Katholiek Nieuws- en Advertentieblad No. 22. Zaterdag 26 Augustas 1905. Negentiende Jaargang. DE EEMBODE voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist. Verschijnt eiken ZATERDAG. Abonasmozitrprija par drie (DM Franco per post Afzonderlijke nummers 10,40. f 0,05. Bureau: Breedestraat 18, Amersfoort. Uitgave van de Vereeniging 0e Eembode. Priji der Advortentigni Van 1 tot 5 regels Voor iederen regel meer Iets uit en over de jongste ENCYCLIEK over de Katholieke Actie. li. Vervolgens wijst de H. Vader op de heerlijke gevolgen der Christelijke be ar-having, vooral wanneer zij tot vol komenheid zou worden opgevoerd. Dit wordt echter belet door den voortduren- den strijd tusschen het goed en 't kwaad, welke strijd vooral in onze dagen zoo vele vreedzame veroveringen der Kerk ontrukt. Door de prediking des Evan gelies evenwel onder heidenen breidt zij het Rjjk Gods uil en poogt door alle middelen de geleden verliezen iu het reeds veroverd Koninkrijk t_- herstellen. .Alles in Christus te vernieuwen," zegt de Paus. was altijd de leuze der Kerk en dat in het bijzonder de Onze in ver schrikkelijke oogenblikken, welke wij doorleven. Niet alleen, dat de Kerk, hare zending getrouw, de zielen opvoert tot God, maar ook doordat zij de christelijke beschaving doet doordringen in het geheel en tevens in elk der bestanddeelen, die het getal samenstellen. Tot dit laatste ziet men thans keur benden van Katholieken met alle kracht samenwerken ,om door alle rechtvaar dige en wettige middelen de anti-chris telijke beschaving te bestrijden, op allerlei wijzen de zeer eraslige misstanden, die er uit voortvloeien, uil den weg te ruimen Jezus Christus wederom in het huisge zin, in de school, in de samenleving terug te voerenhet beginsel van het meascbclQk gezag, wijl dit het goddelijk gezag vertegenwoordigt, te nerstellen de belangen van het volk en meer bij zonder van de arbeidersklasse en de landbouwbevolking zoo ernstig mogelijk ter harte te nemen, door niet alleen in alier gemoed de godsdienstige beginselen, eenige ware bron van troost in de be proevingen des levens, in te prenten, maar ook door zich moeite te geven om hunne tranen te drogen, hun leed te verzachten, hunnen econoinischen toestand door welberaden maatregelen te verbeterenom eindelijk le bewerken, dat de openbare wetten met de eischen der rechtvaardigheid in overeenstemming worden gebracht, rn dat men die wetten verbetert of afschaft, welke daaraan tegenstrijdig zijn; om ten slotte de rech ten van God in alle dingen en de niet minder heilige rechten der Kerk, echt katholieken geest, te verdedigen en te handhaven. „Het complex van al deze werken, grootendeels onderhouden en verspreid door de katholieke leeken, en volgens eigenaardige behoeften van elke natie en naar gelang van de bijzondere om standigheden, waarin zich de verschil lende landen bevinden, begrepen, is juist wat men meer bijzonder met eene zeer edele benaming pleegt aan tc- duiden onder: Katholieke actie ol actie der Katholieken. Ten allen tjjde kwam zij de Kerk te hulp en de Kerk heeft die hulp altijd welwillend aanvaard en ze gezegend, alhoewel zij, naar gelang van de verschillende tijdstippen, in ver schillenden vorm werd aangeboden." De H. Vader laat hier de opmerking volgen, dat deze actie rekening moet houden me de nieuwe diepgaande wijzi gingen in de tegenwoordige maatschappij, gelijk de Kerk zich immer gevoegd heeft naar de wisseling der tijden en de nieuwe behoeden der menschheid zonder echter iets van haar geloof en zedenleer, noch ,n hare rechten prijs le geven. Derhalve blijft ook de katholieke actie, vanneer zij naar eisch der lijden in de uiterlijke vormen