Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 15.
Zaterdag 8 Juli 1905.
Negentiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs par drie maanden
Franco per post
Afzonderlijke
(0,40.
f 0,05.
BureauBreedestraui 18, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniglng De Eembode
Prlja dar AdvnrtnntltBi
Van 1 tot 6 rafels
Voor iederea regel meer
Verkiezing
voor den
eemeenteraad.
Wij gelooven niet, dat hier ter stede
ooit belangrijker verkiezingen voor den
Gemeenteraad zyn voorgekomen, dan
thans op Maandag 10 Juli en Woens
dag 12 Juli aanstaande moeten plaats
vinden.
Ten einde echter alle misverstand te
voorkomen zjj hier allereerst nogmaals
eraan herinnerd, dat onlangs vijf raads
leden, n.l. de heeren J. G. Kleber, A. A.
Hamers, C. J. Plomp, J. W. Jorissen
en N. Veis Heyn als zoodanig ontslag
hebben genomen, wjjl bjj de behandeling
eener aanvrage om eene subsidie voor
een .Industrie- en Huishoudschool*
in den Raad zij in hunne bestrjjding van
deze weelde-uitgave voor onze gemeente,
zelfs belemmerd werden door weigering
van deze quaestie eerst in de afdeelingen
behoorlijk te onderzoekenzooals volgens
wettigen vorm geschieden moet. Dat zoo'n
toestand onhoudbaar werd, een protest
hunnerzijds door ontslagneming als raads
lid ernstigen grond van redenen had en
een uitspraak der kiezers over hunne
houding mocht verlangd, is o. i. zoo
klaar als de dag.
Wie echter gemeend hebben, dat
mannen, die zoo ridderlijk in den Raad
de belangen der burgerij durven ver
dedigen en zoo trouw behartigen zonder
eenige bestrijding hoegenaamd weder
tot raadsleden zouden herkozen worden,
rekenden buiten de zoogenaamde liberale
kiesvereeniging .Amersfoort". Zelfs de
heeren Kleber en Plomp, geestverwanten
van eenige leden dier kiesvereeniging,
raadsleden, waarop de z.g. liberale kies
vereeniging met fierheid zou mogen
wijzen, konden in eene vergadering dier
vereeniging bij de meerderheid geen
genade vinden. Het schier ongelooflijkste
wordt hier dus door de kiesvereeniging
„Amersfoort" vertoond.
Maar het raadsel is wel op te lossen.
Van liberale zjjde, en wel vaneenzjjde,
die het weten kan, werd ons verzekerd,
dat het geheele verkiezingsplan dier
kiesvereeniging in de Loge is uitgewerkt.
De vrijmetselarij wil nu eenmaal in onzen
Gemeenteraad oppermachtig heerschen
en daarom moeten zjj, die haar wil
daarin durven weerstaan, onverbiddelijk
worden uitgeworpen.
Ten bewjjze hoe onbeschaamd hier
loge-broeders durven optreden, zjj slechts
op één enkel feit gewezen. Volgens offi-
cieele opgave telt onze gemeente 22575
inwoners, onder wie ruim 8200 Katholieken
en ruim 300 Israëlieten. De Katholieken
worden door slechts vier geloofsgenooten
in onzen Gemeenteraad vertegenwoordigd
en de Israëlieten door één geestverwant,
die bovendien wethouder is. Nu wil de
kiesvereeniging „Amersfoort," of juister
gezegdwil de Loge twee Katholieken
uit den Raad weren en nog een Israëliet,
den heer A. Herschel, in een raadszetel
lillen. Gelukte dit dan zouden ruim 8200
Katholieken door twee geloofsgenooten en
de ruim 300 Israëlieten ook door twee
hunner in den Gemeenteraad vertegen
woordigd worden.
Ook hebben de loge-broeders den
Anti-revolutionnairen eenzelfde lot toe
bedacht. Het verdienstelijke raadslid, den
heer N. Vels-Heyn, willen zjj mede uit
den Raad verdrijven.
