en wakker gestreden. Door
zijn daden bewees hij, dat hjj een jjverig,
vroom en tevens helderziend prelaat
was. Zjjn Eminentie behoorde tot de
Congregaties der Bisschoppen en Regulie
ren, van hel Concilie van Trente, der
Propaganda en der Riten.
Door zijn dood klimt het aantal open
staande bisschoppelijke zetels in Frankrijk
tot tien.
In Ierland moet de toestand aller
treurigst zjjn. De armoede en ellende nemen
daar met den dag steeds toe. En van
wege de Engelsche Regeering wordt dit
arme volk schier aan zjjn treurig lot
overgelaten. Vooral te Dublin wemelt
'an uitgehongerde werkloozen. Zelfs
de vruchtbare streken van Connaught
liggen verlaten als een wildernis. De
arme bevolking, door de ir. Engeland
wonende bezitters uitgebuit, dwaalt in
wouden en bergen, bitter gakweld door
den hongersnood.
Als de toestand niet spoedig iets
gunstiger wordt, als de regeering volhardt
in haar gewelenlooze houding, dan staan
ernstige ongeregeldheden te wachten.
Het schjjat ernst te zijn met denjRus-
sischcn hervormingsarbeid. Het Peters-
burgsche Telegraaf-agentschap meldt
daaromtrentNaar aanleiding van het
hervormingsmanifest hadden tot nu toe
twee bijeenkomsten plaats van den
ministerraad. In de eerste werd over
het manifest in zjjn geheel beraadslaagd.
De tweede vergadering was gewjjd aan
de bespreking van het eerste punt. De
beraadslagingen van den ministerraad
zullen aan de hoogste autoriteiten na
elke zitting worden medegedeeld.
De verslagen van de zittingen moeten
door den Czaar bekrachtigd worden vóór
de openbaarmaking. De werkzaamheden
zullen zooveel mogeljjk bespoedigd
worden.
De overgave van Port Arthur is eindelijk
een feit. Nadat de Japanners Zaterdag het
Joengshoesjan-fort bjj Port Arthur be
stormd en genomen hadden, gelukte hel
hun Zondag zich ook meester te maken
van het fort H en liet nieuwe fort
Poeloengsjan op de hoogten ten Zuiden
van Hoensanyantou.
Het belegeringsleger voor Port Arthur
meldde daarover, dat het leger Zaterdag
morgen om tien uur de borstwering van
het ShaDshushanfort bezette, als vooraf
wasbepaaldvervolgens werd tot den aan
val overgegaan en om elf uur 's morgens
het fort voor vast bezet. Een gedeelte
van den vjjand vluchtte naar de hoogten
ten Zuiden van het fort, terwijl het
overige gedeelte onder de aarde bedolven
werd, tengevolge van de ontploffing.
Vorder werd gezegd, dat de aarde in
het Shanshushanfort werd weggegraven
en twee Russische officieren en meer
dan 160 man opgedolven en gevangen
genomen werden. Voorts verklaarden zij,
dat er nog een 150-tal Russen begraven
waren tengevolge van de reeds gemelde
ontploffing.
De behaalde buit bestond uit veld
kanonnen, machinekanonnen enz.
De opperbevelhebber van Port Arthur,
generaal Stóssel, van de onhoudbaarheid
FEUILLETON.
De i
irelagne beval, werden steeds lat-
DE CHOÜAN.
n steeds in
Zjjn c
ooemde bjj t
6) Een nieuwe, vreeseljjke verrassing slondh
dorpje Si. Queo-des-Toita te wachten. Door
de gonst van Robespierre werd Pierre Lebon
als commissaris der Conventie naar zjjn ge
boorteland gezonden. De bem geschonken vol
macht werkte overweldigeod op bem. Jubelend
snelde hij naar bet dorp, waaruit bjj eem
moeten vlochten en waar zjjne ouders als
lieden geleefd hadden. Tbaos behoefde bg den
aanvoerder der smokkelaars, André Rongier,
en diens geseUen niet meer te vreeseo. Den
hoed met de wapperende vederbos op 't hootd,
de sjerp omgeslagen en den langen aleepsabel
aan de sjjde, stelde bjj zich aan de sameoge-
trommelde gr geaards, vrouwen en kinderea met
de volgende woorden voor.Wie bad ooit
kunnen denkeo, dat ik als volksvertegenwoordiger
met onbeperkte macht terug zou komen I"
En nu begon er een schrikbewind zonder
weerga. Zijne trots, zjjne ruwheid es
overmoed kenden geen grenzen. De pen weigert
alle gewelddaden te beschrijven, welke hjj be
dreef onder de huichelachtige leuze
.Vrijheid, gelijkheid en broederschap I"
meoscbeljjk woedde hjj tegen de onbdedigde
priesters sa nonnen. .Lebon werd," zoo ver-
teelt de geacbiedeais, .het getrouwste werk
tuig van bet Schrikbewind, en spreidde openlijk
zjjn afval van het geloof en zjjn tengello
heid len toon." De terechtstellingen, welke
vas geen mensch
meer, doch eeo furie. Toen eens een offer zgoer
wreedheid «oor de terechtstelling deo blik ten
hemel sloeg, riep hjj bonend.Ziet eens, hoe
deze dweepster naar den hemel kjjkl! Zoo
zjju zjj allen, deze verwensebte Bretagners. Als
zjj in nood zjjn, dan staren ze altjjd naar deo
hemel, alsof zjj van boven bulp verwachten
konden I" En sjjo brave moeder-zaliger, die op
het kerkhof van St. Quen-des-Toite rustte, had
bem toch ook eeos leeren bidden I
De dappere Chouans, die in den atrjjd vielen
ontbeerden niet langer den laaleieu troost in
bun stervensuur. Onvermoeid was de eerwaarde
beer Harbure bezig met de bediening van zjjn
heilig ambt. Trouw bleef bg bjj de sfdeeliog
van Jean Colterau, en deelde met hem moeite
en gevaren. Als men de gesneuvelden in bet
donker van 't woud der aarde toevertrouwde,
dan las hjj in de woudkapel der Hoeder van
Smarten de beilige Mis.
