Katholiek Nieuws» en Advertentieblad
No. 26.
Zaterdag 25 September 1909.
Drie en twintigste Jaargang.
OE EEIBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren,
Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Kranen per post
Afzonderlijke
1 0.40
1 0.05
Bureau: Langegraciit 13, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eerftbode.
Prijs der Advertentiën
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meerf 0.05
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
EERSTE BLAD.
De Troonrede.
Dinsdag werd de nieuwe Zitting der
Staten-ücncranl door den minister van
Binnenlandsclic Zaken, inr. Th, Heems
kerk, namens II. M. de Koningin
geopend met de volgende rede
Mijne Hteren!
De Koningin, wier moederplichten
Haar verhinderen, in persoon deze
zitting van de Staten-Generaal te openen,
heeft Ons opgedragen in Haren Naam
die taak te vervullen. De geboorte van
Prinses Juliana, waarbij zoo ruimschoots
is gebleken van hartelijke deelneming
in het geluk van Haar Majesteit en
Haar Huis en van dankbare vreugde
over den zegen daarin aan het vaderland
geschonken, heeft een nieuwen band
tusschcn het Koninklijk Huis cn het
volk gelegd.
Onze betrekkingen met de Buiten-
landsche Mogendheden zijn van den
meest vriendschappelijke!! aard.
Ofschoon de toestand van land- cn
tuinbouw niet onbevredigend kan wor
den genoemd, staat te vreezen, dat
tengevolge van de voor het gewas
ongunstige weersgesteldheid de uitkom
sten van 1909 in menig opzicht belang
rijk bij die van vorige jaren zullen
achterblijven.
In den toestand van Handel en Nijver
heid kwam eenige verbetering. Ook
het scheepvaartverkeer is dit jaar,althans
voor sommige havens, toegenomen. In
het scheepvaartbedrijf bleven echter
ook nu de uitkomsten van de alge-
ntcene vrachtvaart beneden hetgeen
mag worden gcwcnscht.
De toestand der Koloniën is over
het algemeen bevredigend. De gunstige
berichten omtrent den gang van zaken
in Aljeh doen vertrouwen, dat de be-
stuurvooring in dat gewest, in de goede
richting wordt geleid.
Zoo hier te lande als in de Koloniën
kwijlen burgerlijke en militaire lands
dienaren zich op lofwaardige wijze
van hun laak.
Evenals tot hiertoe blijft de Regecring
naar de toepassing van Christelijke
rechtsbeginselen streven.
De financicctc toestand des Rijks
eiseht dringend voorziening. Een voor
stel tot verhooging der successie-belas
ting zal u onverwijld bereiken, terwijl
een ontwerp tot herziening van het
Tarief van Invoerrechten, naar de Re
geering vertrouwt, nog voor den afloop
van het zittingsjaar zal kunnen worden
ingediend en een algemcene inkomsten
belasting in bewerking is.
Het zeer aanzienlijke tekort op den
komenden dienst vordert echter, dat
in afwachting van blijvende versterking
der Rijksontvangsten buitengewone
maatregelen worden genomen tot aan
vulling der middelen. Behalve de voort
zetting van de heffing van opcenten
op de vermogensbelasting en op de
belasting op bedrijfs- en andere inkom
sten, zal daartoe dienstbaar kunnen
worden gemaakt de voorgestelde ver
hooging van den accijns, op Binncn-
eu Biiitenlandsch gedistilleerd, alsmede
eeno voorloopige verliooging van het
tarief van invoerrechten. Een wetsont
werp tot regeling van de begrootingen
en rekeningen van Staatsbedrijven is
ter indiening gereed.
Inzake de arbeidsverzekering zullen
u voorstellen worden aangeboden tot
regeling der verplichte ziekteverzekering
en tot nadere wijziging der Ongevallen
wet, terwijl een ontwerp betreffende
de verplichte Invaliditeits- en Ouder-
domsverzekering in bewerking is.
