Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 21.
Zaterdag 19 Augustus 1905.
Negentiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie n
Franco per post
Afzonderlijke summer*
10,40.
f 0,05.
BureauBreedestraat 18, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Advertentilni
Vut 1 tot 6 regel*
Voor iederea regel meer
Corrcspondentiën en AdvertentiSn moeien aiterljjk Vrijdagavond
BIJ dit nummer behoort
een BIJvoegoel.
Het nieuwe Ministerie.
De heer Borgesius is eindelijk, na veel
gescharrel en getob, mei zijn politiek
knutselwerk gereed gekomen. Een nieuw
Ministerie is door hem ineengezet en het
Staatsblad heeft het Nederlandsche volk
daarvan konde gedaan.
Niet veel goeds echter voorspelt het
epistel, dat „Een toeschouwer" schreef
in het liberale „Utrechtsche Dagblad"
van 12 dezer. Wij lezen daar o.a.
Treedt do hoor Goeman Borgesius in dezen
op *1» werkelijke knblnotsvorraer: dan moet
bij ook do verantwoordelijkheid nemen van
zijn eigen poaitie, en dan inoet hij zelt mede
als mlniBter op de bres Btaan. Welk staats
man, die oenlgen eerbied voor zich zelvcn
heelt, zal er in toestemmen, als minister met
den hoed in de hand bij een gewoon burger
als den hoer Goeman Borgesius te blijven
gaan vornemon, wal or den volgenden dag
In do Kamer zou moeten worden opgedischt?
Eli iets verder
Als politiek man is liij een liefhebber van
kleine middolon en kleine combinatiën Oroote
denkbeelden en inzichten zijn niet zijn deel,
en toch *iju liet juist dezulke, welke alleen
kans van slagen hebben tegenover het gods-
dlonsllge beginsel, dat het algetredcu mini
sterie lot strijdros bad gekozen. Do heer
Borgesius wring', uit enkel vrees, dat iu
sommige districten niouwc verkiezingen zou
den noodig zijn, zijn kabinetslormatic iu een
wangcstalu-, welke onmogelijk drie dagen
levensvatbaarheid kan hebben. Hoelang zal
dit armzalig blijspel nog duren?
liet nieuwe Ministerie is er; wat het
evenwel voor plannen koesteren mag,
zal men binnenkort vernemen. Dat het
echter nu reedsde kiem der ontbinding met
zich draagt, kan op de vingers worden
voorgerekend. Alleen de quaestie van
Grondwetsherziening, die in de liberale
partij reeds zooveel verwarring heeft ge
slicht, doet het nieuwe Ministerie reed»
waggelen op zijn fundamenten.
Maar de financieeie quaestie is een
klip, die het nieuwe Kabinet nie. zal
kunnen ontzeilen.
Nog vóór het nieuwe Ministerie in het
Staatsblad prijkte schreef de .Residen
tiebode"
„Do liberale partij heelt vau de lariof-
quaestio een partijzaak gemaakt. Zij heelt
Harte, maar zelfs die van den lieer Piorson
uit den bnoze verklaard. Er mag uit invoer
rechten geen 9 en ook geen 2 millioeu moor
worden gebaald. Het kabinet zal dus moeten
komen met andere voorstellen lot versterking
der schatkist, doch voor die andere voor
stellen kan het moeilijk rekenen op den
steun der rechterzijde, die in hnar geheel
beeft verklaard, dat zij geen beter middel
kent dan wijziging van het tariel. Nu
mag uion van eon oppositie zeker vorderen,
dat zij, eens de versterking der schatkist
onvermijdelijk, bij het afwijzender regoeriiigs-
voorstellen een andereu weg wijst, maar
waar zij dit doet en door het ïndicnoii van
voorstollon toonde, dat bet haar mot dieu
anderen weg ernst is, is liet te vcot van
haar govraagd, dat zij desniettemin bot volk
lasten zal opleggon, die zij veroordeelt. Do
regeering zal dus, wil zij geen lariofslior-
zicuing, met belastingen moeten komen, die
bn don lieer Van Karnebeek On (ion heer
v. d. Zwaag, voldoende bevredigen, oin hen
daaraan hun stem te doen geven Hoe dit
mogelijk is, is voor ons een onoplosbaar
raadsol. De voorstellen van den nieuwen
minister van financiën sehijnen ons dan ook
bjj voorbaai ton doodc opgeschreven. Zij zul
len noodzakelijk den val medebrengen van
liet ministerie en den volgenden polilinken
strijd maken tot een zuiver econouiisclion,
welke zal loopon ovor de vraag niet meer:
vóór of tegen het tarief, maar vóór of legon
tariefsherziening ofde belastingvoor
stellen dor liberalen.
