Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 18.
Zaterdag 4 Augustus 1906.
Twintigste Jaargang
DE EEltODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baam, Bameveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie meenden
Franco per post
Afzonderlijke nummers
10,40.
f 0,05.
BureauBreedestraat 18, Amersfoort.
Uitgave van de Vereenfging De Eembode.
BIJ dit nummer behoort
eeu Bijvoegsel.
Tegenstelling.
II. (Slot.)
Inzonderheid voor de tirannieke heer-
sellers der Fransche Republiek biedt de
liraziliaansche Republiek thans een
schrille tegenstelling. Toen in November
1889 in dien Staat de republiek werd
uitgeroepen, werd door het voorloopig be
stuur, dat zich gevormd had, de scheiding
lusschen Kerk en Staat geproclameerd.
De scheiding werd wel zoo loyaal mo
gelijk zonder eenige vijandelijkheid tegen
over de geestelijkheid uitgevoerd, doch
ook maatregelen, grievend voor de
Katholieken bleven daar niet achterwege.
Uit de gerechtsgebouwen o.a. werden
de kruisbeelden verwijderd. Maar de
katholieke bevolking wist te bewerken,
dat op meerdere plaatsen de kruis
beelden op hun vroegere plaatsen werden
teruggebracht.
En nu dezer dagen is dit evenzeer
geschied in Rio-de-Janeiro, de hoofdstad
des Rjjks.
De „Braziliaanscbe courant" melding
makende van deze gebeurtenis, deelt
daarover mede, dat aan de plechtigheid
meer dan tienduizend personen deel
namen. Er vormde zich een processie,
die langs de versierde straten trok en
waarin onder een baldakijn, door de
notabelen gedragen, een priester liet
kruisbeeld ronddroeg. Daarachter sloot
zich in bonte mengeling het overgroole
deel der bevolking van Rio-de-Janeiro
aan. Toen de priester hel gerechlsgebouw
binnentrad, werd hjj door den president
met den grootsten eerbied ontvangen.
Hij kuste het kruis en hing het achter
zijn zetel op. Daverende toejuichingen
werden door de dicht samengedrongen
menigte aangeheven. Daarop werd door
paler Julius, een der bekendste predi
kanten van Brazilië, een rede gehouden,
waarin hjj o.m. de wettigheid van de
daad uiteenzette, er aan herinnerde hoe
Brazilië met den schoonennaam .Terra
da Santa Crux" genoemd werd. Hij
besloot zijn rede met den uitroep.Ge
kruiste Jezus, wees altijd het labarum
van ons Braziliaansch vaderland'". Deze
rede werd met warme geestdrift door
de bevolking begroet.
Welk een schrille tegenstelling bieden
alzoo de Braziliaansche en de Fransche
Republiek. In Frankrijk met een gezag,
dat God haat, dat niets dan smaad en
hoon voor den Gekruisten Verlosser over
heeft en al wat den Katholiek heilig is
door het slijk tracht te sleurenin
Brazilië daarentegen ziet men het beeld
van den Gekruisten Godraensch onder
algemcene deelneming op schitterende
wjjze geëerd en gehuldigd.
De Fransche natie moge zich wel
spiegelen aan dit treffende voorbeeld en
daaruit de les trekken, dat ook voor haar
ten slotte niets anders overblijft dan
een boetetred op den weg naar Canossa.
En hoe beschamend voor Frankrijk
is niet de tegenstelling, welke de repu
blieken Columbia en Peru bieden, die
tot den Paus het verzoek hebben gericht,
scheidsrechterlijke uitspraak te doen in
een geschil, betreffende het grondgebied
Putamayo, terwijl de bewindslieden der
Fransche Republiek er zich slechts op
toeleggen om den Paus door woord
en daad te hoonen eri te krenken. Op
een voorstel van den Paus trokken de
troepen der beide Amerikaansche Repu
blieken zich reeds van het betwiste
grondgebied terugde Fransche Repu
bliek daarentegen veracht het woord
des H. Vaders, en weet niet beter te
doen dan gesloten tractaten met den
H. Stoel op de schandelijkste wijze te
verbreken, en onder huichelend misbaar
den Paus als den eenig schuldige in dit
snoode bedrijf aan te wijzen.
