mmiÊÊ
Katholiek Nieuws= en Advertentieblad
S5S&'
SfïMëi—
Mïkma
liill
SsiSiil
SSsSHSJSSS
No. 23.
Zaterdag 5 September 1908.
Twee en twintigste Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren,
Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
I-Tanco per postf 0.40
Afzonderlijke nummers0.05
Bureau: Langegracht 13, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Adverlentl8n
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor lederen regel meerf 0.05
CorrcspondcntiCn e
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
EERSTE BLAD.
Let op de feiten.
Het is wel noodig, dringend noodig
op de feiten te letten, die zich voor-
schappelijk leven afhangt. Wij leven
in een gedrukte» tijd, een tijd, die ver
ontrust, en de aangeboden middelen
om uit dien onthoudbaren toestand te
geraken, zijn niet alle passend, niet
altijd moedgevend, brengen niet de
gewensehte uitkomst.
Dat blijkt vooral in zake werkloos
heid. Ondanks alle pogingen reeds in
't werk gesteld, om daarin zooveel
mogelijk tegemoet te komen, wordt het
er niet beter op.
Wij zullen thans niet noemen de ver
schillende oorzaken, die tot werkloos
heid kunnen leiden, deze loopen verre
uiteen, en zijn meestal van tijdelijke»
Thans echter doen zich feiten voor,
die wijzen op omstandigheden, welke
terecht een zekere beduchtheid en zorg
voor de toekomst brengen, doch ook
een vingerwijzing geven, in welke rich
ting tot verbetering moet geijverd
worden.
Een leerzaam artikel daaromlrent,
onder liet opschrift „Donkere toekomst"
bevat de Maasbode van 25 Aug. II.
Men oordcclc:
KMI
"ITS*.
voering van meerdere
hehuefte aan nicnsclielijke
e beperken.
Wij hopen inlusschen, dal
:n niet minder
Uit deze jammerklacht valt te leercu
eerstensdat de belastingdruk, vooral
in de zakenwereld, reeds schier onhoud
baar is, en deze teil slotte ook uit
loopt ten nadeele van den werkman
tweedensdat de loonstandaard ook
in dat geval reeds zoo hoog is opge
voerd, dat geen andere keuze schijnt
over te blijven, dan de looncn der
betrokken werklieden te verlagen en
bovendien door invoering van meer
dere machines de behoefte aan men-
sehelijke arbeidskracht te beperken.
Meer onrustbarend kunnen de oor
zaken eener bange quaestie niet worden
bloot gelegd, dan hier geschiedt.
De belastingdruk wordt steeds knel
lenden iedere nieuwe weteischt nieuwe
of verhoogde belastingende uitvoe
ring van welke wet ook vraagt een
versterking van het leger van amb
tenaren, die de schatkist danig helpen
ledigen, dat weet bijna iedereenen
niettegenstaande deze waarheden wordt
aanhoudend om nieuwe wetten ge-
'vraagd, alsof daarvan alleen het heil
des volks afhangt, terwijl daarentegen
alle lust, vertier en welvaart der maat
schappij er door ontnomen wordt.
De loonen moeten opgejaagd, schreeu
wen de socialisten, maar men luistere
slechts naar het antwoord, dat iu het
bovenstaande relaas gegegeven wordt.
En met de machine wordt een con
currentie aangebonden, die, zoo voort
gaande. den arbeidersstand ten gronde
richten moet.
Slechts een enkel voorbeeld, om dit
opnieuw te staven.
„Schoenen A la minute" was het
opschrift van het volgende bericht
dezer dagen voorkomende in de Maas
bode
""m™ ^begrijpt, dat op die wijze heel wal
Ie wijlen, dal de lieer v. Almeii zoo Merk
concurreert in hare sehoenprijzen.
Concurrentie voorden handwerksman
in genoemd vak blijft in dit geval
ongetwijfeld totaal ondoenlijk. Tegen
een machine die „in enkele minuten
een compleet paar schoenen uit het
ruwe leer weet te tooveren," moet de
werkman liet afleggen.
Voor zulke feiten staat men geplaatst.
