Katholiek Nieuws= en Advertentieblad No. 45. Zaterdag^ Februari 1910. Drie en twintigste Jaargang. OE EEMBODE voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist. Verschijnt eiken ZATERDAG. Franco per postf 0.40 Afzonderlijke nummersf 0.05 Bureau: Langegracht 13, Amersfoort. Uitgave van de Vereeniging De Eembode. PrU» dor Advorlontiën Van 1 tot 6 regelsf 0.30 Voor iederen regel meerf 0.05 Correspondentiën en Ad t n t lijk Vrijdag avond voor 4 uur aan lief bureau bezorgd zijn. Dit nummer bestaat uit twee bladen. EERSTE BLAD. Lectuur en misdaad. Het is een onbetwistbare waarheid, dat in de laatste jaren de leeslust sterk is opgewekt. Als een gunstig verschijn sel valt ook hierbij echter op Ie mer ken, dat meer dan voorheen naar een apologetisch-, sociaal- of politiek-bock wordl gevraagd tot ware zelfontwik keling. Maar daartegenover slaat, dat ont zaglijk veel gelezen wordt, vooral door jongelingen, kinderen als 't ware, wat doorgaat voor onschuldige ontspan ningslectuur, doch in werkelijkheid voor hunne ontvankelijke hersens, hun levende fantasie, hoogst gevaarlijk is. Wij hebben hierbij vooral op het oog de sensatie-lectuur. detective-verhalen en Indianen-avonturen, die tegenwoordig algemeen verkrijgbaar zijn en gretig ge kocht worden. Deze lectuur geldt bij velen nog als hoogst onschuldig en toch bijna dage lijks leest men in den laatsten tijd van inbraken, aanrandingen en moorden, door kwajongens gepleegd. En steeds weer komt uit, dat /.ij tot hun misdrijven zijn aangezet, het plan daartoe bij hen is gerijpt, door het le zen van deze sensatie-verhalen. Hun hersens waren tegen deze blou- derig-avontuurlijke lectuur niet bestand, zij verloren het evenwicht en werden aangetast door de begeerte, de daden hunner „helden" na te volgen. Kon men, om slechts enkele feiten te noemen, niet dezer dagen iu de bla den lezen, dat te Keulen een 15-jarige jongen een poging tot zelfmoord pleegde alleen om het „genot" te hebben bij de politie een „merkwaardig geval" te veroorzaken Huisde in de nabijheid van Berlijn niet een formeele „Indiaansche roover- beude" bestaande uit jongens van 12 lot 18 a 20 jaar, die geregeld htusche looftochten hielden en het den vreed zame» wandelaars, die zich „in de prairie" waagden vrij lastig maakten, en kindcien van hun eigendommen beroofden Leest men niet dikwijls, dat ook Hoilandsche jongens diefstal en in braken plegen, ofwel vooi korter of langer tijd het ouderlijk huis verlaten, alleen met het doel om eens een avontuur mede te maken? En verklaarden deze kleine bengels zelf niet, dat zij tot dit „spelletje" ge komen waren door het lezen van die Indiaansche heldenverhalen van Buffalo Bill en anderen? Deze verhalen zijn het, die,onschuldig als zij heeten het grootste gevaar voor de jeugd en den aan komenden jongeling zijn, ja waarvan het geregeld lezen ook op den man een nadecligeu invloed zal uit oefenen. Een boek van Zola, Tolstoï of wie dan ook is gevaarlijk, doch men weel, dat zij gevaarlijk zijn en zij, die ze lezen zijn bezig zich willens en wetens te vergiftigen. Met de detective-verhalen en Indianen-romans is dat anders, die gelden nog ic veel als onschuldige, outspannings-lectuur voor de jeugd, en menig ouder ziet er onbewust geen gevaar in. dat hun zoons en dochters zich met deze lectuur ontspannen. Voor alle ouders is hieruit een ern stige les te trekken. Laten zij de de tective-romans en wat daaraan ver want is uil de handen hunner kinde ren houden. Er is beter, edeler en verheffender leesstof te vinden. Doch niet alleen de ouders hebben in deze een duren plicht te vervullen, ook de leeraren, onderwijzers en pa troons hebben te waken over datgene, wat lum ondergeschikten doen en le zen. Immers juist de leerlingen der H. B. S. en Ainbachts- en Handelsscholen, juist de jeugdige aankomende kantoor klerkjes, handels- en ambachtsgezellen zijn het, die het meest zich aan deze sensatie-lectuur vergasten. voorpleinen van deze scholen, de schaftlokalen van werkplaatsen, zijn dikwijls de beurs, waar deze gekleurde boekjes voor 9, 8 of 3 cent verkocht worden, naar gelang zij uit de Iste. 5e of 6e hand zijn. Daar is