E"
NIEUWS- EN ADVERTENTEIBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN, cj
Zes en twintigste Jaargang. Nummer 30.
Zaterdag 12 October 1912.
Verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Bureau: Langegracht No. 13 - Amorsfoort.
Uitgave van de Vereeniging Oe Eemhode.
DE EEMBODE
ABONNEMENTSPRIJS:
Per drie maanden50 cent.
Afzonderlijke nummers 3
ADVERTENTIEPRIJS:
Van I tot 5 regels30 cent.
Eiken regel meer6
Bij abonnement minder.
DE BAANTJES.
Tn het vrijzinnige lennip gaat liet de
A hceren niet naar wenscli. Waarom
Dc coalitie, de samenwerking der
Christelijke partijgroepen blijkt niet te
verbreken, wat men ook probeert. Zelfs
tnr. Van de Laer niet zijn Bcukclacr
vermocht dat niet.
Ze is hecht en sterk en behoedt ons
landje voor veel onzinnige vrijzinnig
heden.
Ken niet gering te schatten voordeel.
Kr zit alzoo voor de naar eer en
■acht hunkerende hceren van liberalen
huize niet anders op dan te berusten.
Iicelc
lieer
e hel u
ester
der vcrucnigdc Christelijke
partijen hel schip van Staat sturen.
Kn in hun wrevel over dit alles
akken en morren en grommen ze.
ja, werd aan dien kant indertijd zells
gemopperd, dat die coalitie slechts ge
handhaafd blijft, tcrwlllc van de
„baantjes", die te vergeven zijn.
Vooral die Katholieken, heette het
toen, zijn „zoo tuk op baantjes!"
Onbegrijpelijk, dte uitlating, voor hen.
•lie niet kennen het laatdunkende en
eigenmachtige hetwelk den duorsncé
libcraal karakteriseert.
Als ze ergens moeten zwijgen, dan
ich zeker wel d.iar, waar 't over bc-
aemingen gaat.
Want loodzwaar drukt liet liberalisme
schuld der achteruitzetting en ver
drukking van dc mindcihcden.
liberaal regime van
jiirenlangcn duur heelt zich, ook iu onze
goede vaderstad, allengs «en voor dc
Katholieken onduldbare en grievende
aehteruitzettiug op het gebied der open
bare ambten en betrekkingen geopen
baard.
Die achteruitzetting was door niets
gemotiveerd, Alleen enge partijzucht
a vrijzinnig machtsmisbruik dreven
llij gelijke bekwaamheid en men
loet wel een erg verstokt en versteend
liberaal zijn om te durven beweren,
den Katholieken per se aan
kunde en bekwaamheid mangelt is
geen enkele houdbare reden aan te
•eren, waarom een liberaal altijd en
n katholiek schier nooit in aanmer
king kwam.
Nu zouden we het niet eens graag
en, dat al onze jongelui van aanleg
a met de noodigc energie bedeeld,
zich gingen werpen op de „baantjes".
Jn zaken, in handel en industrie kuit
en mcnschen met een helder hoofd
n o 'er voldoende ontwikkeling be
schikkende, de maatschappij over het
geheel genomen méér ten zegen zijn.
dan opgeborgen in 't een of ander
vaar geestdoodende bureau
cratische sleur hen vaak belet te
prestccrcn, wat ze vermogen, waar
verstccnen.
Maar daar blijft het feit van der
Katholieken stelselmatige terugstelling
grievend om, even stuitend en
onrechtvaardig.
Die treurige dingen zijn ietwat in
gunstigen zin gewijzigd, waarom?
Omdat het liberalisme meer besef
van recht en billijkheid heeft gekregen
Neen, omdat het van den nood een
deugd moet maken 1
Moe „dom" ook, zóó dom waren
wij toch niet, of we begrepen, dat wij
Ilink tegen het heerschend en ons ovcr-
heerschond liberalisme moesten vcch-
n bij de stembus. Wij moesten wat
ee te praten krijgen.