Indiening van een ontwerp tot instel
ling van een fonds ter aanvulling en
verbetering van de kustversterking en
van het materiaal der zeemacht bestemd
voor de verdediging van de zeegaten
kan eerlang worden tegemoet gezien.
De reeds in uitzicht gestelde herziening
der Militiewct 1901 is in voorbereiding.
Op de noodzakelijkheid om ter ver
zekering van eene behoorlijke aanvul
ling van het kader van het leger eene
regeling te treffen, blijft de aandacht
der Regeering gevestigd.
Op onderwijsgebied blijft de werk
zaamheid der Regeering eenigszins
belemmerd zoolang de hoogslgewich-
tige arbeid der Ineenscliakelings-com-
missie nog riiet is voltooid.
Niettemin zullen overeenkomstig de
reeds aangenomen gedragslijn maat
regelen van urgenten aard, welke met
de taak dier Commissie niet in nauw
verband staan, niet worden uitgesteld.
Een plan is in overweging tot meer
doeltreffende Subsidieering in de kos
ten van Schoolbouw, welke thans het
Bijzonder Lager Onderwijs menigmaal
al te zwaar drukken. Naar de moge
lijkheid cener vervroegde Uitbetaling
der Subsidies aan het Bijzonder Lager
Onderwijs zal een onderzoek worden
ingesteld.
Het voornemen bestaat om een Staats
commissie in het leven te roepen ten
einde te onderzoeken,welke wijzigingen
in de Grondwet behooren te worden
aangebracht.
Uwe medewerking zal voorts, behalve
voor de reeds bij u aanhangige of
ten vorigen jare u toegezegde wets
ontwerpen, worden ingeroepen voor
verschillende andere w.o.eene Her
ziening van het Strafrechtelijk deel der
Kinderwetten: Wijziging van de Ge
zondheidswet, van de Woningwet en
van de Armenwet, eene regeling van
de pensionneering van leeraren aan
bijzondere hoogere burgerscholen en
gymnasia; wetsontwerpen tot toeken
ning van pensioen aan de weduwen
cn weezen van mindere geëmployeerden,
werklieden en bedienden, werkzaam
bij inrichtingen van 's Rijks zee- en
landmacht, tot oprichting van een Land
storm, tot hel aanbrengen van wijzigin
gen in de Arbeidswet, waaronder die
betreffende het verbod van vrouwen-
nachtarbeid. welke noodig zijn gewor
den door de toetreding van Nederland
tot de desbetreffende Internationale
Conventie, tot instelling van Bakkers-
raden, tot Bescherming' der Steenhou
wers en Bootwerkers, tot Herziening
der Hinderwet, inzonderheid bedoelen
de het tegengaan van dc vervuiling der
openbare wateren, tot het vaststellen
van regelen betreffende de aanduiding
van handelswaren, tot bevordering van
Regeeringswege van eene deskundige
en onpartijdige voorlichting der onder
nemers, meer bepaald van den Midden
stand, tot vernieuwing der wettelijke
regelen in zake het tegengaan van over-
stronmingen en tot bevordering van
het tot standkomen van spoorweglijnen
voor het lokale verkeer. Mede zijn
voorstellen in voorbereiding teneinde
belangrijke Waterstaatswerken te kun
nen uitvoeren, waaronder de verbete
ring van de groote rivieren.
Dc regeering blijft doordrongen van
de roeping van Nederland om liet wel
zijn der bevolking van de Koloniën Ie
bevorderen. Naar inperking van het mis
bruik van opium in Nederlandsch-
Indië, zai ernstig worden gestreefd.
De economische ontwikkeling der
buitenbezittingen zal krachtig worden
bevorderd, bij de organisatie van het
bestuur aldaar zullen de inlandsche
zelfbesturen zooveel mogelijk worden
in stand gehouden, met de bevordering
van het volksonderwijs op Java als in
de Buitenbezittingen zal worden voort
gegaan. De herziening van de thans
geldende bepalingen op de toelating
en op het verblijf en het verkeer in
Nederlandsch-lndië zal eerlang tot stand
komen. Een wetsontwerp is in bewerking
tot wijziging van de Indische Mijnwet,
waardoor de gelegenheid zal worden
geopend om aan de Indische geld
middelen een grooter aandeel te ver
zekeren in winsten uit Mijnbouw.
