Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 9.
Zaterdag 27 Mei 1905.
Negentiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk. Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie maanden
Franco per post10,40.
Afzonderlijke nummerst 0,05.
BureauBreedestraat 18, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Adrertentttm
Van 1 tot 6 regelsf0.30
Voor iedcreu regel meerf 0.06
BIJ dit nummer behoort
een Bijvoegnel.
Under liberale familieleden.
Het moet gezegd: ook hier ter stede
wordt er gezorgd voor leven in de poli
tieke brouwery. En van liberale zijde,
dit raoet erkend, is de stoot daartoe
gegeven. In gestage afwisseling trad
sinds maanden de eene liberale spreker
na den ander op, en al liepen de politieke
betoogen niet veel uiteen, toch bleek er
animo in iedere bijeenkomst. Het scheen
toch ook zoo'n heerlijk genot voor de
zooveelste maal te hooren uiteenzetten,
wat een prulieboel ons Christelijk
Ministerie is. Dan werd opgesomd,
dat het dingen niet heeft gedaan, die
het had moeten doen, en dat het zaken
heeft verricht, die 't had moeien na
laten. Daar heb je onder andere de
nieuwe wet op het lager onderwijs,
waarmede die Regerring de rustige rust
in het liberale kamp zoo leelijk heeft
durven verstoren. Op dit aanbeeld werd
dan geducht vooitgehamerd. De voor
standers van het openbaar onderwijs
hadden zoo jaren lang zonder zorgen
kunnen genieten van een school, die
liefderijk opnam, wat konten wilde, en
daarom de echte, de ware volksschool
wordt geheeten. Onderwijzers, zij moch
ten geiool hebben of niet, socialist zijn
of anarchist, allen waren zij daar welkom
als opvoeders der jeugd. Van dogmatisch
onderwijs in de school geen sprake hoor
God dienen op verderen leeftijd blijft
toegelaten, mits in de binnenkameren,
volgens iecept van het Kamerlid van
der Vlugt. En nu komt me daar de
Christelijke Regeering met een wet, die
der openbare school een concurrentie
belooft, waarvan den schoolmannen de
schrik om het harte sloeg. Een school,
de glorie der liberale partij in al haar
schakeeringen, die brave, verdraagzame,
vaderlandlievende mannen kweekt als
bv. ntr. Smeenge, mr. Levy, mr. Borge-
lius, mr. Troelstra en consorten, wordt
bedreigd met den ondergang.
Dat soort gejammer wordt gehoord,
en als dan ten slotte als eenig redmiddel
wordt aangeprezen, de Christelijke Re-
geering bjj de aanstaande verkiezing een
voelje Ie lichten, is de belooning volgens
de verslagen in de pers een .daverend"
applaus.
Men wane echter niet, dat in die
vergaderingen nu alles rozengeur en
inaneschjjn is. Dan vergist men zich.
Daar wordt soms met volle hand roet
in het politieke eten geworpen en wel
door politieke neven, zooals de socialisten
door het Ulrechtsch Dagblad werden
aangeduid. Dat heeft mr. Smeenge ook
moeten ondervinden, toen dat Kam< rlid
op 4 Mei jl. in .De Keizerskroon" dc
vraag behandelde: „Wat leerden vier
jaren Christelijke Regeering", welker
beantwoording natuurlijk niet in het
voordeel der Regeering uitviel. Deze
had bijna niets gedaan, wat mr. Smeenge
aanstond, en dr. Kuyper werd zoowat
door den redenaar als zondenbok ge
bruikt. Dal spr. aan het einde van
harten-veroverende redevoering
door de vrienden luidruchtig werd
toegejuicht had de pers niet eens be
hoeven te melden.
En toch, een politieke neef, dc heer
Duys uit Amsterdam, liet anderen jui
chen hij had wel veel moois gehoord,
was dankbaar, maar in de verste verte
niet voldaan. Bij alle achting voor den
persoon des heeren Smeenge, zooals
hjj verklaarde te hebben, was zijn crilick
gansch ombarmhartig. Opdat mor
gelooven zal, releveeren wjj hier enkele
citaten uit het verslag dier vergadering,
voorkomende in de Amersf. ct. Wij
lezen daar o.a.