Ons 'pogen is met succes bekroond,
- en er is meer billijkheid jegens ons
gekomen, al hebben wc in de verte de
is niet recht toekomende maat nog niet.
Men noeme h-t van liberalen kant
n vrij „bespottelijke aanmatiging",
„schacher-vcreeniging" enz. enz. als
limcilwerken met andere christelijke
groepen we zullen mis aan die kwa-
jongenstaal in 't minst niet storen.
Ja, onze ijver moet er veeleer door
geprikkeld worden.
Nog een kleine opmerking. Als onze
„ruiters" zóó dom. onbeholpen en wat
niet al waren, zooais de liberalen vaak
goedvinden te beweren, dan zou het
juist op der liberalen weg liggen, om
hun tegenstanders eens te paard te
:tten. ten einde dc aangekondigde
i-'t-zand-vallerij te aanschouwen.
i daarna vaster dan ooit in 't za.1l te-
gaan zitten.
Maar - ze wagen tic proef niet!
Zouden ze zoo onnoozcl zijn, die libe
rale schrijvers, van werkelijk in die van
nature eigen ongeschiktheid der Chris
tenen te gcloovcn
ie weet't Is er misschien al met
Jen paplepel ingeschept, en later heb-
Jen ze wellicht niets dan bcvooroor-
Iccldc leermeesters gehad.
Kn nu spreekt het welbegrepen eigen-
Is zoo'n geruste gedachte, dat dc
liberale zoontjes al in de wieg voorbe
stemd zijn om „knap en geschikt" tc
vorden, en dat zij later alleen de
kruimels behoeven te laten schieten
trwondcrcn doen wc ons niet over
dc bestendiging van zulk een taktiek van
bestrijding. Zij beeft voor degenen, die
haar bezigen, het voordeel van een
gemakkelijke taktiek te zijn,
liet getal van hen, die blindelings
alles aannemen wat men hun voor-
t, is zeer groot in dc liberale kringen.
VOOR DE MISSIE.
wordt onder ons Katholieken veel
gedaan voor allerlei goede en nuttige
stellingen en stichtingen.
In velerlei nooden wordt door den
grooten offerzin onzer gcloofsgenootcn
Velen overwegen Christus' woorden
„lk heb medelijden met de schare" en
trekken er de les uit. welke onze Heer
:n Heiland er heeft ingelegd: olTer-
ranrdigc liefde te betoonen, altijd en
allcrwege.
Onder de vele aanbcvelensvvaar-
dige goede werken behoort ook het
steunen en bevorderen van de uitbrei
ding van Gods Kijk op aarde.
Hiertoe kan ieder medewerken.
De minvermogende door zijn gebed.
Dc welgestelde én door gebed én
door milde bijdragen voor het missie-
Onzc missionarissen hebben niet
zooveel moeilijkheden te kampen, zij
lijden ter liefde Gods zooveel ontbe
ring en ellende bij hun moeitevollen
't Zijn helden, die in vergetelheid
grootschc daden van geloot en moed
stellen.
Daar in dc afgelegen oorden komt
dezen dragers van een hovcnaardsehen
vrede een onbeschaafd en onwetend,
soms verdierlijkt iUt- tegemoet, dat
moet worden vervormd en herschapen
in een gcloovig, in een christen volk.
Ze beuken de hersens dier zwarten
ol gelen niet open met de boeken hun
ner geleerdheid, zij overvallen hen niet
met de schittering van een kunst
O. wat zou de wereld dat prijzen
maar stil zitten ze te arbeiden aan dc
geestelijke en stoffelijke opbeuring van
hun volk.
in vraagt men hel beginsel van hun
:n. de theorie dezer dadenzij gin-
in dc leer bij dc Evangelisten en
naroepen in hun hart bleef dit roerende
rd van Christus. „Ik heb medelij-
met de schare", en deze andere
St. Lucas den Evangelist..Hij
begon tc doen en te onderwijzen". Zij
hebben medelijden met de schare, want
•Ie volkeren daarginder vragen om
brood en er is niemand die bet hun
breekt, wailt uit de onsterfelijke zielen
lier milliocncn vaart een zucht om ver
lossing en er is niemand die hun de
Boodschap brengtdaarom beginnen
i te doen en te onderwijzen.
