Katholiek Nieuws= en Advertentieblad
No. 16. Eerste Blad.
Zaterdag 20 Juli 1912.
Zes en twintigste Jaargang
DE EEMBBDE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren,
Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaai en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
jiic.i per post0.40
nuiderlijke nummersf 0.05
Bureau: Langegracht 13, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs dar Advorlentiën
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meer0.05
Gelijkstelling-.
i kind behoort aan de ouders.
ouders iu de eerste plaats zijn
itwonrdelljk voor hetgeen er van
kinderen groeit. Zij hebben later
streng rekenschap te geven van het
geen zij gedaan en nagelaten hebben
mei betrekking lot de opvoeding van
liuii kinderen.
liet einddoel dier opvoeding is er
ip gericht, dat de kleinen, eenmaal
uur zich zelf geheel verantwoordelijk
jewiirdeii, nastreven de geboden Gods,
ipdat zij hiernamaals eeuwig gelukkig
worden.
'inddocl den doorslag geven moet.
Een deel van die opvoeding valt
lau de school ten deel, want deze is.
noei Miminste zijn. niet alleen onder-
wijs-instituut, doch ook een inrichting
tar Je opvoeding wordt behartigd.
En door het onderwijs, in door de
■voeding oefent dus de school een
[tditigoti invloed op de toekomst van
het kind.
Hel is dan ook volstrekt niet ottver-
liillig waar een kind onderwijs geniet.
En ook is liet van belang dal de
opvoeding strookt met de richting,
- een goed ouderpaar daaraan
ilit gegeven te zien.
onze maatschappij is er geen den-
aan, dat de ouders in ouderwijs
én opvoeding hunner kinderen zelf
•heel en al zouden kunnen behartigen.
Daarom moet het kind naar school.
De ouders evenwel, aldus noodwen
dig gedwongen hun kinderen ter school
zenden, moeten zooveel zulks maar
iiigsziiis mogelijk is, de kinderen
zenden kunnen naar een school waai
de opvoeding geleid werdt in de goede
richting.
Het valt niet te ontkennen, dat de
penbare neutrale school voor een
groot deel der Nederlandsclie ouders
tlesbehalve de school is, gelijk zij die
-enschcn en mitsdien mogen zij niet
feitelijk gedwongen worden daarheen
limi kinderen te sturen.
De Liberalen meenden indertijd al
bijster liberaal te zijn door te zeggen
„Goed, wie met het onderwijs van de
•penbare school niet tevreden is, hij
tan met geestverwanten een school
•prichten, die wel aan zijn behoeften
•oldoet. Er zij vrijheid van onderwijs."
Die vrijheid van onderwijs evenwel
was maar schijn en niet meer dan schijn.
Immers, het neutraal openbaar on
derwijs werd en wordt geheel betaald
uil de belastingpenningen en daarvoor
bt-iaalden dus ook de nienscheu die
vim dat onderwijs niet gediend zijn.
Wilden ze hun kinderen onderwijs la
ten geven in hun geesl dan moesten
zij dal onderwijs geheel uit eigen zak
betalen.
Is er iets meer onrechtvaardigs
denkbaar?
Die toestand is. dank een langdurig
werken, dank ook hel samengaan der
christelijke partijen anders geworden.
Het Rijk betaalt thans mee aan do
bijzondere school.
De minimum jaarwedden voor de
onderwijzers, welke het Rijk aan de
gemeenten uitkeert, betaalt liet ook
aan de besturen der Bijzondere Scho
len en bij het bouwen worden deze
ook te gemoet gekomen.
Dus is er nu gelijkstelling?
Volstrekt niet, want men lette wel
op, wat liet Rijk de Gemeenten betaalt
wordt ongeveer ook gegeven aan de
Bijzondere School, maar, en daar zit
de kneep, de gemeentekassen geven
ook nog geld uit en de groote ge
meenten zelfs heel veel geld voor het
gewone, neutrale onderwijs. En bij dal
geld moeten de voorstanders der bij
zondere scholen zelf nog bijpassen.
