Katholiek Nieuws» en Advertentieblad
No. 22.
Zaterdag 29 Augustus 1908.
Twéé en twintigste Jaargang.
DE EE1I0DE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren,
Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Franco per post
Afzonderlijke
f 0.40
f 0.05
Bureau: Langegracht 13, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Van I tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meerf 0.05
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
EERSTE BLAD.
Hen moeilijk vraagstuk.
II. (Slot.)
Nog een ander middel tot bestrijding
van werkloosheid doet het sociaal
democratisch blad. de „Stem des Volks",
den werklieden aan de hand.
De arbeidsduur moet verkort worden
tot hoogstens 8 uur per dag.
Dit geneesmiddel zou echter erger
blijken dan de kwaal.
Met zoo'n middel zou de werkman
raken van den wal in de sloot.
In den S-uur-arbeid per dag zou
natuurlijk zooveel moeten verdiend als
thans bij oen arbeid van b.v. 10 uur
wordt uitbetaald.
dus weder moeten worden ingevoerd,
om den werkman bij minder arbeids
duur toch niet minder loon toe te kennen.
Bij minder arbeidsduur houger loon
is immers de ciscli van de volksmenners
onder de sociaal-democratische partij.
Deze gaan eenvoudig van de stelling
uit. dat de werkgevers er voor zijn
om de werklieden een bestaan te ver
zekeren; niet om ut verhouding tot
liet loon ook arbeid te erlangen.
Uierbij moet men zich wel het meest
verwonderen, dat er werklieden ge
vonden worden, die zich door volks
menners, met zulke onzinnige ideeën
behept no}; laten leiden, en deze slaafs
volgen.
Feu werkman met gezonde begrippen
begaafd, kan zich toch moeilijk voor
stellen, dat waar liet evenwicht in
loon en arbeid totaal verbroken wordt,
iets goeds te hopen is.
Zoo iets moet immers op nadeel
uitlonpeu voor den werkman.
In verband met het dwaze voorstel
van de „Stem des Volks" merkte
iemand o.a. op:
„Jaarlijks liet ik den gang mijner
woning tweemaal witten, nu Iaat ik
hel oili de twee jaar doen."
Dit enkele feit teekent.
Hen massa werk blijft op die manier
tegenwoordig ongedaan, dat voorheen
aan zoovele arbeiders een bestaan
verschafte.
Nu moge men dit betreuren, doch
men vergete niet. dat de tijdsomstandig
heden velen nopen zoo te handelen.
Niettegenstaande deze waarheid ech
ter gaan sociaal-democratische volks
menners voort de onzinnige ideeën
door de „Stem des Volks" verkondigd
onder partijgenooten als onfeilbare mid
delen in den werknood aan te prijzen.
Gelukkig evenwel, dat er in den
werkmansstand ook gezonder denk
beelden verspreid worden.
De christelijke organisatiën hebben
de eer daarvan.
Een enkel voorbeeld.
Een werkman, bij een R. K. orga
nisatie aangesloten, maakte ons dezer
dagen de opmerking, dat niemand onder
lien, die er althans nog eenig gezond
begrip op na hielden, kon aannemen,
dat tot een 8 urigen arbeid per dag
zou besloten worden.
Ook was hij er zeker van, dat in
dien liet ondenkbare gebeuren zou,
dit niet zou wezen in het belang van
den arbeidersstand.
„Met des morgens te beginnen b.v.
om half acht. van twaalf tot half twee
schafttijd, en dan gewerkt tot vijf uur,
zou liet cijfer van den arbeidsduur al
zijn bereikt.
„Des morgens dus lang slapen, al
thans voor den kraclitigen, gezonden
werkmanen 's namiddags na vijf uur
zich gaan vervelen, of verstrooiing en
uitspanning zoeken, zou op den duur
een ramp voor hem zijn.
„liet zou zedelijk en stoffelijk onheil
over hem brengen."
Wij gelooven dat ook.
Nog andere omstandigheden komen
de oplossing van het moeilijke vraagstuk
belemmeren, waaruit alweder blijkt,
dat de ware toestand niet genoegzaam
begrepen wordt.
Bij het tegenwoordige gebrek aan
werk zou men toch inogen verwachten,
dat degenen, die zich daarover niet
te beklagen hebben, dit hoogclijk zou
den waardccrcn.
Niet altijd echter is dit het geval
dat leeren de feiten.
In nieuwsbladen wordt dadelijks
steen en been geklaagd over werkloos
heid. wat terecht tot medelijden stemt,
en tot steun opwekt, zelfs in het ver-
hardste gemoed.