Wanneer er in ons midden slechts
In groote opstond om voor altijd van
is weg te gaan naar waar zijn liefde
hem drijft, ja dan zouden wc zijn nabn
met eerbied en bewondering noemen
maar nu er jaarlijks tientallen ons ver
laten en men het getal van Nederland-
sche atbeiders, mannen cn vrouwen,
klein genomen op 'n duizend mag schat-
nu blijven we onbewogen bij de
schittering waarin ons geloof gezet
wordt door hun heldenmoed.
Alwie leeft uit een beginsel en dan
door zijn leven bewondering wekt van
wéldcnkende mcnschen, geeft daardoor
de beste getuigenis dat het de waar
heid is waaruit hij leeft.
Zoo dekken onze missionarissen met
het saldo van hunne liefde ónze tekor
ten en zijn als 'n levende verdediging
Zij geven blijk van tienmaal meer
overtuiging dan al die geleerd-doende
belijders van wetenschappelijke wereld
en levensbeschouwingen, van tienmaal
meer wil dan al die over humaniteit en
vooruitgang drukpratende menschen,
van honderdmaal meer waarachtige liefde
dan al die luidroepeiule, valsch vlei
ende volksminnaars.
.Steunen wij dan naar vermogen hun
apostclenwerk, opdat dc blijde bood
schap van Christus' Evangelie steeds
meerderen worde verkondigd.
Uit het Buitenland.
België.
lil Bclgié gaat men practischeraa
arbeid ter wering van den zoogenaamden
vlceschnood dan elders.
Zint men bijvoorbeeld in Duitschland
al maar door op vergemakkelijking
van den invoer enz., de Belgen gaan
anders tc werk.
't Vlccsch is duur en wordt steeds
duurder omdat de veestapel niet groot
genoeg is cn voldoende gelegenheid
tot 't vetweiden van runderen enz.
ontbreekt.
Welnu, redeneeren onze Belgische
buren, dan zullen wc beginnen met
liet begin en zorgen dat er meer bouw-
en weiland komt.
Om daartoe te geraken, zijn ze van
plan een deel van dc Kempen, een
groote uitgestrektheid beide- cn vcen-
gi oud in bouw-cn weiland tc herscheppen
Honderdduizend bunder land gaan ze
ontginnen. Zoo kan dc veestapel wor
den uitgebreiddc vccprijzcn zullen
dalen, en 't gevaar tot vegetariër tegen
wil cn dank ie worden gepromoveerd,
is dan voor velen vatr de lucht.
Duitschland.
De Duitschc regeering is voornemens
van den petroleum verkoop een rijks
monopolie te maken. Het rijk wil dus
den geheclcn pctroleumhandcl aan zich
trekken. -- Zulks zal de schatkist ten
goede komen en misschien ook ten
gevolge hebben, dat dc prijzen niet
willekeur,g door tic speculanten worden
opgedreven ten nadccle van den ge
bruiker.
Engeland.
Kindelijksalden Ieren recht geschieden.
Het wetsontwerp waarbij aan Ierland
zelfbestuur wordt toegestaan is bij het
Lagerhuis, de volksvertegenwoordiging,
in behandeling genomen cn de regee
ring nam afdoende maatregelen dat de
beraadslagingen onafgebroken tot het
einde toe kunnen worden voortgezet.
Zulks was noodig. Want de tegen
standers van het plan waren van zins
het koste wat hel kost de beraadsla
gingen op de lange baan te schuiven.
