I Katholiek Nieuws- en Advertentieblad No. 6. Zaterdag 6 Mei 1905. Negentiende Jaargang. OE EEMBODE voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn. Barneveld, Blarieum. Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist. Verschijnt eiken ZATERDAG. Abonztementeprlj* per drie Franco per post Afzonderlijke nummer* 10,40. f 0,05. BureauBreedestraat 18, Amersfoort. Uitgave van de Vereeniging De Eembode. Prija der Advartentlèni Vu 1 tot Oregel*f0.30 Voor iedere» regel meerfO.Ofi itiën moeien uiterlijk Vrijdagavond •zorgd BIJ dil nummer behoort een Bijvoegsel. Seheiding van Kerk en Stent. 111. (Slot.) Nu de ure van strijd, van felle, ver bitterde strijd voor de Katholieken in Frankrijk is aangebroken, staan de Fransche Bisschoppen weder aan de spits van hen, die voor de eer van Christus en Zflne Kerk goed en bloed veil hebben. Alle Fransche Kerkvorsten hebben, hetzij in de Vastenbrieven, hetzij in brochures of dagbladen als in één adem krachtig geprotesteerd tegen een et tot scheiding van Kerk en Staat, waarmede bun land bedreigd wordt. In een meesterlijk geharnast document, door den Bisschop van Aulun gepubli ceerd, wordt onder den titel„Over de omstandigheden, in welke de Katholieken het recht en de plicht hebben zich te verdedigen," dit werk der kerkvervolgers o.a. aldus gekarakteriseerd: „Er is geen twijfel meer mogelijk en al wat sedert een jaar beproefd is tegen de vrijheid van onderwijs, tegen de vrijheid der werken van naastenliefde, tegen het zelfstandig bestuur der Kerk spoort ieder trouw Katholiek aan tot partij kiezen. Niet langer is 't mogelijk op een dubbel idee te binken, den dienst van Baal te vereenigen met dien van Jehova. ,Op zuiver wetteljjk standpunt, dat wjj niet verlaten zullen, is er gelegen heid, om alle middelen aan te grijpen, door de wetten des lands ons verstrekt, ten einde met krachtige volharding de belangen van den godsdienst te ver dedigen. .Wij zijn even goed Franschman als wie ook. Wij dragen de publieke-lasten als de anderen. Rebellen noch samen zweerders zijn wij. En wijl de wet niet enkel verplichtingen oplegt, maar ook rechten en waarborgen verzekert, vraag ik u: Waarom zouden wij ons zonder verdediging laten verdrukken? .Men wil u diets maken, dat de Paus den aanval opende en Frankrijk dreef tot de scheiding. „Dat is valsch. „Men wil u diets maken, dat de ophef fing van het Concordaat tot onmiddel lijk gevolg hebben zal, eene grootere .rijheid voor de Kerk. „Dat is valsch. .Men wil u diets maken, dat de Staat niet gehouden is tot de handhaving van het budgel van Eeredienst en dat hij, deze begrooting schrappend, slechls gebruik maakl van een recht, geen onrecht pleegt. .Dat is valsch. .De begrooting van Eeredienst is geene goedgunstige beschikking, als gunst aan de katholieke geestelijkheid toegestaan, 't Is de kwijting eener schuld, aangegaan dcor den Staat. „Ook beweert men, dat de schrapping van het budget van Eeredienst vermin dering van belasting zou beteekencn .Dat is eene economische leugen naast de historische onwaarheid. .Naar vertrouwbare berekeningen zou den de lasten, geljjkelijk verdeeld, slechts 1 Va frank per hoofd bedragen; veel zwaarder -.uilen die lasten drukken na de opheffing van liet Concordaat." Waar het bedriegelijke werk der vrij metselarij zoo wordt ontmaskerd, zou men meenen, dat de hope niet uitge sloten blijft, dat een zoo misdadige wet door het Fransche Parlement zou worden afgewezen. Maar de schrijver zelf van ilsprekende protest kan de vrees niet onderdrukken, dat het volk die ellendige wel toch zal worden opgelegd, zooals genoegzaam blijkt uit het slot van zijn schrijven, waarin de moedige Prelaat verklaart „En ais v;jj, gehoorzamend aan de heilige wetten van Evangelie en Kerk, ons blootstellen aan de beproevingen van het vervolgde leven, we zijn daar toe bereid. .De Heer ziet onsdat bemoedigt hen, die uit ganscher harte in Hem gelooven." De vrees, dat zelfs de overtuigendste protesten niets zullen haten, en de kerk vervolgers hun afschuwelijk bedrijf lot het uiterste zullen doorzetlen, is maar al te gegrond. De stemmingen, die