Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 42.
Zaterdag 13 Januari 1906.
Negentiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Biissum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
mentsprija par dria n
Franco per post
Afzonderlijke nummers
10,40.
f 0,05.
BureauBreedestraat 18, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs dsr AdvertentdSm
Van 1 tot 6 regelsf0.30
Voor iederen regel meerf0.05
Correspondenten en Advertentiên moeien isilarljjk Vrijdagavond
BIJ dU nummer behoort
een Bijvoegsel.
Men heelt het nieuwe Ministerie, door
den oud-minister borgesius met moeite
bijeengescbarreld, san den arbeid gezien,
en zelts medestanders der Kegeering
hebben daarover hun teleurstelling niet
kunnen verhelen. In de Tweede Kamer
vooral hebben zij aan hunne gevoelens
lucht gegeven en daarbjj ook den forma
teur van het Kabinet niet gespaard.
Over de formatie waren zij allerminst
tevredenmen kwam toen te weten,
dat de oud-liberalen hadden geweigerd
bjj de vorming van het Ministerie bun
steun te verleenen; de vrijzinnig-demo
craten waren gepasseerd, en de socia
listen als onbruikbaar terzij geschoven.
Een ministerie, steunende op slechts 24
Unie-liberalen, was dus saamgesteld.doch
de oude leuzetegen het clericalisme,
zooals bg de Kamersverkiezingen, zou
wel het overige doen.
De Regeering heeft intusschen de
eerste Staatsbegrooting doorstreden en
wat daarbg opmerkelijk was, haar for
mateur, de heer Borgesius, die ook ruim
zgn aandeel kreeg bg de aanvallen, die
het Ministerie had te doorstaan, zweeg
als bet graf. 't Was of de man beschikte
over een olifantshuid, zoo stuitte de
krachtigste projectielen van welsprekend
heid op hem af.
En er werden heel vreemde dingen
besproken. Er was bg de samenstelling
van het ministerie verzekerd, dat be
zuiniging van oorlogsuitgaven stond op
het program. En de Minister van Oorlog
verklaarde ronduit, dat van hem geen
bezuiniging te wachten stond. De Minis
ter van Financiën had bij het algemeen
debat verklaard, dat het ministerie
homogeen was; hoe dit nu te rgmen
viel mei het optreden van zgn collega
van Oorlog was zelfs voor de vrienden
een raadsel. Zg spitsten de ooren en
keken naar hem, die dit raadsel oplossen
kon, maar de heer Borgesius zweeg.
Nu verwachtte men, dat de vrijzinnig-
democraten, die bg de verkiezingen ge
schetterd hadden over bezuiniging van
oorlogsuitgaven, een voorstel zouden
doen tot benoeming eener centrale be-
zuinigings-commissie, maar dit voorstel
zou zeker door den steun der rechter
zijde zijn aangenomen en dan ware de
oorlogsminister getuimeld, omdat deze
het voorstel onaannemelijk had verklaard.
Een middel moest nu gezocht, een poli
tieke kunstgreep bedacht, en deze uit
komst werd gevonden door tegen de
begrooting te stemmende fractie maakte
dan toch een kranig figuur en de Regee
ring bleef op de been.
Nog een andere vrgzinnig-democra-
tische toer werd verricht bg de stemming
over de tien opcenten op de bedrijfs-
en vermogensbelasting. Toen de vorige
Minister van Financiën, de heer Harte,
met een voorstel kwam om vgf opcen
ten op de bedrgfs- en vermogensbelas
ting te heffen, gingen stemmen uit de
linkerzgde daartegen op, die niet scherp
genoeg dit voorstel wisten te hekelen.
En nu een voorstel van minister De
Meester uitgiqg, niet om vgf, maar om
tien opcenten te heffen, en dit voorstel
in de liberale pers geducht werd gehavend,
werd toch aan het partybelang eigen
overtuiging ten offer gebracht. Als ge-
dweëe lammeren toonden zij eenslaafscbe
volgzaamheid, nu bet vastslond, dat
met een eerlijke overtuiging te hand
haven, men minister De Meester zou
dwingen te retireeren of hem een neder
laag zou bezorgen.