Veel zal weder van uwe toewijding
worden gevraagd. Moge uw arbeid
onder den zegen Gods tot heil des
Vaderlands strekken.
In naam der Koningin verklaren
wij de zitting der Staten-Generaal te
zijn geopend.
Zooals te voorzien was bevat de
troonrede, uitgezonderd de mcdedeeling
aangaande het Koninklijk Huis, niet
bijzonder veel, wat nu juist opwekkend
hcetcn mag, omdat de minder gunstige
financieele toestand het degelijk staats
stuk grootelijks beheerscht.
Dat de regeering niet schroomt te
verklaren, dat zij naar de toepassing
der Christelijke beginselen blijft streven,
maakt het stuk tot een voortreffelijk
werk.
En de plannen der regecring verdie
nen veelal toejuiching, doch, zooals
gezegd, zal de ongunstige financieele
toestand de uitvoering van vele dier
plannen niet weinig bemoeilijken.
Om het tekort te dekken op den
komenden dienst moeten de tien op
centen op de vermogens- en de bedrijfs
belasting behouden blijven, en komt
een belastingverhnoging voor twee
middelen, welke neerkomt op 40 op
centen op de jeneveraccijns en 30 op
het tarief.
De te verwachten sociale maatregelen
zullen versterking der middelen noodig
maken cn daarom staat op het program
der regeering een tweede verliooging
van het tarief, een verhoogde successie
belasting en een algemeene inkomsten
belasting, een verhooging dus van wat
vermogens- en bedrijfsbelasting thans
samen opbrengen.
De Minister van Financiën heeft dus
een zware en tevens ondankbare taak
te vervullen, doch geld is noodig voor
het tekort en mede voor sociale ver
zekeringen.
Met een gemengd gevoel zal men
wel kennis nemen van de mededeeling,
dat bij de regeering liet voornemen
bestaat een Staatscommissie in het leven
te roepen, ten einde te onderzoeken,
welke wijzigingen in de Grondwet
behooren te worden gebracht. Zij, die
geen heil zien in een spoedige her
ziening der kieswet, zullen mei deze
mededeeling der regeering zekeringe
nomen zijn.
BUITENLAND.
Hoe het staat met de tucht in het
Fransche leger leert het volgende:
Tijdens een aanval bij de manoeu
vres te Saint Nicolas du Port werd de
werkelijkheid zoozeer nagebootst, dat
een afdeeling jagers zich meester
maakte van het vaandel van het 152e
regiment infanterie; de vaandelwacht
werd uiteengedreven, en een der offi
cieren werd bijna overhoop gestoken.
Het vaandel werd van den stok ge
rukt en gescheurd.
De luitenant, die de afdeeling jagers
aanvoerde, werd nu door den com
mandant van het 20e legerkorps, ge
neraal Pau, gestraft met 60 dagen
vestingarrest, wijl hij zijn troep niet
genoeg in de hand had gehouden. De
onderofficieren der jagers zijn eveneens
in arrest gesteld en gestraft.
Een andere vaandel-geschiedenis had
plaats bij de manoeuvre van de 29e
brigade infanterie. De drie vaandels
van het 134e regiment infanterie, van
het 334e regiment reservetroepen en
van een landweerregiment waren in
de regimentszaal van het 134e regi
ment geplaatst, onder toezicht van een
schildwacht. Bij de aflossing merkte
de opkomende wacht, dat een der
PEUILLETON.
Onder het Schrikbewind.
2) Eene vrccselijke ontdekking deden ze, locn
ze Samhuc's woning weer binnentraden. Het
Ituis was ledig; dc markiezin bleek ver
dwenen.