voor onze jeugd een betere, ■deler en verheffender leesstof te vinden. En al weten wij heel goed. dat men niet steals bij onze jongens kan aan- nen met apologetische-, sociale- politieke studiën ofwel met levens der Heiligen of annalen der Missiën, toch is onze katholieke romanlectuur zoo uitgebreid, dat ieder daar ruim schoots zijn gading vinden kan, zonder gevaar voor zijn ziel of voor overspan ning van zijn zenuwen. De werken b.v. van Banning, Aug. of Reinier Snieders, Conscience, Colloma, Schmidt, v. Meurs. Mevr. Steenhoffen zoovele anderen, 't zijn alle romans, die ontspannen, doch tevens veredelen, verheffen en hoogere idealen in de ziel wakker roepen, in tegenstelling van die sensatie-lectuur, die slechts lage hartstochten en lust tot misdaad of avontuur opwekken. „Maar." zoo zal men ons toevoegen, „de werken door u genoemd zijn allen te duur en voor de jongens niet tc hereiken." Volkomen juist, doch bijna in iedere gemeente bestaat thans, 't zij van wege de St. Vincentius-vereeniging. van de K. S. A„ de Werklieden- of Katholieke Middcnstandsvcrceniging, of van een speciaal tot dat doel in het leven geroepen commissie, eene katho lieke Volksbibliotheek, waar men voor één of enkele centen deze werken ter lezing krijgen kan. De wetenschap, dat uwe kinderen, uw ondergeschikten daar him lectuur halen, is voor de ouders, leeraren en patroons een waarborg, dat de u toe vertrouwden boeken lezen, die geen gevaar opleveren, naar ziel, noch lichaam. BUITENLAND. Z. H. de Paus heeft in audiëntie itvangen het buitengewoon gezant schap door koning Albert van België naar Rome gezonden om Z. H. zijn troons bestijging officieel bekend te maken. Het gezantschap werd met bijzon deren luister en plechtigheid ontvangen. Na de gebruikelijke kniebuigingen s het hoofd der deputatie, baron de Faverau, minister van Staat, een adres waarin koning Albert den Paus hartelijk dank zegt voor de betuigingen van sympathie jegens België, die de Paus getoond had bij het overlijden van wijlen koning Leopold II en over handigde zijn geloofsbrieven, ais- mede een eigenhandig schrijven van den koning, waarin Z. M. officieel zijn troonsbestijging den Paus mededeelt. De H. Vader dankte de deputatie voor de edele gevoelens van hoog achting en piëteit eii bad Gods zegen af over den koning, zijn Huis en ge heel hei Belgische Volk, Dan stelde baron Faverau de andere leden der deputatie aan Z. H. voor: Markies De Westerloo, den heer Visart de Bacamie en Paul Emile de Faverau. Des avonds gaf baron Van Erp. ge zant van België bij den H. Stoel, een galadiner, waaraan Hunne Em. Knrd. Merry del Val. Ferrata, Vine. Vannu- telli, Rinaldini, Mgr. Bisleti en andere hoogwaardigheidbcklecdcrs aan hel Pauselijk Hof deelnamen. In de Fransche kerk Si. Louis te Rome zijn openbare gebeden gehouden, om de overstroomingen iu Frankrijk te doen ophouden. Na de plechtigheid in de kerk. die besloten werd met den zegen met het H. Sacrament, werd een collecte vooi de slachtoffers gehouden. Zooals men weet, is de Paus inet een hervorming begonnen van de se minaries. waarhij verscheidene kleine seminaries tot een enkel verccnigd worden. Nu heeft, iu verband met deze con centratie, die in het Zuiden van Italië reeds een aanvang genomen heeft, de minister van onderwijs tot de gouver neurs een circulaire gericht, waarin bij om inlichtingen vraagt omtrent de in richting van de seminaries, lum in komsten, hun leiding, de levenswijze van de studenten enz. Daar deze circulaire tot nog toe ge heim gehouden werd en slechts door een toeval ter kennis kwam van de „Corriere d'ltalia", vreezen de kerkelijke autoriteiten moeilijkheden voor de kleinere seminaries, van de zijde der "igeeriiig. Weliswaar wordt nu door het mi nisterie verklaard, dat het hier alleen een informatie betrof, die noodzakelijk geworden was. doordal de besturen der seminaries, onder wie deze inrich tingen toch staan, geen mededeeling verschaften over de voorgenomen ver anderingen. Maar door deze verklaring is men nog volstrekt niet gerustgesteld, daar zulk een verzoek om inlichtingen tol nog toe nic» gebruikelijk was; en vooral, daar deze