Mr. Smeenge maakte zieli blij met
aanwezigheid van dames en jongeren om
uit die aatiwozigheid tot een oploving der
liberale idee te concludeereumaar daarvai.
is geen quaes'ic. De liberale partij is een
voudig lijdend aan senile altakcliug niets
kan haar van den wissen dood reddendal
ligt nu eenmaal zoo in de historische lijn
intwikkelipgsgang onzer maatschappij.
•i Lijkt dob.
libeiale party
meer. Oppenhcim m
Troolsirn sprak van
sprekendie is er niet
noemde haar een chnos;
vorsehilloude libo-
clat do libei
Van Homo» erkende,
vrijzinnigen en sociaal-democraten hierin
een hand hebben, dn-, zij ami-clericaut zijn.
dat nu Kuyper er do zweep over legt door
zijn strafib politiek, zij uog eens wakker
worden geschud, doch dat deze opllikkering
den wissen dood kan verhoeden, is onge-
loollijk. 't ls niet dan ecu te hoop loopon
togen liet eloricalisiuo, doelt als jiolilioko
partjj met een maatschappelijk ideaal als
ondergrond, bestaat het liberalisme niet rneor.
En daar bleet tiet niet bjj. Nader
wreef hij den lieer Smeenge onder den
Smeenge heelt liet recht niet de acte
beschuldiging uit lo spreken, ala voor-
slautior van verbetering vnu den toestand
dor arbeiders, want hij gaat mede met Do
vennootschap eerst tot haar recht, en
trekken dc politieke familieloden in
gesloten gelederen opwaarts 0111 het
zoo fel gehate Christelijke Ministerie
te doen tuimelen. Dan zal de
liberale party, die volgens den heer
Duys ten doode is opgeschreven, door
den socialist worden bijgestaan, omdat
alleen haal tegen het Clericalisme dc par
tijen der linkerzjjde bjjeendrjjfi, zooals de
de heer Duys zelf niet onduidelijk te
verstaan gaf.
Intusschen wel verstandig niet
»ar? dat ook de heer Smeenge
vergat te zeggen, wat van die politieke
bondgenootcu zou te hopen zjjn, als
der Christelijke Regeering een nederlaag
H'd toegebracht.
Bcaiilort Iteelt geweigerd met
Nu het liberalisme zijn taak heeft vorvuld,
is het tot doodgaan gedoemd. Hot ia thans
slechts de vraag welken dood hel zal storven
en welke begrafenis het krijgt, al of uiot
Als was dit nog niet genoeg, werd
hel Kamerlid Smeenge, nadat de heer
Duys de handeling dor liberalen in de
Tweede Kamer h :d gelaakt, eu daarover
interrupties werden gehoord, nog toe
gevoegd
Om te bewijzen dat nir. Smeenge het rcclit
mist, bier over dc ulgeloopon vier jaren oen
acte van beschuldiging uil te spreken, moet
Ik loeit wol mijn bowijzon bijbrengen
auutoouen dat, do liburnlou vior die
jarou zich hot rochl hebben benomen, tb
ovor do cloricala regeering den staf te brok
Men zou zoo zeggen, dat mr. Smeenge
het hiermee wel stellen kon, tnaa
heer Duys dacht daar anders over. Hij
ging voort met een critiek die, begrijpe
lijker wijs, alles behalve vleiend voor
de liberalen uitviel. Tot besluit gaf lijj
nog dit ten beste:
De Beaufort de
Smoengc doolt, dan vorgiat ge
De heer Smeenge zal hierbij ook wel
gedacht hebben, dal zoo'n politiek fami
lielid hem mag afgestolen worden. Toch
zou het dwaas zjjn te denken, dat hel
bij den aanstaanden stembusstrijd ook
zoo wezen zal. Dan komt de politieke
BUITENLAND.