Verdere toelichting zal hierin wel over
bodig wezen 1
Nog op andere feiten wenschen wij
echter hier met nadruk te wjjzen.
Reeds bjj herhaling hebben wjj er op
gewezen, dat een verstandig, zuinig be
heer onzer gemeente-financién in de
gegeven omstandigheden een dringende
noodzakelijkheid is, wjjl de belastingdruk
hier ter stede reeds ai te zwaar gevoeld
wordt, doch van zekere zjjde trachtte men
dan deze waarheid met groote woorden
te bemantelen. Nu evenwel zullen we
feiten noemen.
Vrjjwel is algemeen bekend, dat hel
Gemeentebestuur er tegen opziet wat
wel verklaarbaar is een voorstel in den
Raad in te dienen om de inkomsten
belasting, die reeds tot 3is opgevoerd,
te verhoogen. Doch geld moet er meer
wezen on nu om ons slechts lot het
vorig jaar te bepalen werd eenvoudig
het gewone middel op ruime schaal
daarbjj toegepast; de eigen aangifte
niet aanvaard en ambtshalve aanslag
daarvoor in de plaats gesteld. Zoo werd
in het vorig jaar wederom van zeer
vele medeburgers met een beperkt in
komen, neringdoenden en ook ploeteraars,
die soms, zoowel de een als de ander
met groote moeite en zorgen trachten
rond te komen, de belasting aanzienlijk
verhoogd. De klachten, die daarover
werden gehoord, waren legio.
Maar wat is er nu roet die belasting
penningen geschied Wel, een aanvrage
kwam in bjj den Gemeenteraad on
jaarlijksche subsidie van f 1750 vooi
.Industrie- en Huishoudschool", vooreen
school, waaraan onze stad niet de minste
behoede heeft, en toch zjjn de belasting
penningen, die op zoo harde manier
geéischt worden, daarvoor aangewezen.
En nu er raadsleden zjjn, die tegen
zoo'n manier van handelen krachtig op
kwamen, willen logc-broeders deze
hoogst verdienstelijke mannen uit den
Raad werpen.
Kiezers, zult ge dulden, dat mannen
die uwe belangen zoo ernstig ter barte
nemen, thans smadeljjk uit den Raad
worden geworpen, omdat de vrijmetselarij
daartoe besloten heeft? Er valt, dunkt
ons, niet aan te twjjfelen dat op deze
vraag een waardig en passend antwoord
aan de stembus zal gegeven worden.
De R. K. Kiesvereeniging .Recht en
Orde" heeft bjj de candidaatstelling
voor den Gemeenteraad o. i. dan ook
weder zeer beleidvol gehandeld. Van
de vijf raadsleden, die aan de beurt
aan aftreding zijn, heeft zjj er vier
weder candidaal gesteld. De heer H.
W. van Esveld, roede aftredend, die in
den Raad maar liefst voor de builen-
sporigste uitgaven te vinden is, heeft
zich zeer terecht voor de kiesvereeniging
onaannemelijk gemaakt. In plaats nu
van don heer Van Esveld werd candidaal
gesteld de heer H. Koning, van wien
ons met stelligheid werd gezegd,
dat hjj, gekozen zijnde, zich beslist zal
aansluiten bjj die raadsleden, welke
iedere onnoodige uitgave der belasting
penningen bestrjjden zullen.
Voor de verkiezing op Maandag 10
Juli aanstaande zjjn door de kiesver
eeniging .Recht en Orde" candidaat
gesteld de heeren:
Voor district I
J. Ger. Kleber,
H. Koning.
Voor district II
A. A. Hamers.
Voor district III
C. I. Plomp,
A. M. Tromp van Holst.
En voor de verkiezing op Woensdag
12 Juli aanstaande de heeren:
Voor district II
J. W. Jorissen.
Voor district III
N. Veis Heyn.
Kiezers, nu wjj weten, dat ge van het
groote gewicht dezer raadsverkiezingen
ten volle overtuigd zjjt, durven wjj met
vertrouwen u uit te noodigen tot den
laatsten man aan den stembusstrijd
deel te nemen. Uw eigen belangen staan
hier toch ten zeerste op hel spel. Doet
derhalve uwen duren plicht en kiest een
parig de bovengenoemde candidaten.