Nog een andere Republiek stelt met de
Fransche Republiek een pijnlijke tegen
stelling, nl. die der Vereenigde-Staten
van Noord-Amerika. Terwijl 'n de
Fransche Kamer een minister komt ver
klaren, dat de Regeering gaarne de
hand wil rijken aan de socialisten als
deze zich maar een weinig volgzaam
willen loonen, heeft President Roosevelt,
naar de .Guide Social" der Fransche
„Action populaire", de volgende uitspraak
over hel socialisme gedaan
.Er zijn twee manieren om 't volk
te bedriegenlo. door niet te vervullen,
wat men beloofd heeft en 2o. door aan
het volk onmogelijke zaken te beloven.
.Onnoodig te zoggen, dat zij, die het
sociale vraagstuk willen oplossen door
een beroep te doen op den haat, den
njjd, de onwetendheid en de hebzucht
des volks slechts vijanden in plaats van
verdedigers des volks zijn.
.De ondeugd van den haat is niet
alleen een gevaarlijke ondeugd, maarzij
is des te meer te verachten, omdat zij
bljjk geeft van machteloosheid, ra. a.w.
wanneer men geen ander middel weet,
zoekt men het slechte, en bedriegt men
het volk op de meest schandelijke wjjze".
En toen ten vorige jare President
Roosevelt voor dat jaar den nationalen
gebedendag, om God te danken voor
de vruchtbaarheid, gegeven aan de vruch
ten der aarde, vaststelde, schreef hij in
de boodschap daaromtrent aan het Ameri
kaansche volk o.a. het volgende:
.Toen voor bjjna drie eeuwen de
eerste pionniers in dit land, dat nu de
groote republiek geworden is, kwamen,
hadden zjj allerlei beproevingen en ellen
den te doorstaan en waagden dikwijls
hun leven. In die tijdsperiode was het
de gewoonte, ieder jaar een dag
te wijzen, om van God de bescherming
van hel volk tegen kwade tijden af te
smeeken. Dat gebruik is nu algemeen
geworden, geheiligd door eet ngdurige
traditie. Wij leven in betere omstan
digheden, maar toch zijn de gevaren
voor het nationaal bestaan nu even
groot als op welk tijdstip van de ge
schiedenis ook.
.Overeenkomstig dat gebruik is het
allernoodzakelijkst, dat eens per jaar ons
volk een dag wordt aangewezen, om
Hem, Die ons met zijn weldaden over
laadt te danken en tot Hem te bidden.
Gedurende het laatste jaar zijn wij ge
zegend, want onze oogst was uitstekend.
.Daarom stel ik, Theodoor Roosevelt,
als algeraeenen dankdag den 30sten No
vember vast en ik schryf voor, dat
zich in geheel het land op dien dag
van den gewonen arbeid onthoudt en
dat men in de huisgezinnen en in de
kerken aan den almachtigen God dank
brengt voor de talrijke zegeningen, die
ons in het afgeloopen jaar zijn gegeven."
Welk een tegenstelling alweer: deze
krachtige en mannelijke taal van den
Amsrikaanschen President tegenover de
armzalige houding, waartoe de President
an het katholieke Frankrijk veroordeeld
i. De minste uiting van eenig gods
dienstig gevoel, indien hjj dat nog mocht
bezitten, is hem niet geoorloofd. De
seclarissen, die hem ais huil gedwee
werktuig den hoogsten post in de Fransche
Republiek hebben toebedacht, zouden
dra loonen, dat zoo iets niet door de
vrijmetselarij wordt geduld.
Prijs der Advertontitm
Van 1 tot 6 regelsf0.30.