De Romeinsche correspondent van
den Patriate meldt, dat Z. H. de Paus
hij gelegenheid van hot huweljjk van
den Duitschen kroonprins dezen een
eigenhandig geschreven brief van geluk-
wensch zal zenden. Die brief zal door
een bijzonderen afgezant naar Berljjn
worden gebracht en doorZ. Em. kardinaal
Kopp, die den H. Stoel vertegenwoordigt
bjj dc huwelijksplechtigheid, aan don
kroonprins worden overhandigd.
Dit feit is van hctcekcuis, daar liet
niet de gewoonte van liet Vaticaan is,
in dergelijke gevallen buitengewone
legaten te zenden, vooral niet wanneer
het protestanlsclie vorstenhuizen betreft.
Graaf Agliardi, neef van den kardinaal,
heeft de insignes rler orde van het H.
Graf naar Metz gebrachtDe keizer
heeft hem benoemd loL officier van de
Pruisische Kroon en heeft hem tweemaal
aan zjjn tafel genoodigd.
In liet gewoonljjk nog al ernstige
Engelsche parlement is het Maandag
vrij rumoerig toegegaan. De leider der
oppositie, Campbell-Bannerman, vroeg
aan Baiiour opheldering over de blijk
bare wijziging in de fiscale politiek van
de regeering.
Afgevaardigde Lyttelton stond op
om te antwoorden, maar de oppositie,
die van Balfour bescheid wilde hebben,
ontving hem met onophoudelijk Balfour,
BalfourLyttelton trachtte voort te
gaan met spreken, maar liet tumult was
zoo geweldig, dat men geen enkel woord
kon verstaan. Het kabaal duurde voort,
weerwil van de vermaningen van
den waarnemenden speaker, die presi
deerde en do verzekering gaf, dat Bal
four later zou spreken.
Ten slotte, na een tooneel, dat een
ir duurde, verklaarde de waarnemen
de voorzitter, dat, volgens de bepalingen
van liet Lagerhuis, de zitting verdaagd
werd. De leden verlieten toen de zaal
zonder incident.
In het Lagerhuis heeft Brodrick mede
gedeeld, dat er van 1 Januari tot 29 April
in Engelsch Indië 687,705 menschen
aan pest bezweken waren.
Hel huweljjk van den kroonprins zal
worden bijgewoond door de volgende
vorsteljjke personen: den aartshertog-
troonopvolger Ferdinand van Oostenrjjk,
grootvorst en grootvorstin Wladimir van
Rusland, den hertog van Aosta, prins
Albert van België, prins en prinses
Chr.stiaan van Denemarken, prins Arthur
van Connaught, prins Hendrik der Neder
landen en tal van Duitsche vorsten.
Den 2en Juni komt het Fransche
gezantschap voor de huwelijksfeesten
te Berljjn aan.
De Pruisische Landdag heeft Maandag,
de mjjnwet behandelend, de redactie
der commissie, betreffende de vaststelling
van den arbeidsdag van 6 uur op dagen,
waarop de thermometer meer dan 28°
aanwijst, aangenomen. Het gaan in en
komen uit de mjjn mogen den duur
van den arbeidsdag niet meer dan met
een half uur vermeerderen. Een gezond
heidscommissie -zal in het belang der
mijnwerkers in het leven worden geroepen.
De socialist Gérault-Riebard heeft in
de Fransche Kamer een amendement
ingediend op de scheiding van Kerk en
Staat, voorstellende om vier kerkeljjke
feesten af te schaffen en door andere
te vervangen, 's Heeren Hemelvaart door
het .bloemenfeesl", Maria ten Hemel
opneming door het .oogstfeest", Aller
heiligen door hel .herinneringsfeest" en
Kerstmis door het „familiefeest".
Het zou belachelijk zijn als de zaak
niet zoo ernstig ware.
Te Lion is een werkstaking van politie
agenten voorgekomen, wat ten gevolge
had, dat de stakers zijn ontslagen. Dit
geval gaf aanleiding tot een interpellatie
in de Fransche Kamer door den socialist
Angagneur, die de schuld wierp op den
prefect wegens zjjn gemis aan doorzicht
en tact.