.Requiem aelernam dona eis Dotnioe" bad
noons en dochters zorgvol in bare woning. Toen
zg zich op zekeren middag naar buiten begaf,
trad baar Pierre Lebon In den weg, getooid
met degen, sjerp en pluimhoed.
.Burgeres Cotlerau," sprak bjj, .volg mjj in
je woniog, ik moet je spreken."
Zjj volgde bem io de armoedige hut. De
blikk
VIERDE HOOFDSTUK.
Onder de valbijl.
bleel zjjn oog rusten op een klein, gesneden
Hoedergodsbeeld, welks bart door zeven zwaarden
doorboord was. Het stelde een afbeeldsel voor
van een der altaarvleugels uit de woudkapel en
was in bjjna elk buis in 't dorp te vioden.
.Nog altjjd die symbolen vaa 't oude bij
geloof I" riep Pierre Lebon uit, en rukte het
beeldje van den muur. .Wat stelt dat voor
In de oogen der oude vrouw stond toorn te
.Wat dit beeldje voorstelt, vraagt gjj, Pierre
Lebon? Ik zal bet u in uwe yedacblen terug
roepen. Het is bet beeld dergene, waarvoor
uwe in God rustende moeder bad en u, baar
ontaarde zoon, met moederliefde eo onder bittere
tranen aanbeval. Ziet eens naar die zwaarden.
Het een na 't andere bebt ook gjj uwe moeder
In 't bart gestooteo. Gjj bebt baar in 't graf
gebracht. Is nu uw nieuwsgierigheid bevredigd,
Pierre Lebon Wilt gij nog meer van 'l beeldje
weten
.Vrouw, weet gjj, dat lk je onder de valbjjl
kan brengen
.Dal weel ik. Doe bet als gjj hel niet
kunt."
,lk heb slechts aan teeken te geven."
lef het dan. De moeder der Cbouana eterft
zonder vrees."
Deze kalmte ontwapende den toorn van den
Commiaaarii. Hjj stiet het op deo grond liggend
beeldje verachtelijk op zjj eo ging aan de
talel zitten. Op vriendeljjken loon sprak bjj
a: .Moeder Colterau, laten wg ruiten
voorbjj is. In Frankrj)k is een nieuwe
Ijjd aangebroken. Ik ben gekomen om u en de
uwen gelukkig te maken."
Hjj zweeg, om deo indruk zjjoer woorden
.Dal moet sl een heel zonderbaar gelokzjjo,
dat ons Pierre Lebon wil brengeo," antwoordde
de oude vrouw. .Beboud uw geluk voor uzsll
en laat ons met rust."
De gevolmachtigde der Conventie liet zich
niet zoo gemakkelijk van zjjn stok brengen-
.Hier ln je buis, moeder Colterau, ziet het er
erbarmelijk uit. Geld en goed zul je in over
vloed bebben, je kinderen zullen geen honger
meer Ijjden, maar in pracht en overvloed leven,
als je
.Welon, als ik
.Als je me zegt, waar de geestelijke Hai bui e
verscholen is."
Daar werd de oude vrouw woedend. .Wat,
ik zou Jengene, die mjjn zoon gered heeft, ver-
raden Ga beeo, Pierre Leboo, spaar uw over
redingskunst. De moeder der Cbouana verraadt
geen priester."
.Haal dan tenminste je zoon over, zicb van
generaal Puisaye te scheiden. Doet hjj hst, dan
verschaf ik bem bij de Coaveotie de hoogste
betrekkingen. Hjj zal heerscbeo, zooals ik bearach
en niet meer gedwongen zjjo, zicb vogelvrij in
de bosschen op Ie houden."
.Mjjn zoon Jean ia een Bretagnsr. De Bretagoers
verraden geen vluchteling. Nog nooit beeft een
Bretagner zjjn eed gebroken. Ga heeo, Pierre
Lebon, en denk aan je zieleheiL Of wil ja
misschien nog wal anders weten?"
Hoogopgerlcht stond de moeder der Cbouana
■or den mar, waarvoor geheel Brelagoe
sidderde.
rre Lebon stond op en stapte met rinkelen
den sabel voort. Het die vrouw was niets aan
te vangen. Bjj de deur aangekomen keerde bjj
zich plotseling om. Hjj zag door bet venster de
soldaten der nationale garde, wien bjj bevolen
bad hem binnen het half uur te volgen. De
geweerloopen schitterden in de zonnestralen.
Met doodeljjken haat en duivelechen spot sprak
bjj: .Burgeres Colterau, ik beb gezegd, dat ik
gekomen was, om jullie gelukkig te makeo.
Ofschoon je op geen enkele mijner voorwaarden
zjjt ingegaan, zal ook ik, want ik ben cok
Bretagner, mjjo woord houden. Jullie praat
zooveel vso deo hemel, de plaats der geluk
zaligheid, welnu morgen zul je dan weg er
been inslaan."
Daarop trad bjj naaf' buiten en gaf den
soldaten een teeken. De hut werd omsingeld eo
allen werden naar de gevangenis geleid, de
moeder, bare beide zoons Franqoia en Reoé, en
eveneens baar beide dochters Rends en Perrine.
Pierre, de oudste zoon, aloud onder commando
van zjjn broeder Jean.
(Slot vol/jt.)