't Is te Hopen, dat het ontwerp, een
maal wet geworden, het arme Ierland
opheffe uit den treurigen toestand,
waarin het zich bevindt.
De Engelschen hebben de Ieren
eeuwenlang verdrukt en zich aan schan
delijke verwaarloozing van land en volk
plichtig gemaakt.
De bevolking is .daardoor totaal
verarmd.
Duizenden en nogmaals duizenden
trokken weg en zochten in Amerika
en elders wat hun 't eigen vaderland
niet bood: een dragelijk lot.
De trouw der Ieren aan het Roomsche
geloof is bekend. Nooit qjpren ze tot
afval te brengen, wat er ook werd
geprobeerd.
En deze standvastige trouw aaj
oude Moederkerk is voor een groot
deel oorzaak dat zij door hun andersden
kende overheerschers werden verdrukt.
Rusland.
Op de Russische spoorwegen gaat
't vreemd toe. Van dc oneerlijkheid der
beambten worden krasse staaltjes me
degedeeld. 't Geldt ditmaal den Weichsel-
spoorweg. De ambtenaren-dievenbende
had twee specialiteiten een handel in
valschc spoorwegkaartjes, waarvan er
dagelijks honderden ten nadeele der
maatschappij werden verkocht en een
rooversbende die goederenwagens leeg
plunderde. De commissie van enquête
kon zelfs den diefstal van gclicele
waggonladingen en van een gebcelcn
goederentrein aantoonen. De bewijs
stukken, door dc commissie bijeenge-
gcbracht, werden in een verzegelden
goederenwagen naar Petersburg gezon
den. Doch de wagen kwam er nooit
aan. Door een „ongelukkig toeval" was
de gchcclc wagen met alle bewijsstuk
ken verbrand! Bij dezelfde maatschappij
werd een geregelde handel in betrek
kingen ontdekt. Een aanzienlijke dame,
een baronnesse, die een drukbezochte
salon hield, waar generaals en hooge
ambtenaren kwamen, ontving jongelui,
graag een betrekking wilden hebben
liet zich voor haar bemiddeling
goed betalen. Zij moest de winst doe
len met de generaals en directeuren
cn wist honderden jongelieden bij de
Weichselspoorweg-maatschappij een
betrekking te bezorgen.
Tripoli.
Hoewel het sluiten van een vredes
overeenkomst aanstaande is. gaat Italië
voort met het oorlogswerk in de aan
Turkije ontnomen bezitting.
l'unten welke tot nog toe door de
Turken waren bezet, werden door de
Italianen na bloedige gevechten be-
lachtigd.
Volgens Italiaansche berichten leden
de Turken zware verliezen. De Turken
betwisten de juistheid dier berichten.
Intusschen zal dit nieuwe succes voor
den Italiaan wel van invloed zijn op
den inhoud van de vredes-overeenkomst.
Men kan nu wat meer vragen.
De oorlog
Servië, Bulgarije en Griekenland heb
ben het voorbeeld van hun kleinen
bondgenoot nog niet gevolgd.
Er bestaat dus nog kans, dat de al-
gemeene oorlog wordt voorkomen.
Maar gering is die kans zeer zeker.
Een Bulgaarsche minister zeide: „Ik
wil niet zoo pessimistisch zijn te zeggen,
dat er geen mogelijkheid bestaat onze
aangelegenheden zonder wapengekletter
in orde te brengen, maar ik moet toch
zeggen, dat het zeer moeilijk gaan zal
om deze mogelijkheid nu nog te vinden."
Zoo ziet men, dat weldra met geweer-
en kanonkogels zal worden geprobeerd,
wat met allerlei nota's en protocollen
niet kan worden bereikt.
'tZou ook moeilijk gaan de volks
hartstochten te weerstreven.
Er is nu al zoo lang en zoo luid om
oorlog tegen den Turk geroepen, dat
geen regeerder er aan denken kan terug
te krabbelen.