Zoo'n treurige figuur vertoonde de
liberale meerderheid, die onlangs zoo
dapper victorie kraaide.
Maar de zaak dient ook nog anders
bekeken. Het beginselloos geknoei om
toch maar een liberaal ministerie in
elkaar te zetten, al steunde dat ook
slechts op nog geen vierde van de
Kamerleden, heeft zelfs het Amsterdam-
scheWeekblad, de .Groene" doen zeggen,
dal het .Borgesius-gewi'ocht, nu gebleken
is een Borgesius-gedrocht" te zgn.
De misleiding van het publiek is
dan ook enorm. Wetend, dat hg alleen
de Unie-liberalen achter zich had, heelt
Borgesius toch de vorming van een
ministerie aangedurfd. In edele veront
waardiging over zooveel politiek bedrog
schrgft de .Maasbode" terecht:
.Daar is inderdaad in het laatste
halfjaar hoog spel gespeeld door Bor
gesius en de zijnen, en na al hetgeen
we nu weten, kunnen we niet meer
zeggen, dat het land geleid is door
eerlijke, rechtschapen politiek.
,We gaan verder en meenen zelfs,
dat er iets revulutionairs steekt in de
politiek van Borgesius.
.Want wat is revolutie anders dan
de bestaande orde omverwerpen met
de wetenschap vooruit, dat men de
macht niet heelt om de veranlwoorde-
lijkheid te dragen van wat er dan ge
beuren moet?"
Geen wonder, dat het blad iets verder
schrgft
.Tegen zulke staatslieden te waar
schuwen blgft dure plicht, ze onschade-
lgk te maken, nog zwaarder plicht
.Hel moet van Nederland niet gezegd
kunnen worden, dat het zijn hoogste
belangen in handen legt van politieke
gelukzoekers."
Het .Huisgezin" is van eenzelfde
gevoelen.
.De heer Borgesius - zegt dit blad
is een politieke knoeier, die een
ministerie laat optreden op een program,
dat maar door 24 personen ten aanzien
van Oorlog niet eens wordt onder
teekend.
.Nu de zaken zoo staan, klemt de
vraag te meer, of niet een ministerie
uit de rechterzijde had kunnen komen
met het dubbele aantal onderteekenaars
en dat bovendien een sterke meerderheid
in de Eerste Kamer bezit.
,En onze meening blijft, dat dit mini
sterie der onwaarheid en onwaarachtig
heid hoe eer hoe beter dient te worden
omgekegeld.
,Wg kunnen een groep van 24 Kamer
leden niet den baas laten spelen. Dat
is toch al te mal."
Waar zoo beslist en naar waarheid
een oordeel luidt over den bestaanden
onhoudbaren polilieken toestand deslands
mag veilig beweerd worden, dat hoogst
gewichtige politieke gebeurtenissen zich
onverwacht kunnen aandienen. Niet
onwaarschijnlgk is, dat in Kamerontbin
ding uilkomst zal worden gezocht, maar
juist daarom moet de gelegenheid thans
wederom worden aangegrepe om door
aanwinst van nieuwe kiezers onze krach
ten te versterken. Dat dus geen enkel
Katholiek, die aanspraak kan doen gelden
op kiesrecht, terugblijve, maar zich een
recht verzekere door vóór 14 Februari
a.s. zich aan te melden, waar dit be
hoort, tol plaatsing op de nieuwe kiezers
lijst. Hetgeen in 't vorig jaar bg de
Kamerverkiezingen is geschied, en tot
zulke jammerlgke politieke toestanden
heeft geleid, moge ons, Katholieken, wel
tot ernstige leering en waarschuwing
strekken.
BUITENLAND.
De verkiezingsdruktc voor het Engel-
sche Parlement is in vollen gang. Heden,
Zaterdag wordt in het kiesdistrict West-
minster de eerste stemming gehouden.