circulaire, die vol gens liet ministerie zoo onschuldig mogelijk zou zijn, niet zooals alle an dere ulficieele stukken openbaar ge maakt is. Ecnigc Joden hebben een maatschap pij opgericht, die ten doel heeft om geroofde abdijen, kerken, huizen en landerijen „voor een appel en een ei" op ie knopen. Twee hunner hadden besloten het Moederhuis met bijbe- hoorende gronden van de Dames du Sacré Coeur. aan den faubourg St. Germain, te koopen. Dat zij daardoor den kerkdijken ban zouden beloopen was voor hen geen bezwaar, doch dat ook eventueele huurders van huizen, die op die gronden zouden gebouwd worden met excommunicatie zouden gestraft worden, leek hun uit zaken oogpunt minder gewenscht. Daarom verlangden zij zich vooraf eeuige waarborgen te verschaffen. Zij schreven aan den aartsbisschop van Parijs, en verzochten Item, onder aan bieding van een aanzienlijke som geids, dc excommunicatie van hun toekom stige huurders op te heffen. Natuurlijk weigerde de aartsbisschop aan hun verzoek te voldoen. Toen trokken zij de stoute schoenen aan en werd een bezoek gebracht aan kardi naal Satolli te Rome. den protector der congregatie om onder aanbieding van een inillioen francs hetzelfde te ver zoeken. De kardinaal ontving hen zeer hof felijk, doch toen Z.Em. het doel van hun komst vernam maakte hij spoedig aan het gesprek een einde. Zoodra de Joden te Parijs waren FEUILLETON. Na den storm. 16) Op zekeren dag werd hij in deze een zaamheid aangenaam verrast door een hem welbekende stem. die van uil den tuin lol hein doordrong. Hij hoorde beneden heflig spre ken, en daar hij terslond den pater herkende, riep hij den cipier bij zich. die door zijn lusschcnkomsl den twist bijlegde en den zoo vurig verlangde toegang verleende. Niels kon den gevangene mi gcweiiscliter zl|n dan luist dit hezoek. Lang reeds had hij te water en te land uitgezien, of dc lang verwachte vriend niet zou komen, doch zijn wachten was tevergccfsch geweest. Daarbij kwam nog. dat liet geld, dat deze edele man hem ge schonken had. ten naastehij opgebruik! was, en niet groote zorg zag hij dc toekomst in. daar hij alle voedsel uil eigen middelen moest bekostigen. Ook lag er al een ge- ruimen lijd een brief aan zijn familie gereed, welks uitgestelde verzending den kapitein van dag tot dag met grootcr zorg vervulde. Hij gevoelde dan ook een onbeschrijfelijke vreugde, toen hij zijn vriend dc hand druk te; niel minder grool was zijn dankbaarheid tot God, die hem een redder iu den nood zond. Diep geroerd zaten beiden bij elkaar en her dachten de treurige oogcnhlikken, die zij sa men beleefd hadden. „Ik zou haast ondankbaar schijnen", sprak de kapitein, ..dooi mij tc beklagen over mijn word met rusl een aanblik, v nijden. Zelfs a;i niel. Ziel gij d: zij komen als i voedsel uil mij Ier vinden: ik den dag tocni mag inademen. i toestand. Ik hen alleen en gelatendat venster biedt mij reiken mij menigeen zou he in vrienden ontbreekt tiet mij inr die spinnen aan den muur. k ze mep en ontvangen baai n limieten. Ook r,till u mij be voel, dat mijn krachten bij de vrije lucht Eil t< ik gevoel inij vaak avond, als ik alleen in I bel mij binnen deze k: iwd. Dan denk ik vaak a zat. O, Oud! Wal zal er van hen geworden zijn Zeker, beste weldoener, gij zult mij niet ondankbaar noemen en mijn gevoelens he- grijpen." „Ik begrijp die." sprak de paler, terwijl hij de band des kapiteins drukte, „en kan mij uw toesiand wel voorstellen. Bedriegt mij mijn voorgevoel niet. dan kunt u op een spoe dige Invrijheidstelling hopen. Denkt gij niet, dai het goed zon zijn. als gij u zelf recht streeks mt den gezant wenddet? Geef mij het schrijven maar. dan zal ik zien, wat ik De kapitein ging zitten en schreef een hriet. Terwijl bij daarmee bezig was. ging de pater aan 'i raam slaan en keek naar de voorbij- zeilende schepen en 'I prachtig uitzicht. Hij nam daniop belde brieven en overhandigde den gevangene weder geld, lol zijn verder onderhoud. Zwijgend drukte deze den edelen man de hand, daar hij overtuigd was. dat geen woorden dc grootte van zulk een onbaat zuchtigheid konden uitdrukken. Toch wilde dc pater ook dit maal van geen dank welen