Katholiek Nieuws» en Advertentieblad
No. 32.
Zaterdag 10 November 1906.
Twintigste Jaargang.
OE EENBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren,
Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
.'ntsprij s por drie
Franco per post
Afzonderlijke nummers.
f 0.40
f 0,05
Bureau: Langegracht 13, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der AdvortenUün
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meerf 00.5
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
Het bureau van „De Eembode"
is verplaatst naar de „Stoomdruk
kerij „De Eembode" Langegracht 13.
Wegens de verplaatsing van liet
bureau „De Eembode" naar onze
nieuwe Stoomdrukkerij is het voor
gekomen, dat j.l. Zaterdag enkele
abounds bij vergissing geen „Eem
bode" hebben ontvangen. Om dat
te voorkomen zijn reeds degelijke
maatregelen genomen, doch mocht
het zijn, dat heden, Zaterdag, nog
enkele nummers niet aan het adres
bezorgd worden, dan verzoeken wij
bij deze beleefd ons daarvan ken
nis te willen geven, dan zal terstond
een courant worden toegezonden,
en kunnen verdere vergissingen
vermeden worden.
Een netelige quaestie.
Bij gebrek aan een beter politiek
aanknoopingspiint voor de meest uiteen-
loopende liberale partijen, werd bij de
jongste verkiezingen voor de Tweede
Kamer het kiesrecht-vraagstuk naar
voren geschoven en een blanco-artikel
ter tafel gebracht. En sinds de huidige
Regeering met dit artikel haar politiek
program wist te verrijken, werden
verschillende commissiën gevormd,
welke ten doel hebben de kiesrecht-
quaestic nauwkeurig te bcstudceren en
dan haar bevindingtcr bevoegde plaatse
in te dienen.
Ook de katholieke Staatspartij heeft
zich evenals de andere christelijke
partijen hierin niet onbetuigd gelaten
en cenc commissie gevormd, die in
opdracht heeft binnen een niet te langen
tijd haar rapport daarover uit te brengen.
Dit zijn feiten van algemecne bekend
heid en daarom moet het wel eenige
verwondering wekken, dat, nu ook van
anti-revolutionnairc zijde door alleszins
bevoegde mannen dit vraagstuk in
behandeling is genomen, een nieuwe
aandrang tot uitbreiding van het kies
recht zich openbaart in een schrijven
van Patrimonium aan het hoofdbestuur
der christelijke partijen (kies-organisa-
ties) gericht. Daarin wordt gezegd
„Het bestuur van het Ned. Werkl.
Verbond Patrimonium, besloot in zijne
jongste vergadering zich tot u te
richten, in zake de regeling van het
kiesrecht voor de Staten-Generaal.
„Waar het verbond nog steeds als in
1900 eene regeling begeert, waardoor
aan den arbeidersstand in zijn geheel
het kiesrecht komt;
„waar iedere verkiezing opnieuw het
bewustzijn verscherpt van de onrede
lijkheid der scheiding in den arbeiders
stand, tusschen kiezers en niet-kiezers
gemankt
„spreekt het van zelf dat, nu door de
Regeering de kiesrechtregeling aan de
orde is gesteld, de overweging zich
opdringt, dat dit een aanleiding kan
zijn, dat wij beproeven tot eene ver
vulling van onzen wensch te geraken.
„Ons verbond is niet eene staatkundige
vereeniging, maar sinds tientallen jaren
heeft het voor kiesrechtuitbreiding
geijverd, in het bewustzijn, dat het in
het belang is van het geheele volk en
van den arbeidersstand in het bijzonder,
wanneer deze door uitoefening van het
kiesrecht zijn Invloed kan oefenen op
het bestuur en wetgeving.
„In de laatste jaren werd door het
verlangen om de zoo dringend gewor
den sociale hervormingen tot stand te
zien komen de begeerte naar andere
kiesrechtregeling op den achtergrond
gebracht, maar waar de Staten-Gene
raal zich, naar Ie bezien staat, weldra
zal hebben uit te spreken over een
voorstel in zake kiesrecht, komt het
verboudsbestuur tot u met een herin
nering aan onze wenschen op dit punt.
„Een afwerende houding van de par
tijen ter rechterzijde, tegenover voor
stellen, die kicsrechtuitbreiding bedoe
len. zonder dat tevens bleek van den
beslisten wil om langs anderen en beter
gcachten weg, hetzelfde doel te bereiken,
zou duizenden diep teleurstellen."
Als de arbeidersstand in zijn geheel
niet het kiesrecht bekomt dan zou het
duizenden diep teleurstellen, zeggen
adressanten. Maar dan is het toch wel
ietwat vreemd, dat duizenden en nog
eens duizenden arbeiders, die met een
zeer geringe moeite het kiesrecht kunnen
bekomen, er toch niets van willen
weten. En dat nog wel ondanks de
schier wanhopige pogingen door be
sturen van kiesverenigingen en propa-
ganda-clubs aangewend om die arbei
ders te bewegen tot aangifte ter
verkrijging van het kiesrecht.
