Lu NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN. Zes en twintigsto Jaargang. Nummer 52. Zaterdag 28 December 1912. Verschijnt elke» Woensdag en Zaterdag Bureau: Langegracht Ne. 13 - Amersfoort. Uitgave van de Vereeniging De Eembode. DE EEMBODE ABONNEMENTSPRIJS: Per drie maanden50 cent. Afzonderlijke nummers 3 ADVERTENTIEPRIJS: Van I tot 5 regels30 cent. Eiken regel meer6 Bij abonnement minder. I tet volgend nummer van dit Blad zal verschijnen VRIJÖAG 3 JANUARI. DE SOCIALISTEN. r to" meer wjj een «et.r-1¥t,. Im. 1 1 Ie honger komt liet zegt men, gunt het ook met liet Socialisme: hoe wjj „r "lis Iiiin laten gelogen liggen. <le, stout het voor ons. Anderen ochterlieworen.dat het niet zoo is. dat men het muur liink in de nogen moet zien. om van zijn onschadelijkheid overtui"d te worden. Nu dringen zich dadelijk ecnige vragen op. Moeten we lam maar ongestoord laten woelen? Wat wilt ge er legen doen' tieweld.' Olie i„ 't vuur! IIcil IUOt eo.iee-.-ies hevredigen Nog meer plie in i vuur! Want wi.' zjjn zin krijgt. roept immer: ..Dat smaakt mme meer!" hoe het eigciiljjl; iin-t deze zaak- staat De ma»tsclui])|)jj i> eengroo- le slaapkop, en nu i* er te allen lijd. haar vakkei Maar zij allen zijn toeh niet zoo heel gerust op de m,schadelijkheid, 'rikt genomen: op noodzako- hjkheid eu het nut der wekker* -..m dat merk. De theoriëii van het. tjoeialis- ui" zijn niet. van onze dagen, neen. zjj zijn zoo oud als de tijd, Nu heelt, men in .Ie eerste plaats tamme Socialisten. Dat zjjn de zulken. die de mogeljjkhoid erken nen om zonder gewehlmlige schok ken en langs den weg van gelei delijke hervorming het lot van liet proletariaat te verbeteren en gaan deweg aller verlangens bevredigd te krijgen. jj achten mogelijk, de Land - regering door loven en bieden tot gunstige maatregelen te bewe gen. (iaandeweg, redeneeren zjj. moet de Staat trachten liet kapi taal en alles wat jjiet kapitaal ge dreven wordt in handen te krjj- gen. De schulden van Staat en (ieineentLMi zullen gedelgd worden door de renten in te houden en t ot aflossing te gebruiken. Gvootore Onze Kerstvertelling. III. s wilde li Lang scitccn hi terugkucren. landelijk echter... eindelijk bewoog zlclt even liet borstje, een zwakke adomloclit. Altijd ijveriger wreef mevrouw Van Merkel met de wceke doeken, lerwijl haar hope rees, en God lot! daar sloeg het meisje even de oogcn opl Nu werd de ademhaling allengs dieper eu zwaarder, voller en langer, en mal bleven de oogen open, starend in 'I licht. Zij gaf in deze eerste oogenbllkken nog geen ach! op de vreemde gezichten, noch op de prachtige, onbekende omgeving: zit zag slechts den stralende» hoorn, hief de handjes hoog op en riep: „Mijn KerstboomI Mijn Kerstboom!... Dank. moeder, dankt" l.eni wilde opspringen, en merkte hu eerst, dat alles om haar heen vreemd was. Angstig blikte zij de voorname dame aan. die haar geknield lag en ecu schoone, deken om haar had geslagen. liet was een aandoenlijk toonccl van de Christelijke Charitas. Mevrouw Van Merkel wendde zich met levendige gebaren tot haar man: „Hubert", sprak ze, „zullen we mevrouw Willcms vragen oin wat afgedragen klecdlngstukkcn van haar Orlcljc? Wij heli- hen niets..." Mijnheer ging die opdracht in persoon vervullen, terwijl de ondc Hendrik zich stilletjes terugtrok, overgelukkig in zich zeiven sprekend: „Uod zij dankl... Toeli erfenissen zullen «loot- den Staat, genuast worden, enz. enz. Alles berekend om op den lint- yen duur te werken. Maar veel. outzagljjk veel groo tte is liet, getal van ben. die de eclit-Socialistisclie leer