Minister Etienne verklaarde, dat hjj
FEUILLETON.
Voor 't dierbaar vaderland.
{Slot.)
Zjj kwamen bgoa op denzellden tgd op de
hoeve san, waarop Becker die daags te voren
verlateo had, en zonden, op ongeveer honderd
pet van de hoeve een boodschapper, om de
vrouwen op het treurige nienwe voor te bereiden.
Deze man wist niet goed, hoe b|j het zon aan
leggen, terstond de volle waarheid te zeggen.
Hjj oprek over 't een en ender en draaide
er zoo wet omheen, tot de oude vrouw hem
kortaf in de rede viel„Wg hooren het al, je
brongt zeker oen trenrige boodschap; zeg ons
daarom maar zonder omwegen, wat er gebenrd isl"
Nu moest hg er mede voor den dag komen
en daarom sprak hg: .Schrikt niet, Daniël
Becker is gewonddeer komen ze el met hem
een I"
Na verloop ven enkele minnten waren de
dragers ter plaatse, en zetten den Boer, die
heel zwak was, voorzichtig neer.
Hoe verbaaid weren echter de ataere, maar
eenvoudige mannen toen zg minder smart en
■nedelgden, dan hardheid en liefdeloosheid bg
helde vronweo opmerkten, en toen zg zelfs
weigerden den gewonde binnnen te laten. Zoo
'ets bedden zg oog nooit beleefd en toornig
riep de kornet haar toe: „Zgt gg vrouwen?
Waerom wilt gg hem oiet verzorgen, wat toch
een christenplicht is, zelfs tegenover vreer.. Jen?"
De onde vrouw viel hem echter in de red
„Ik heb geen zoon, die Daniël heel en dez-
daarbg wees zg op Beckers vrouw, .heeft ge
er!"
Twgielend
keek de kornet de omstanders vragend aao,
ala wilde bg zeggenBeckers vrouw en moeder,
schjjneo wel krankzinnig. Jaar zg hem niet willen
binnenlaten. De oude vrouw zegt,Ik heb geen
zoon" en de jonge vrouw.Ik heb geen mau";
ook noemen zg Becker een verrader. Do smart
hoeft haar voretaod gekrenkt, of zg hebben
een hart van steen." Bg het woord .verrador,"
begon den kornet liet bloed te koken en hg
bulderde de vrouwen toe: .Wie is een verrader?
Wie waagt dat le beweren, en wie is er, die
dal bewgtan kan
.Dal kan ik," riep de oude vrouw uit, .ik,
zgn eigen moeder. Hg heeft als verradersloon
honderd pond van den Engelicbman onlvangeo,
ala lig hem wilde begeleiden, cn 'l is zgn ver
diende loon, dat gg hem bebt neergeschoten."
Snel greep de kornet den arm dor oude vrouw
en sprak: .Vrouw, gg vergist u. Niet wg heb
ben uw zoon gewond, doch de Engelsche officier
zelfuw zoon is geen verrader, maar een groot
held, begrepen En nu ving de deur open I"
Hardnekkig echter antwoordde zg: .Kornet, 't
is Daniël Becker gelakt u te misleiden, ons
echter nietWie hem ook neergeschoteu heelt,
wg beiden en deze lieden neten, hoe de zaken
staan. Wg waren er bg, toen hg zich liet oio-
koopen. Hg is een vei rader en uwer niet waardigi'
Een oogenblik wist dc kornet niet hoe lig
hel had, inuar ook slcolits een oogenblik. Daarna
nas hg weer vast overtuigd, dat hier een mia-
dit op te losseo. Hy verhaalde, hoe alles in
zgn werk was gegaaodal Becker den vgand
op een pad geleid had, dat hen regelrecht in
't Boeren leger voerdedat er betere en kortere
negeo naar Ladysmitli leidden en dat Becker
nauwkeurig had moeten welen, waar 't kooi-
mando zich bevond. Verder vertelde hg, hoe
Becker zich gedragen had hg de overrompoliog
en wat hg na zgn onmacht gezegd had. Allen
luisterden tol belangstelling en langzamerhand
dat in zgn werk. en eerat, toen het gewicht
der bowgsgronden hen terneerdrukte, veran
derden zg cn geloofden nan Beckere onschuld.