Voor iedere» regel meerf0.05.
wij vinden het onverklaarbaar, dat op
enkele uitzonderingen na, de geheele
Europeesche pers min of meer sym
pathiseert met de ontbonden revo-
lutionnaire Russische Doema,
Wèl zjjn donkere dagen voor de trouwe
Katholieken in Frankrijk aangebroken,
maar wat in Brazilië is gebeurd, staat
ook der Fransche Republiek te wachten,
en dit moge hen tol bemoediging strek
ken. Ook mogen zjj wei indachtig zjjn
het troostvolle woord van PausPiusX,
onlangs gericht aan den Knrdinaal-Aarls-
bisschop van Parjjs, waarin Z. H. zegt
„Wilt niet vreezen, noch beducht zjjn,
want het is niet uw strjjd, maa
strijd Gcds".
Eene merkwaardige beoordeeling.
In een Haagschen brief aan de .Stan
daard", wordt over de Russische toe
standen het volgende gezegd:
Al zou ilc niet gaarne de Russische regee
ring vrij pleiten, zoo komt het mij toch voor,
schuldig maakt door to zwijgen of vergoe
lijkend to spreken over do revolutlonneiro
eu volkomou tnctloozo wijze waarop van den
uanvang af do Dooma optrad. Leiding ont
brak or heolemaal. De socialisten of socia
listisch geziudeu voorden het hoogste woord.
Oubekookto voorstellen werden aangenomen.
In plaats van met eenig beleid te pogen
Regcorlug te dringen tot toegeven, tot me
werking aan do conmitutloneclo ontwikkeling
van den Czaar cu zijn omgeving to wiui
word uiaar dadelijk met de botte bijl ei
in gehakt cn alles ruw-weg afgekeurd
door de Regeering word voorgesteld of w
aan do Rogecring gohecht scheen.
Ik heb dat revolntlonnair optreden niet
alleen belachelijk, ra nar ook allertreurigst en
noodlottig voor do vitjhold van hot Russische
volk genoemd, en zeer heb ik mjj verbaasd,
dat over 't algemeen do Europeesche pers
de Doema toejulchto, ook a' J
onverstandig, luchtloos en i
Dat deze zienswijze ook door ons
wordt gedeeld, bewijst het artikel over
deze quacstie is ons vorig nummer. Ook
BUITENLAND.
In den iaatsten lijd vernam men tel
kens van spoorwegaanslagea in België
i wel op de lijn naar Parijs.
Thans heefl Maandagnacht een mis
dadige aanslag plaats gehad op de Nord-
Belge-spoorlijn tusschen de stations
Erquelines en La Buissière.
Het ,Hbl. v. Ant." meldt hierover het
volgende
De expres van Parjjs, die ten 1 uur 59
te Charleroi moeit aankomen, was nabjj
La Buissière gekomen, toen de machi
nist eenklaps voelde, dat hjj buiten de
sporen reed.
H)j stople, stoomde terug, maar door
de vlucht van den trein kon hjj niet
beletten, dat de locomotief en een foergon
omvielen en van den spoorwegdijk
stortten. De machinist werd van zjjne
locomotief geworpen, wat hem het leven
redde. Hjj werd met vier gebroken ribben
on zware brandwonden opgenomen. De
stoker lag onder de omgekeerde machine.
Hjj was heel verpletterd. Men heeft tot
half elf des morgens moeten werken
om het Ijjk vrij te maken. Dank aan de
koelbloedigheid van den machinist heb
ben de reizigers niets gevoeld dan een
lichten schok en wisten in 't begin niets
van het erge ongeluk, dat twee slacht
offers van den arbeid had gemaakt. De
machinist Gigot en de stoker Callord
wonen beiden te Luik.
Het parket van Charleroi en talrijke
hooge ambtenaren van de spoorweg
maatschappijen zjjn op dit oogenblik ter
plaatse.
Het ongeluk is toe te schrjjven aan
misdaad. Eon spoorwegrail was uitge
broken.
