Katholiek Nieuws= en Advertentieblad
No. 23. Eerste Blad. Zaterdag 7 Sept. 1912. Zes en twintigste jaargang
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren,
Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Bureau: Langegracht 13, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meerf 0.05
Franco per post
Afzonderlijke nummers
Aan onze Lezers.
Heeds eenige maanden geleden
deed de inetledccliiig de ronde,
dnt ons Bhid zou ophouden een
weekblad te zijn en eet
lang twue-
maal 's weeks zou verse
■lijjnen.
Wat nog niet. meer
dan een
goed voornemen was,
verd reeds
als vaststaande Mn
onwd, -
ja, er waren er, die, me
t overrijke
fantasie, onze bode reed
Is driemaal
's weeks, zelfs dagelijks
zagen ver-
schijnen
„Wut is waarheid?" vroegen
terecht, onze trouwt! lezers en
vrienden.
Kerst, lieden ktiiinen wjj hun
hierop het antwoord geven.
In tie laatste dagen der August us
maand Besloot de Vereeniging De
Eembode in een algemeeno ver
gadering. de courant I wee-maal
's weeks uit te geven, le beginnen
niet 2 October 1912.
Dit besluit mocht de veroischte
goedkeuring verwerven van 'L D.
II. den AarfcsJMssohop, die hij schrjj-
j ven ihl. 2 Sept. het bestuur daarvan
I ïnededeeling deed.
I)e ervaring dei' laatste tijden
leerde, dat. het orgaan der Katho
lieken van Amersfoort en omge
ving, wildo het aan zijn bestem
ming meer volledig beant woorden,
meermalen 's weeks in de woningen
zijner trouwe lezers en vrienden
diende te verschijnen.
Zulks zal dan, zooals wjj boven
mededeelden, met ingang van
Woensdag 2 October geschieden.
Natuurlijk gaat deze uit breiding
met kosten gepaard en als gevolg
daarvan zal dan ook «le abonne
mentsprijs eer. weinig moeten
worden verhoogd.
Maar waar het steeds de intentie
was ons blad onder ieders hereik
te brengen, is het duidelijk, dat
do abont. :mentsprijs zoo laag mo-
geljjk wordt gehouden.
FEUILLETON.
f 0.40
f 0.05
Betaalden onze abonné's tot nu
toe f 1.00 per jaar voor hun krant,
voortaan zal dit t'2 'sjaars wor
den, voor welk bedrug Do Eembode
den abonnementen tweemaal
per week wordt thuis bezorgd.
Zooals ge ziet, waarde Lezers,
een luttel prijsverschil.
Ten slotte nog een enkel woord.
Ken eigen plaatselijk, blad, in
overeenstemming levende met de
Kerkelijke overheid en met de
goed-willende Katholieken in de
stad en hare naaste omgeving, is
van overwegend belang voor de
Katholieke zaak.
Dit werd hier in Amersfoort
ruiiu een kwart-eeuw geleden al
beseft en voor de instandhouding
ervan hebben velen zich offers
getroost.
vrienden, steunt gjj allen ons naar
vermogen met woord en daad.
Herhaaldelijk gaaft ge uwerzijds
bljjk van sympathie en belang
stelling in ons streven.
Dole in de toekomst, rekenen wij
daarop.
Werkt in uwe omgeving voor
de verspreiding van De Eembode.
uw plaatseljjk orgaan. Bevordert,
dat 't steeds wassend abonnemen
ten-tal nog voortdurend toeneme,
opdat allengs de neutrale en anti
christelijke pers van liet Hooinsche
erf verwijderd wordt.
Dan verricht ge een goed. een
verdienstelijk werk.
Laten wij, Kat holieken, toch ter
harte nemen de woorden, door
onzen H. Vader den Paus, eens
ter audiëntie tot een Franseh
journalist gesproken
„Wat baat liet ons kerken te
bouwen, missiewerken te organi-
seeren, scholen te stichten, als de
vjjand ongehinderd en onvermoeid
bet er op toelegt, dat de kerken
Ecu blij „ja 1" volgde op deze vraag. Toch
bleek later bij eene nauwkeurige lolling, dat
er versclieidenen ontbraken, zelfs een officier
vermist werd.
Terwijl intusschen ieders oogen nog op de
door der. feilen brand verlichte muren gericht
waren, werden zij opnieuw door een onver
wacht gezicht getroffen. Een helle lichtschijn
verbreidde zich plotseling over liet palcis
steeds werd zij groolcr en bedekte ten slotte
don hemel mei een donkerrooden gloed.