BUITENLAND.
De Fransche Kamer heeft Maandag
het wetsontwerp betreffende Kerk en
Staat met 341 legen 233 stemmen aan
genomen.
Met de aanneming van dat wetsontwerp
is Frankrijk een der hatelijkste anti
katholieke wetten rijker geworden. Welis
waar is, na den val van Combes, en na
het optreden van het ministerie-Rouvier,
veel scherps uit de wet weggeschrapt.
Zoo b.v. was in het ontwerp van Combes
bepaald, dat alle kerken, kloosters enz.
die eigendom waren der Kerk en der
priesters, zouden worden gecontlskeerd
en ingericht voor musea of kazernes;
in het nu aangenomen ontwerp wordt
weliswaar de eigendom ervan opgeéischt
voor den slaat, maar worden ze tevens
weer kosteloos aan de Kerk en aan den
eeredienst ten gebruike gegeven.
Zoo zjjn er nog meer bepalingen wat
rechtvaardiger en zachter gemaakt, maar
de wet is en bljjft een allertreurigst
bewijs van de allerschandelijkste Kerk
vervolging in het katholieke Frankrjjk.
Zondag ontving Z. H. de Paus in par
ticuliere audiöntie den president van den
Kring San Pietro. De H. Vader ver
klaarde, volgens de Killn. Volks tig., bjj
die gelegenheid den president, dat hij e-
nooit toe zou besluiten, van deitaliaanschL
regeering de 109 milloen lire aan te
nemen als vergoeding voor den roof
der Kerkelijke Staten.
De gemeenteraadsverkiezing van Rome
is schitterend ten gunste van do katho
lieke partjj uitgevallen, die ditmaal met
de monarchisten was samengegaan. Vele
prelaten uit het Vaticaan gingen Zondag
stemmen.
Uil Washington wordt bericht
President Roosevelt heeft machtiging
gegeven het volgende bekend te maken
De Russische en de Japansche regeo-
ringen hadden hem meegedeeld, dat zjj
gevolmachtigden hadden aangewezen,
die zoo spoedig mogeljjk na 1 Augustus
zouden bijeen komen. Va.i beide zjjden
waren de vertegenwoordigers ten volle
gemachtigd te onderhandelen en een
verdrag Ie sluiten, onder voorbehoud
van ratificatie door de beide regeeringen.
Ruslands vertegenwoordigers zullen
zjjn Moerawief, de Russische gezant te
Rome, en Rosen, de Russische gezant
te Washingtondie van Japan, Komoera,
minister van Buitenlandsche Zaken, en
Takahira, Japansch gezant te Washington.
Mogeljjk zullen beide landen een of meer
toegevoegde vertegenwoordigers aan
wijzen.
De Tsaar van Rusland heeft Dinsdag in
audiëntie ontvangen deadelsntaarschalken
prins Troehetzkoi en Goedowitsch. Deze
hebben een door 26 adelsmaarschalken
opgestelde memorie overhandigd, welke,
naar de Regeeringsbode meldt, zich
aansluit aan de door den oprechten
wensch naar een vreedzame oplossing
feuilleton.
Id den sneaawstorm begraven.
Hst n
o het begin
fe eeuw. Ia
eeo bocht vso het Wlttezwenenmeer, ia het
gebied der groote meres, leg een dozjjo Iadienrn-
hntten, wigwams genoemd, hall bef ra ren onder
het witte winterkleed. In sneeow gebold waren
de bergen, die het meer omringden, sneeuw
bedekte de gladde, bevroren watervlakte, met
sneeow beladen waren de wjjdgetakte dennen lo
bet wond. Tosseben de bergen door streek een
koude noordewiod en warrelden de slokken,
die san den bemel vielen, in wilden dans dooreen.