En wanneer het daartoe komt, maken wij
ons niot ongerust. Het ergste voor hot kabinet
is, dat liet (tezen strijd niet kan ontloopeit,
ja, dat hel, willend ol niot willend, bom naar
don voorgrond heelt te dringen. Er Is gold.
veel geld noodig, dadelijk, er zal moer, veol
meer gold noodig zijn straks voor do hulp
Er kan geen minister van financiën optreden,
of in zijn oorste millioeucnredc zal bij te
zeggen hebben, waar hij dit geld denkt te
balen en zal hij als noodzakelijk gevolg, de
zwakke plok in zijn wapenrusting blootleggen.
Indien inen dan ook den nieuwen minister
van linaociëii in zijn hart zou kunnen lezen,
zou tueu er geschreven vinden: „haddon
die clericalcn hun tariefsherziening maar
tot stand gebracht. Wat zou ik de 9 millioeu
goed kunnen gebruiken." En indien hij ilurl
hoeft om zich in deze een nationaal ininistor
to toonon co niet nRar prlucipen te vragen,
dan zou hij zeker het tarief tot oen dor
middelen kiozon orn in do grootc behoefte
aan gold te voorzien. Wie zal echter wagen
partij eu die zeker een minister zou mede
slepen, welke, deel uitmakende van een even
kleur als naamloos kabinet, geheel losstaat
van zijn collega's?
Er zal daarbij komen, dat hg. om de belollcn
van zijn partijgangers iu verkiezingsdagen
gedaan, ook by zijn sociale wetten wij
denkun aan do arbeiderspensioenwettcu
dieper in den zak zal moeten lasten, dan
h(j kan en mag. Men vraagt zich dan ook
met verbazing af, hoe een man als de heer
De Meester z(jn betrekking als vice-president
van den Raad van Indië er aan geeft, om
do ondankbare taak vau Ininistor van llnan-
cllin in do gogovou omstnndlghodoii te aan
vaarden Do rol van doodgraver van eigen
kabinet en eigen partij hoeft toch niets, wat
bekoren kan."
De „Residentiebode" besluit baar artikel
niet de opmerking, dal zij hel Ministerie
zal zien optreden zonder geestdrift maar
ooL zonder vrees. Voor zooverre zij oor-
deelen kan beschouwt zij de nieuwe
mannen voor hun laak als bestuurders
zeet geschikt. Maar waarschuwend voegt
zij daar aan toe
Zoo zjj onzen beginselen en ons
met daden den oorlog vorklaren, dan vellen
zij litin eigen doodvonnis ou laten aan do
Tweede of Eerste Kauior do executie over.
Handhaven zij zich binnen do neutrale xöno,
dan kunnen wy kalm afwachten, dal de
economisch gebied den strijd brengt."
Volkomen juist gezegd
BUITENLAND.
De President der Fransche Republiek
heeft Zondag te Valence een rede ge
houden, waaruit blijkt, dat hij, jammer
genoeg nu eerst, begint te voelen hoe
een president der Republiek wezen moet.