Angstig en ontzei stonden de twee man
nen nog op den drempel, toen ccn jong meisje
naderde en zet
Ik zie al, wat er aan dc hand is. Gij
zoekt zeker die grijze dame. Nu, dan kunt
gij lang wachten. Jourdan's soldaten hebben
tiaar meegenomen. Kr waren er wel dertig,
en die leelijkc Mouslello was er ook bij. Hij
zei tot d.e dame: Vooruit, markiezin, naar dc
gevangenis! En je zoon zullen ze ook gauw
hebben. De dame verzette zich nog, maar
dat hielp natuurlijk niets: ze werd naar de
gevangenis gebracht.
Savinien vloog op en snelde naar den kant,
vanwaar liet gehuil der menigte klonkSam-
huc kwam achter hem aan cn riep telkens:
Rechtsom, linksom! Recht vooruit.
Eindelijk kwamen ze aan de gevangenis.
Voor hel reusachtige gebouw golfde dc men-
sclicnstroom op cn neer. Nooit zou Savinien
er doorheen gekomen zijn, als Samhuc hem
niet was voorgegaan. Met ellebogen cn schou
ders baande deze voor zich cn zijn metge
zel ccn weg door het dicht opeengcpaklc volk,
en bracht Savinien tot aan de eerste verdieping
der citadel, voor een deur, door zooveel man
nen versperd, dat ze een oogonblik wachten
De gesprekken, om hen heen gevoerd, de
den den edelman hegrijpen, dat er nog geen
bloed gevloeid had. Dc moordenaars schenen
hel niet eens 1c zijn; sommigen verlangden
zonder vorm van proces een grool bloedbad,
anderen wilden ten minste voor den schijn
recht spreken. De iaalslcn schenen voor liet
oogenblik dc overhand te hebben, maar Jour-
dan en Mainvicllo hadden zich nog niet uit
gesproken.
Wij moeten hier door, sprak Savinien
tol Samhuc.
De schipper haalde de schouders op cn be
gon nogmaals vooruit te dringen. Er klonken
vcrwcnschingen en vloeken, maar dc levende
muur werd doorgebroken, en dc twee mannen
stonden in een langwerpige, hoogc zaal.
Bij liet walmende licht van ccn dozijn olie
lampen onderscheidden ze naast eenige man
nen, die blijkbaar alleen uit nieuwsgierigheid
hier waren, de getrouwen van Jnurdan, die
hun prooi opeischtcn. Aan den anderen kant
der zaal stonden een aantal grijsaards cn
vrouwen met de wanhoop op liet gelaal bij
een. Het waren de gevangenen. Tegenover
hen zetelden de leden der rechtbank: een
slager, ccn hakker en een derde schelm, die
zelfs geen beroep uitoefende. Achter deze
deftige lieden stonden twee mannen in ccn
fluisterend gevoerd gesprek. Dc ccn was ele
gant gekleed; op zijn schoon gelaat lag een
- zeer bcdriegclijke uitdrukking van zacht
moedigheid, cn met zijn blanke handen streek
hij zijn haren glad. Dc ander, die er uitzag
als een metselaar, was blijkbaar onder den
invloed van rijkelijk genoten sterken drank;
slechts met moeite hield hij zich op de been.
Dc eerste was Manviclle, de tweede Jourdan.
Voor de rechtbank stond een vrouw, die
rustig op dc vragen, haar gedaan, antwoord
de en haar rechters met al de minachting
cener heldin aanzag.
Savinien herkende zijn moeder, cn wilde op
haar toesnellen, maar Samhuc hield hem terug
en fluisterde: Waar zou dat goed voor zijn
Wacht tot het verhoor is afgcloopen. Ons
leven voor haar geven kunnen we altijd nog.
Ge hebt gelijk, antwoordde de jonge
En hij ging op ccn bank zitten, zonder te
bemerken, dat Mouslello, grinnekend van pret,
op drie pas afstands hem bespiedde.
Dus, sprak een der rechters op dit oogen
blik tol mevr. du Mont-lscran, ge weigert ons
te zeggen, waar uw zoon is?