In een door sir Campbell Banner-
mann gehouden verkiezingsrede zeide hij
omtrent den geest, waarin de buiten-
landsche aangelegenheden geleid moeten
worden, dat het aan de nieuwe regeering
raogeiyk is gemaakt, de buitenlandsche
politiek voort te zetten, zonder af te
wijken van de vriendschappelgke houding,
die vroeger de betrekking van Engeland
met de naburige mogendheden kenmerkte.
Tengevolge van het uitgebreide onder
zoek inzake het schandaal inet de leve
ranties voor het Engelsche leger tgdens
den Transvaal-oorlog zgn opnieuw eenige
verdachte officieren en onderofficieren
gearresteerd. Men heeft thans in 't gel
zestien personen gevangen genomen.
Volgens de .Figaro" zouden de c
servatieven bg de Zondag gehouden ver
kiezingen voor den Franschen Senaat
drie zetels gewonnen hebben. Het blad
schrgft daarover
De Senaatsverkiezingen van Zondag
veranderen niet veel aan den stand der
parlgen in het Luxembourg (Senaat).
Het kiezerskorps heeft echter een waar
schuwing willet geven, waarvan men
de beteekenis niet kan verloochenen.
men de geheele balans opmaakt,
verliezen de geavanceerde radicalen drie
of vier zetels. Dat een gevoelig ver
lies voor Combes in den Senaat.
Z. Em. kardinaal Lecot, aartsbisschop
van Bordeaux, heelt in een toespraak
tol do geestelijkheid van zijn diocees
verklaard, dat de Paus wel is waar de
afschaffing van het Concordaat niet ge
wild heeft, maar dat Z. H. toch niet
een vijandige vooringenomenheid
tegen de scheidingswet bezield is. De
wet kon wei aangenomen worden, in
dien het de vrijheid van den H. Stoel
niet kwetste, en indien de betrekkingen
der godsdienstvereenigingen tot de bis
schoppen zóó geregeld werden, dat elk
gevaar van een scheuring bezworen is.
Uit Rome wordt gemeld, dat alle
prinsen van het Huis van Savoye en de
koningin-weduwe Margaritha op 1 Janu
ari den H. Vader hun gelukwenschen
zonden.
Tusschen den H. Stoel en de Itali-
aansche regeering is een accoord gesloten,
schrgft de correspondent van de
.Patriote," waarbij deze jaarlijks 305.000
franks zal storten voor de katholieke
missies in den vreemde, ter vergoeding
van de schuld, die de regeering jegens
het Vaticaan heeft voor de „seculari
satie" der geestelgke goederen. Deze
overeenkomst is den 30en December in
het vicariaat, d. w. z. bij kardinaal
Respighi, die uit na«m van den Paus
het diocees Rome bestuurt, gesloten
door den directeur-generaal der Schat
kist en den directeur-generaal van
Eeredienst ecnerzgds, en den kardinaal
vicaris anderzgds.
Door deze overeenkomst erkent de
Italiaansche Staat de geestelgke orden
in den vreemde.
De vrgmetselarg in Italië blijkt weer
strgdlustig. De grootmeester der Italiaan
sche vrgmetselarij heeft althans een circu
laire uitgevaardigd, waarin hij in nauwelijks
bedekte termen de dynastie van Savoye
bedreigt, omdat ze niet anti clericaal
genoeg is. Voorts doet de grootmeester
de gematigde Italianen in den ban.
FEUILLETON.
De mantel van den kapitein.
3) ,Hjj ie mij een raadsel!" sprak een uder.
.Waarom dient hjj al zoo lug vijjwillig en
daarbij zoo ongaarne? En steeds zwjjgt bjj eo
is menschenschnw. Men dnrlt het niet met hem
aan te leggen Is er iemand in 't regiment,
eoiet?"
,Hml" merkte eeo ander op, .vannacht, ik
waa op wacht, wentelde bg sich op sjj-i leger
en preatle, alaol bg wakker was, aprak luide
ia ago slaap ot werd met eeo schreeuw wakker.