Wie dus die duizenden teleurgestelde
arbeiders dan eigenlijk wezen moeten,
is ons niet recht duidelijk.
Maar meer nog vraagt dit adres de
aandacht, omdat het allen schijn heeft
of de arbeiders, die volgens adres
santen hunkeren naar kiesrecht, absoluut
dat recht noodig hebben om hun eigen
belangen te kunnen verdedigen. In de
laatste jaren vooral zijn zij, dat zal
ieder eerlijk arbeider moeten toestem
men, het voorwerp van warme belang
stelling; het eene wetsontwerp tot
verbetering van den arbeidersstand
na het ander werd aangenomen, is
reeds in behandeling of toegezegd,
zoodat de zucht naar een stembiljet
toch niet meer zóó groot behoeft te
zijn. Reeds zijn wetten aangenomen
ten gerieve van den arbeidersstand,
die groote financieele moeilijkheden in
het leven riepen en welke niet over
wonnen kunnen worden, dan ten koste
van zware offers te dragen door de
belastingplichtigen. Doch gaarne wil
men daarvoor offers brengen, zooals
blijkt uit de nieuwe wetsontwerpen
tot verbetering van den werk ia sst t id
nog genoteerd opliet politiek program.
Een diepgaande vraag rijst hiernevens
op en wel dezeHet zal aan het Be
stuur van Patrimonium, dat in naam
van duizenden arbeiders meent te
moeten spreken, toch evenmin als aan
ieder ander zijn ontgaan, dat ook
duizenden en nog eens duizenden
arbeiders in het gareel draven van
Troelstra en consorten en deze gods-
diensthatende en maatschappelijke orde
verstorende individuen, het soms
uitbulderen om algemeen stemrecht?
Was het ontzaglijk getal zoogenaamde
arbeiders, dat ook weer bij de jongste
meeting der socialisten opkwam ter
verkrijging van algemeen kiesrecht
niet werkelijk zorgwekkend? Bestaat
niet inderdaad het gevaar, dat de
duizenden arbeiders, die onder het
vaandel van Troelstra en consorten
opmarcheeren niet verreweg de dui
zenden, die de christelijke partijen
zouden willen steunen, zullen over
treffen
De goede bedoeling van adressanten
geen oogenblik in twijfel willende
trekken, achten wij het toch hoogst
bedenkelijk, dat de arbeider zoo
gedreven wordt zijn heil te gaan zoeken
in zaken waarmede zijn waarachtige
belangen nimmer kunnen bevredigd
worden. Met algemeen kiesrecht kan
men wel illusiën wekken bij den
arbeider, maar de uitkomst ervan kan
hem niet anders brengen dan diepe
teleurstelling.
BUITENLAND.
In Engeland is nu ook muiterij bij
de marine voorgekomen. Toen Maan
dag te Portsmouth soldaten paradeerden
begon het hevig te regenen, zonder
verlof daartoe liepen nu de mannen
snel naar binnen.
Later hielden zij oefening in de
gymnastiekzaal, toen een officier van
kleine gestalte het voorste gelid beval
te knielen, opdat hij de manschappen
beter zou kunnen zien. Eenigen aar
zelden, een weigerde het bevel op te
volgen, en werd aan de marine-politie
uitgeleverd. Zijn kameraden, die hier
over verstoordwaren, vernielden de
cantine.
Dinsdag hadden ernstige rustver
storingen plaats in de marine-kazernes.
die voortduurden tot in den nacht.
Honderden stakers deden een aanval
op de woningen der officieren, gooi
den daar de vensters in en richtten
nog andere schade aan. Zij mishan
delden sommige officieren, terwijl zij
eenige politie-agenten ernstig verwond
den, die in grootcn getale waren aan
gerukt. De matrozen en mariniers
werden in 't geweer geroepen en deze
wisten de muiters te overmannen, van
wie een groot aantal in arrest is ge
steld.
De gemeenteraads-verkiezingen in
Engeland hebben voor de liberalen
een groote teleurstelling gebracht.
Over het geheele land zijn deze ten
gunste van de conservatieven uitgeval
len, een eigenaardige tegenstelling met
de jongste Lagerhuis-verkiezingen.
De verliezende partij hoopt, dat dit
een aansporing voor de liberalen zal
zijn bij de verkiezingen in Maart a.s.
voor de graafschapsraden, maar in haar
hart is zij daar niets gerust op.