Ik ken zijn vcrhljjf niet, antwoordde de
Hier is dc schelm, riep Moustello uit
en wees op Savinien.
Jourdan's trawanten schoten toe cn sleepten
den jongen edelman voorde rechtbank. Toen
deze naast zijn moeder stond, wilde hij haar
toespreken, maar met ccn welsprekend ge-
haar legde ze hem het zwijgen op.
Is dit uw zoon? vroeg dc spekslager-
rechter op ruwen toon aan dc markiezin.
De edelvronw zweeg.
Toen wendde dc rechter zich tol Moustello
cn vroeg hem: Zweert gc, dat deze jonge
man de zoon der markiezin is?
Reeds smaakte dc booswicht een wreedc
vreugde bij de gedachte aan zijn slachtoffer,
cn hij opende den mond, om zijn beslissend
getuigenis af te leggen, toen hij zich plotse
ling met kracht aan zijn das voelde trekken.
Twee zware vuisten rustten op zijn schou
ders en achter hem klonk het fluisterend:
Moustello, pas op, of ge zijt een kind des
doods. Ik weet wel, dat het ook mij mijn
leven zal kosten, maar als gc het doodvonnis
van dezen jongeling uitlokt, zullen hel de
laatste woorden uws levens zijn.
Weinigen hadden in de groote, slecht ver
lichte zaal gezien, wal dc schipper deed.
Overigens zette deze zulk een komiek, grap
pig gezicht, dat hel al den schijn had. of hij
zijn makker in scherts had toegesproken.
Welnu, riep dc rechter woedend, kunt
gc niet spreken, Moustello?
Ik, ik... vrees, mijnheer dc rechter, dat...
ik me vergist heb, klonk het aarzelend ant
woord. Misschien hccfl een treffende gelijke
nis mij bedrogen, cn...
Kom, kom, geen praatjes, viel de rechter
in, kunl ge zeker verklaren, dat deze jongeling
de zooniter markiezin is?
Neen, dal kan ik niet verklaren, ant
woordde Moustello.
Houd dan uw beweringen voor ul her
nam dc rechter bits. En tot dc soldaten zcidc
hij: Laat dezen man gaan.
Savinien was vrij.
Jourdan's mannen werden ongeduldig. Met
een gebaar hief hij dc zitting der rechtbank
op, lief aan zijn getrouwen dc slachtoffers
over, wier lof nog niet beslist was, en ver
liet dc zaal.
Savinien begreep hel gevaar, waaraan zijn
moeder blootstond, cn wilde tof haar snellen.
Nogmaals hield Samhuc Item terug. De
reus hield nog steeds den schurk Moustello
vast. Deze durfde niet schreeuwen, uit vrees
voor dc krachtige vuisten van den schipper.
Wees toch voorzichtig I fluisterde Sam
huc den jongeling loc. Gc kunt uw moeder
alleen redden door vermomd te midden der
moordenaars tc sluipen. Maak mijn gordel
eens los... zoo... Trek nu dezen schelm zijn
kiel uit en doe hem aan... Neem nu mijn
ntcs uit den zak cn steek het bij je. Scheur
je klccrcn wat cn smeer wat zand door je
gezicht... Zie zoo, nu ben jc onkenbaar.
Op dit oogenblik hoorde men boven in het
gebouw een vrccsolijkcn kreet.
Savinien vloog op. sprong dc trap op cn
snelde dc zaal binnen, waar dc moordpartij
plaats had.
Eén seconde aarzelde Samhuc, toen stampte
hij van drift met zijn ^ct op den grond,
keerde zich om en verliet dc zaal, Moustello
met zich inceslcepcud.
Hij voerde zijn gevangene door dc verlaten
straten. Ellendeling, bromde hij, door jouw
schuld is die arme jongen, die mijn hoot
betaald heeft, nu alleen tc midden van jelui
tijgers. Maar als ik jou losgelaten Itad zou
jc ons gauw tc pakken hebben,nietwaar!En
nu zou jc nog willen, dat ik je liet gaan, hé