Katholiek Nieuws= en Advertentieblad No. 18. Zaterdag 1 Augustus 1908. Twee en twintigste Jaargang. DE EERBODE voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussutn, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist. Verschijnt eiken ZATERDAG. Franco per postt 0.40 Afzonderlijke nummersf 0.05 Bureau: Langegracht 13, Amersfoort. Uitgave van de Vereeniging De Eembode. Prijs der Advertentiën Van t tot 6 regelsf 0.30 Voor iederen regel ineerf 0.05 Correspondenten c Dit nummer bestaat uit twee bladen. EERSTE BLAD. Teekenen des tijds. i. In liet staatkundig leven van onzen tijd doen zich steeds teekenen voor, die ten volle dienen opgemerkt. Ze zijn leerzaam en stemmen tot nadenken. Want zonder nu somber of zwart den tegenwoordigen toestand te beschou wen, komen er toch genoeg omstandig heden voor, die er op wijzen, dat een voorzichtige leiding ook in de staat kunde meer dan gewcnscht is. Van vele zijden valt dit op te merken. Dezer dagen wijdde ook iiet Centrum onder het opschrift „De Rechterzijde" een beschouwing aan de tegenwoordige positie der Rechterzijde en wees er op, dat men twee zaken wel te onder scheiden heeft: hare verhouding tot de partijen, die buiten en tegenover baar staan, en hare inwendige gesteltenis. En de conclusie, waartoe dit orgaan kwam, werd neergelegd in dezen volzin: „Naar onze mccning zijn de vooruit zichten der Rechterzijde uitstekend, mits slechts aan deze voorwaarden worde voldaan: zij blijve. wat wel niemand anders verwachten kan, ge trouw aan haar christelijke beginselen; zij voere een vooruitstrevende, volks- lievende politiek zij neme zich evenzeer tegen vrij-liberale als tegen socialisti sche ideeën in acht; zij drijve de in wendige mceniiigsverscliillen niet op de spits; en zij erkennc en eerbiedige in hare onderscheiden groepen, naast ieders rechtmatige vrijheid, de bestaande organisatie, zonder welke elke partij niet anarchisme wordt bedreigd.'' De voorwaarden door liet blad gesteld om de vooruitzichten der Rechterzijde uitstekend te verklaren, zijn van niet geringe» beteekenis. „Zij voere een vooruitstrevende, volkslicveudc politiek" is een voor waarde, die wel iets nader mocht om schreven worden, om de strekking ervan met juistheid te kunnen beoordcelen. Beier begrijpen we deze vtiorwaarde, waarmede wij volkomen instemmen: „Zij drijve de inwendige mooniiigs- verschillen niet op de spits." Met zoo'n vermaning is accoord te gaan. Jammer echter, dat men zich al vrij druk daarmede heeft bezig gehouden. Men denke slechts aan liet kiesrecht- vraagstuk. En nader is van andere zijde een waarschuwing vernomen, die wel een verrassing bracht. Zooals wij dezer dagen in ons artikel „Schommeling in de politiek" reeds hebben opgemerkt, heeft liet Kamerlid Mr. Aalberse op den Friesehen Landdag een vermanend woord doen liooren, dat uit zijn mond toch zeker een bijzon dere beteckenis erlangt. Zonder een enkele voorwaarde te stellen, verklaarde dil Kamerlid, dat wij zitten in een politiek moeras. Niets meer, maar ook niets minder. Deze spreker bad ook de Duitsehc Centrumspartij in zijn rede behandeld en daarbij, volgens het verslag daarvan in enkele bladen gegeven, ecu onjuist heid gedebiteerd, waarop een tweetal bladen ingingen, alsof een zaak van lief grootste gewicht er mede ge moeid was. En dat terwijl overduidelijk was, dat hier misverstand in 't spel moest zijn. Deze bladen zijn natuurlijk van ant woord gediend, maar Mr. Aalberse heeft daaraan in liet Centrum iets toe gevoegd, dat in de gegeven omstandig heden vooral zijn nuttige zijde heeft. Woordelijk luidt daarbij n. a. zijn sl Jtbeto