Katholiek Nieuws= en Advertentieblad
No. 38.
Zaterdag 21 December 1907.
Een en twintigste Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eenines, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren,
Lensden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
l-ninco per pr>«t
Afzonderlijke nummers
Bureau: Langegracht 13, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs dar Adverlenliën
Van I lol 6 regels1 0.30
V<u>r letteren regel meerf 0.05
Correspondciiliën en AdvertcntlCn moeten uiterlijk Vrijdag-
nvond vuur -I uur aan hel bureau bezorgd zijn.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
EERSTE BLAD.
KERSTMIS.
het feest der armen.
Wat een tafereel vol eiitdelooze te
genstelling levert ons Bethlehem's stal
liet machtigste en rijkste Koningskind
wordt in ile diepste armoede geboren,
en het is niettemin bestemd om Zijn
volk met de grootste schatten te ver
rijken.
Daar ligt liet, dat koninklijk Wicht,
eeuwen te voren voorspeld als de ge
zegende Vredevorst, die komen moet
om het rijk van Israël te herstellen en
al de volkeren dezer aarde onder Zijn
gelukkigen sehepter te vereenigen.
Daar ligt het, behoeftig en onvermo
gend, zonder woon, zonder wieg. zonder
dekking, armer dan het armste men-
schenkind. En toch jubelt liet engelen
koor van omhoog over den rijkdom
en den zaligen vrede, welken de pas
geborene aan het armzalig mcnschdom
komt brengen.
Hij verschijnt in den nacht, als de
nevelen van zonde en ongeloof het
aardrijk bedekken doch het nachtelijk
duister wordt hier de rijkste bron van
het heerlijkste licht, wijl de Zon der
gerechtigheid opgaat om het al met
hemelschen lichtgloed te bestralen
zoo baart de duisternis zelve het licht.
Hij verschijnt, de lang verbeide, maar
kan hij Zijn komst geen onderkomen
vinden. Men wijst I lent meedoogenloos
af, die komt om allen liet hemelseh
Paradijs als een onvergankelijk lustoord
te openen. Wat wonderbare tegenstel
ling alweer tusschen de armoede en
den rijkdom.
En dan, aanschouwt dien arme
Kleine, in liet barre jaargetij aan de
koude ten prooi, terwijl slechts wat
schamele doeken Zijn tcodere ledema
ten dekken. Neen, het Kind van Maria
uit het Koninklijk geslacht van David,
gesproten, heeft geen aanspraak op
den gebrnikelijken eeretitel der Oostcr-
sclie koningskinderen, en verdient
den naam van „in 't purper geborene"
niet. In plaats van in een purpcrklectl
ligt liet in armoedige windselen ge
huld, en toch is juist dit Kind de Koning
der koningen, de Heer des lieclals,
die ons meer dan een purperkleed,
hel kleed van Gods genade en liefde
koinl brengen, dat heerlijke kleed, dat
wij aan den hemelsellen bruiloftsdiscli
niet kunnen missen. Is het dus weer
de armoede niet, die den rijkdom hier
aanbrengt V
Evenzoo, als we 'tarinc Koningskind
daar zien, liggend op het harde stroo
in de kribbe, weten wij, hoe het slechts
door eigen ontbering den rijken troost
heelt verdiend, welken al de zijnen
zelfs te midden van allerlei beproe
vingen' en bij iedere» slrijd hier bene
den nog zoo overvloedig kunnen smaken.
Hoe zouden wij dan inet den grooten
Paulus dien nieuwgeboren Koning niet
loven en danken, „die, terwijl Hij rijk
was, om oiizentwllle arm is geworden,
opdat wij door Zijn armoede rijk zonden
Waarlijk, de dag Zijner geboorte mag
de feestdag der armen hceten. Want
iu den stal van Bethlehem worden
al de ongelukkige» gebaat, die rond
dolende in het duister, armelijk en
ellendig, van hel kleed van Gods
genade beroofd, een redder be
hoeven en eindelijk dien redder be
groeien in hel Kind, dal daar rust in
de kribbe. Daarom zijn het arme her
ders, die als de eerstelingen en ver
tegenwoordigers van gansch het nten-
schelijk geslacht naar de kribbe ont
boden om nl aanstonds in den rijkdom
van het arme Kind Jesus te dcelen.