reeds in verband met het wetsontwerp lot scheiding van Kerk en Blaat hebben plaats gehad, doen het ergste vreezen. Wel heelt men in de Fransche Kamer redevoeringen gehoord, met den gloed eener heilige overtuiging uitgesproken, waarmede liet bewuste wetsontwerp r.aar verdienste gebrandmerkt, en dc lieillooze gr volgen eener aanneming door de Kamer in de schrilsle kleuren werd voorgesteld, doch ook eene andere taal werd gehoord, eene laai, die bewijst, dat ir niets zal terugdeinzen, waar hel geldt de Kerk te belagen en te vervolgen. En juist deze taal werd hel hardst, het onsluimigst toegejuicht. Bij den satanischcn geest, die de Fransche sectarissen bezielt, tracht men liever het wetsontwerp der Regeering te verscherpen, dan te verzachten. Terecht mOch't het echter reeds door den afge vaardigde graal Boni de Casleiane in de Fransche Kamer aldus worden gevon nist „De sciieiding van twee lichamen is maar een voorwendselde zielen moeien worden losgerukt van het aloude geloof, de godsdienstvrijheid aangerand, de Kerk lot slavin gemaakt en de Staat tot tiran." Wat de gevolgen zullen zijn der scheiding van Kerk en Staat is nu reeds te gissen. .Zwaar zal Frankrijk deze onderneming te staan komen," schrijft waarschuwend de Bisschop van Nancy, „noodlottig zal de strjjd wezen, en in alle gemeenten zal die slrijd ontbranden. .Over liet gebruik der klokken, der kerken; het oprichten van godsdienstige vereenigingen, de huur der pastorieën; eene onbeduidende geldkwestie enz. enz.; alles zal aanleiding wezen tot oneenigheid. „In sommige streken zal men den pastoor den oorlog aandoenin andere zal men strijd voeren vóór hein. Vroeg of laat, misschien direct, zal het daartoe komen. Maar er toe komen zal liet in ieder geval." Deze woorden van den Bisschop van Nancy vinden bevestiging in een ka tholiek blad, te Brest versciiijnende, waarin o. a. wordt gezegd „In het diocees Quimpcr zijn 310 parochie-kerken. De pastoors en de rec toren, welke deze kerken bedienen, zijn vastbesloten, om het huren hunner ker ken van dc hand te wijzen en te blijven, waar ze zijn. Door hunne parochianen zullen zij in hun verzet gesteund worden. Er zullen dus duizenden mannen onder de wapens geroepen worden, om hen vrees aan le jagen en tot onderwerping te brengen. De troepen zullen niet bij de burgers ingekwartierd worden, wijl zij alsdan ééne lijn zouden kunnen trekken met de vervolgden. De pastoors en de toren zullen veroordeeld worden tot boete en gevangenisstraf, als rustver stoorders, als oproerigen legen A.- wet de boete zullen zij niet betalen, omdat zij daartoe de middelen missen. Ze de gevangenis brengen V Men zal 't niet durven, uit vrees voor een alge enen opstand. .Wanneer men ons toevoegl, dat wij ons enkel aan de wet onderwerpen door de kerken te huren, en dat wij altoos voorheelden van gehoorzaamheid bohoo- te wezen, dan antwoorden wij, dat eene onrechtvaardige wet niet meetelt dat niemand er zich aan behoeft te onderwerpen, vooral niet, wanneer die onrechtvaardige wet diefstal wettigt. .Laten de geloovigen zich gerust stellen de kerken blijven hunmoet er gestreden worden daartoe, zij zullen met ons strijden. Wij zullen gesteund worden in dien slrijd door onzen moedi gen bisschop." De slrijd zal worden aangebonden, want de Katholieken in Frankrijk komen te slaan voor een wet vol haat en vijandschap. Dat hebben de Fransche Kardinalen in een vrijmoedig schrijven aan den President der Fransche Repu- tliek nog eens duidelijk uiteengezet en fier onverschrokken gezegd, dat zij den plicht, dien zij tegenover de Kerk en tegenover Frankrijk hebben le vervullen zullen nakomen, en deze is in het gegeven geval geen andere dan zich te verzetten tegen -ene wet. die de heiligste rechten der kerk op brutale wjjze aanrandt. „Wij zullen weerstaan op gevaar af in gevangenisstraf en ballingschap", schrijft o. a. de bisschop van Grenoble en in een zelfden geest hebben de meeste bisschoppen zich geuit. Hoe de slrijd zich dus ook moge ontwikkelen, met zekerheid kan thans reeds worden ver wacht, dat de katholieke geestelijkheid in Frankrijk vrijwel aaneengesloten