en de middelen, welke zjj gebruikt, verandert, altijd dezelfde in de beginselen, die haar leiden en het zeer edele doel, dat zjj zich voorstelt. En opdat zij tegelijkertijd waarlijk vrucht baar zij, zal het dienstig zijn met zorg de voorwaarden te vermelden, welke zjj zelf als onmisbaar aanwjjst, als men hare natuur en haar doeleinde goed be schouwt." De voorwaarden behandelend, zegt de Paus, dat degene, die deugdelijk wil mede werken, een apostel moet zijn, omdat de katholieke actie een waar apostolaat is tol glorie van Christus. G;nade is daartoe noodig en deze wordt slechts gegeven in vereeniging met Christus. Zij moeten Christus in zich zeiven gevormd heb ben om Hem ie kunnen geven huisgezin en maalschappjj. Daarom ni ten dan ook allen, die geroepen zjjn de katholieke beweging te leiden, of die zich wijden aan hare bevordering, Katho lieken zijn, die in elk opzicht de proef kunnen doorstaan, mannen met een vasle geloofsovertuiging, degelijk onder richt in de zaken van den godsdienst, oprecht gehoorzaam aan de Kerk en bijzonderlijk aan den oppersten Apos- tolischen Stoel en den Plaatsvervanger van Christus op aarde. Mannen moeten ze zijn van ware godsvrucht, mannelijke deugd, reine zeden en van een zoo vlekkeloos leven, dat zij aan allen tot een krachtdadig voorbeeld strekken. Wanneer de geest niet aldus is aange legd, zal het niet alleer. moeilijk zijn bij anderen het goede te bevorderen, maar het zal bijna onmogeljjk wezen 0111 werk zaam te zijn met een rechtzinnige ineening en de krachten zullen ontbreken om niet volharding te verdragen de verdrietelijke teleurstellingen, welke elk apostolaat met zich brengt, alsook de lasteringen der tegenatanders, de koude onverschilligheid hel gebrek aan ijverige medewerking 1 overigens deugdzame menschen, soms zelfs den naijver van vrienden en medewerkers, die, gelet op de boosheid van de mcnschelijke natuur, ongetwijfeld te verontschuldigen zijn, maar die tevens veel kwaad stichten en oorzaak zijn van oneenigheden en strijd, van kleine inwen dige krakeelen. Alleen een lijdzame en in het goede standvastige deugd, die tegelijk minzaam is en bescheiden, is in slaat om die moeilijkheden te verwijde ren of ze te verminderen op een wijze, dat hel werk, waaraan de katholieke krachten zich wijden, niet verdacht wordt gemaakt. Dit is de wil van God, zei de H. Petrus aan de eerste geloovigen, dat gjj, bet goede doende, den kwaadwilligen den mond stopt." Daarenboven moeten deze werken wél omschreven, 't gewicht daarvan duidelijk aangetoond, beantwoorden aan de behoeften der huidige maatschappij en in ruime mate zich aanpassen aan de zedelijke en stoffelijke belangen, vooral die des volks en der misdeelde klassen, opdat de geestdrift van allen daarvan worde gewekt. De ernstige vraagstukken der huidige maatschappij vorderen eene spoedige oplossing. Daarom is het noodig, dat de katholieke actie de hand aan den ploeg sla, moedig voortschrijde, eene op lossing voorstelle en aan deze kracht ver- leene door eene standvastige, werkdadige en ordelijke propaganda, welke in staat is zich rechtstreeks tegen de vijandefijke propaganda te verzetten. „De deugdelijk heid en de rechtvaardigheid der chris telijke beginselen, de rechtzinnige zeden leer, welke de Katholieken huldigen, de volslagen belangloosheid voor persoon lijke dingen, welke blijkt uit openljjk en eerlijk verlangen om niets dan het ware, het waarachtige en opperste goed van anderen te bereiken; hun duidelijk gebleken bekwaamheid eindelijk, om nog beter dan de andere in de ware econo mische behoeften van het volk te voor zien, ze kunnen niet anders dan den geest en hel hart openen van al degenen, die