„Wal is dat?" riepen allen verwonderd
en geschrokken uit. De overste galloppccrdc
snel weg, en bereikte een punt, vanwaar hij
een tamelijk ruim uitzicht over de vlakte
had. Van hieruit zag hij, dat de vlammen
op verscheidene plaatsen uit de daken sloe
gen en zelfs liecle straten brandden. Weldra
hoorde men liet roffelen der trommen en de
signaalhoornsde troepen verlieten hun kwar
tieren en traden in de gelederen.
„Hier moet gehandeld worden I" sprak de
overste tot zijn soldaten, „wij mogen hier
geen oogenblik langer vertoeven en moeten
probceren een uitweg te vinden uit deze
doolhof van straten. Gauw, opgezeten Volgt
mij I"
liet geticele regiment volgde de bevelen
van zijn overste, en allen spoedden zich door
de poort van het paleis de straten in, welke
reeds met andere troepen gevuld waren. Door
de hoogte der huizen was de vlammengloed
niet zoo te ziende troepen marcheerden in
een half duister, dat op 't aanbreken van den
morgen geleek, als de dag den nacht ver-
leeg worden gemaakt en de vruch
ten van Katholieke scholen weer
vernietigd worden? Alle pogingen
der Katholieken blijken vruchte
loos. wannneer zij het ook niet
verstaan om zich tegelijkertijd
te bedienen van de verdedigings-
en aanvalswapenen der Katho
lieke pers."
Waar zoo teekenend en juist 't
onmisbare van de Hoomsche Pers
wordt aangetoond, daar rekene
ieder plicht-bewust Katholiek liet
zich een eer die Pers te steunen
door woord en daad, ook in hare
plaatselijke organen.
BUITENLAND.
Duitschlantl.
Keizer Wilhelm is gelukkig hersteld
en op reis naar Zwitserland' gegaan.
Daar werd hij met veel plichtple
gingen ontvangen en de Zwitsers de
den hun uiterste best, het hun Imogen
gast zoo aangenaam mogelijk te maken.
In veler Fransclien oog is met dat
snoepreisje van Keizer Wilhelm een
hoog politiek belang gemoeid.
De Franschen zijn nu eenmaal wan
trouwend wanneer het hun Dnitsche
naburen betreft en zoo komt het dat
sommige Fransche bladen al praten
van een annexatie van 'tberghnd door
Duitsclilnnd.
Dat daarvoor geen schijn van reden
bestaat is duidelijk.
De vrijheid-lievende Zwitser zou er
stellig niet in berusten.
En ook de groote mogendlieuen niet.
Hun naijver is 't behoud der kleine
staten.
In den Balkan
blijft de toestand gespannen en hoogst
gevaarlijk voor den vrede.
De mogendheden die door eigen
belang gedreven tot eiken prijs een
botsing willen voorkomen omdat ze
't onderling niet eens zijn over de
verdeeling der mooiste stukken, willen
een vergadering beleggen, waarop de
kwestie zal besproken worden.
Daartoe werden bereids vele regee
ringen genoodigd.
jaagt. De doortocht werd dikwijls tegenge
houden door bruggen, welke slechts toelieten,
dat enkelen er over kouden, en ten slotte
was "t enkel mogelijk stap voor stap vooruit
te komen, daar talrijke infanteric-kolonnes,
de baardige sappeurs aan 't hoofd, uit een
tegenovergestelde richting kwamen en zich
plaats maakten door de scharen der vluchte
lingen.
Van een der bruggen, welke men overging,
kon men een gedeelte van den brand overzien.
De vlammenzee bewoog zich in de richting
van liet Kremlin, dat daar nog donker en
niet door de vuurzee aangetast, stond, en het
was te vreezen, dat liet ook een prooi van
liet vernielend element zou worden, als de
wind aanhield uit dcnzclfdcn hoek te waaien.
De lucht, zoocven nog helder vol (likkcrende
sterren, scheen in lichte laaie te staan, en
overstraalde de schittering der sterren. Vonken
en vlammend hout stoven de lucht in, en
danrliissclivn hoorde men liet kraken der
neerploffende balken en instortende muren.
Wijl de vlammenzee door de opgestoken
hevigen wind met razende snelheid steeds
groDter werd en overal volop voedsel vond.
waren de vluchtelingen weldra door haar
ingehaald en erg in 't nauw gebracht. Reeds
meermalen brandde het voor hen uit
en bevonden zij zich tusschen twee vitreu.
Toch was er niets aan te doenzij moesten
vooruit', al vatten hun uniformen ook vuur,
en al schroeiden hen de voeten. Zij waren
toch nog lang de laatsten niet, die zich
haastten voor het gevaar van verbranden.
Maar nu wil ook Bulgarije ter ver
gadering genood worden.
Dit verlangen is nog zoo ongemo
tiveerd niet. Het land heeft in den
Balkan bijzondere belangen.