Te midden van de wigwams verhief ilcb een
blokhuis met een booten kruis op den met aoeenw
bedekten geval. Dat was de misalekapel en
gezegd, roer den drank tot bfi opwelt e
wil kokeni neem hem dan af en geel
knaap ieder balf oor van te drinken. Mi
kiste ie zeer siek.
.Wawa," mompelde de
Zwartrok kan gerust zijn. Gegosaeah heelt den
knaap lief.
Wie was Manschakieta Maoscbakiela was
.het kleine stamhoofd", was de zoon van Om-
patonga, den' .sterken eik", en van .Monotowan,
.de witte blode", en een kleinzoon van Oegoa.iaah.
Mtnschek iel* waa zea jaar ond, toen zijne moeder,
en negen jaar, toen de .aterke elk' zgo vader,
oil bet leven scheidde. Stervende bad deze de
hand van den zwartrok gegrepen en te op bel
hoofd van den knaap leggende gezegd
Hoor mfj aao, vader. Ompatonga gaat
naar den grooten geeet boven de wolken, waar
by Monotowan weder vindt; maar Manecbakieta
zwartrok, hy ia de owe.
vader Hen*, die bier, in bet brongebled van den
Mississippi, by den elam der Chippewa;- Indianen
sedert tien jaeen. woonde en werkte. Binneo
braadde in den haard een vnnr eo wierp zt|n
rooden Hakkerenden gloed op eeae onde
Indiaeneche, die, snorrend alt een kat. op een
voetbankje zal, en in eeo borreleoden ketel
roerde.
Dat waa Qegoaaaab, de grootmoeder. .Wilde
kat" beteekeode eigenlijk haar naam; afj waa
echter, algezien van bet snorren, dal van baar
kortademigheid kwam, een* goede, vrome onde
vroow, die voor den .zwartrok" kookte eo tgn
I jlebouden bee tierde.
- Qagoeuah. bad vader Reoéby het afacheid
geestdriftige vereering van deo kaal van den
jongen beschermeling, eeo byoa vadertyke
liefde van den kant van deo edelen priester.
vallet-. In deo omtrek
van bet WiUeawanenmeer waa er geen van zyn
leettyd, die het vtn hem won in den wedloop,
geen die hem evenaarde in bat boogschieten,
geen die zyn kano van boomschors zoo behendig
door stroom en golven aloude. De velt* zalmen,
die lo den achonw werden gerookt, cn de
meeste visscben, die op de tafel van vader
Ren* kwamen, Manschakieta had ze gevangen.
Wat echter beter was dan dat alles, de knaap
bezat een vroom en onschuldig hart eo een
Kan de zoon van een roodhuid ook eeo
zwartrok worden? had hy san vader Reoé ge
vraagd, en zgo zwarte oogeo hadden geglinsterd
vreugde, toen deze glimlachend ja zeide.
een stamhoofd, maar eeo zwartrok te
worden, was bet doel en het verlangen van
Maoachakieta.
Sinds eenige dagen had eeo hevige koorts
in koaap op zjjn leger vao mos neergeworpen
i sedert den laatsten >,aebt dreigde de ziekte
bedenkeiyk te worden. Vader Ren* zat dea
morgens bezorgd aan het bed van zyn lieveling,
onverwacht twee berichten van aieken
kwamen. In ieder dorpje eo lodlanenlagar had
yverlge priester een vertrouwd peraooo aan-
geeteld, wiens voornaamste plicht was, deo
inarie tijdig van den gevaarlyken toestand
der zieken in kennis te stellen. Nacht noch
nevel, stormen noch (evareo konden vader
Ren* dan weerhouden, - onmiddellijk tl
waa het honderd myieo ver zyn kinderen
in hun doodsnood by te springen. De Indianen
hebben scherpe oogeo voor war* offervaardig
heid, so niet voor oiets hingen ay zoo aao
hun zwartrok.
De eene bod* was Kraloenke, de .groote kraai*
vso het dorp aao de andere zyde der bergen.