hen aanhooren en hunne gelederen doen aangroeien, op zoodanige wijze, dat deze een stevig geordend en vast- aangeslolen geheel vormen, in staat om veerkrachtig weerstand te bieden aan de tegenovergestelde slrooming en den tegenstanders eerbied af te dwingen." De praclische oplossing, zoo gaat de H. Vader voort, volgens christelijke beginselen, van het sociale vraagstuk werd reeds aangewezen door Leo XIII z. g. in zijn Encycliek Rerura Novarum en door ons in liet Motu Proprio, waarin wij, zegt de Paus, liet richtsnoer hebben aangewezen voor gezameniijken arbeid. Hierom moeten de Katholieken zich scharen, de voorschriften daarin neer gelegd eerbiedigen, het aangewezen richt snoer volgen, opdat de eerbied bewaard blijve en in verscheidenheid v een eendrachtige samenwerking van al de Katholieken verkregen worde. Z H. wijst ten voorbeeld op de Duit- sche katholieke actie in het zoogenaamd Volksoerein belichaamd, bestemd om de Katholieken van alle maatschappelijke klassen te vereenigen, maar 70oral de talrijke volksklasse om een gemeenschap pelijk middelpunt van leering, propa ganda en maatschappelijke organisatie. .Zij beantwoordde aan een behoefte, die bjjna in alle landen gevoeld wordt; hare zeer eenvoudige organisatie ont spruit uit den aard der zaken zelve, zooals deze zich bijna overal voordoen, daarom ook kon men zeggen, dat deze instelling voor de ééne natie niet meer geschikt is dan voor de andere, maar dat zij gelijkelijk geschikt is voor alle landen, waar zich dezelfde behoeften doen gevoelen cn dezelfde gevaren le bestrijden zijn. Haar eigenaardig karak ter verwerft haar gemakkelijk de genegen heid en instemming van iedereenzij staat geen enkele andere instelling in den weg en belemmert er niet ééne, maar geelt veeleer aan alle grootere kracht en samenhangimmers dooi haar streng persoonlijke organisatie spoort zjj de afzonderlijke personen aan, om zich tot afzonderlijke vereenigingen te urga- niseeren, vormt ze lot practischen en waarljjk afdoenden arbeid en vereenigt aller zielen in dezelfde gevoelens en dezelfde begeerten. BUITENLAND. Onlangs werd in de pers druk be sproken eene ontmoeting van Koning Edward en Keizer Wilhelm, maar daarna Engeische zijde door een telegram 's Konings particulieren secretaris Sir Francis Knollys, vrij scherp tegen gesproken. De Polit. Korrespondenz ver neemt thans, dat de uitlegging van het achterwege blijven van eene ontmoeting van den Engelschen Koning met den Duitschen Keizer in den zin van een opzettelijk ontwijken in de kringen van de diplomatie voor geheel ontoelaatbaar verklaard wordt. Daargelaten nog, dat niet zou zijn in te zien, wat met eene zoo grievende handelwijze kon zijn bedoeld, kan daarvan hoegenaamd geen sprake zijn met het oog op de bekende beginselen van de door den Koning op internalionaal gebied gevolgde politiek en op het verdere programma van zijne reis. Keizer Wilhelm heeft een wijs besluit genomen. Door middel van de Nordd. Allg, Ztit. heelt hjj n.l. aan 't Duitsche volk vriendelijk verzocht hem bij zijn aanstaande zilveren bruiloft geen ge schenken te geven. Zjjn echtgenoote en hij zullen het ten zeerste waardeeren, dat men in hel zilveren feest aanleiding vindt instellingen van weldadigheid, nationale instellingen ais anderszins te bedenken. Mgr. Dubillard, bisschop van Quïmper, heeft een schrijven aan de geestelijkheid van zjjn diocees gericht naar aanleiding van de spoedig te verwachten opheffing van het budget van eeredienst. Proles- teeren en zuchten, 700 zegt Mgr. Dubil lard, is goed, maar niet voldoende. Wij moeien door alle mogelijke middelen, vooral door persoonlijk optreden, ver dedigen, hetgeen men