Aan een feestmaal verleide hij
.De president van de republiek is
evenmin een president van de uiterste
parlijcn als van de reaclinnnaircn. Hij
is tic president van Frankrijk. Ilijmuel
voor alles bezorgd zijn voor de groot
heid van hel land, bezorgd zijn, om
niets in dat land te desorganiseeren, cn
nooit een vinger uitsteken naar de kern
van het leger, den waarborg voor de
onafhankelijkheid van ons gebied cn de
waardigheid van ons land."
Dat zegt de man, die zich zoo gerui-
meit tijd lot gedwee werktuig van de
uiterste partijen heeft laten gebruiken,
zonder zich veel om de waarachtige
belangen des lands te bekommeren
De ontmoeting lusschen den koning
van Engeland en den keizer van Oo-ten-
rijk heeft Dinsdag te Iscltl plaats gehad.
Keizer Frans Jozef, die oorspronkelijk
Koning Eduard op hel spoorwegstation
te Isc-il zou opwachten, is nader tol het
besluit gekomen den Koning tol Gntunden
tegemoet te reizen. Men vat dit op als
een bewijs van de bijzondere intimiteit
tusichen de beide monarchen.
Uit Spanje komen sleeds treuriger
berichten in over het gebrek en den
nood, die vooral onder de bevolking in
de provincie Andaluzië heerschl cn de
wanordelijkheden, waartoe de hongers
nood aanleiding geeft.
Te Sevilla en Üsuna plunderen talrijke
groepen werklieden boerderijen en rooven
vee. In andere dorpen vielen ineer dan
3000 werklieden, door honger gedreven,
op eigendommen aan; vrouwen loopen
door de straten der steden, smeekende
om de invrijheidstelling der in hechtenis
genomenen. De toestand is ermtig. De
politie is onmachtig het rooven en de
wanordelijkheden te verhinderen. Estepa,
Utrcra, Moron, Jurez en verscheidene
andere plaatsen zijn overgeleverd aan
een soorL van boerenopstand, welke over
tie bevolking een schrikbewind uitoefent.
Over der. toestand in Polen schrijft
de correspondent van de .Petit Bleu"
liet volgende:
In het buitenland kan men zich geen
voorstelling maken van den tocsland
van vrees, waarin de politie te Warsc hau,
te Lodz, en andere groole sleden van
Polen verkeert. De politie is daar door
de aanslagen van de laatste maanden
letterlijk gedecimeerd. De getalsterkte
der agenten te Warschau, is tol de
helft teruggebracht, en van hen, die
nog overgebleven zijn, vraagt een groot
aantal ontslag aan, omdat z|j op hun
beurt vrcezen getroffen te worden
door pistoolschot of ontploffingen van
hommen en helsche machines. De prefect
kan de vacante plaatsen niet aangevuld
krijgen, daar niemand zin heeft in hel
gevaarlijk ambtbovendien wordt de
betrekking zeer slecht betaald, leder
agent is Verplicht altijd in slaat van
verdediging te zijn. Twee of drie sol
daten vergezellen hem overal.
Wanneer een officier van polilie op
een (ram stapt, verlaten allen, die er in
zitten, het voertuig. Ieder is bang oen
slachtoffer te worden van de hom, die
naar men vreest ieder oogenhhk kun
ontploffen. De socialistische revolulion-
naire party gaat op regelmatige, metho
dische wjjze b'y de verdelging van hel
politiekorps te werk. Zij schijnt geen
enkele staking te laten uitbreken, maar
alleen liet gezag door middelen van ge
weld tot hervormingen te willen dwingen.
In het proces tegen 43 Russische
matrezen van hel opleidingsschip Protlli
zjjn vyilien beschuldigden vrijgesproken,
vier tol den kogel veroordeeld, drie tol
dwangarbeid v onhepaalden tijd, de
overigen tol lie.,.a straffen.
De krijgsraad van de marine besloot
zyn voorspraak te gebruiken, opdat de
doodstraf voor de vier voornaamste
schuldigen veranderd zou worden in
dwangarbeid voor onbepaaldei. tijd en
deze laatste voor twee beschuldigden
in tien jaren dwangarbeid.