De vier bondgenooten hebben hun
troepen op voet van oorlog gebracht.
Schier al wat weerbaar is draagt het
geweer en de geestdrift waarmede dc
achterblijvenden de soldaten bij hun
vertrek naar de grenzen begroeten, is
overweldigend.
Toch is de kans dat de Turk baas
blijft verre van denkbeeldig.
Turkije beschikt over een uitstekend
Feuilleton.
OP DE SLAGVELDEN VAN RUSLAND.
IV /laar juist deze verandering dreigde
iVlnu even heilloos te worden als dc
hevige koude, tot nu toe uitgestaan.
Dc aanhoudende dooi doorweekte den
bodem van 't lage land, waardoor dc
weg afliep, en maakte deze onbruikbaar.
Wagens en paarden zonken weg in
poelen en moerassen, cn zelfs van 't
ergeblevcn geschut kon slechts met
de grootste inspanning een gedeelte
meegevoerd worden. Daarbij kwam nog
het toenemend gebrek aan levensmid
delen, de honger en ziekten, ontstaan
door dc plotselinge weersverandering.
Zelfs hoofdofficieren, die tot nu toe
weinig van den algemecnen nood ge
leden hadden, zagen er zich thans aan
blootgesteld. De ellende had alles en
allen gelijk gemaakt. Als bedelaars, die
niets meer bezaten, zag men hen, op
een stok geleund, den terugweg afleg
gen. welken zij fier te paard gezeten
gekomen waren. Nog hooger steeg de
nood, toen dc treurmare zich verspreidde,
dat dc stad Minsk in handen van den
vijand was gevallen, en hij zich had
meestergemaakt van den voorraad le
vensmiddelen. Zoo was dau ook deze
hoop vervlogen cn een ijzeren grendel
sloot de poort af, waardoor zij uit 't
land konden komen, dat het leger onder
zulke onheilspellende voortcekens be
treden bad.
Toch zag men nog steeds met ver
trouwen naar den geweldigen leider,
dien zij gevolgd waren. Zoo lang hij
't leger niet verliet, wanhoopte men
niet eii dacht zelfs 't onmogelijke mo
gelijk tc kunnen maken.
Tegen 't einde der maand November,
bereikte liet overblijfsel van 't ontzag
lijk leger tegen den .avond Borisow
Deze stad ligt dicht bij dc Beresina
die als een machtigen stroom door
moerassige land slingert. Daar dc vasti
brug, welke tot dan toe over de rivici
leidde, ecnige dagen tevoren door de
Russen was vernield, gaf de keizer be
vel ceil anderen te slaan. Waar moest
dat echter onder de gegeven omstan
digheden geschieden? l)e andcis niet
zeer brecde cn diepe rivier was door
't plotseling invallen van den dooi tot
een machtigen stroom aangegroeid,
welks golven dc oevers ver overstroom
den, terwijl aan den overkant een wel
gewapende vijand stond, wiens afdee-
lingen zich langs den oever ver uit
strekten.
Toch mpest hot waagstuk onderno
men worden; het behoud van 't leger
hing er van af. De keizer moest den
vijand over zijn plannen trachten te
misleiden cn zijn opmerkzaamheid op
een ander punt te richten, terwijl hij
op een punt, dat de vijand 't minst
vermoedde, het moeilijke werk begon.
Werkelijk gelukte dit stoutmoedige plan.
De opmerkzaamheid van den vijand
richtte zich zuidelijk van Borisow, waar
dc rivier een gunstige gelegenheid bood
ten overtochtde keizer liet echter
noordelijk bij Studianka den bouw der
brug beginnen.
Twee dagen lang duurden de toebe
reidselen, terwijl het weer gunstig bleef
en zelfs weer koude invielden derden
dag begonnen de pontonniers hun werk.