- - Zwarlhaar, uwe dochter, is tiek en verlangt
naar den vader barer ziel, loidde hel korte
De ander* bode waa Toekoeodo de .aoelvoet',
en kwam van deo anderen oever vao het meer,
waar zyn vader, een oud stamhoofd, op zyn
uiterste lag. Vader Ren* besloot, deze laatste
het eerste hulp Ie brengen en bU lijn terugkeer
het zieke Indianenmeisje Ie bezoeken. Snel nam
hy >yn mantel en berenmuts, trok zyn moksssio-
achoenen eo zyn warme wanten aan, borg de
heilige Olie in zijn borstzak en de kleine plzls
met het H. Sacrament in zyn boezem, zatte
zich op zfjo slede en voort ging het over de
gladde yzige vlakte, syn gids achterna.
Wapekeaoek, de .witte wolk', heette de
zeventigjarige grysaard, die daar ginds op alarvan
lag. Hy waa eens eeo machtig stamhoofd gewaeal
nu echter lag de kille hand des doods op hem,
zoo zwaar, dat hy reeds maerdare uren geeo
teeken vao leven meer gegeven bad, en de
lodiaoen, die, zwygead In hnn dekens gehuld
de legerstede omringden, niet wisten of de stel
ootvloden was ol niet. llaar liep plotseling een
lichte trilling over hel ingevallen, bleeks gelaat
de oogen openden zieh wyd en richtten zich
naar de deur. Op helsellde oogaoblik trad
vader Ren* hinneo, naderde de legerstede,
boog zich deelnemend over deo stervende en
sloot met vriendetyken groet de verstyide handen
in de zyne.
Hel ia goed, mompelde Wapekeaoek in de
keelklanken van syoe taal. De .witte wolk*
wlat, dal hy zyn vader oog eene sieo zoo.
Liefdevol aalt* de miaalonaria zich aan ayn*
zyde, sprak woorden van troost en genadg in
*yo luisterend oor, zallde hem met de heilig*
Olie en reikte hem hel Lichaam dee Heeren.
Eeo druk der bevende, stervende band dankt*
deo edelen priester voor deze laatate weldaad,
Bulten da hul stond Walls, de meelies, eo
smeekt» it a rai-aionaria driegend, by zyo oude,
stervende mrsdar te koman. De weg waa ver
en de namiddag reeds eeo heel eind gevorderd
toen vader Ren* op den terugweg nog eena
hy bet oude stamhoofd binnentrad, om ham
een laatst vaarwel toe Ie roe pao. Hy vond
hem bewusteloos, knielde oeder, om de scheldende
aiel aan Qod aan te beveleo, en was joist op
gestaan, om heen te gaan. toen de stervand*
zyne oogen opsloeg en zich van ayn legerstede
opriebtte. Het wis, alsof voor eenige oogen-
bllkkan de volle kracht lo hem weerkeerde,
toeo hy de belde handen van dan priester la
da zyne vatte en met krachtig* stem an schit
terends oogen zatda:
Vadar mag heden oial terogkaerao over
bet meer. Ik boor een* stam; rij spreekt: hy
aal niet gaan.
Waernn niet? vroag vadar Ran*. De
zwartrok heeft alias gadaan, wal hy kon, voor
het atervanda stamhoofd.
Wapekeaoek denkt slat aan airha.lveo,
antwoordde da grysaard, hy denkt aao vadar,
wiaos leven kostbaar ie. Hoor, zwartrok, hoor,
hoe de ooordawlud huilt, de geaat van dea
storm rfidl op da wolken. Blyft
Het woord baalierf dea stervend* op de lippen,
het licht der oogeo Verbleekt*, de yzige vingers
lieten hoo greep los. Vader Hen* ving de
nederzinkende gestalte Is ztjn armen op *n liet
ze zacht ep de legerstede neer.
Wepekeaoek's geest was ootvlodan op hei
oogenbllk, dat hy hal waarschuwende noord
gesproken bed. Wordt vervolgd)