Moge dan Zijne armoede ook onze
rijkdom zijn. Verzuimen wij dus niet
op dit armeufeest eveneens naar Beth
lehem te snellen om iu onze over-
grootc nooddruft bij den algocden Vrede
vorst heil en uitkomst te zoekendocli
gaan wij er heen. arm gelijk de herder-,
d. i. arm van geest en onthecht aan
de goederen dezer wereld. Het is im
mers de eiscli, welken deze Hemel
koning aan Zijn getrouwen heeft gesteld
„Zalig zijn de armen van geest, want
hun behoort het rijk der hemelen."
Doch ook in den meer letterlijken
zin moet liet Kerstfeest voor ons het
feest der armen zijn. Christus, die
kwam om allen op te heffen uit den
slaaf van vernedering en ellende, heeft
bizonder de armen liefgehad en tijdens
Zijn sterfelijk leven op aarde door eigen
voorbeeld de stoffelijke armoede gehei
ligd. Hij werd in de grootste armoede
geboren, Hij heeft in armoede geleefd,
bezat nog geen steen om Zijn hoofd
op ter ruste te leggen en stierf aan
het kruis van alles beroofd, zelfs van
Zijne weinige klcedcren. De armen
waren Zijne vrienden, zij vormden Zijne
wacht, welke hein voortdurend omgaf
Hij predikte onder heit, en koos ziel;
weer predikers uit hun midden. Hij
prees juist hen volzalig, en beloofde
huil het paradijs, die, trouwe navolgers
huns Meesters, met blijdschap en heilig
geduld de armoede zouden dragen.
Wat kan den vlccschgeworden Zoon
Gods dan aangenamer zijn. dan dat
wij in de armen, Zijne vrienden, ook
Hem zeiven vereeren: „Al wat gij den
minste der mijnen gedaan hebt, dat
hebt gij aan Mij gedaan." Maar vooral
op het Kerstfeest, dat zoo bij uitne
mendheid het feest der armen is, wijl
het zoo geheel cenig den lof der ar
moede verkondigt, voegt het, de armen
niet te vergeten en ter liefde Gods
door een rijkelijke aalmoes hunne feest
vreugd te vergrooten. Hier mogen
derhalve op dit liefdefeest de liefde
ademende versregelen van den chris
telijke» volksdichter ter opwekking
dienen
Op, uil uw nnnslocl, naar liet stroodak
in dc verte,
De arme Heiland roept in guren win
ternacht
Op. uil uw blij gezin, naar'I eenzaam
huis der smarle,
Ween mei die wccncn, trouw en zacht.
Zoo en niet anders zult gij zelve»
de reinste Kerstvreugde smaken, als
gij eerst liet arme Kind van Bethlehem
ter eer ook uwe liefde tot de armoede
getoond hebten de liefde kent geen
moeilijkheden of bezwaren. Schroomt
gij wellicht, met de offergave in de
iiaud in eigen persoon weldoende op
te Ircdc». of vreest gij, met uwe gift
uw doel niet te treffen, welnu, dit
behoeft u geen zorgen Ie baren. De
priester wil in uwe plaats zich vol
gaarne mei dezen liefdedienst belasten,
en de linker weet niet, wat de rechter
hand geeft. Of wel, gij kunt u wenden
tot de Viineiitius-vcreeiiiging, die. op
het voetspoor van den grooten armen-
vriend der zeventiende eeuw, in stof
felijke», en te gelijk en meer nog iu
geestelijken zin het welzijn beoogt der
noodlijdende broniers. Elke gift, hetzij
groot of klein, draagt hier bij om een
liefdewerk te steunen, dat juist in onzen
kommervollen tijd. en vooral in liet
barre van dit jaargetij, nog dagelijks
nieuwe uitbreiding vraagt.