Zoo heerscht er nog schromelijke
ongelijkheid.
Die ongelijkheid moet worden weg
genomen
De Staat dwingt de ouders hun kin
dereu voldoend lager onderwijs te doen
geven.
Goed!
Maar dan dient er ook gelijkstelling
te zijn. dan dienen de ouders, die dal
wenschen, hun kinderen ook te kun
nen sturen naar scholen van hun rich
ting. Wat uil aller belastiugpenningen
betaald wordt voor hen. die voor hun
kinderen wel neutraal onderwijs wen
schen. moet ook gedaan worden voor
hen, die slechts met onderwijs op ande
ren grondslag genoegen kunnen nemen.
Daarom dient gestreefd naar gelijk
stelling.
En die zal er komen ook, geleidelijk,
als in 1913 de Christelijke meerder
heid blijft.
BUITENLAND.
Duitschland.
Vermeldden we in ons vorig num
mer de bedenkelijke daling van het
geboortecijfer in het Duitsche Rijk,
dezer dagen kregen we een statistiek
onder de oogen, waaruit blijkt, dat
liet getal echtscheidingen onrustbarend
toeneemt.
Zulks bewijst moreele achteruitgang,
want waar het gezinsleven dusdanig
aan 't ontbinden is, staat de moraal
niet hoog.
Frankrijk.
Veel last ondervindt men in Frank
rijk van de staking der havenwerkers.
Die beweging duurt nu reeds weken
en eerst in de laatste dagen kwam er
kans op hervatting van den arbeid.
De regeering zond soldaten om de
schepen te lossen. Te Havre lagen o.a.
veertien groote graanbooten aan den
wal op wier inhoud molenaars en bak
kers met ongeduld wachtten.
Men kwam zonder brood te zitten.
Een Fransche boot van Marseille,
voor Argentinië bestemd, had bij haar
vertrek, wegens de zeeliedenstaking,
allerlei slag van volk aan boord ge
nomen om op tijd te kunnen vertrekken.
Gedurende de reis bleken de nieuwe
manschappen meer op vagebonden en
boeven te gelijken dan op ordelijk
zeevolk.
De passagiers brachten angstige da
gen dooi. Voortdurend werden ze be
dreigd door de als matrozen iu dienst
genomen boeven, die zeer vaardig met
revolvers eii ander schiettuig omgingen
en wier uitspattingen door den kapi
tein niet den besten wil niet konden
worden gekeerd.
Te Rio Janeiro, waar men aan wal
ging, werden de matrozen op verzoek
van den kapitein gearresteerd.
Engeland.
Wal men in ons landje nog altijd
in voorbereiding heeft, kwam in Enge
land reeds lot stand. We bedoelende
verzekeringswetten, die Maandag in
werking traden.
De wet verzekert geneeskundige be
handeling. behandeling in een sanato
rium van teringlijders, een ziekengeld
van f6 in de week gedurende 26 we
ken voor een man, en van f4,50 voor
een vrouw, daarna van f3 in de week
en een uitkeering van f 18 aan kraam
vrouwen.
Alle menschen tusschen de zestien
en de zeventig, die minder dan f1920
in net jaar verdienen, en alle arbeiders,
onverschillig wat hun loon is, moeten
zich verzekeren.
Italië.
Evenals overal elders, zijn ook in
Italië de Socialisten onderling verdeeld.
Eenigen hunner, wal woest aange
legd, droomen van barricaden, bom
men en opstand, terwijl weer anderen
't beloofde land langs effen wegen
willen bereiken.
Tusschen deze groepen kwam hel
tot een breuk. Er waren roode broe
ders, die meer Italiaan dan socialist,
den oorlog in Tripoli verheerlijkten.
Zulks strookt niet met de overtuiging
der felrooden, zoodat deze na veel
ruzie, de tamme broeders buiten de
partij sloten.
Deze uitgestotenen vormen nu een
nieuwe partij, onder leiding van signer
Bissolati, die verklaarde niets tegen
een koning te hebben.