en zcidc. dat het zaliger is tc geven dan le nemen. Hel is onze plicht Gods wil niet slechts mei wooiden, doch ook met daden le doen en al 'I overige aan Hem over le laten. Hierop verliet hij den gevangene, die nu met minder bezorgdheid den avond te gemoet zag. ACHTSTE HOOPDSTUK. Ook wij zullen thans den gevangene verlaten en verzoeken den welwillcnden lezer met ons zich in gedachten Ie verplaatsen naar'de haven stad, voorkomende in 't begin van dit verhaal. De ochtend van den aanhrekenden dag verwekte In de woning der bewoners van de kleine villa geheel tegenstrijdige gevoelens met die van den vorigen avond, Deze was lijk geweest aan wcnschcn en verwachtingen, terwijl men nil in de trekken der moeder Hangen kommer en zorg las, en in die harer beide kinderen deelneming in haar smart moedeloosheid. Toen zij opgestaan waren vonden zij lie lie moeder reeds aan 't venster en waren niet weinig verwonderd haar alleen te vinden. Haar (reurige blik gaf hun spoedige ophel dering over d" reden van haar bedroefdheid. Stil zaten zij naast haar en beproefden haar le troosten door hun stilzwijgende lielkozingei Willem werd dit spoedig le erg; zijn leven digheid liel hem niel lang iusI op dezelfde plaats. Hij liep naar de plaats, waar hij en de zijnen gislercn den echtgenoot en vader verwacht hadden en zag met zijn scherpen blik de hoogste toppen van de masten der verdwijnende schepen. Hel lot dezer oorlogs bodems hield hem zoo bezig, dar bij vergat dadelijk naar huis te gaan, en doelloos aan 't strand ging zitten. Aandachtig volgde hij van hier uit den loop der schepen, lol an dere, welke kwamen en gingen, zijn blikken vasthielden. Daarbij verplaatste zijn verbeel ding hem op een dezer, en grootschc beel den traden hem voor den geest, waarin zich zijne neiging 'en zijne llevelingsgedachtc uitspraken. Reeds eerder dan dit pleegt te geschieden in andere jeugdige gemoederen was hij den knaap dc lust lot varen ont waakt. Steeds waren zijn gedachten daarop gericht, en nis hij ook maar even aan de hoede zijner moeder wist tc ontsnappen, liep hij zeker naar hei strand, om zich daar met het scheepsvolk te onderhouden of zich mol voorwerpen bezig te houden, welke hem geheel in beslag namen. Zoo had hij al vroeg geleerd alle werkzaamheden, die scheeps jongens en matrozen moeten kennen, de zeilen ie behandelen, het stuur Ie hantceren, touw en takelwerk te maken, Zelfs had hij. met behulp van een scheepstimmerman een bootje gemaakt, mei welks behandeling hij even vertrouwd was als d met zijn schip. Tijdens den hij er mee uitgevaren, znndi moeder zulks wist, en had een in nood ver- keerend vaartuig hulp geboden. Zijn speel makkers noemden hem daarom „den kleinen kapitein" en Willem was niet weinig trotsch op dezen titel. Ook ontbrak hel hem niel aan Inst lot studie, waardoor hij vlug alles begreep. Doorzettingskracht ontbrak hem echter. Zoodra zijn blik van het boek op de haven viel, was liet mei hel tccrcn gedaan; dan werkten straffen niet veel uit. om den geest des afgetrokkenen terug tc voeren en zijn opmerkzaamheid le boeien. Do zachtere Johanna daarentegen nam met kalmte hei huishouden waar, en hielp haar ziekelijke moeder mei liefderijke voorkomend heid. Op haar alleen trok zich haar zorg sa men, en als het haar gelukt was, haar eenig werk ie ontnemen of te verlichten, straalde haar gelaat van kinderlijke blijdschap. Zeer dikwijls moest zij hare moeder over de lange afwezigheid haars vaders troosten, en levens de onbezonnen streken van haar broeder ver ontschuldigen, wiens woeligheid moest buk ken voor dc lieftalligheid der oudere zuster. Ook nu weer zat zij bij haar moeder en trachtte haar. ofschoon zij zelf ook onder zorgen gebukt ging. tc troosten. Toch viel haar «dit nu zwaarder dan anders. Dc komende winrer, de stormen, welke In dat jaargetijde de zee geregeld teisterden, de onzekerheid, wanneer hun vader terug zou komen, dat alles verontrustte het liefdevolle gemoed der bezorgde moeder in den hoogstcn giaad cn richtte haar blik vol kommer op dc toekomst. Bij deze bezorgdheid kwam nog

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1910 | | pagina 1