.O, badt gjj dat niet gezegd, Dmitri Beato-
seheflt" boorde ik hem duidelijk xeggen. .Waarom
vervolgt gfl my met haal?" Ea toen sprak
hg over bet krnia voor rjjne dapperheid: .Kruit
van den Tsaar, lol mga smaad en schande
moet ik je dragen!" Teo laatste scheen bet of
hg een groote angst uitstond; 't koude zweet
brak bem nit, en zjjoe stem klonk, alsof hem
de keel werd toegeknepen: .Het ui,0 kneiterl
hg velt slaat nog met de tabel in de
locht valt op deo rug zwaar gewond
neen, dood! Ik werd er koud van," bekende
de eoldaat. .Wat moet men daarvan denken?"
.Och kom," sprak eeo ander, .gek is hjj!
be drank ia hem de baas, hjj zal aicb nog dood
drinken)"
.0. Ivan, ware ik In uw plaats gevallen I"
hoorden allen den ouden toldatl thans luide
uitroepen, iood.i ago ktmeralen verbluft naar
hem keken.
.Hoort ge sprak bjj, die boo van dee ser-
,Hjj beeft weer gedronken I" bemerkte een
.Sergeant Alexandrovitaj," onderbrak op dat
oogenblik de stem eens luitenants het gesprek.
Sergeant Alexandrovitaj? zal da lezer vragen.
Is dat die soldaat nit den Roisisch-Tnrkacben
oorlog?Ja, dezelfde; hjj dient on reeds
ooder deo derden Tsaar so is na eeu der ver
dedigers van Port-Arlhnr. Maar, is bjj nog
steeds sergeant? Js, hjj beelt het, nu reeds
teekeos, eo als steeds een degelijk soldaat, zelfs
meermalen eervol vermeld tol beden nog
oiet verder gebracht in weerwil van alle moge
lijke ooderacbeiding vao den kant zijner olfi-
ciereo, die bem achten alt militair: Joch hjj
ia nog dezelfde onde, goede, maar ook onver
beterlijke Alexandrovitaj. Do drankduivel houdt
bem vaat met zjja belscbe klauwen, en xjjoe
wilde, ontembare natnnr verleidt hem dan steeds
tot dingen, atreng verboden door de militaire
discipline. En toch onderwerpt bjj zich vrijwil
lig aan het koelleode jak, waarvan hjj reeds
bevrjjj bad kuaoen zjjo; bjj, die lang reeds
vrii "i dienst was. Hjj wis du ook etn raadsel
voor alleo, en men .liet hem hooidscbuddeod
zjjns weegs gau; ajjn zonderlinge manier vu
doen schreef men loe au bet overmatig gebruik
vu alcoboL
Alexudrovitsj was bjj hel hooren vu zjjo
naam nit zjjn gepeiea ontwaakt en opgesprongen,
terwijl bjj bet militair aaluut maakte voor den
officier.
.Neem eenige soldaten mede en ga naar
bet kleediogmagazijn 1" beval deze.
Zjj waren bjj het magazjjo gekomen. Een
bezending onde aoldaleomantels was aangekomen,
om die onder de maoscliappen te verdeelen.
En dit was gelukkig, nog voor zich de kring
der Japanners om Port-Arthnr eloot, want de
uniformen zagen er ellendig nit door de vele
diensten. Alexudrovitsj werd helset met de
nitdeeling der mantels un zjjo compagnie en
gaf van een beelen berg er van atnk voorstak
au. Plotseling stoot bjj, een reeds genomen
mutel weder latende vallen, een doordringende
kreel nit en zjjo oogen staren, nit hnn kassen
puilend, angstig er op neer. Zjjn gelaat verbleekt,
zjjoe tanden beginnen te klapperen, zjjo renton-
gestalte siddert ra achteruit deinzend, stool bjj,
io afgebroken zlnoen, uit:
,De mantel ven deo kapitein!Dmitri
Besttucheff, gjj wilt n wreken op nw moor
denaar
De omstanders keken den sergeant wezenloos
en ontsteld au; was bjj ziek of krankzinnig?