De vredesonderhandelingen zijn in
vollen gang. Zaterdag seinde Reuter de
vredesvoorwaarden door Japan gesteld.
De voornaamste punten zyn de volgende
Terugbetaling van de oorlogskosten,
waarvan het bedrag wordt aangehouden
tot een latere beslissing, en de afstand
van Sachalin. Hel woord schadevergoe
ding is vermeden en vervangen door
het woord terugbetaling.
Verdere bepalingen zyn: dat Rusland
niet langer hel Liaotong-schicreiland
van China zal pachtendat het de ge-
lieele provincie Mandsjoerije zal verlaten
dal het aan China zal teruggeven alle
privileges, die Rusland in Mandsjoerije
bezit; dat hel de open deur-politiek zal
erkennendal bet aan de Japansch-
Chineesche Ooslerspoorwegroaatschappü
zal afslaan den spoorweg beneden Kar-
bin, terwijl de hoofdlijnen door noorde
lijk Mandsjoerije naar Wladiwostok in m
Russische handen zullen blijvendat het
'l Japansche protectoraat over Korea
zal erkennen; dat het aan Japan het
recht zal toekennen op de visschery
in de wateren van het Siberische kust
gebied, ten noorden van Wladiwostok
en in de Bchringzeedat het ten be
hoeve van Japan afstand zal doen van
de in vreemde havens geïnterneerde
oorlogsschepen en dat het de zeemacht,
die hel in de wateren van hel Verre
Oosten onderhoudt, zal beperken.
Deze voorwaarden werden door Witte,
den Rusiischen gemachtigde, aan den
Czaur meegedeeld. Reeds Zaterdagoch
tend waren de Ruisiche gevolmachtigden
in staat te antwoorden op de Japansche
voorwaarden, zoodat de vredesonder-
handelaars dienzelfden morgen weder
bijeenkwamen. Üp twee punten, n.l. de
vergoeding en den afstand van Sachalin
was het untwnord beslist ufwyzend.
De weigering om een oorlogivcrgoe-
diug te betalen of grondgebied af te
staan ii gegrond op de overweging, dat
Rusland niet verantwoordeiyk is voor
den oorlog, dat het nog altijd bereid is
den oorlog voort te zetten en in deze
byeenkoinst heeft toegestemd niet als
overwonneling, die om vrede smeekt,
maar louter in den oprechten wcnsch
naar vrede, indien een eervolle vrede
FEUILLETON.
Een verhaal zonder naam
1) Uit een huisje in een der voorsleden vin
Parjje trad io den avond van den 15enjannari
dokter S. en sprak tol de vrouw die hem uitliet:
.Maak dns allee in orde. Morgenocbteodoegen
nor kom ik met mgn essietent, om bel been
af te tel lea. Er bigt* geen andere keus over.
Spreek uw maumoediu. Wel te rusten, juffrouw
L." De deur werd achter den dokter gesloten.
Net doodsbleek gelast xiet zg hem os. .Spreek
hem meed in," herhaalt tg angstig. .Ach, ik
heb «elf geeo moed meer."
„Martel" roept op dat oogeublik de lieke,
eu snel loopt ag naar de xiekeokamer, opent
do deur eu treedt langzaam naar hel ziekbed,
waarop haar man ligt met een van koorla
gloeiend gelaat. Zjjo doffe blik voracht met
eeo bange nildrukkieg in haar bleek gelaal.
„Wat zei de dokter, Marie? Verheel bel mg
niet. Hg sprak 100 bard, dat ik 't hooron koe."
.Bljjl kalm," smeekte zjj met eeo slem, door
tranen verstikt. Hg echter eischte met koortsig
ongeduld; „Je moetmg moed inspreken, waarom?
la er geeo boop meer? Spreek opl"
Zjj wenkt hem, met een smeekenden blik, in
bed te blijven, daar bjj zich in zgn koorts wil
oprichten.