Moge hut Kerstfeest dan voor rijk
en arm een waar vreugdefeest zijn,
hetgeen zeker geschiedt, wanneer men
daarvan slechts het feest der armen
wil maken. Dat zij derhalve, die door
Gods genadige goedheid met ruimere
middelen zijn gezegend, niet nalaten otn
aan liet aardsche onthecht, voor de
armen aan de kribbe dankbaar hun
aalmoes te offerenmaar dat ook van
den anderen kant de armen, getroost
door liet offer, dat zij om hunnentwil
door den Godmcnsch in Zijn ongekende
armoede te Bethlehem zien getracht,
zich blijmoedig aan Gods heiligen Wil,
onderwerpen, ook voor de toekomst
bereid om met liefde en geduld de
armoede te dragen. Dat allen dus vol
geloof en vol liefde in aanbidding voor
den armen Vredevorst geknield. Hem
recht hartelijk danken voor de schatten
van huil en genade, die hem zoo rij
kelijk zijn toegevloeid van uit Bethle
hem's stal, dan zal dit feest ook aan
aller harten reine vreugde en wezen
lijken zielevreii schenken.
BUITENLAND.
ITALIË.
In de Consistoriezaal van het Vati-
cann had Maandag met dc gebruike
lijke plechtigheden het geheime con
sistorie plaats, waarin vier nieuwe
kardinalen werden gecreëerd, n.l. mgr.
Gasparri, mgr. de Lnï. mgr. Luijoii en
mgr Andrieu, waarbij Z. H. liet H. Col
lege de vraag stelde„quid vobls
videtur, wat dunkt u." Daar geen der
kardinalen een bemerking maakte, las
de H. Vader de plechtige mededecling
van hun benoeming verder voor. Aan
dc nieuwe kardinalen werden dc titel
kerken toegewezen, terwijl nog aan dc
iu het April-consistorie gecreëerde kar
dinalen Kiiinldini en Aguirri y Oarclnl
als titelkerken de San Pancrazio en dc
San Giovanni a Porta Latina gegeven
werden. Verder benoemde de Paus
cvnige aartsbisschoppen en bisschop
pen.
Van deze plechtigheid maakte Z. H.
gebruik om in een toespraak te wijzen
op 'den strijd, die in deze dagen dc
Kerk heeft te strijden.
De Paus herinnerde er aan. hoe de
vervolgingen, die zonder een oogcnbllk
ophouden met het sterfelijk leven van
den Verlosser gepaard gingen, ook het
leven van Zijn Kerk blijven vergezellen.
Zoo zien wij Haar heden openlijk of
in 't geheim van alle kanten aange
grepen en bestredenHaar wetten en
rechten worden met voeten getreden,
zelfs door degenen, die ze moesten
beschermeneen goddclooze pers be
strijdt Haar schaamteloos, zonder op
houden, en gaat daarbij zelfs zoover,
dat de openbare rust er door ver
stoord wordt, zoonis men onlangs in
Italië heeft gezien.
Bij die aanvallen van buiten voegt
zich nu nog een heilloozc propaganda
in den schoot der Kerk zelf: het
streven der modernisten, die het Pause
lijk gezag minachten, en die de pretentie
hebben er zich zelf voor in de plaats
te stellen, een nieuw geloof en een
nieuw bewustzijn uitroepend en bekrach
tigend. Minder groot zou het gevaar
zijn, wanneer zij openlijk zich bevon
den in de rijen der verklaarde vijanden
van de Kerkmaar zij wagen t juist
integendeel zich Katholieken Ie noe
men. tot de Sacramenten te naderen,
de H. Mis 1c celebreeren.
De Paus zeide daarop tot vervul
ling van zijn apostolischcn plicht ten
opzichte van de modernisten dc nood
zakelijke maatregelen genomen te heb
ben. waarbij hij vooral had getracht
de jonge geestelijkheid van hei verderf
te redden. Het episcopaat heeft die
Pauselijke voorschriften met liefde aan
vaard en. past ze met ijver toe. Maar
de modernisten volharden in liuii op
stand. zooals duidelijk de taal aan
toont, die zij in hun pers aanslaan.