g „Ook in ons land zijn er gelijk in Frankrijk die omtrent de voor geschiedenis en de inwendige verhou dingen van het Duitsehc Centrum weinig kennis hebben, en toch steeds zich op die partij beroepen als op een navolgenswaardig voorbeeld. „Dat is 't ook in menig opzicht. Maar wel zeer dwaalt hij, die mecnen zou, dat nu in ons land, waar de katholieke partij een geheel andere historie heeft en waar overigens de partij-verhoudingen geheel anders, ten deele zelfs ons veel gunstiger zijn dan in Duitschland. de Duitsehc Centrum partij, maar letterlijk door ons nioest gecopiëerd worden. „Dat diezelfden tevens ons dringen op een scherp omschreven politiek program voor onze Katholieke partij is daarom juist zoo bevreemdend, wijl het Duitsehc Centrum daarvan opzette lijk nooit heeft willen weten. Windt- horst placht te zeggen: „Wijmoeten ons nooit verder uitspreken,dan voor 't oogcublik noodzakelijk is. Ik denk er niet over, om thans omtrent allerlei onderwerpen te gaan vaststellen, hoe wij er nu over denken, terwijl het best mogelijk is, dat, als ze dan na 10 of 15 jaar aan de orde komen, wij een geheel andere mecning zullen zijn toegedaan! „Dit schijnt ook voor ons land op dit «ogenblik wijze politiek. „Wie thans aandringt op een scherp omschreven en nauwkeurig afgebakend program, stuurt, bewust of onbewust onvermijdelijk op scheuring aan. „Hij kan te gocdortrouw nieenen. dat dit 't minste van twee kwaden is ik deel die meening niet, maar hij kan niet te goedertrouw voor dit streven een beroep doen op 't Duitsehc Centrum." Beslister kan hier niet aangetoond, dat een drijven naar een scherp om schreven politiek program van onze Katholieke partij eed fout in zich draagt, waartegen niet streng genoeg kan worden gewaarschuwd. Ook de politieke zienswijze van Mr. Aalberse schijnt zich door de ernstige omstandigheden te wijzigen. Zeker mag bier gewezen op een merkwaardig teekeu des tijds. BUITENLAND. De Koning en de Koningin van Engeland ontvingen Maandag op Buck ingham Palace ongeveer vier en twintig afvaardigden van het te Lon den vergaderende Vredescongres in audiëntie. Antwoordende op een adres, hetwelk den Koning noemde als vrede stichter, verwelkomde de Koning de afgevaardigden, zeggende, dat er niets s. dat hem meer oprechte voldoe- ig gaf dan de wetenschap, dat zijne pogingen inzake internationale vrede welwillendheid niet vruchteloos zijn geweest, en het bewustzijn van de milde waardeering, welke zij zoo- van de bevolking van Brittannië van die van andere landen heb ben ondervonden. De regeeringen kun nen zich geen hoogere taak stellen dan de bevordering van de internatio nale goede verstandhouding en harte lijke vriendschap onder de wereld naties. Dil ware de meest zekere en doeltreffende wijze, waardoor de hu maniteit in slaal zou zijn gesteld haar edelste idealen te verwezenlijken. De Koning verzekerde, dat de bereiking van dit ideaal immer liet voorwerp zal zijn van zijn voortdurend streven en hoopte, dat Gods zegen mocht rusten >p de werkzaamheden van liet vredes congres. in het Engelsehe Lagerhuis beeft de minister van buitcnlandsehe zaken, ürey, een politieke beschouwing ge houden. Daarbij o.a. gewagende van de betrekkingen tusschcn Engeland en Duitschland. zeide Sir Edward Grey, dat liet zeer ongewcnscht is. dat eén deel der openbare meening van Groot- Brittannië het voorstelt als het doel der Engelsehe politiek, dat Duitschland moet worden geïsoleerd, en dat een deel der openbare meening in Duitsch land dit gelooft. De incuschcn, die werkelijkwenschen de openbare meening te vormen ter zake van de gezindheid der beide