Het Bulgaarsche volk wil tegenwoor
dig blijkbaar niets liever, dan dat de
koning zich aan liet hoofd van de
troepen stelt om tegen Turkije te gaan
vechten. Op een betooging te Sofia
beweerde een kamerlid zelfs, dat
koning Ferdinand of zich aan het
hoofd van zijn leger stellen moest, of
wel een locomotief kon besteilen om
met stoom over de grens te trekken.
Zoo erg zal het nog wel niet zijn,
doelt het maakt toch duidelijk, dal
Bulgarije maar niet goedsmoeds kan
afwachten, wal de mogendheden om
trent de zaken in den Balkan beslis
sen zullen.
Aan de grenzen van het Turksche
rijk, waar veel Bulgareu en Serviërs
wonen, is het woelig.
Nu en dan trekl men van leer en
de overheidspersonen hebben de groot
ste moeite een algemeene vechtpartij
te verhoeden.
Oudergewoonte gaat de Turk in die
districten geweldig te keer. Fanatiek
en haatdragend jegens de Christenen
aan de grenzen, verwoest hij le
vuur en te zwaard tal van dorpen en
velen worden liet slachtofier van zijn
woede.
Japan-
Spoedig zal in Japan de nieuwe
Mikado of Keizer gehuldigd worden.
Intusschen heeft deze een eigenhan
dig schrijven gericht aan Z. H. den
Paus, waarin hij den wensch uitspreekt,
dat de hartelijke betrekkingen, die
tusschen zijn vader en de H. Stoel
bestonden, mogen voortduren.
De Mikado zegt daarin tevens toe,
dat hij de Katholieke missiën zal be
schermen, zoolang deze eerbied toonen
voor de Japansche wet.
De nieuwe Mikado treedt daarmee
in het voetspoor van zijn vader, die
inderdaad zich vrijheidslievender be
toonde dan vele moderne regeeringen.
Hij stond o.a. de Jezuïten toe te Tokio
een hoogeschool te stichten en schonk
zoo de Orde gastvrijheid, die deze in
sommige Europeesche landen niet
geniet.
In de „K£ln. Volkszeitung" wijdde
pater Jozef Crahlmann een zeer uitvoerig
artikel aan de nagedachtenis van den
Eindelijk gelukte liet hun zich in veilig
heid te stellen. De straten, welke zij door
snelden, werden breeder en de huizen lager,
waardoor 't gevaar heel wat minder werd.
Toen zij omkeken, zagen zij de loeiende
vuurzee achter zich, welker vlammen den
hemel schenen te beroeren.
„Goddank, dat wij gered zijn", sprak Karet,
zich tot zijn vader wendend, „waar zullen
we nu ons kwartier betrekken?"
„Waar de overigen dat doen", antwoordde
de overste. „Wel zal ons leger niet zoo zacht
zijn als in de afgeloopen nachtendoch dat
hindert niet, een soldaat te velde moet alles
voor lief nemen."
Een oogenblik later bereikten zij eene plaats,
waar de overste besloot te blijven. Het was
een bergpas, ingesloten door steile hoogten.
Boven op stonden enkele hoornen, welke door
den stormwind werden heen en weer geschud
de beneden zich bevindende troepen hadden
cr geen last van. Zij genoten daar een be
trekkelijke rust, want allo overige gemakken
o itbeerdeu zij, en ze konden zich zelfs niet be
schutten voor den neerstroomenden regen.
Daaraan waren zij echter reeds lang gewoon,
en nat en koude schenen hun ver verkieselijk
boven vuur en tutte.
Zesde Hoofdstuk.
Den IScn October verliet het leger de half
in puin liggende stad, en maakte de soldaat
zich weer marschvaardig. Het viel hem hard
het doet van zijn tocht te moeten verlaten,
waar hij gehoopt had de genoegens van den
overleden keizer Moetsoei-Hito waarin
woorden van lof over den waren
vrijheidszin van den keizer, die velen
Europeesche regeeringen tot een be
schamend voorbeeld gesteld mag
worden.
Binnenland.
Kalh. Sociale Week.
Zondag werd te Breda in de St. Antonius-
kerk de Katholieke Sociale Week geopend.
De openingsrede werd gesproken door
den lieer W. H. Bogaardt, die allen een wel
kom toeriep en liet doel van de Sociale
actie besprak.
Ais eersie redenaar trad dan j>p pater
Borromeus de Greeve met het onderwerp
„Rechtvaardigheid en Naastenliefde".
Spreker zette uiteen dat de gcheetc socio
logie samenkomt in deze twee punten: recht
vaardigheid en liefde! dat dit de steunpilaren
zijn waarop de geheele samenleving berust.