Doch ontstemmen moet het weder
ais men onder die sombere berichten
weer andere aantreft, die melding maken
van staking, omdat hoogcr loon wordt
geëisclit. wat niet verstrekt kan worden.
En dat geschiedt ook in onzen tijd
van algemeene malaise.
Hoe men nu zoo iets ook moge be
schouwen, men komt onwillekeurig
tot de conclusie, dat zoodoende de
werkloosheid bevorderd wordt.
Ons besluit is in 't kort saam te
vatten
Zoolang de beweging zich zet in
de richting van korter arbeidsduur bij
steeds Inniger loon. staat te vreezen,
dat de toestand van werkloosheid
eerder erger worden, dan zich ver
beteren zal.
Nu wordt bewust of onbewust
gedreven naar vermindering van werk,
zooals we met feiten hebben aange
toond terwijl juist moet gestreefd
worden naar het bekomen van meerder
werk, daardoor kan toch alleen werkloos
heid met vrucht bestreden worden.
in de richting, waarheen de sociaal
democraten drijven, staat niet anders
dan nog grooter nood en ellende te
wachten.
BUITENLAND.
ITALIË.
De terugkeer van vele landverhuizers
neemt in Italië zoo toe, dat men zich
daarover ongerust begint te maken,
en dat nog ie meer, nu landverhuizing
zoo sterk vermindert.
Er zijn in de eerste zeven maanden
van dit jaar 66.185 landverhuizers naar
Amerika vertrokken, terwijl er 174.920
van daar terugkeerden. In het overeen
komstig tijdperk van 1907 vertrokken
248.196 personen en keerden er 81.558
terug.
Men vraagt zich af, wat er moet
worden van die duizenden, die armer
dan vóór hun vertrek terugkeerden
naar Italië, waar de geboortegrond
hun geen bestaan kon bieden.
Kardinaal Vincent Vanniitelli zal van
den Fans, alvorens Rome te verlaten
om naar Londen te gaan. een pauselijke
breve ontvangen, die voorgelezen zal
worden in de openingsvergadering van
het Eucharistisch congres te Londen.
Kardinaal Vincent Vannutelli werd be
last den H. Sloel te vertegenwoordigen
op de congressen te Doornik en te
Metz. Hij zal ook thans op het congres
te Londen den Paus vertegenwoordigen.
Uit New-York wordt bericht, dat
de Forest-Radio-teiefooninaatschappij
een verdrag heeft gesloten tot instelling
van een dienst voor telegrafie zonder
draad tusschen het gebouw van de
Metropolitan te New-York, dat 46 ver
diepingen hoog is, en den Eiffeltoren
Ie Parijs. Het r'ransche ministerie van
Oorlog heeft de overeenkomst goedge
keurd. De dienst zal binnen twee jaar
geopend worden.
De Amerikaansche hoteliers achten
het ook huil duursten plicht, alle nieuwe
uitvindingen der wetenschap en der
hygiëne zich ten nutte te maken, om
hun gasten liet grootst mogelijke com
fort aan te bieden. Zoo hebben onlangs
twee groote hotels in New-York zich
voorzien van stations voor draadlooze
telegrafie. Zij stellen daardoor hunne
hotelgasten in de gelegenheid, met
hunne vrienden, die in hunne jachten
op zee ronddrijven, te telegrafeeren.
Nieuw is ook eene eigenaardige hotel-
reclame, die door meerdere groote ho
tels van Chicago en San Francisco
met succes wordt aangewend. Van liet
dak van het huis laat men dagelijks
een grooten ballon-eaptif op, welke
overdag in schelle kleuren en 's avonds
in bont gekleurd licht den naam van
het hotel op grooten afstand zichtbaar
inaakt. De ballon doet tevens dienst,
om de hotelgasten boven in de lucht
een vogelvluchtje te laten nemen van
de stad.
De minister-president, Clemenceau,
heeft opnieuw blijk gegeven van zijn
feilen haat tegen de Kerk, door te be
velen, dat de prefecten circulaires zou
den zenden aan alle burgemeesters
van hun departement, om hen aan te
sporen, zich te verzetten tegen verhu
ring van stoelen en banken in de kerk.
Naar aanleiding van deze secta-
rische uiting schrijft de „Univers":
Indien te midden van alle maatre
gelen van schending en vervolging,
waarvan de geestelijkheid en de katho
lieken het slachtoffer zijn geweest,
onze kerken nog open zijn gebleven,
is dit grootendeels te danken aan
koning Eduard VII van Engeland.