Mocht God die afged waalden verlichten
De majordomus van Z. I I. heeft aan
den voorzitter van het Belgische Co
mité voor de feestelijkheden bij gele
genheid van 's Pausen jubilé den vol-
„Daar de huidige sociale toestand
niet tot vreugde stemt en niet geëigend
is tot geloofshetoogingen in Rome,
heeft de Paus liever, dat de Katholieken
ten hunnent deze gelukkige gebcurtensi
vieren, in gebed eu door mede te
werken tot zedelijke en stoffelijke ver
heffing hunner broeders.
„Wanneer zij evenwel toch den Paus
de bewijzen van hun eerbied en kin
derlijke gehechtheid willen komen
brengen, zal de H. Vader hen wel-
FEUILLETON.
Hel Keistfeest van tin Sens-cultlltn.
II. f.M.lIJ
2) „De Sier" kwam in de vlakte uitdaar
ivan de sehaduw minder dicht en bemerkten
de vier soldaten den nog legen dc bleekroode
schemering der lucht zich aflcckcnendcu
man. die de lantaarn droegmen onderscheidde
zijn schaduwbeeld, mei een lang kleed om-
oold u
gedekt u
i. Hij begaf
zien in een olijfakker, gescheiden duur lage
muurtjes van los op elkaar gestapelde sleenen
vervolgens maakte hij ven draai en sloeg
een stveiinchligen weg op, en hij kwam ter
stond weer iu de schaduw terecht. Nonodi
en zijn manschappen, afgaande op hel licht
van dc lantaarn, verhaastten luin schreden.
Zij bevonden zich in dc straal van een verlaten
dorphier en daar verhieven zfcli de sombere,
regelmatige blokken der onbewoonde huizen
geen .schijnsel gleed door de gesloten vensters
naar builennicI hel minste gedruiseh ver
stoorde de stille.
IX- Armeniër duwde een toeslaande deur
open, die achter hem dicht viel. De vier
Franse-hen hieven slil slaanzij drukten hun
gezichten vlak legen de reten van dc deur
aan, zij kekende man was een groot, prachtig
eu verlaten kerkgebouw ingegaanzijn lan-
geworden mozaïeken, vreemde, rosachtige
slraten uit; een vierdubbele rij ranke zuilen
steunde lu-1 gcwcll, dat op sommige plaatsen
open was. De Armeniër zette zijn laniaarn
op den grond eu viel Ie midden van den
ledigen tempel op hel aangezicht neder.
Dien kerel daar vertrouw ik niet, sprak
de sergeanthel komt me voor, dal hel oogen-
wapcus gereed houden, en laat mij maar
Vervolgens op zijn heurl de deur open
duwende, betrad hij liet kerkgebouw, gevolgd
door zijn kamcrndcii. De man verroerde zich
niet hij hel vernemen van het gedruiseh; hij
bleef "1 deemoedige houding neergeknield,
mei liet hoofd tegen de vloersleenen. Nonodi
trad op hein toe, en hem de liauil op den
schouder leggende, zeide hij hem
Zeg eens, goede vriend... ge moet
hier niet gaan liggen slapendie plaats is
ongezond.
De Armeniër richllc hel hoofd opwaarts
'l was een grijsaard met willen baardhij nam
Je soldalen, die hem omringden, mei een ver
wonderd gelaat van liet hoold lol dc voelen op.
Ik had, zeide hij in het Fransch.
Stille heerschte er; Nonodi scheen eenigs-
- Zoo iels is natuurlijk niet verboden,
antwoordde hij, langs zijn knevel strijkende...
hij rielrt zich weder overeind en zijn lantaarn
opnemende, voegde hij luin loe
Volgt mij.
Alle vijl logen dwars door het kerkgebouw
heende Armeniër liep voorop, gebeden
prevelenddc soldaten volgden hem omzichtig.
stappenbeneden bevond zich eene smalle,
witmarmeren poortdeze poort verleende
locgang lol een uitgestrekte spelonk, uil een
reeks kleine afdcclingcn en smalle gangen
saamgeslcld, door overblijfselen van altaren
en stukkeu marmer versperdzwarte druip
steen vormde hel gewelf.