Nieitegcnstaande de rivier vol drijvend
ijs was, begaven zij zich lot aan de
borst te water en begonnen, tegelijk
worstelend tegen de ijsschollen, met liet
aanbreken van den dag het onderstel,
waarop de brug moest komen, in te
heien. Terwijl zij daarmede bezig waren,
kwam de keizer met zijn garde en ge
neraal Oudinot met een legercoqis er
aan. Doch nu zag men aan den tcgen-
overgcstelden oever ook reeds ecnige
vijandelijke afdeclingen. Terstond beval
de keizer een aantal ruiters, elk met
een infanterist achter zich op 't paard,
de rivier over te zwemmen en den vij
and tc verjagen. Daarna bezette bij dc
hoogten, die langs de oevers der rivier
lagen, met talrijke vuurmonden, om 't
werk der pontonniers te dekken. Tegen
den middag smaakte hij 't genoegen,
de eerste brug voltooid te zien. Het
gcheele legercorps van generaal Oudinot
rukte er terstond over cn begon
gevecht met den vijand, die thans zijn
dwaling inzag en met sterkere macht
aanrukte. Tegen één uur was ook dc
tweede brug gereed; zij was breeder
en sterker en bestemd voor den over
tocht van 't geschut. Tallooze rijen
strijders kwamen aangesneldtot in den
nacht duurde de tocht. Maarschalk Ney
trok er over met zijn corps, en daarbij
ook dc overste met zijn zoon en de
overgeblevenen van zijn regiment. Ook
den volgenden dag ging nog kalm voorbij,
lie vijand bedreigde de overlrekkenden
niet.' die nu met groote haast opdron
gen en tot een haast onontwarbaar
kluwen aan den oever stonden saam-
gepakt. De tegenwoordigheid des kei
zers wist de orde te handhaven en zijll
bijzijn legde allen het zwijgen op. Toen
hij evenwel tegen den middag met zijll
garde overgetrokken was en het leger
corps van maarschalk Davoust en den
vicc-koning hem gevolgd waren hadden
de wagens cn de massa nakotners zich
om Studianka reeds zóó opgehoopt,
dat de troepen niet meer tot aan de
brug konden komen, zonder zich een
doortocht te banen met de wapens in
dc vuist. Den volgenden ochtend be
vonden zich ecliter nog slechts twee
groote legerafdeclingen aan den anderen
oever. Nu echter begon dc strijd aan
beide kanten der rivier. Maarschalk
Victor, die nog op den linker o
stond werd door een overmachtigen
vijand gedwongen op de bruggen terug
te trekken. Ofschoon de overtocht tot
dan toe onafgebroken had geduurd,
waren er toch nog zeer velen die niet
aan de beurt waren. Door hun eigen
krijgsmakkers opgejaagd, door de ko
gels van den vijand bedreigd, welke
dood en vernieling in hun gelederen
wierpen niet in staat om in 't gedrang
ook maar één voet te verzetten, zagen
zij zich thans een zekeren dood prijs
gegeven en vervulden de lucht met
hartverscheurend gejammer. Hoeveel
duizenden lieten hier 't leven I Hoe ve
len sprongen in 't ijskoude water der
rivier cn vonden daar rust na de tal
looze vermoeienissen. Ellendig was de
geesel, die hier dc ongelukkige vluch
telingen irofl Hoe innig blijde waren
zij toen dc nacht aanbrak, die een einde
maakte aan dezen onmenschelijken strijd
en dc zenuwschokkende ellende van den
afgcloopcn dag met zijn sluier bedekte.
Dok wij zullen geen verdere beschrij
ving geven, en ons liever wenden ti
de
r lot o
bezighield. Heet was de dag geweest,
dien de overste en Karei hadden door
gebracht. Zij behoorden tot de geluk
kigen, die de Beresina zonder letsel
waren overgetrokken, cn hun was de
daar hcerschcnde ellende bespaard.
Spoedig echter moesten ook zij weer
Wordt voortgezet.