landen, moeten niet al te kortzichtig zijn. leder, die de geschiedenis van de laatste twintig jaren onpartijdig nagaat moet toestemmen, dat de hou ding van Groot-Brittannië niet was die van een staat, die een tegenzin had om goede betrekkingen te hebben. Wij hebben regelingen met Frankrijk en Rusland gemaakt, die wrijvingen en gevaren voor een vredebreuk uit den weg geruimd hebben. Maar liet was niet het doei van onze politiek om aan onze vriendschapsbetrekkin gen eene vijandige pointe te geven tegenover ecnigen anderen staat. Wij moeten vrij zijn om deze vriendschaps betrekkingen aan te knoopen, maar het was niet ons doel, ecnigen staat te isoleeren. De Sultan van Turkije beeft eindelijk aan den ciscli der Jone-Turksche be weging toegegeven. Met liet herstel van de grondwet van 1876 is de ciscli der Jong-Turken vervuld. Tevens heeft de Sultan een iradé uitgevaardigd, waarin algemeenc ver giffenis wordt afgekondigd voor poli tieke gevangenen, opheffing der censuur en der geheime polilie. Te Cunstantinopel heeft daarop een indrukwekkende meeting plaats gehad. Duizenden Turken begaven zich met vlaggen en muziek naar het paleis van den gouverneur en stelden den groot- visier en de overige ministers ectr adres van dankbetuiging voor den Sultan ter hand. De verschijnselen deden een opstand vreezen, die voorden Sultan noodlottig had kunnen worden. lu de groote Russische havenplaats Reval aan de Finselic Golf beeft de ontmoeting plaatsgehad tusschcn den Czaar van Rusland en Fallières. pre sident der Fransche republiek. Mei heel veel plechtigheid had natuurlijk deze vertooiiing plaats. Een Ccrcmaaltijd voor president Fallières werd op liet jacht Stjaiulard gegeven, waarbij de Czaar een toespraak hield en dronk op de gezondheid van den president en liet welzijn der Fransche Republiek. President Fallières beantwoordde dezen dronk iu denzelfden geest. Deze bijeenkomst wordt door de meeste bladen beschouwd als te dienen ter bevordering van den algemeencn vrede. De Czaar heeft een besluit van den ministerraad tot uilbriydiiig van de geldigheid van de ukase van 16 November 1905 betreffende de verbetering van den toestand der boerenbevolking up de mijnwerkers en eenigc andere categorieën van FEUILLETON. Wederge vonden. 12) „liet is alles reeds rijp overwogen, en zal geregeld worden", ging Werner voort. „11 kent mij mi toch wel voldoende om mij Ie kunnen heoordcelcn, of ik voor uw klein kind een trouwe vader en verzorger zij l zal. Mijn genegenheid lol haar is gruui. U zeide mij, dat mijn ouderlijk erfdeel door mijn zwager beheerd wordt en dit niet niihcdiii- „O, vriend", onderbrak hem hier Trant- inanii. „gelooft u dan. dat het geld den meiiseli gelukkig maakt „Neen. dat geloof ik niet. Integendeel brengt rijkdom den geluk en verdriet. Mijn familie e dom zal voor ons Kaatje niet gevaarlij worden. Hij zal sleehls daarloe dienen, ha; hel leven te veraangenamen en het ha; zacht en lichl Ie maken. En dan. hesle vricn ii zijl hoog in jarenwanneer liod oproept, wie zal Kaatjes verzorger en bi schermer zijn V" „L)c gedachte daaraan livcft mij reeds nu ulgmanl droefheid en kommer verscha: „Doch Oud bedient zich van aardscl werktuigen. Bedenk wel, dal hij mij lol cell, om nu l)e zaak wil ik rijpelijk overwegen. Vergun mij daartoe enkele dagen." Werner was wel is waar niet geheel daar mede tevreden. Hij had maar 'I liefsl volle zekerheid gehad. Maar hij movnt er in be vrediging van zijn liefsten wonsch daarin le- Dienzelfdeii avond schreef Traiifniann aan den lieer Weslliom„Kom spoedig, ver eerde vriend. De lieer heeft groote dingen aan mis