De Eugetsche regeering, wil een voor
beeld geven in bezuiniging op de
buitensporige uitgaven voor leger en
vloot, onder voorbehoud echter, dat
hierin wjjziging zou worden gebracht,
wanneer de Haagsche conferentie zou
buw(jzen, dal het beperken van de oorlogs-
uitrusting voorbarig is.
Bjj de definitieve beraadslaging over
de bezuinigingen in het Engelsche Lager
huis spotte Balfour, dat de Haagsche
conferentie wel niet veel zou geven om
de goede trouw van de Engelsche re
geering, nadat deze het Lagerhuis had
voorgerekend, dat de bezuiniging kon
FEUILLETON.
Een reddende daad.
Qeaohiedkundig verhaal.
6) Tegen zeven our ln den morgen beget
de ebt zich near de ziekenkamer. Nog steeds
lig de oude als bewusteloos, geplaagd door de
koorts eo benauweode drooraeo. Hendrik sliep
kalm, doch vasL Er kon era hall uur na de
ra abt verloopen zjjn, toen de jongste
i beiden
■eel ei
Hjj trok ij)n bovookleeren aan, zonder de
wozigo petsonen, die anel zich in een nis ver
borgen hadden, te bomerken. Verscheideno malen
had hjj naar bet bed van den ouden Uaos
gekekoo, zooder verraat te zflo. Op eens verhel
derde aich zijn dolle blik, by had de zieken
oppassers bemerkt, en stood als vastgenageld.
Een sprong on by boog vol smart over xgn
bloedverwant.
,Oon>, spreek, wat scheelt u?"
Abl Haurn) klopte heui op den schouder.
„Wilt gü hem dooden mol uw luid geroep
Ziet gU niet, dal hg bewusteloos is Volg my,
wy kunnen hier niet ongestoord praten I"
Hondrik voldeed, el was het dan ook ongaarne,
aan dezo ulluoudiglng. Meermalen wenddo hij
den blik naar bul ziekbed. Abt Maurus gal echter
den beiden kloosterbroeders een toeken hem te
De vier personen waren in den roller aange
komen. De abt beval nn den spion te boeien.
Het bevel word met groote snelheid, bijna
zooder tegenstand voltrokken, want Hondrik
was vorstrand door bet ongeluk, dal hem zoo
plotseling trof.
,Wat moet dat beteekeoen vroeg hy.
„Het beteekeot. dat gjj mgo gevangene zgt.
een vyand met geheime zendiogHreng hem
in de boekkamer. Het cverige zegt hem zjjn
geweten wel. Zjjne vragen naar z||n kam
kunt gy hem juist beantnoordon. Uil myn oogen
[endenavond onlwnakK
keek hjj naar de door
glinsterende wynranken
a naar de voorwerpen
i wakendon frater.
De oude man greep, door een y-ielgke gedachte
bevangen, naar zUa borsizakdeze was ledig.
Mol een moeliyk onderdruklen gil zonk bjj
mei gesloten oogen in liet tussen. Terstond werd
de abt van 't voorgovallono in kennis gesteld.
Hg verscheen echter noch 's avonds nocb den
voormiddag van den volgenden dag aan't ziekbed.
De zieke werd iusscheo hoop en vrees geslingerd;
Don 17eo September, Ie
de zieke. Verwonderd
het goud der avondzon
logeo -
,Wal weoscht u was de zecht geuite vra
.Waar is myn neet?" vroeg de onde m
haastig.
,U zijt io deo nacht van den 15oo s
geworden en in deo vroegen ochtend van d
volgenden dag ben ik te uwer verpleging b
gekomen. Uw neef is ontwaakt eo heeft zich 1
smart over u heeogebogon, eo toen is by n
don abt heengegaan. Sedert dien morgen hob
hom niet meer gezien I"
.Wie heeft hel in zjju bezit? Heelt de abt
bel weggenomen Zgo wegblijven komt mg zeer
verdacht voor. Maar hjj wist toch vso bet
schrgven nietsIk hond het er voor, dat Hendrik
het hoimelyk by zich gestoken heefl en op eigen
gclegeoheu! du de boodschap doel,"
.Hoor oeos," vroeg hy 's namiddags aan frater
Beroardus, .don hoovoeleton hebben w-
vandaag
.Den 38on September."