zal slaan, om aan den vijand van Kerk en Paus, onder biddend opzien ten hemel, krachtdadig hel hoofd te bieden. BUITENLAND. Aan de geruchten omtrent een minder goede verstandhouding tusschen Oos- tenrijk-Hongarije en Italiö is voor goed een einde gemaakt. Te Venetië heeft een onderhoud plaats gehad tusschen den minister-president van Ooslenrijk- Hongarije, graaf Goluchowski, en den minister van Italië, Tittoni. Reeds lang te voren was deze onlmoeling aange kondigd als een feit van groole politieke beteekenis. Voordat Goluchowski naar Italië ver trok, werd hij door keizer Frans Joseph ontvangen. Tittoni gaf te Venetië een groot diner, waar de beide staatslieden bij hun toasten spraken van .hel bezoek, dat de bevestiging is van de innige ver houdingen, bestaande tusschen Italië en Ooitenrijk-Hongarije." en van „de vol maakte eenstemmigheid van opvatting, die de verhoudingen tusschen beide lan den beheerschen". De koning van Engeland heeft zich weder enkele dagen in Frankrijk geamu seerd. Dinsdag begaf hij zich van Parijs per automobiel naar Versailles. In den middag bracht hij een bezoek aan de wedrennen te St. Cloud; daarna keerde bij te Parijs terug, waar hij door de menigte id werd toegejuicht. De Engelsche bladen toonen de groot ste vreugde over de telegrammen, uit Frankrijk ontvangen, die ,aan het Bril- FEUILLETON. Voor 't dierbaar vaderland. 3) .Loop heen mol je Boerenantwoordde de Eogetschmeo, ,wjj zjjo bier heer en meester en niet de Boeren, en als je niet goedschiks met ons meegaat sullen we je er toe dwingen. Wjj hebben uitmuntende middeltjes om kop pige lui gedwee te makenaan den alaart san bet paard biodeo, met den kolf Tto het geweer tegeo de beeoen slooteo, en too meer dergelyke kleinigheden, de groote niet te ooemeu I" Juist wilde Becker antwoorden, toen zgo oude moeder hem voorkwam. Opslaande en vlak s„or den Eogelschen officier licb plaatsend sprak zg met san toorn berende stem,Hoe, mjjnbeer, u rondt een Boer willen dwingen eeo verrader te worden san al zjjoe broeders en Zijn land Is bet nog niet voldoende, dat uw eluk ovor ons heelt gebrscht? (een spionnendieosteo bewijzen spaar derhalve uwe bedreigingen en laat oos vreedzame menschen met rotiIeder ander soa zich geschaamd en van hel voornemen efgezien hebbenniet zoo echter de Eogelscbe officier. Wel veranderde hg van kleur en beet zich de lippen, doch bij antwoordde trots: Wjj agn niet hierheen gekomen, om met vronweo te atrijdeo, maar om een wegwijzer. Becker: ,Io naam der Koningin.- ,lk beveel u voor 't 'o!k zooveel on| Hjjo zoon zal u laatst, dsze afdeeliog troepen veilig en nel naar Ladysmilb te brenger.! Weigert gij, sluit dan uw rekening met God al; ingeval gij het niet doet, zal ik u volgens oorlogsrecht laten Meende de officier de Boereu baug le kunnen maken met deze bedreiging, dan vergiste hij zich danig. Met snijdend sarcasme maakte Becker zjjae kloeren open, toonde zjjo ootbloote horst eo riep: .Stoot maar toe, edele lord, ik vrees den dood niet, eo leveod breogt ge mg er nooit toe een verrader le worden 1" Daar ock de vro. wen in plaats van te jammeren uitriepen: .Zoo is 't goed, Daniel! Beter, dat gjj sterft als held, dan dat ge ver rader wordt I" geraakte de Engelsche officier in groole verlegenheid. Beckers dood was hem niet van 'l minste nut en bjj hield dezen vast beraden man er eerder voor in staat zich te lateo doodschieten, dan toe te geven. Daarom bedacht bjj zich een oogenhlik en besloot toen maar op goed geluk al le liaodelen. Een oogeu- blik speelde een duivelsche lach om zijn mond, eo bjj sprak toen, alsof lifi 't voorgevallene be treurde .Becker, ja bent een man uit ééo stuk, maar ook ik beo een mao en zal n klaren wjjn tappen. Waartoe die tegenstand Gjj weel zeker al wel, eo anders zult gij bet weldra vernemen, dat uw generaal Crooje dezer dagen met 4080 man te Paardeberg is gevaogen ge nomen Binnen kort zullen de beide hoofd- sledeo, Pretoria en Bloemfooteio is ons bezit zjjn en elke nieuwe tegenstand verergert den toestand van uw land, evenals nw eigen verzet den toestand der Boeren gevaarlijker maakt. teo