gedaan. I' slaat groote vreugde te wachten, komt alten, zoo spoedig mogelijk!" Men kan zich voorstellen, welke een blijde opwinding deze brief iu de familie West- horn lewccg bracht. Traiitmann had wel van tijd lot tijd geschreven, en vooral lieten zijn laatste mcdcdcelingcii hier en daar een zachte flikkering van hoop doorschemeren. Maar hel waren loch slechts zwakke aan duidingen. die de verwachting opwekten, zonder ze tc bevredigen. Doeli deze briet brak als het volle zonnelicht door de sche mering hunner hoop en twijfel. „De lieer heeft groote dingen aan ons gedaanli .vacht een groote vreugde!" Wat kon dit inns broeders V Spoedig maakte men och gereed tol de reisreeds den volgen ten dag waren Westhorn, zijn vrouw en i.isa want deze mocht natuurlijk niet ont breken op den trein, die lien in en kele uren aan den voel van liet gebergte ir.'iclit. Van daar ging hel deels per rijtuig, doch le langzaam voor de 011- F.indelijk was leven en aan u" weder gegeven. En dit dank lieve kleinkind. De goddelijke genade en hare volgdci i alles edilldigc. driiij liet doel bereikt. De oude Ti Kaatje stonden voor de deur. om de rei- zettden tc ontvangen. Hoe glansden hun ge zichten van blijde vreugde! Jubel en wel waren vol verrukking. „Waar is mijn broe- Jcr?" riep mevrouw Westhorn in sidderende verwachting. „Kom slechts", zeide Traut- „ik I lig volgende in het kamertje. Daar ltd, hou opgeri ven, dat i k de gewit ■lelijke nid.ieid. Karei Werner, in zijn uogen en aangezicht verstand, bewustzijn en vreugde. „Kent u mij.broeder?"schreeuwde mevrouw Westhorn. op hem toesnellend. van innerlijk ontroering bevende antwoord. „Eil mij I" riep Westhorn. „Ja. ook ii ken ik; gij zijt mijn beste zwager!" Zij ween den van vreugde. „Ja„ ik ken u weder", ging hij blijde voort. „De sluier is van ui irstellen en tvraagd. nagevorscht en ver- welke verrukking overluigden i en zijne vrouw ervan, dat zij laar lichaam en geest hersteld enig vonden. Het was zachtjes aan geheel avond gc- nirdcn. Buiten rustte een prachtige sterren- lemel boven liet zwijgende dal. De flikkc- endc lamp verlichtte het kamertje. Velerlei icsprckcnd en de toekomst overwegend aten de gelukkigen bij elkander. De kinde en hadden zich in een hoek tèruggctrokkci en sinds de laatste scheiding. Ondur di tedrijveii begon Trautmann plotseling: hel ruwste en wederstrevendste noodlot nog een bloem der hoogste en zaligste vreugde heeft laten groeien, waarvan u niets ver moedt en die toch in liefelijke werkelijkheid Deze plechtige woorden hadden allen op merkzaam gemaakt en zij hingen inspanning als aan de lippen des grijsaards. „Welaan, hoor dan eene merkwaardige ge schiedenis. Dat ik ze u mcdcdeclcn kaa, doet mijn oude hart van vreugde juichen. Zesde Hoofdstuk. ii dc „Dat w Dcc heeft i ,'lijks durfden hopen en ons onmogelijk scheen, slechts Hij alleen - werkt. De wedergeboorte van den ontfloer- en en bijna dooden geest uws broeders is ■ii werk Zijner goedheid en almacht. Ileiu ij nog iels grooters heeft gedaan? Wan- slechts te halen had." „Juist. Ik was alzoo in Bremen, en nooit heb ik mij ellendiger gevoeld. Al mijn stoule plannen en verwachtingen, waarmede ik ge komen was gingen jammerlijk in damp en schuim op. Maar ik zeg u ook, dat deze reis in ander opzicht rijk gezegend geweest* is, in welk overslroomend lioogc mate dat het geval is geweest, kon ik juist des tijds nog niet vermoeden. Nu ligt de sa menhang der goddelijke beschikkingen zoo wonderbaar heerlijk voor mijne oogen. dal Luister slechts verder. Mijn erfenis-zorgen en

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1908 | | pagina 1