aanvalt, stuk voor stuk weder opbouwen, wat men begint te verwoesten. De som noodig voor het vervangen van het Slaats-traktement is niet gering. Voor ons diocees alleen beloopt zij 456.900 francks. Misschien zal dat cijfer buitensporig lijken, maar, met inbegrip van c'en bisschop, vicarissen-generaal, kanunniken enz., verschaft het een traktement van 765 franks per persoon zeker niet te hoog. De sinds lang hoogst ongezonde poli tieke toestand in Hongarije schijnt steeds dreigender vormen aan te nemen. Nu FEUILLETON. Een verhaal zonder naam. •tut lo, dat God de Zijoen niet verlaat ,En dat mjjo koper geld blinkende tonis d'or worden," grijnsde hg apoltend. ,Eo dat op nw aardsch lijden een hemelsch loon volgt," antwoordde zjj bedaard. „Wat zjjn dat anders dan nietszeggende be loften? Geven ze misschien meer dan onze socialistische leer?' .Zeker, een oneindigen toestand van gelnk." .En die is? Het is de moeite we! waard, dien te verkrijgen .Jollas, je hebt hem verloren, den vrede dee hartendezen heeft de christen-kruisdrager bo"«o den socialist voor." idealen loopen hemelsbreed niteeo. AI gaat gjj ook groot op je vermeende kennis, en lach* gjj wat met de oonoozelbeid uwer geloovige vrouw, toch heeft mgo levensideaal dit op het nwe vooruit. dat ik mjj in de ure der beproeving niet aan vertwijfeling overgeef, maar den blik naar boven wend en vandaar hoop verwachl." .Je hoopt dos nog steeda, vroom zieltje?" .Zeker, nog ahgd gin ik met een onwrikbaar vertrouwen op tot hetzelfde beeld, dat gjj nil de kamer wildet verwijderen. Misschien, hoogst waarschijnlijk zelts zal rajjne verwachting schip- hrcuk lijden op Gods onveranderlijke raadsbe sluiten, doch dan begint mgo beste hoop eerst." .Hoogstwaarschijnlijk zullen je heiligen je helpen mg zoo geuw mogelgk zea voet onder den grond te doen verhniieo." ,Je wilt mg krenken, Julias, maar ik neem hel niel kwalijk." sprak zjj gelaten. .Daar we nu echter toch er over praten, wil ik bet niet voor je verbergen, welke hoop mjj nog over blijft en troost biedt, nis u morgen zelfs het ergste mocht treilen. Kijk, Jniios, als de ver zorger van ons gezin niet meer kan werken, dan moet ik de straten van Parjje in om werk te zoeken; dan zal bittere nood en groole ellende over ons komeo, mtar mijne hoop bljjft levendig. Het zal zelfs zoo ver komen, dat ik God zal danken, dat .Hjj rnjj kreupel maakt," vulde bij den zin toornig aan. ,Ja, Julias!" was betooverwschteantwoord, .ook daarvoor zal ik Hem dankec, als ik name lijk in den ommekeer ran uw biooeosle leer vergeten, hoe gg niterlgk z(jt- Neen, val uig niet in de rede, doch beantwoord liever de vraag, wat jb kameraden wel zonden zeggen, ala jo als invalide tot hen terugkeert met een gekrenkt verslind, door honger en ellende neergedrnkt. Als gs den brood zolt vragen voor jo enne, zieke, hnlpelooze kinderen Je zwijgt, Julius, en toch trilt er eene verwenscbing op je lippen, want je weet, wat z(j je znllen ant woorden. Joints Lznllen ze zeggen, ,je hebt je rol uitgespeeld, je bent voor onze zaak ver loren. Bigt nn maar stilletjes thuis en ga bij de warme kachel zitten." Of denk je, Julius, dat zjj voor u niet zoo beleefd zullen zgo, om den verbitterde, die hno buone onbarmhartigheid toonl, eenvoudig aan de Jenr te zetten? Wat zegt echter de groole Ljjder met den doornenkroon en hel mei bloed overgoten hoofd? Hjj breidt Zgne aruien naar je uit en roept je toe: „Komt allen tol Mij, die belssi eo beladen zjji, ik zal u verkwikken!" Eo Hjj neemt bet je niet kwa lijk, JuliU9, als j; aarzelt, en ook niet, dat je hem voorheen bespot en beschimpt hebt. Hg wachi, Julias, lot je verhard gemoed in lietdc ontbrandt, tot gjj