Door tal van voorbeelden loonde spreker
aan, dat de rechtvaardigheid niet alles ver
mag, dat dc liefde een onmisbaar clement is.
Spreker wenschtc, dat de liefde meer en
meer zou opbloeien en beval daarvoor Gods
dienstige verecnigingen aan, terwijl hij in
liet bijzonder nog aan de R. K. draukweer
herinnerde.
Dc eigenlijke lessen vingen Maandagmor
gen aan met de behandeling van de quaestie
„Arbeidsovereenkomst", waarover spraken
de heeren mr. Aalberse en Engels.
De eerste spreker sprak over het recht
vaardig arbeidsloon, de tweede over den
arbeidsduur, en beide sprekers stelden zich
daarbij op den bodem van de „Rerum No
varum", dc grondwet den Katholieken gege
ven door paus Leo XIII.
Telken dage werden vervolgens verschil
lende onderwerpen, het sociale vraagstuk be
treffende, door bekwame sprekers behandeld.
Wanneer de tlieoriën te Breda verkondigd,
ailerwege practisch werden toegepast, zou 't
er in de samenleving heel wat beter uitzien,
dan nu het geval is.
De Rijschool te Amersfoort.
Minister Colijn heeft aangaande deze inrich
ting o.m. het volgende bepaald
De Rij- en Hoetsmidschool heeft tot be
stemming officieren tc vormen tot bekwame
ruiters en goede instructeurs; onderofficieren
en kdrporaals te vormen tot bekwame re
monterijders; onderofficieren geschikt te ma-
ken'om op te treden als adjudant-onderotfi-
cier-pikcur en miliciens en vrijwilligers op te
winter in rust te zullen vinden en het toon
te ontvangen voor zijne moeiten en ontbe
ringen. De verlaten en geblakerde muren bo
den hun echter geen onderdak meer, en hij
was dan ook opnieuw "erplicht cr een
met de wapens in de vuist tc veroveren.
Toch was de keizer noch dén zijner generaals
geneigd den terugtocht uit 't vijandelijke land
aan te nemen; integendeel, er werden nieuwe
plannen ontworpen om met geweld de zui
delijke provinciën binnen te dringen. Hier
hoopten zij rijkelijk tc vinden, wat het leger
nu reeds begon te ontbrekenproviand voor
mensclicn en paarden, en bescherming tegen
de koude van den nader komenden winter,
welke zich reeds deed gevoelen.
Doch ook deze laatste hoop op een geluk
kigen ommekeer en goed verloop van den
begonnen krijg verdween helaas spoedig. En
tegen den vijand gcleverden slag. toch zag
hij zicli genoodzaakt tot den terugtocht, en
moest hij zijn plan, de zuidelijke provinciën
van Rusland te bereiken, opgeven.
Nu eerst stond den armen, van zijn vaderland
ver verwijderden soldaat, dc hevigste strijd
tc wachten. Ontmoedigd door het mislukken
zijner pogingen, teleurgesteld in al zijn ver
wachtingen, zou hij op zijn terugtocht een
veel gevaarlijker vijand vinden, dan dengene,
dien hij tot uil toe bestreden had, een vijand,
die zich niet mot speer of lans liet terugdrij
ven, doch andere wapens wilde ter verdediging,
waarvan helaas het grootste deel der soldaten
niet voorzien waren. Wordt vervolgd
Opdeslagvelden van Rusland.
10) Toch bereikten zij veilig de deur der
zaal. De kreet: „Brand! Volgt mij snelt"
had de uitwerking van ecu donderslag. De
slapenden sprongen op. grepen inderhaast al
wat zij grijpen konden en snelden haastig de
overigen achterna, die dc stcciien trap hc-
op 'I palcis, dat zij verlaten hadden, toonde
hun, hoe nabij en hoe ontzettend liet gevaar
geweest was, waaraan zij'gelukkig ontsnapt
waren. Er was nauwelijks een uur vcrloopen
sedert de terugkomst v.iii den overste, en
reeds lekten de vlammen het geheele gebouw
en joegen loeiend door dc gebarsten vensters.
Plotseling weerklonk een ontzettend ge
kraak, gevolgd door eene ontploffing, die liet
meercndcel der voor 't paleis verzamelden
ter aarde deed storten. Een angstschreeuw
ontsnapte aan den nioiul der moedigsten, en
huis. Alleen de buitenmuren waren blijven
staandc geheele binnenbouw, balken, vloe
reu en 't geheele dak waren ingestort-.alles
was dën puinhoop, waarover de vlammen
loeiden.
„Goddank, dat wij hier z.ijusprak de
overste, „nog ëöu oogenblik en wij waren
allen omgekomen! Dat was een mijn!Moge
God dengenen vergeven, die ze aangelegd
hebben. Zijl gij er allen mannen?"