Die dus verder ziet dan gewoonlijk
een socialist doet, moet ontwaren, dat
in dezen steeds toenemende» pijnlijken
toestand niet enkel van loonsvcrhooging
geen sprake meer wezen kan, maar
dat ook de werkloosheid moet toene
men bij den dag.
Zoodoende wordt als het ware de
spot gedreven met alle poging tot be
strijding van werkloosheid.
Er zal in de bestrijding van deze
kwaal ook een andere richting moeten
gekozen, of een nog donkerder toe
komst staat te wachten.
Al het luidruchtig geschater over
den nood en de ellende van de werk-
loozen door de socialistische volks-
ïers zal, de feiten zeggen het maar
al te duidelijk, geen beteren toestand
brengen. Van dat soort ijveren voor
den werkman hebben wc reeds meer
dan genoeg, t is nu tijd, en wel meer
tijd, dat de voormannen in den
strijd tegen de sociale noodeu, mannen
van rijpe studie en ervaring, lettend
op de feiten in de arbeiderswereld,
meer op den voorgrond treden en
redding trachten te sporen uit een
toestand, die anders hopeloos wordt.
't Zou toch al te treurig zijn, als de
werkmansstand hulpeloos werd gelaten
tegenover een moordende concurrentie
der machine.
Nu nieenc men echter niet, dat wij
uitgaan van de stelling, dat de machines
over het algemeen als noodlottig voor
de maatschappij moeten beschouwd.
Zulks ware toch al te dwaas I Zij zijn
in de meeste gevallen voor onze lieden-
dnagschc maatschappij onmisbaar.
Ook de menschelijke geest, steeds
vindingrijk, laat zich niet breidelen
vandaar dat steeds volmaakter werk
tuigen, van modernen bouw de wereld
zullen blijven verrassen. Maar wel
mag bescherming geëischt, waar de
eerzame werkman in zijn bestaan door
de machine met totalen ondergang
bedreigd wordt. Ook de automobiel
moest in haar woeste vaart getemd,
nu het bleek, dat hij alom dood en
vernieling bracht. Iets dergelijks zal
ook ten aanzien van machines moeten
bedacht, opdat men niet het schouw
spel belevc, dal de werkmansstand
voor een groot gedeelte door onmoge
lijke concurrentie der machine mee
dogenloos ten gronde wordt gericht.
BUITENLAND.
Het internationaal Eucharistische con
gres, dat van 9 tot en met 13 September
zal gehouden worden, zal worden voor
gezeten door kardinaal Vincent Van-
nutclli als afgezant des Pausen er
bijgewoond door acht kardinalen en
meer dan honderd aartsbisschoppen
en bisschoppen.
De pauselijke legaat zal door koning
Edward te Windsor officieel worden
ontvangen. Dit is sedert eeuwen niet
meer in het protestantsche Engeland
geschied. Ook zal een indrukwekkende
processie niet het H. Sacrament door
Loudens straten trekken, waaraan zul
len deelnemen 9 kardinalen, honderd
bisschoppen en duizenden priesters.
Woensdag 9 September wordt het
congres des avonds om 8 uur in de
kathedraal van Westminster geopend.
De eerste plechtige Mis van het
congres zal worden opgedragen Don
derdag 10 September door Mgr. Ametle,
aartsbisschop van Parijs.
De tweede Mis, Vrijdag, zal worden
opgedragen door Mgr. H. van de
Wetering, aartsbisschop van Utrecht.
Des Zaterdags zal een Mis worden
opgedragen volgens den Grickschen
Een zwaren storm heeft Maandag
nacht en Dinsdag in Engeland en in
het Kanaal gewoed, waardoor grootc
schade is toegebracht. Er zijn berichten
ingekomen over vele kleine ongevallen
met schepen. De Kanaalstoomschcpen
hadden vertraging. Den passagiers,
bestemd voor den Hoek van Holland,
Antwerpen en Ostcnde werd aange
raden Dinsdagavond den overtocht niet
te doen. Twee man van de bemanning
van de Nederlandsche loodsboot No.
II hebben Dinsdagnacht kloekmoedig
hun leven gewaagd bij liet redden der
zes koppen sterke bemanning van den
Engelschen schoener Sydney, bestemd
van Southampton naar Londen, door
een boot te strijken en de bemanning
over te nemen, toen de Sydney op het
punt was te zinken in de baai van
Dungeness.