Hem de deor opent, waai Hjj zoolang heelt slaan kloppen. Hg beeft je kreupel gemaakt om je terug te schenkel hen, die gjj ts gronde hebt gericht, aan je huis gezin En als je eerst ntaar weer gehecht zjjl omgang dor roode, valsche proleten, dat voet ik zeker, zal ook weer de onde, godsdienstzin, die wjj van onze ouders geSrfd liefderijk bnigt zjj zich o tnigiug aan 't wankelen is gebracht. Bgoa ruw stoot hg zijne vrouw terug. .Hel preken, scbjjol bet, heb je goed van de zwartrokken geleerd," aotwoordde Julius op de liefdevolle woordeD tjjoer vrouw. „!o 't ver volg verbied ik je dat eeuwige uaar de kerk loopen I En wat de leer oozer grootvaders uit ons gemeeoecbappeljjk Holteototieoland betreft, je zult ioeh wel begrijpen, dal ik m» i'aarmede in eeo stad als Pargs niet meer belachelijk wil maken 1" .Ja, gaf zjj kalm ten antwoord, ,je kameraden hadden gemakkeljjk spel met je; ze lachten je nil, en daarvoor zong jij hun vrijheidsliederen en betaalde je hun gelag." .Houl je mond, daarvan begrjjp je toch niets!" .Juist, ik heb tot nu loe slechts begrepen, dat ik eerljjk eu ijverig met je samengewerkt heb. En dat heelt ons zooveel bevoordeeld, dat we, behalve wat los geld, een eigeo huisje, een flinken tnin hadden. Dat duurde zoo wal tien jaren. Eo thans, na ttn jaar ia ons los gald ons bnisje, ons tniclje, eoJolins, de hnisvrede voor ons,„in '1 belang der groole: broken. .Dat zijn maar kleioigbedeo," roept hg uil in zjjn socialistiechen hoogheldswaan, .waarop men bjj znlk een grovtache zaak niet mag „Die kleinigheden brachten ons lol den bedel staf, vergeet dat niet,* komt het bitter over hare lippeo- .lloovoel gezinnen, zooals wjj, zjjn door deze „grooteeho zaak' in armoe ellende gestort I In hoeveel gelukkige lac beeft zij den kiem van twist en ontevredenheid gelegd I Heb je ooit gehoord, dat je .grootsehn zaak" dat allee ooit iets gehaat heeft? biedt zjj je in mil voor '1 stelen van den I l(jk<,0 vrede?' Met een theatrale handbeweging geeft hjj uitdrukking aan zjjn gevoel. .Wjj werpeo deo rijken bloedzuigers hun hongerloon voor do voelen, en wachten tot de groole ommekeer der dingen komt 1" .Ja wel, en ondertusschen valt gij aw magen met vrjjbeidsredeaon, en als jullie kindel eo om brood vragei, troost gjj ze met: „Wachten lol de tegenwoordige wereldorde omvergeworpen ie, de woorden m\jn en dign nit de wereld i(jn verdwenen en beerichere vao hunne tronen ijja gestort, dan stillen ng uw hoDger.' ,Ja vergeet, dal onze weerstandikassen er zjjn, die in de slakiogedagen onzen nood ver zachten." Zjj lscbte bitter. .Juist zoo staal bet in de vlngscbriften en brochures, waarmede men de menschen overlaadt. Een som met veel nullen I Maar in vergelijking met de dnirenden, die door hen werkeloos zgn geworden, een kleinigheid. Hoe is het je zelf vergaan, toen je naar de weerstandskas gingt, om een kletn bedrag voor de huur van het buisje, datje voorbeen door bard werken in eigendom hebt bezeten, te verkrijgen Men was, 0, zoo beleeld jegens je, en zeids, dat je geduld moest oefenen, het geld in kas toch was noodig, om propaganda te maken tegeo bet nieuwe wetsontwerp. Eeo goed so- ciail-deciokraat bad ten plicht zgn eigen belang op te offeren aan 't algemeens. Je wilde natuurlijk niet gezegd hebben, dal je geen goed socialist waart, en ja liet je huisheer, ook zelf een socialist, - luaschen haakjes; een teekeneod voorbeeld, hoe bet er in je toe komststaat zal uitzien je met je kinderen op straat zetlen Toen de nood bjj ons door deur'en venders keek en gü gaarne voor eeo hongerloon hadl gewerkt, ala je azar niet als socialist stood

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1905 | | pagina 1