„Joliov, ik smeek je, paa loeh op I Al* zg
morgen komeo Zjj zwjjgt plotseling. De
vragende blik van den zieke raadt hel overige.
Uiigeput zinkt hjj in de kussens lorug. Zjjae
stem klinkt hol: „Dsd ie liet toch zool Mjju
been wil men mjj ontnemen!" Langzaam wendt
hjj zjjn hoofd naar den muur. Hjj moet den
inweodigen strjjd onderdrukken, waarvoor hem
zjjo trouwe echtgenoot niet behoeden san.
Sprakeloos, met gevouwen banden, staat zjj
naast bet bed, niet in staat eeo woord te spreken.
Hoe gaarne bad zjj hem van den schat des
gelools, die zjj bezat, iets meegedeeld, en die
een troost schenkt, welken de wereld niet geven
kao. Maar haar man week, in de verheveoste
punten, waarin man en vrouw overeen moeten
komen geheel van de bare al; zjjo godsdienstige
overtuigiog lag vernietigd onder hel roode
vaandel. En deze treurige waarheid pjjoigt baar
meer dan zjjn ziekeljjke toestand. Hoezeer zjj
zich ook verzet togen de traoen, die in bare
oogen opwelloo, toch rollen zjj over de
wangen en een snik Ireft het oor van den
zieke. Hjj werpt zich mei een ruk op de
andere zjjde; zgn oogen rollen wodkt, het van
bel koude zweel klamme baar kleeft op zjjn
voorhoofd.
„Wel, bidzuster," komt bet luaicheo zjjo
opeengeklemde lauden door, „heb je du antwoord
op je gebeden? Je man wordt verminkt en jjj
moet met je kindereu in de straten van Parjjs
gaan bedelen, zoo elaat bet io je Mariaboekje."
Hooend weerklonk ago lach. „Vrome kwezel,
ben je nu eiudeljjk genazen van je godsdienstige
dwaaahe:d? Wel ja, bid voor ons! bid voor
onsl Waarom hslpeo die platen aan den meur
niet? Omdat er geen hemel en geen heiligheid
beslaatI Begrijp je bet na? Pas op, dat je de
kinderen niet mol dien onzin bederftl Morgen
gaan ze naar do openbare school. Leve de
vrjjdookerjjWeg met den godsdieost! Dua-nu
schreeuwt hjj, een vernietigenden blik op hel
Mariabeeld werpend, njjdig uit: Weg met dat
afgodsbeeld
.Julius," smeekt de arme vrouw hevig ont
steld en houdt zjjn dreigend opgeheven arm
vast. Doch mei beesche stem herbaalt hj|:
„Weg met dat afgodsbeeld, of..."
Op dat oogenblik ziet zgo gelaat er schrik
aanjagend nit. Onder den eersten indruk vau
jen schrik doel de vrouw werkluigeljjk een
slap nasr bet beeld. Een blik vol verwijt sclijjol
haar te treffen uil-de oogen van bet beeld; een
bjjna wonderbare kalmte daalt op haar neer,
terwijl zjj zich langzaam tot de zieke wendt,
„Goed," spreekt ze en wjjst op het portret
van Lossnles, dat met een rood lint versierd
onder den spiegel hangt, „dan moet die er ook
nil, die heelt ook niets geholpen I"
Oabestemd kijkt bjj hiar een oogenblik aan;
bare woorden, bare kalmte maken indruk. Een
onheilspellend vuur gloei! io zjjoe oogen (och
zegt bjj niets, keert zich om en bljjlt hardnekkig
zwjjgeo. Het hsrt der jonge trouw klopt hoorbaar.