De Berlijnsche correspondent van de
Frankf. Zlg. spreekt de loopende ge
ruchten over het bondgenootschap van
de drie keizers uitdrukkelijk tegen. Men
behoeft slechts te denken aan de vaste
afspraken, die tusschen Rusland en
Frankrijk bestaan, om te begrijpen, dat
zij niet waar kunnen zijn.
Keizer Wilhelm heeft bij de graven
der gesneuvelde Fransche soldaten te
Mainz een krans met een waardeerend
opschrift laten neerleggen. Krachtens
een besluit nu van den Franschen minis
terraad heeft de Fransche militaire at
taché te Berlijn, markies Laguiche den
Keizer een bezoek gebracht om hem
den dank van zijn volk over te brengen.
Den burgemeester van Mainz is voorts
het Legioen van Eer verleend.
In de Fransche kamer heeft de minis-
ster-president Clemenceaii Maandag de
ministerieele verklaring voorgelezen.
In de Kamerverkiezingen had hij een
aanmoediging gezien, om op den weg
van hervorming sneller voort te schrij
den.
Wat de buitenlandsche staatkunde
betreft, zal het kabinet het Fransch-
Russisch verbond handhaven en de
hoog gewaardeerde vriendschap, die
Frankrijk bij andere mogendheden heeft
gevonden, aanhouden. Wat de betrek
kingen met de buitenlandsche mogend
heden betreft, zal Frankrijk zijn tradi-
FEUILLETON.
Door het kruis tot heil.
Op den derden Kerstdag, het tecsl van
den heiligen Stephninis, droeg men hel laatste
kind uit het eens zoo met kinderen rijkge-
zegendc huis van Ehrhart.
Bleek als de dood ging de vader achter
de lijkkist van zijn laatste kind. Ceen traan
kwam meer in zijn uogen, geen klacht over
zijn vastopeengepreste lippen; hij was door
overmaat van smart als wezenloos.
Tot dusver had hij niets gekend dan het
reinste familie-geluk, nu had liet kruis
hem getroffen, zoo snel, zoo zwaar als met
venen slag I In nog geen veertien dagen had
hij al zijn lievelingen in smartelijk schrik
kelijke ziekte met den dood zien worstelen,
was hij, de gelukkige vader, kinderloos ge
worden I Had hij al zijn have en goed ver
loren, dat zou hij gemakkelijker hebben kunnen
dragen, dan het verlies van zijn kroost, --
dal, voelde hij, gaf hem den doodsteek in 't
hart. Hij was een goede, brave man,Goden
zijn Kerk had hij met vreugde gediend in
de dagen van geluk.
En nu, opeens zoo zwaar door de hand
Gods te worden getroffen, waaruit hij tot
dusver slechts weldaden en levensvreugde
ontvangen had, was hij niet sterk genoeg
zich in volkomen liefde en overgeving onder
de vaderlijke tuchtiging te buigen, maar als
gebroken naar lichaam en ziel zonk hij moe
deloos ter neer.
Als nu de kindcrlooze ouders van de zes
kleine grafheuvelen op het wil besneeuwde
kerkhof in hun ledig, eenzaam huis terug
kwamen, was het hun alsof alle vreugde in
dit leven voor hen gevloden was.
Zijn vrouw echter vermande zich, en met
een zachte glimlach op het blecke, door
smart en nachtwaken bijna doorzichtig ge
worden aangezicht ging zij tot haren in
droefgeestig zwijgen verzonken echtgenoot,
reikte hem liederijk de hand en zcidc met
trillende stem.Lieve Anloon, wij hebben
wel veel verloren, ons liefste op aarde,
maar wij hebben toch nog onzen God, en
onze zes engeltjes in den hemel zullen zeker
voor ons bidden, opdat wij het groote leed
met Gods hulp kunnen dragen.
En daarbij zag zij met angstvollen, bijna
smeekenden blik tot den immer nog in on
bewegelijk zwijgen verzonken echtgenoot op.
„Elisabeth", sprak hij eindelijk met zachte
bijna fluisterende stem, „ik zou u gaarne
troost toespreken, maar, God moge het mij
vergeven, ik kan niet I Binnen in mijn hart
is met onze kinderen alles als weggestorven,
en al mijn geluk is met hen op het kerkhof
begraven. Ik weet niet hoe ik zoo nog langer
leven kan I"
Bittere smart doorsneed het hart der arme
vrouw hij het hooren der woorden, maarzij
dreef met kracht al haar eigen wee terug,
om met zachte zelfopofferende liefde den
geheel nedergebogen echtgenoot te troosten
en op te richten. Zij kon niet aan zichzclvcn
zoo gebroken zag.