De Armeniër bekommerde zich weinig om
uicnschclljk opzicht, onbevreesd voor die
„goddeloo/cu". wier gids hij was. liet hij
hel licht zijner lantaarn rondgaan en legde
uil: „Hier bevond zich de Krihhc, waarin
het Kind werd neergelegdhier lag de Maagd
ncdcrgchogendaar lagen de os en de ezel
vastgelegdginder knielden de Drie Wijzen
nederFn de vier soldalen, mei onlbluote
hoofden, aanvankelijk nieuwsgierig, vervol
gens aangedaan, raaklen in gepeins over die
dingen, welke ill huil hart dc vervlogen
herinneringen van hun verre jeugd, de lieve
legenden, welke hun moeders verleiden,
deden herleven. Hun geest was vol verbazing,
nu zij zich daar bevonden, op die uitverkoren
plek. voor immer beroemd; in die grol,
vermanrder Unu de Irotsehe paleizen, en
welker roem daarin zijn oorsprong vindt,
dat zij veilige uren den Armste van de kin
deren der mensehen tol schuilplaats diende.
De pelgrim gat een verklaring hoe sedert
eeuwen de geloovigen zich iu dit onder-
aardsche gewelf hadden verdrongen duizen
den waskaarsen verlichtten hel, de koningen
van geheel de wereld hadden hel met wonder
werken gelooid vervolgen» was de oorlog
uitgebroken; de Fransvhen hadden het land
overweldigd, en de heilige plaatsen waren
verlaten geworden. Hij. de veilige gcloovlge
onder de kcttersche bevolking, door den inval
geenszins verjaagd, hij kun liet niet van zich
verkrijgen, dal in dezen nacht van Kerstmis
de plek van de Geboorte zonder cenig hulde
betoon bleef. Na dit gezegd tc hebben,
knielde hij neder, en zonder zich verder om
de aanwezigen Ie bekommeren, verdiepte hij
Non
dachten c
'l gebed
i. Dec
is. Tou
Ie gaan, Zij waren
leedvre aandoening
aangegrepen, dal weerstand onmogelijk was...
Die plek. waar sedert zeventien eeuwen de
bedroefde menigten waren hccngcsncld, waar
die heilige plaats hield hen in een vage,
vertecderde, kalme overpeinzing terug. De
svrgviiiu deed geen pogingen om dc tranen
te verbergen, welke hem langzaam uil de
«ogen rolden; zijn kameraden vingen bij tuvval
zijn gefluister op bij hel aanschouwen van
de Kribbe
Arme Kleine I
Het was wel een eenlgszins onbeholpen
gebed, dal, in dezen vorm aan zijn hart ont
snapte maar hel beantwoordde zoo zeer
aan zijne innerlijke gevoelens, dal liet, even
goed als de heerlijkste lofzangen, zijn vlucht
naar den hemel heeft moeien nemen.
En het was ven vreemde nacht voor die
vier mannen, door zooveel lotgevalten gehard,
doch wier onverschilligheid hier wegsmolt,
gelijk sneeuw under een warme zomerzon.
Hel was zonder iwljlcl niet het vuur der
eerste ehristeueu.dat hen bezielde,nog minder
hel verlichte geloof, waaruil de kravhligv
overtuiging ontstaan neen, alleen hel verle
den van ongekunstelde vroomheid die in elk
Fransch hart sluimert, ontwaakte allengs
zij dachten aan de godvruchtige feesten
hunner jeugd; brokstukken van vergelen
lofzangen kwamen hen weer in hei geheugen;
zij zagen zich weder terug in de catechismus,
in dc kerk van hun lauhourg en dc schooiie
processies van vroegere dagen trokken langs
hun, van lianen glinsterende oogen, en ook
de kruisdragers, de banieren, de wit gesluierde
meisjes terwijl de gardvn een haag vorm
den. de suldaten in een kring voor hel altaar
lagen ncdergcknlcld. terwijl de tamboers