aanhangen, dat men met mooie woorden geert stap verder komt. Dat zijn de ware Soeia listen. Hint leus is: ..Onverzoenlijke hunt un oorlog tegen de houders van kapitaal 7,u\ er ooit iets tut stand ko men, verkondigen zjj, dun moet liet proletariaat zie.lt eerst meester van ile Regeering maken. >p de volks- regeering tin.et volgen de verbeurd verklaring van het kapitaal. iet rlc Staat, immer en altijd i-getiwoordigd in «Ie zelfzuch- bourgeoisie, mag de beschik king hebben over het nationaal ermogen, voor de securiteit zuilen de Socialisten deze zorg van u om de dictatuur van het proletariaat tol stand te brengen, ng geen middel van geweld ont- ■II worden Toen in Dmtscliliuid, jaren ge len Ifisinttrek's Uitzonderingswet ten tegen du destijds zoo onstui mige Dnitsehe Socialisten werden geheven, werd het Socialisme aldaar allengs makker en fatsoen lijker. liet Socialisme zette zich als po litieke partij in den Rijksdag vast waar in die dagen de zetels, voor Rebel en Liehknecht ware pijnbanken waren. In den tjjd der vervolging gewoon als dictatoren gehoorzaamd te worden, zaten zij in 's Rijks hoogt' vergaderzaal lee- ljjk niet lam houding verlegen. Toon zjj geen auditorium meer voor zieh luidden, dat hun groote woorden van revolutie en geweld toejuichte, waven zjj als met ver lamming geslagen, en toen gin gen zjj zich bepalen tot de rol, om koppig des Keizers maatregelen tot welzjjn van de arbeidersklassen tegen te werken. Allengs werden zjj tam en kwa men weer op dreef. Deze Socialistische geschiedenis van Dnitschland is de Socialistische geschiedenis overal, aangepast na tuurlijk aan 'slands zeden en ge woonten. Neem bjjv. BelgiëKeil Belg leest niet graag; diepzinnig knu- vver van theorieën is Ujj nog min der, maar gezellig wezen ishjjbij uitnemendheid. 'Tengevolge van de zen gezelligheidstrek zette het .So cialisme in België zich sinds lang om in uiterst pructische coöperatie Utopia's in 'l klein. Nergens guedkooper brood, ner gens voortreffelijker bier dan in de Volkshuizen van Brussel. (Jent, laiik enz. O, de leiders van het Socialisme wisten zoo goed, dat men bij een Belg met goed bier al gauw een beul eind opschiet TOCH GEBEURT HET, 't Is bekend, dal over hol vrnags uk Vrijhandel of Bescherming de hoofden verdeeld zijn. Ilit behoeft niet ie verwonderen, want de kwestie is nog al ingewikkeld. Wat evenwel verbazend hindert is wel, dat de hoeren Vrijliaiidclarcn het nii* aannemen alsof zij de wijsheid in pacht hebben. Als men ben hoort of hun artikelen leest, dan treft telkens weer de zelfingenomenheid der hecrcn. Zij kun nen zich gewoonweg geen begrip er van maken, hue denkende inenschcn nog tegen Vrijhandel en voor Bescher ming kunnen zijn. Neen, dat vinden zij zoo iets doms, zoo iets onmogelijks, dat zij niet nalaten de onnoozclheid, ja zeggen we maar de domheid van de lui, die geen vrijhandel willen, te signalccrcn. Kil voor 't geval, dal zij hen niet zoo vrtesolijk dom achten, dan ver- onderstellen zij kwade trouw, dan zijn de protectionisten misleiders. Is liet dan zoo iets abnormaals te gen vrijhandel en vóór beschermende Onze Vrijzinnigen schijnen dat te mcencn en zc trachten bij 't volk ingang te doen vinden het denkbeeld dat niet-vrijhandelanrs toclt eigenlijk achterlijke lieden zijn met geen grein begrip van economie. Die taktiek is een zeer onbehoorlijke. Wij hebben reeds vroeger uiteenge zet dat nóch bet aanhangen van 't starre vrijlmndel-dogma, nóch protectie door dik en dun onze sympathie hebben. lti de economie gelden maar zelden uniforme wetten voor alle staten. Elk