Ach, nu betrad zij met hare heilige patrones
wel eenzelfden weg, den Kruiswegmaar
wanneer zij ook zoo als deze geen TcDcunt
vermocht te zingen, zij wilde toch hcprocven,
dag aan dag onder tranen een uit haar onder
worpen hart „zoo God hel wil I" te fluisteren.
liet Kerstfeest was reeds lang voorbij en
liet nieuwe jaar weer bereids aangevangen,
en immcrscheen 'tinEhrhart's woning droever
en treuriger Ie worden. De eens zoo opge
wekte, werkzame smid, die men van den
vroegen morgen tot den laten avond onver
moeid friscli en vroolijk met zijn knechts
bij den arbeid zag. was geheel veranderd.
Bleek en lusteloos ging hij in het huis rund
of zat uren lang beweegloos op een en de
zelfde plek, niemand aanziende, met niemand
een woord sprekend, slechts dof voor zich uit
starend, als in een baugen droom verloren.
Wanneer zijn goede vrouw in angstvolle
liefde op den zoo gansch veranderden
echtgenoot zachtkens toetrad en hem met
liefdevolle woorden beproefde te troosten,'
dan schudde hij het hoofd, en zeide zacht
afwerend„Moeder, ach laat mij met rust I
Niemand kan mij meer troosten I Zes kinderen
opeens te verliezen, dat is te veel voor een
vaderhart, dat zijn wonden, welke in het
leven niet meer te heelen zijn."
De arme vrouw hoorde dit smartelijk aan,
-- zij wist het zelf,
het zware verlies niet minder,
dieper en voller nog dan zelfs het vaderhart!
Maar zij drong iedere gedachte aan zich
zelf als baatzuchtig terug', en beproefde op
nieuw den gansch gebogen man met zachte
liefde op te beuren.
„Vader", begon zij weder, „wij hadden
onze lieve kinderen toch niets beter kunnen
geven dan den hemel, en hebben den troost,
dat alle in volle onschuld zijn heengegaan
en nu voor Gods troon als schoone engelen
onze voorsprekers zijn. is dat niet veel beter,
dan dat zij grooter geworden en wellicht
ondanks al onze zorgen en waakzaamheid
op slechte wegen waren geraakt? Ware dat
niet veel zwaarder en treuriger voor ons
ouderhart En wij hebben de kinderen toch
niet voor altijd verloren, wij komen met
Gods hulp toch ook eenmaal daar, waarheen
zij ons zijn voorafgegaan en waar zij op ons
beiden wachten I"
Voor een oogenblik scheen de man bij
zulke troostwoorden week te worden, maar
spoedig was hij weder in de oude, strakke
smart verzonken, Hij arbeidde niet, hij aten
dronk bijna niets meer en hij nam zoo zicht
baar af, dat ondanks als zijn tegenstreven
de beangstigde vrouw dun dokter koinen liet,
en deze haar in 't geheim meedeelde, dat
haar man aan een sluipende zenuwkoorts
leed, zijn gansche zenuwstelsel een vreeslijken
schok had geleden, en hij alles zou aan
wenden om hem weder opstreek te brengen.
Enkele dagen later was Ehrhart zoo zwak,
dat hij het bed niet meer verlaten koi
toen tegen Februari de eerste sneeuwklokjes
de naderende lente aankondigden, luidde de
weemoedige klank van het stcrvcnsklokje
in krachligen mannelijken ouderdom een door
smartgebroken monschcnleven uit.
Bijna bleeker nog dan den doode, dien zij
volle vier weken lang met de grootste liefde
dag en nacht verpleegd had, knielde de vrouw
bij liet lijk van haren echtgenoot, met wien
zij twaalf jaren lang iu de gelukkigen echt
geleefd had.
De smart wilde haar arme hart bijna over
meesteren, maar dit weinige was haar een
troost, dat de dierbare doode in de laatste
weken zijns levens weder toegankelijker en
dcclncmendcr geworden was.
Zoo dikwijls de koortsen zijn geestkrachten
niet afmatten verwekte hij een acte van
overgeving in Gods heiligen wil. Hij sprak
dan dikwijls over zijn lieve kinderen, maar
niet meer met droeve troosteloosheid over
hun verlies, maar vol hoop op het naderend
wederzien met de lieve engelen.
Met groote ontroering bedankte hij zijn
trouwe cchtgcnootc voor alle liefde en toe
wijding, die zij hein voortdurend in zoo rijke
mate had bewezen, en beval haar in de be
scherming en zegen van den almachtigen
God. Gaarne en dikwijls liet hij zich door
haar en door den dagelijks aan zijn ziekbed
komenden volijvcrigen zielenherder voorbid
den; en nadat hij tijdens de vier weken, dathij
op het ziekbed lag, meermalen met groote
godsvrucht de H. Sacramenten ontvangen
had, was hij stil en geheet overgegeven in
Gods heiligen wil ter eeuwige ruste ingegaan.