Koningsgezinde socialisten dus!
Portugal-
De Koningsgezinden, die vanuit
Spanje de Portugeesche republiek bin
nenrukten, zijn verstrooid.
De republiek is dus weer een poosje
gered.
De onderneming was slecht voorbe
reid en mislukte dientengevolge vóór
ze nog goed aan den gang was.
Tal van menschen, die de beweging
sieunden, werden gearresteerd en en
kelen werden wegens hoogverraad ter
dood gebracht.
De toestand 'van 't ongelukkige land
zal intusschen niet verbeteren.
Voortdurend in onrust eu ter prooi
aan allerlei gelukzoekers, is 't arme
Portugal wel te beklagen.
De Fransche republiek wordt in
België vertegenwoordigd dooreen vrij
geest, eerste klas. Zóó de regeeiing,
zóó de afgezant.
Ter gelegenheid nu van 'n nationaal
Fransch feest had deze vrijdenkende
afgezant de onhebbelijkheid toe te laten
dat bij een ten zijnen huize gehouden
receptie de Kath. partij in België werd
aangevallen en belasterd.
in België heerscht over dit feil groote
verontwaardiging. Algemeen verlangt
men dat de onhebbelijke gezant
heengaat.
't Gebeurde getuigt weer van de
liooggeroemdeverdraagzaamheid. waar
van de anti-clericalen het monopolie
heeten te bezitten.
Evenals hier te lande is ook in België
groot de trek in een ..baantje." Er waren
bij de staatsspoorwegen 400 open plaat
sen voor treinwachters en de oproep
van gegadigden deed bijna vierduizend
personen solliciteeren.
Amerika.
De strijd om den Amerikaanschen
presidentszetel zal in hoofdzaak gaan
tusschen Taft en Wilson. De kansen
van laatstgenoemden candidaat staan
lang niet slecht. Van hem verwacht
men een beslist optreden tegen de
beurskoningen, die door hun trusts,
het volk benadeelen.
Binnenland.
Vooral sedert cene Dioccsane-inkoops-
verccniging is opgericht, wordt sterk aange
drongen op een Dioc. Molenaars-bond in 'l
Deze vereeniging zou dan samenwerken
met hel gilde in het Bisdom den Bosch en
voor gezamenlijke rekening een kantoor slich
ten te Rotterdam.
Reeds zijn in velschillende gedeelten van
'l Aartsbisdom de molenaars in gilden ver-
eenigd, zoo o.a. in Twenthe en denAchier-
liuek. Ten einde nu allen iu één bond ie ver
eenigen. wordt op a.s. Woensdag 24 Juli
n.m. 2 uur, cenc vergadering gehouden le
Zulphen. hotel .Keizerskroon". Verschillende
sprekers, o.a. de Heer F. J. v. d. Reijt, Vice-
Voorz. v. d. Bosschen molenaarsbond, zullen
daar hel nul en de voordeelen, verbonden
aan eene molenaars-organisatie aantoonen.
Klinkende wanrileering.
Een katholiek, die zijn tijd begrijpt en met
terdaad de goede zaak wilde steunen, zond
aan ons hoofdorgaan De Mnashode een stcun-
penning van duizend gulden.
St. Martlnus.
Te Utrecht vergaderde bovengeuuemde
diankheslrijders-propagandaclub.
De vergadering werd bijgewoond door de
FEUILLETON.
Opdeslagveldenvan Rusland.
3) Zeer gelukkig maakte liet hem zijn
vrije uren. welke hem zijn dienst nog liet.
in den luiiselijken kring door te brengen,
rn dit geluk gold hij hem veel meet dan elk
ander, dal hem van buitenaf geboden werd.