Deze verstandige en waarlijk liberale
vorst heeft als voorwaarde van het
Fransch-Engelsche bondgenootschap
gesteld, dat de anti-godsdienstige po
litiek der regeering niet zou gaan tot
de sluiting der kerken. Dit weet liet
gelieele diplomatieke korps.
Hierover wreekt Clemenceau zicli
op allerlei manieren en tracht zooveel
hij slechts kan den eeredienst te be-
nadeelen en de actie der geestelijkheid
te verlammen. Met dit doel heeft hij
door de prefecten en burgemeesters
den pastoors doen verbieden, de ban
ken en stoelen in de kerken aan de
loovigen te verhuren, opdat de gees
telijkheid ook deze kleine inkomsten
zou inissen. De scctarisclie minister
hoopt weldra den eerediensi te ruïnee
ren en langzamerhand de geestelijkheid
te dwingen, uit zich zelf de kerken te
verlaten.
De bisschop van Verdun heeft in
een brief aan de pastoors van zijn
diocees de onwettigheid aangetoond
van dezen nieuwen anti-clericalen
maatregel van minister Clemenceau.
Artikel 5 van de wet van 2 Januari
1907 zegt, dat de kerken en de meu
bels ter vrije beschikking gelaten wor
den van de geloovigen en van de be
dienaren van den godsdienst.
De bisschop zegt aan het slot van
FEUILLETON.
GODS WEGEN ZI1H QHDOORGHQNDELIIK.
:i) Thomas, die haast tegelijk mot Wcher
in 't zand en zei: „llnttentottcnman hier!"
„Ik begrijp het al," sprak de korporaal.
„De schurk wilde u in uw slaap met zijn
mes doorsteken, toen de slan^ voor den dag
kwam en u 't leven redde."
„Dan is ze mij langs den nek gekropen,"
riep Berneck en voelde niet zonder huivering
l/.eker heeft ze dicht bij u geslapen, mis
schien aan uw tints. De moordenaar heeft
ze klaarblijkelijk gestoord, daarom sprong
ze op hem at. De scluirk moet wel geschrok
ken zijn om zóó te schreeuwen. Hij dacht
zeker, dat n dour liooze geesten beschermd
werd. Maar wij hebben geen tijd er langer over
te praten. Een gele roover komt - net als
een ongeluk - nooit alleen. Op onze pus
ten dus!"
Het was hoog tijd, dat zij heengingen. Uit
de kloof kwamen plotseling een dozijn Hot-
tcntotten, mei het plan. hel vee weg te drijven.
Benige welgemikte schoten waren voldoende
hen op de vlucht te jagen. Zij sleepten hun
gewonden mede co verdwenen achter de
rotsen.
„De slang komt de eer van den dag toe,"
zei Berneck. „Ik gevoel haast lust ze mee
te nemen en op te laten zetten."
„Zoo, meent u dat, mijnheer de graaf? De
slang heeft u gered, jawel. Wie heeff echter
de stang gezonden Natuurlijk 't toeval. Koin.
ik wil geen tweemaal op één dag een preek
houden." Met deze woorden ging de kor
poraal heen.
De herdersknaap ging naar Berneck en
fluisterde hem foe: „I'ater Aiigustinus zegt,
brave mensehen hebben een beschermengel.
Ruiter Berneck braaf mensch heeft be
schermengel." Berneck wierp hem ceil eigen-
aardigen blik toe. Daarna riep hij lol Wcbcr:
„Wc moesten vanavond 'l vee maar naar
den post drijven
II.
De post Joachiinshurg lag op den Inatstcii,
rijk van kloovcn voorziencn heuvel. Los op
elkaar gestapelde stccncu, welke men hel
niet kon aanzien niet welk ecu moeite ze bij
elkaar gesleept waren, vormden den burg
muur. In den tamelijk ruimen hof stonden
een paar lage, met ijzer bedekte hullen,
waarvan er maar een, de proviandschuur,
een deur had. Op den achtergrond bevonden
zich afpalingen voor t vee. Beu bakoven uit
ongcglazuiirde hakstccncn zag man er even
eens. De vier mannen, die na 't vertrek van
Wcher en Berneck met den onderofficier op
den post gebleven waren, zalen niet stil.
Hier buiten moet de soldaat alles zijn: bakker,
kok, slotenmaker, timmerman, smid, zadel
maker en metselaar. OnderoBcier Klein be
keek zijn werk, den onderhanden zijnden
oven, en zcide„Voor heden is 't genoeg.