Deze uilwerking harer woorden bad zjj niet
vermoed, en zij slaat Ibans besluiteloos wat Ie
doen. Haar smeekende blik zoekt bet Mariabeeld
aan den muur en in stilte bidt zjj: „Gjj hebt
mjj tot biertoe geholpen, lieve Moeder, help
raj) ook verder." Zacht legt zjj daarop den nog
sleeds boozen man de band op den schouder
en zegt:
„Besla man, waarom ben je kwaad op mo?
Heb ik nieL goed eedaao met vrede en welzijn
voor ons huis af te smeeken? Geel mjj raad,
Julius, noem mjj een ander middel dal sneller
tot bel doel leidt en ik zal heL aanwenden."
„Vrouwenpraat," bromt hjj, en trekt de dekens
or er den schouder, haar daardoor Ie kennen
gevend, dat hg oiel van plan is, opdilgez-gde
io le gaan. Zjj houdt echter nan, gedreven door
•en 8lerker gevoel, dan vrees voor haar mans
„Je ziet me lot alles bereid, Jnlin', wil Ik
je wat voorlezen, om den tijd wal te korten?"
„L«at me met rnat 1" stuift hjj op, „denk je,
dal mg de verveling plaagt bg zulke pgoen?"
Met onuilpnttelgk geduld buigt zg zicb lol
„Beste Juliu", kan ik dan mei niets je smart
cooigszius lenigen?"
„Dus denk je, dat met dergelgko middelen
do pijn zou verminderen?" grauwt lig haar loe,
boos om haar schgnbaar weinigje vorstand.
„Drgl ja den spot met mg?"
„De hemel beware mg daarvoor" sp-ak zg
„Zeker," spot hg, „wie soo als ju met een
paar bggeloovige woorden tevreden ie, haalt
troost uil boeken, die roy niet troosten kunnen."
„Je vergist je, Julins, er komen dagen, waarop
woorden alleen zoo'n onverstandig schepsel als
ik ben zells niet meer kunnen troosten I"
„Zoo? En wat doe je dan?"
„Dan volg ik de mg gegeven goede voorbeelden,
en draag inga kruis geduldig.
„De socialist'' is mgn voorbeeld, want ik
geloof, dst de socialist in bet kruisdragen den
bidbroede» io zooverre vooruil is, dat hg niet
behoeft te huichelen in geduld."
„Wg komen sneller lot het doel, beste man,
als wg eens do bronnen, waaruit beide ver
schillende kruisdragers troost pulteo, gaan ver-
gclgken. Hier beb ik joist het zangboekje der
sociaal democraten. De titels zgn zoo veelzeggend,
dat ik liet volstrekt niet noodig oordeel, verder
over den iohond nit te wgden. Datr lees ik
Weg met de rgke bloedzuigers. Werpt de
tyrannen van den troon. Geniet bet leven,
na den dood ia alles uil, enz." le het geeo
bittere hoon den armeo storaperd toe to roepen
Geniet het leven 1 01 tegen den lijder op bet
ziekbed: Werpt de tyrannen van den troon 1
Vooreerst leven de „rgke bloedzuigers" nog,
en de vorsten van Europa zitten nog bool vast
op bunocn troon. Als de arme kroisdragor
wachten moet, lot de wereld 't ondersteboven
gekeerd is, de regeering omgezel en de toekomst
staat in '1 leven la geroepen, dan mag hij lang
wacMen. Want daar toch na den dood alles
heet op te houden, moei de toekomststaat baast
maken als bij dal beleren wil. Hoe geheel
andera is het met de kruisdragers ia Christus I"
„Jawel," merkt bg spollend op, „de vrome
broeders laten zich door de zwartrokken bg beele
troepeu naar de kerk drgven, en dan verbeelden
zg zicb nog geen schapen te zgn. Maar daar ja
zooveel af te keuren hebt van oos zangboekje,
ben ik nieuwsgierig, wal er zoo al io je kerk
boek voorkomt. .Staat daar misschien in vast
gesteld, dat ik morgen met een geuezen boen
op de boulevards van Pergs zal loopen
(Wordt vervolgt.)