tot het uiterste besloten, waot gjj Nood breekt wel. Verneem dasrom myn te woord Besluit gji. met 't oog op 'l nutte- gen dan geel ik u mijn eerewuord, dat -k jodra we op dan goeden weg zjjn, honderd I sterling [f1380] zal uitbetalen: - 1 eemdelingen afbranden en u allen sis gevangenen meevi Ik geloof, dat ik ou Juideljjk genoeg gesproken beb. Nog tieo minuien geel ik c Ijjd gjj he Os vloek der moeder. moeder, zjjn oom en zjjne schoonzusters verschrikkelijke .Kiezen ol deelen" van Engelschman gehoerd en ook deimren stonden als van den hliksstn gclrotlen. Verschrikkelijk was de bedreiging, het aanbod verleidelijk. Wal zal Becker, die door de tijding van Cr< gevaogeoDemiog zichtbaar getroffen werd, woorden op het van den coneo kaot aaogeboden hoog verradersloon, en van deo anderen op de zoo schandelijke bedreiging? Aller blikken waren op hem gevestigdeenige oogenbLkken duurde de onrustige spauniog. Eindsljjk hief de floer het hoold op en sprak met lnide slem: .Onder deze omstandigheden blijft mij geene keus overik zal uw soldaten den weg wijzenlaat rnjj dan tjjd afscheid te nemen van de mjjoen I" Terwijl de officier moeiljjk een ssrcastischen ling uit: .Daniel! .Dioiël! Dat kan je toch geen ernst zjjn! DanielI Daniël! Wees sterk!" Zoo riepen zij. doch in Daniël Beckers ziel scheen een groote verandering te zfln gekomen; de bedreiging en misschien nog meer het hooge verraderalooo hulden deu mao geheel veranderd. Hel hoold wederom, doch ou trots opheffend, sprak hij.Tegenstand is nutti ik kao uiet anders 1" Daarna keerde hjj zich, als een man, die een zekeren dood logemoe ging, met tranen in de oogen 't eerst tot zy als door eeo giftige slaog aangeraakt, week de uit: .Terug elleodelingWaag het niet mg aan te rakenik wil je schuld, je verraad oiet deelen, eo liever, als reeda zooveel bonderden onzer vrouwen elke ontbering, elke mishande ling met vreugde ondergaan. Maar u, n heelt het goud verblind, gij, gg zi(t door het goud krankzinnig gewoidon, en gij gaal uw vaderland uwe eer, uwe ziel, verkoopeu voor 100 goud stukken? Weg, ellendeling!" Met wankeleode schreden wilde Becker ten minste nog alscbeid nemen van zyne kinderen en strekte zjine armen naar hen uit. Zjjn vrouw echter, rukte do weenende kleinen vao hem weg eo riep.Ellendeling 1 raak deze reioe wezeos niet aan!" Eo zich tol de kiodereo wendend, sprak zjj snel: .Hierhoan, kiodereo; dat zjjo adem u niet beroere, hy beeft den heiligen band, die Item aan u en 't vader land bond, schaamtelo',1 verbroken, hIJ is geen Hoer meer, hij is uw vader niet meerl" Met kloppend hart wendde zich du Becker lot zjjne moeder. Deze zou hom zeker oiot verslonten.... „Moeder." klonk het smvekend van zjjne lippen en zjjo gezonde arm trachtte de oudn vrouw lot zich te trekkon. Doch ook hier vond hjj niet, wat hy gehoopt had, liefde en mede lijden, maar greozelooze verachling, haat en afschuw. Snel van hem weggaand, risp xg, haar magereo arm verheffend: .Mceder? Je moeder zoek je? Weet dao, wal zjj, die je als haar „ogappel gekoesterd heelt, die je moeder geweest is, je te zeggen heeft Vloek over je, ellendeling, die my 'l hart verscheurt 1 Ik vloek je, Daniël! Ja, ik vloek je!" Wie ia io staal le radeo, en wie kan be seffen, wat er in 't hart van den verslootene en den verachte omging? Smeekend richtte zjju blik zich van zjjné dierbaren op de tegen woordig zjjode buren, misschien hadden 'dezen, die hem oiet zoo na •tooden.'een zachter af scheidswoord voor j Item over. Maar ook hier niets dan .donkere, dreigende blikken, vol ver achling en afschuwopgeheven vuisten, welke toen duidelijk genoeg te kennen gaveo, dat hg uit de gemeenschap zjjner gelielden en van alle weldenkendeu was geatooteo. Zelfs.de ruwe soldateo, die reeds zoo menig gruwelstuk met lachende oogen haddeo aaogezieo, sidderden bi) dit looneel en alleen de Engelsche officier behield zyoe leveowoordigheid vao geest. Becker naar buiten driogeod en vreezend, dat bg nog mocht wylelen, fluisterde bg hem toe „Vronwenpraat 1 Morgen denken zo als alle

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1905 | | pagina 1