,0, Heer, beo ik al zoo lang bier Zeg rajj
waarom bezoekt da ebt my niet, ofschooi
ik gisteren al tol bewuslzyn ben gekomen?
Hy Was io T eerst toch zeer vrieodelyk
tegen mjj I"
.Misschien wil by n sparen," wat 'tanlwonrd.
De oude Hans verviel in gepeins. Onverwachts
stond hg van 't bed op. Het scbsen of een
kloek besluit wonderen by hem gewerkt had.
,Ik ben weer hersteld," sprak hg met vaste
stom lot deo Verrasten frater.
.Waar wilt gg hoon? Ik heb atteng bevel over
u to waken I"
.Zoo, zool Waar is de abt?"
.Volg mij dan maar I" Bedruk* ging Beroardus
bom achleros.
Abt M-iutus was lo den tuia en toonde zich
.Maar, Beroardus, vervuil gg zoo de plichten
van uw ambt?"
.Hoogwaarde prelaat," sprak de gevsogeoe,
.hy heelt geeo schuld ik liet my oiet meer
terughouden I Drie dagen ben ik al by u. Wees
gedankt voor de hulp in myn ziekte, welke ik
tingevolgo mjjner sterko naluur te boven ben
gekomeo, Maar, wat ik vragen wilde, wi
myn neef?"
,HJ was gezond eo wel, toen lk hem 't
heb."
Met w
do nbt, zoo ontkomt gö my niet. Zeg mi
ronduit, of en wanneer hy van bier vertrokken i
.Wind u niet op door zulk heftig spreken
,Nu zie ik het Juideiyk," sprak Hana o
Verbeten woede, ,gü aoekt uitvluchten, wi
gy kunt mjj, naar 't achynt, geen vcrbiydcod
.Nogmaals, wind n niet zoo op I"
.Nood, ik wil dn rollo waarheid wetenik
zal baar weten in aragen.
.Welnu, nla gy dan zelf zoo heilig op de ont-
kuoopiog aandringt, weet danUw neef ia
nog hierl"
.Wat?" riep Hans vol angat on vorbasing-
Ja, Qod, die alles weet, leverde my uw gebeim I"
,Nu weel ik alles," risp de ander lo heltigeo
toorn uit. .Myn mantelzsk word my ontstalen.
Mjjo neef is gevangen. In een cbrtateiyk roovera-
hol zyn wj beland I"
,Ik heb u niet hierheen geroepen, gy kwaamt
uit VrUen wil. Ik nam u gastvrij op, en lot dank
daarvoor bebl gy n>y schandelijk bedrogen. Ook
myn eer hebt gjj my willen ontrooveo, want
wolk een schande zou er op my eo dit klooster
ruilen, als uwe plaoocu gelakt wareo I Dan sou
men overal zeggen, dat ik de vyaodeo müos
vaderlands geholpen had. Uw honende taal «ebt
ik niet. Als ik u als herstellende niet wilde
sparen, lonmjjaanlwoordnletachterwegebiyveo.
Doch luister naar hol verloop uwer alekt». Oy
wordt ziek. Do broeder keldermeester wis bo-
sorgd voor u oo keek in uw kamer rond. Oy
schoont een aanval van boroorlo te hebben.
Om u moer lucht lo verschellen opende hy
het nauwe wambuis. Toen vond by een schryvoa
eu overhandigde het my. Ik horkeode aanatoodi
het zegel van Ooatenryk
.Wat hebt u met hel schaven gedaan?"
vroeg Haas met gemaakte kalmis.
.Dal is in goeds binden I"
,Qeef bet temg I U bebt 't recht niet my myn
eigendom te onthouden 1"
.Zeker wel, ik doe het In 't belang van myn
vaderland I"
Wordt vervolgd.)