Een ernstig ongeluk wordt gemeld
van de kust van Wales, waar het Engel-
sche zeilschip Amazon is vergaan,
waarbij 26 man van de 28 koppen
sterke bemanning het leven verloren.
De Katholieken van Venetië zullen
aan den Paus. hun vroegeren patriarch,
een rijken, prachtigen troon met flu-
weelen baldakijn aanbieden als een
geschenk bij gelegenheid van 's Pausen
gouden priesterfeest. De troon zal dezer
dagen te Rome aankomen. Hij zal
FEUILLETON.
GODS WEGEN ZIIN QHDOORGRONDELIIK.
4) Gelukkig werkle de hcliogr.iaf goed:
hij bracht melding, er. antwoord tevens; dit
laatsle luidde, dat de post zoo gauw moge
lijk moest ontruimd worden. Van de hoofd
plaats zou een versterking gezonden worden,
om zoo mogelijk zich bij de vluchtelingen te
voegen bij den pas over de kalkbergen en
hen van daat af begeleiden.
De ossenwagen van den post werd met
achttien ossen hespannen. Gemend door Tho
mas cii een anderen zwarte ging deze voorop,
dan volgde ecu kleiner voertuig van den
farmer, met zes ossen hespannen, waarop de
beide vrouwen hadden plaats genomen; aan
weerszijden reden de soldaten. Twee volle
dagrijzen ging het over de steenigc, zandige
vlaktede zon brandde, als wilde zij 't ge
ilede land met alles, wat er op groeide en
bloeide, lukken eu braden. De arme ossen
steunden en lieten den tong uit den bek hangen.
De paarden hielpen cii kwamen slechts met
moeite vooruit. Eerst tegen den avond van
den iwccdcn dag kwamen zij aan de bron
aan den voet van 'I kaikgehergte. Hier vonden
mrnseh en dier rust en lafenis; hier ook
kwam diep in den nacht liet beloofde geleide,
een offjeicr met 40 man, die bij hel over
trekken van het gebergte door Witlmys
einde
i alle
aanvoerder waren aangevallen, zonder
echter verliezen te lijden.
„Steeds dezelfde manier van oorlogvoeren."
bromde Petersen, toen hij van dil gevecht
hoorde, „twee dagen laten zij ons ongehin
derd over de vlakte trekken, terwijl de laf
aards het niet wagen ons aan Ie vallen in 't
open veld. Zij verbergen zich steeds als jak
halzen cn bergkatten in klippen cn holen, om
ons verraderlijk te overvallen."
lil alle vroegte brak de troep met wagens
op; langzaam ging het de steile, haast onher
bergzame bergpaden op, met groote behoed
zaamheid. Achter elke kromming, achter elke
rots konden vijanden op den loer liggen.
Toch verliep de dag zonder hinder. Reeds
neigde de zon ter kiinme; nog een mijl cn
zij waren aan de bron aan de andere zijde
van 't gebergte. Doch juist deze cukclc mijl
vormde de gevaarlijkste plaats van heel den
e Ho
zestig
i plan, wagci
n hun bezit te krijgen en waagden zich daar
uit buiten hun stelling. F.r werd man tegen
nan gestreden, met zware verliezen aan
weerszijden. Hij 't invallen der duisternis
rokken de Wilhoys terug de aan den arm
;ewonde Duilsclic officier bracht den troep
rcilig aan de bron. na de dooden en gewonden
icii drie dood, vijf zwaar
il. Waar
cn, gevor
onderofficier Klei
de voormalige bezetting van joachimshurg
Slechts Petersen en Herman waren op 't
appel, om te melden, dat Klein en twee an
deren gevallen warenWeber en Berncck
werden vermist. Toen de maan was opge
komen. waagde het een twaalftal manschap
pen te gaan zoeken op de plaats, waar de
achterhoede in 't gedrang gekomen was. Zij
Berncck echter geen spoor. Den volgenden
ochtend marcheerde de troep verder.
worden V In 'I heetst van 't gevecht, had
Bcrneck. die zwaar gewond was aan 't been,
gevaar gcloopen door een Hottentot gedood
te worden, toen Weber zich tusschciibeidc
wierp. Het gelukte dezen den gewonde naar
een kloot te slecpen cn daar tc verdedigen,
lot de vijanden op een plotseling signaal
verdwenen. Met het bundeltje verbandlinnen,
dal elke grenssoldaat bij zich draagt, verbond
hij de sterk bloedende wonde.