Schinid en Meier, jelui moeten vandaag voor
water zorgenPetersen moet koken en Her
man de kteeren verstellen. Ik zal 't tuig eens
Het water moest van den voet van den
heuvel in zakken naar boven gehaald worden,
een zeer vermoeiend werk, dal om hcurlcn
door twee manschappen moest gehaald wor
den. Petersen liegon zijn werk boven hel
vuur. Hij was de oudste der bezetting. Reeds
zeven jaar in 't land, had hij eerst bij de
grenstroepen gediend en daarna een kleine
pachthoeve farm begonnen. Zestig
prachtige ossen noemde hij zijn eigen, toen de
opstand uitbrak en hij van alles beroofd
werd. Nog blijde het leven er afgebracht te
hebben, nam hij vrijwillig weer dienst. De
cavalerist Herman, een jeugdig kantoorbe
diende uil Rijnland, ging met overelkaar
geslagen beenen op den muur zitten en be
gon zoo links mogelijk een broek te her
stellen. Van tijd tot tijd sloeg hij een blik
in de verte, als hem de ongewone arbeid
te zwaar werd.
„De graaf Ie paard." riep hij verrast uil,
„en daar komen, zoo wnnr, ook Weber en
Thomas mei de kudde."
Mei één sprong was de onderofficier bij
j zijn helWal moet dal
bcteekencn
„Dal het hun in 'f veld te benauwd wordt,"
sprak Petersen gelaten.
„Nu moeten wij met 't eten maar wachten
tol de hoeren hier zijn."
Een uur later was de kudde ondergebracht
en de manschappen voltallig om 't vuur ge
legerd. Toen liet maal was afgeloopen, moest
Weher tot in bijzonderheden vertellen, wat
er in den loop van den middag gebeurd was.
„Wat een brutale schelmen," riep Petersen.
„Zulke onbeschaamde Bavianen," zei
Herman.
„Onze voorraad hooi is geringhet vee
moet morgen uitgedreven worden, vier man
moeten ze begeleiden." merkte de onder
officier op.
Weldra hccrschtc diepe stilte in den post.
De heerlijke nachtkoelte had zich over den
verhitten aardbodem verspreid. Van de heuvels
hoorde men 'I gehuil der jakhalzenoveri
gens overal diepe stilte, zulk een diep zwijgen,
sloten ruimte en t ademhalen der mensehen
Slechts een hunner lag wakker, wieit het
voorgevallene van den dag de slaap deed
ontvlieden. Veel meer dan het dubbele ge
vaar, waarin hij gezweefd had, was hij ge
troffen geworden door lief woord des-herders-
kiinpen, dal als een woord uil een andere wereld
geklonken had. „Beschermengel," had Tho
mas gezegd. BeschermengelIn liet hart
van den jongen graaf trilde dat woord nog
na: Beschermengel! Het beeld zijner brave
moeder kwam hem voor den geest, zooals
zij zich voorheen over zijn bedje had ge
bogen en met bent gebeden had. Zijn ge
lukkige kindsheid steeg voor hem op, dc
heerlijke, dierbare jaren In "t ouderlijke huls,
de jaren van vroomheid en onschuld. Met
alle macht verzette hij zich legen die her
innering. „Onzin Kinderachtige onzin Ben
ik dan een man geworden, een vrij man in
al mijn doen en laten urn tot die rimram terug
Toch lieten zich die heelden zoo maar niet
verdringeneerst laat drukte de slaap zijn
moede oogleden toe.
Nauwlijks was de dag aangebroken of
onverwachte gasten verzochten binnenge
laten te wordenFarmer Bruin, die onge
veer vier uur rljdcns van den post verwij
derd zijn hoeve had, was in den nacht met
zijn hccle gezin vandaar gevlucht. Wat hij
in meer dan twintig jaren met veel moeite
cn zorg verkregen had liet nieuwgebouwde
woonhuis, voorraadschuren en stallen, een
tuin met veel kennis aangelegd, de helft
zijner kudde, honderd ossen, dal alles had
hij den roofzuchtigcn llottcntottcu moeten
prijsgeven, om. tijdig gcwaarchuwd, zich met
vrouw cn dochter, cn een twaalfjarig zoontje
„Hendrik Witboy, liet opperhoofd der Na-
mnstnmmcn heeft den Duitschcis een for-
mccle Oorlogsverklaring gezonden; binnen
enkele dagen zal de opstand over 't gelieele
gebied zijn uitgebroken. Stel u met uw man
schappen in veiligheid in de districtshoofd-