Toen beving ben allen een hevige schrik en
handenwringend was de uilroep der Hoeren
vrouw,0. God, wat heb ik gedaanHg kan
mg geen vergiffenis meer schonken I* En Uaniëls
moeder riep snikkend uit:Ik heb hem gevloekt,
in plaats van hem te zegenen!" Met den uit
roep: .Daniël, ingo Daniël, kunt gg mg ver
giffenis schenken V' knielde da vrouw naast
haar mau neer en bedekte zgn ongewonde
linkerhand met kassen. De oode moeder echlei
strek',: haar armen zegenend over haar zoon
uit, eu sprak diepbewogen
,0, mgo God, Gg hebt gehoord, dat ik ingn
vervloekte; Gg kendet mgn li
Gg zi
dal mgne ziel verscheurt. O, God, verkeer de
vloek io een zegen, zoouls ook ikdool'Becki
wilde zich oprichten, doch zgno klachten schoten
te kort het liep met hem too einde.
Maar toch zweefde er een gelukkig lachje oi
zgn mond, toen hg allen oin zgu leger ra
geschaard, en een ieder, maar vooral zgne kin
deren niet, zyn gewonde liaod vatte, hem lief
koosde en 2g allen niet ophielden hem huoot
liefde, vereering en bewoDdc'iog te betuigen.
Ten alo'.le gelukte het hem gehoor lo verkrggeo
en hun te antwoorden.Gg klcingeloovigeo,
wat klaagt gg? Was hot niet esn geluk, dat
gg u enkele oogenblikken io mg verg':babi V
Of zou het mg anders gelukt zgo, den vgand
te misleiden Goddank, dat hel alles zoo gegaan
ia, want anders zou ik thaus ook niet meer
leven en waart gg allen dakloos en in de
mnclil der hardvochtige vganden. Of ik u ver
giffenis schenk Indien gg anders had: gehan
deld, waarlgk, ik zou u vergiffenis hebben ge
schonken nu echter is er geen reden om te
vorgevon cn ik sterf gelukkig. Weent niet, ik
voel, dat hot met mg gedaan iaik sterl echter
zonder bitterheid eu daök God, dut Hg mg
eerst nog dit gelukkige uur geschonken heeft."
Daarna wende bg zicli tot zgo oom en sprak
.Oom, ik stel de m'jnen onder uwe hoede,
opdat zg niet zonder maooelgke bescherming
mgne kinderen, dio een vader noodig hebben.
Wees bon allen een steun 1'
Diep geroerd beloofde de onde oom voor
allen een vader cn raadgever to ago, en enikkond
t God e
herstel V
dierbare. In Gods wgze raadsbi
bet ecbler anders geschreven; korten tgd daarna
gaf Daoiël Becker den geest. Zacht so met
een big lachje sluimerde bg in voor een beter
leven. Groot en rechtmatig waa de droefheid,
en toen de Boeren van bet kommando om de
baar slondeo, om afscheid te nemen van den
gestorven kameraad, wees Je kornet op den
ontslapen hold on sprak:
.Boereo, hg was een der besten onder onsl
Eore zg zgn nagedachtenis I Steekt bier bg het
lgk van dezon hold, uwe band op en zweert
bem gelijk te zullen worden, bom oa ta volgen
en niet te versagen in den heiligen slrgd voor
vrgheid, recht en vaderland!"
Nadat allen hun hand hadden opgestoken,
richtten zg don blik ten hemel, en deze blik
zeido meer dan woorden kunnen weergeven.
Toon daarop da slrgders aan da baar kniolend
een gobod gestort hadden voor don dapperen
held, verlieten zg de kamor en de hoeve.
Wel was de smart der overlovenden hart
verscheurend de tgd echter heelde ook hnn
leed eu met fierheid konden sg des korasts
woorden herbalen: ,Hg was ten waar held!
Zgn aandenken blgve in eere.'