De luitenant boog over den mutel, nam er
een slip vu en bekeek bem opmerkxum. Daar
zag bg midden in den rog een rood gat in 't
laken, een gat door een kogel gemaakt, omgeven
door era uwart kringetje, zonder twjjfel opge
droogd bloed; dit schrikuojageod gastje wekte
medeljjdeo en afschuw, als ware bet een wonde.
,Ot" sprak de Inilenut en liet den mutel
los, .een akelig liUeekenl" Diarop zag hjj den
sergeut vragend eo onderzoekend au, en sprak
met strenge blikken: ,De drager vu dezen
mutel werd in den rog gescholen, niet waar?"
,Hot ia Gods baadt" sprak Alexudrovitsj
bleek en gebroken els tot zich zelf, met gel-ogen
hoofd. Daarop wendde bij zich tot do omstu-
ders: .Brengt mg bg den kolonel. Ik heb bg
Plevna mjjn kapi
schotss
is zjjn ie
IV.
stige trekken, wellicht vermengd met medeljjJu,
op den ouden soldaat neerzagen.
.Sergeant, wat moest ik boorenl" «prak da
overste na esn poosje swjjgen.
En kalm zjjo schrik wae geheel vervlogen,
hjj had met bet leven afgesloteo, want hij wist,
wat bem Ie wachten slood verbi tide hij
zijn onprettige verbondiog tot zjjn kapiteio
Dmitri Besinscbeff tol aan den bewuslen storm
loop bjj Plevna. Niets verzweeg bjj, ook niet,
dal bjj door zjjo dronkenschap voor deo auval,
er de auleidiog toe gegeven bad. .Doch mijn
bloed kookte en ik dorstte our wraak op den
gebaten man. Eo lijdras den etormauval bood
de gelegenheid zich au; .nul" schreeuwde
mij de verleider toe niemand zal waoen,
dat bet geen Tarbeche kogel it!" Ik was geheel
In de wer, bet slachtgewoel greep mijn zeouwen
nog meer au eo prikkelde mijn woede. Ik kon
niet meer denken, legde au, trok af, eo
bjj viel."
Zjjo hoofd zook hem op de borst in diep
beronwgeen woord verbrek de stilte. .Terstond
na da daad", ging bjj voort, .werd ik dosr bel
beronw en het verwijt vu mgo geweten aan
gegrepen; als een razende wierp ik mg op de
Turken, in 't hevigst gewoel, ik wilde sterven,
docb God," sprak bg met neergeslagen blikken,
,lut het niet toe, dat eeo alnipmoordeour den
eeredood sterft. Ik werd slechts gewond, en tot
myn heimelijk verdriet zood mjj de Tsaar nog
dit kroist Dageljjks herinnerde het mjj met ont
zetting au dien tjjd, au mjjn schuld en schande;
als een spook vervolgde mjj het beeld vu den
gevallen kapiteia lot zelfs in mjjn droom. Ik
dronk steeds meer, om my te verdooveo, het
jjieljjke spook te ontvlieden ik kon bel niet
met drinken verjagen I Ik bleef soldaat. Misschien
hoopte ik knot ge nog bier of dur eervol
soenveleo t Het bloed van den doods riep echter
booid, beelt injj tot hier vervolgd. Ik beo tea
einde I" sprak bjj.
Alle officieren waren sictatbaar getroffen-
Eindelijk sprak de kolonel ernstig: ,Eo weet
gij, welke straf n wacht?"
,Ik weet betantwoordde Alexandrovitaj
doodsbleek.
.Terstond aal ik krggsraad bonden," «prak
de kolonel tot de officieren. .Haal eu onder
officier en een gemeen-soldaat 1"
De krijgsraad was samengekomen, van den
kolonel af alle rangen tot den gemeen soldaal
toe. Alleo ugea er teer ernstig uit, meaigeeo
stond het medeljjdeo op bet gelut, bg het
zien vu deo met litteekeos overdekten beschul
digde toch moest hun hart dit verbergen onder
de jjxereo wetten der krggstneht.
{Wordt yxrvolgd).