"1> de tweede plaats behoorde zijn hart zijn
vaderland eu den stand, welken hij gekozen
brill. Vuil Foldlielnt was soldaat In den
waren zin des woortls; hij bezat alle
deugden, die een krijgsman sieren en stond
dan ook in Imogen gunst bij zijn meerderen
vu minderen. Thuis was hij slechts de lief
hebbende vader van hen, die hem zoo na
aa" 't hart lagen. Zijn wil gold als 't hoog
ste gebod, ook zonder dat bij beval; geen
dwang doch liefde vervulde het. Zijn vrouw
stond hein met even zorgvuldige liefde in
den luiiselijken kring ter zijde; zij was het
toonbeeld eener zorgvuldige huisvrouw en
Kocde moeder, en bezat een zacht, liefdevol
Maria, luin oudste kind, een meisje van
«veniien jaren, scheen dit van haar geïrld
'v lielihen en leek iu alle opzichten op haar
moeder. Daarentegen was Karet 't volmnak-
il' beeld zijns vaders, ilij bezat diens
moed eu rechtschapenheid, was vlug in alles
l" bet zieli dikwijls door zijn voorlvaitnd-
bt'iil belivcrschen en meeslepen. Ook zijn
"du lied op dezen leeftijd te kampen ge
had met dezelfde gebreken, doch een ernstig
willen, 't onderdrukken ervan en levenswijs
heid hadden hem geteerd die te behecrschen.
De gebeurtenissen van den vervlogen dag
hadden de familie van den ovcrsle van nabij
beroerd en waren oorzaak, daf zij nog laat
bij elkaar zaten. De overste moest vertellen,
wat hij had gezien, want hij was bij de ont
vangst des keizers tegenwoordig geweest en
had den geheelon dag dienst gehad. Maria en
hare moeder vonden daarin menige reden
lot hoop en vrees, en zij hoorden met schrik,
wal de overste haar meedeelde. Zij hadden
gehoord, dat de keizer toebereidselen maakte
tot een nieuwen strijd, grooler en gevaarlijker
dan alle andere, en vreesden derhalve den
dierbaren vader en echtgenoot te zullen ver
liezen. Deze gedachte vervulde haar met
zulk een angst, dat zij 't niet gewaagd had,
dien tot nu toe kenbaar te maken, en zij
zagen dan ook met de uiterste spanning de
ontknuoping tegemoet. Tot nu toe had de
overste ook slechts in vage ttekkon gespro
ken over zijn mogelijk vertrek; het scheen
wel alsof hij haar langzaam erop wilde voor
bereiden. den harden slag te dragen. Op dezen
avond echter sprak hij er iu 'l geheel niet over
en vertelde slechts hoe schitterend de ont
vangst des keizers eu de toebereidselen Jaar
toe geweest waren. Toch was hij dezen
avond minder spraakzaam dan anders; zijn
vroolijke stemming scheen d,.or een droeve
gedachte gedrukt te worden, ofschoon hij
zichtbaar zijn best deed die voor zijn geliefde
htiisgenooten te verbergan.
Dit juist ontging echter niet aan den scher
pen blik van moeder en dochter. Beiden za
gen elkaar veelbeteekenend aan, en Maria
ging een oogenblik in de vensternis slaan,
om een traan te verbergen.
„Beken het maar. beste man," zeide de
moeder eindelijk, toen een oogenblik zwij
gen intrad, „gij zijt vandaag niet zoo blijde
gestemd, als gij wel voorgeeft. Gij toont ons
slechts de lichtzijde der teekenen. die voor
uw oog zweven, doch niet de schaduwzijde.
Het gerucht van een nieuwen tocht des Kei
zers is zeker niet ongegrond; men spreekt
„Zeker", sprak de overste, „de aangele
genheden krijgen een dreigender aanzien,
dan ik tot nu toe geloofde. Toch slaat liet
bij mij vast, dal de ontknooping nog moet
konten, en juist daarom iteb ik met u nog
niet over dit putti gesproken. Lieve vrouw
en kind. waarom zou ik u langer verbergen,
wat mij zelf lot in 'f diepst mijner ziel roert:
gij moet it er op voorbereid houden mij
wellicht spoedig te zien vertrekken, wellicht
vroeger dan ik tot heden meende."