De nacht, welke in die hemelstreken bijna
plotseling invalt, wierp weldra zijn schaduwen
in de rotsspleten; toch trachtte Webei
den gewonde den troep in te halen of dien
tenminste op het spoor te komen. ZiKhtcnd
kwam hij met zijn last vooruit, tol Berncck
al zwaarder en zwaarder werd en geen ge
luid tneer gaf. Toen hield Weber geschrokken
op en legde zijn makker, die in onmacht ge
vallen was, op de harde stccnen. Hoe einde
loos lang was de nacht!
Nanwlijks kon men de rotspunten
morgenschemering onderscheiden ol V
trachtte het pad tc vindenBerncck was nog
wel zwak, maar weer tot bewustzijn gekomen.
Meermalen reeds had hij gesmeekt: „Weber,
laat mij hier maar liggen en probeer bij den
troep te komen. Het is genoeg, als er een
van ons heiden te gronde gaat."
„Ik ga, mijnheer de graaf, maar kom terug,
alleen of met hulp, dat weet ik niet. Het valt
mij zwaar genoeg u ook maar een uur alleen
hier te laten, maar 't kan niet anders. God
Nog nooit in zijn leven had Weber dezen
zoo innig uitgesproken, nóch de hctcekcnis
ervan zoo diep gevoeld, Ook in 't hart van
den jongen graal klonken deze woorden na,
doch hij hoorde er slechts de bezorgdheid
van den ander uit. Zijn uur was nog niet
Het kostte Wchcr grootc moeite en veel
tijd, uit den rotsendoolhot tc geraken. Van
den top van een der rotsen ontdekte hij ein
delijk het pad cn de plaats van hel gevecht.
Wat hij den hcclen. langen nacht gevreesd
had, overzag hij nu met één blik; de lijken
der gevallen kameraden waren verdwenen.
De troep had dan ook de omgeving door
zocht, om hun dooden cn gewonden tv her
gen; Wchcr cn Berncck had men evenwel
niet gevonden daar zij tc ver van 'I pad wa
ren afgedwaald. Zonder twijfel had de troep
halt gehouden aan de bron, bij 't aanbreken
van den dag den marscli voortgezet-, 't was
dan ook onmogelijk zonder paard hen in Ie
haten.
Toch liet hij den moed niet zinken. Hij heval
zich, cn zijn makker opnieuw in Gods hoede
cn snelde naar de hron. De overblijfselen
van het kamp van den vorigen dag leidden
hem naar een open plek. waar hij de bron
vond. Duidelijk toonden de sporen in 't zand,
dat hier heel wat menschcn bij elkaar ge
drenkt. ginds op den hoo'gen 'oever had de
troep gekampeerd, hier zag men ook de
diepe wagensporen. Aan den horizon bewoog
zich geen slip meer; reeds uren tc voren
moesten zij vertrokken zijn. Weber bevond
zich alleen in de verschrikkelijke, cindcloozc
woestenij.
„Ik weet mij geen raad met den gewonde,"
zcidc hij luide, zoodat hij er zeil haast van
schrok. „God alleen kan hier helpen."
Hij nam een ferme teug, vulde de heide
waterzakken, welke hij had meegenomen,
cn wilde den oever weer beklimmen.
Hoor. wat was dat Luid en doordringend
klonk een welbekend geluid door de reine
morgenlucht en wekte de echo's der bergen
op: het was het hinniken van een paard.
Wchcr keerde zich snel om. Werkelijk, daar
stond een paard aan dc hron, een paard van
de grenssoldaten, met zadel cn toom. Het
scheen den ruiter te bemerken, het hield
hem den kop toegewend cn krabde onwillig
in 'I zand. Zou het hem naderbij laten ko
men, zich lalen grijpen, vrij cn frank als het
ir liep?
Voorz