„Zooals God wil." antwoordde zijn echt-
genootc met moeilijk onderdrukte ontroering,
terwijl Maria in tranen uitbarstte en haar
hoofd op den schouder barer moeder Hef
„Ik dank u mijtte dierbaren," antwoordde
Je overste, „ik wist, dal deze smart tt niet
onvoorbereid zou treffen, ik vermoedde ook
wat gij zeggen zouitl. als ik u mijn vtees
zou bekend maken. Laten wij alles aan God
over, en hopen, dat hij alles voor ons ten
beste zal keeren. Doch stil, wat is dat?"
Duidelijk hoorde men in de kamer het
luiden kloppen aan de poort, die toegang
tot den luin gaf.
,,'t Zal Karei zijn. die van een partijtje
terugkomt, dat hij van avond met zijn vrien
den gehad heeft," zei Maria, terwijl zij op
stond om hent open te doen.
„Zoo laaf," sprak de overste, naar de klok
ziende, welke reeds na middernacht wees,
„ik dacht dat hij al te bed was. 't Deugt niet
dat jongelieden na middernacht nog buitens
huis zijn, en 'I verwondert mij., dat onze
anders zoo verstandige Karei, dat doel. Blijf
maar, Maria ik zal Item zelf open doen!"
De overste ging naar buiten en weldra
hoorde men Item luide, daarna zachter met
zijn zoon spreken. Daarop kwam hij alleen
terug, terwijl Karet naar boven ging de trap
op. die naar zijn vaders studeerkamer leidde.
„Gaat nu ter ruste, mijtte geliefden," zei dc
overste, liet licht van de tafel nemend,
is te laat ont nog over 't een en ander ti
praten, ik moet met Karet nog even praten."
„Neem liet Item niet kwalijk, dat hij wa
later dan gewoonlijk thuis gekomen is," zeidi
zijn moeder, zonder iets van 't voorgevallen)
te vermoeden uit dcwoordenhaarsechtgenoots,
„ik gaf Item mijne toestemming in de veronder
stelling dat de uwe niet zou uitblijven."
„Heb daarover geen zorg, beste vrouw.'
antwoordde de overste, „en nu, God zij me'
u. wel te rusten!"
Vlugger dan zijn gewoonte was. verliet
de Overste het vertrek en volgde zijn zoon,
die uitgeput op de sofa was gaan zitten.
Uit zijn hoogtood gelaat en de inwendige
onrust, die zichtbaar op zijn trekken vertoon
den. zag zijn vader, dat het gevaa
en moedigen zoon overkomen was.
„Vertel me nu nog maur eens gauw het
geheele voorval," sprak hij ernstig, „en ver
zwijg mij niets van 't voorgevallene."
Karei deed het, de liefde welke hij zijn
vader toedroeg, zefte hein er foe aan hem
een juisf verslag te geven over 't gebeurde.
Deze had hein steeds behoed voor leugen
en kwaadsproken, en hij was zich niet be
wust zijn ouders ooit onwaarheid gezegd te
hebben. Wel was Karei wat heftig in zijn
opltedcn, maar hij had een afkeer van den
leugen en sprak steeds de waarheid.
„Dal ziet et kwaad uit." zei de overste na
een poosje. .Meermalen heb ik je gewaar
schuwd voorzichtig in 't spreken te zijn,
maar toch kon ik het niet afkeuren, dat je
je overtuiging gevolgd zijt. 't Was verkeerd
van je. daf je je onttrokken hebt aan de han
den uwer vervolgers, als je je van geen
kwaad bewust waart, had je gerust met hen
mee kunnen gaan. Je verzet en je vlucht
verhoogett je straf aanmerkelijk en dit kan
zelfs voor ons gevaarlijk worden.
„Maar." antwoordde Karei, „was het dan
gerechtvaardigd mij bij nacht aan te grijpen,
terwijl ik toch openlijk en vrijwillig mijn naam
gezegd had?" Wordt vervolgd.)