geval moet op-zicll-zclf worden beschouwd en behandeld. In Denemarken bijvoorbeeld zijn toch zeker wel vooruitstrevende staatslieden aan het roer. Zij denken er niet aan alle tarieven af te schaffen en van Denemarken een vrijhandelsland te maken. In Frankrijk regeeren toch wezenlijk geen clericale dompers, maar er bestaat op het oogenblik veel eerder neiging den nationalcn arbeid meer te gaan beschermen, dan wel de beschermende tarieven nf te schaffen. Zeker ill die landen zijn ook men schel), die vrijhandel zouden prcferec- ren, maar heusch de lieden, die be schermende tarieven willen, zijn geen domooien, zij welen wel wat zij doen. We willen maar zeggen, dat zij die zich protectionist noemen, zich daarvoor nog volstrekt niet behoeven te scha men. En de hoeren vrijhandelaars mo gen mcencn, dat sij eigenlijk de lui zijn, toch is dat maar bluf. Vroeger vonden zij het onmogelijk, dat ooit een niet-libcraal minister zou zijn en hel onmogelijke is maar wat goed mogelijk gebleken. Vroeger geloofden zij niet, dat de bijzondere scholen ooit rlc gelijk gerechtigden van de openbare school zouden worden en liet staat toch te Kil thans kunnen zij zich nog maar niet voorstellen, dat in Nederland het Liberale vrijhandelsteiscl zou wijken voor du bescherming. En toch zal liet wellicht ook zoover komen. De Pauselijke Onfeilbaarheid. \T adat wij in een vorig artikel hebben i aangetoond, dat volgens de godde lijke belofte van Christus de Paus on feilbaar is, komt nu een andere vraag, of dit ook altijd algemeen in de H. Kerk geloofd werd. En het antwoord luidt volmondig: ja. welke moeite de ongcloovigcn ook doen, om dit te ont kennen. Wij loochenen natuurlijk niet, d.it de ketters zich altijd tegen de on feilbaarheid verzetten; wij willen ook niet beweren, dat hef woont „onfeilbaar" in vroegere eeuwen gebruikt werd, maar ■lat de leer zelve altijd in de katholieke kerk werd beleden, is niet aan den minsten twijfel onderhevig. Dit blijkt op de eerste plaats indirect hieruit, dat de Paus algemeen als opper hoofd der kerk werd erkend. Immers als opperhoofd der Kerk heeft dc Paus het recht wetten te geven, ook in ge loofszaken doch welk redelijk mcnsch zou zijn verstand onvoorwaardelijk aan hem willen onderwerpen, als hij niet tie zekerheid had, dat de Paus hem niet in dwaling voeren kan En om uit de geschiedenis van de eerste eeuwen der kerk ecnige directe bewijzen voor de onfeilbaarheid aan te Reeds in de eerste eeuw schreef Pans Clemens aan de inwoners van Corinthe, dat zij moesten gehoorzamen aan het geen hij hen door den H. Geest geschre ven hadin de tweede eeuw de I I. Ironaeus, bisschop van Lvoii, «lat met de Kerk van Rome alle geloovigen moeten overeenstemmen, omdat daar altijd dc leer door de apostelen gepre dikt, bewaard is. Paus Victor schreef voor, dat in Klein-AziC dezelfde prak tijk moest worden gevolgd in de viering van het Paasei)feest als in Rome. In de derde eeuw gaf Paus Callistus vol gens Terlullianus wetten over liet Sacra ment der biecht; vernietigde Paus Stcphanus een besluit van een Afri- kannschc vergadering van bisschoppen, en verklaarde den doop, door ketters toegediend voor geldig, tegen dc mee- ning in van de bisschoppen van Klcin- Azië en Afrika, waaraan dezen zich onderwerpen. En de H. Cyprianus schrijft, dat bij de Romeinen (d.i. de Pausen) liet ongeloof geen ingang kan vinden. Op de l'nusen beriepen zich dc bisschoppen van Alexandria, Diony- sius en Athanasius, om geloofsredenen door de oudere bisschoppen afgezet en later dc H. Johannes Chrysostomus, patriarch van Konstantinopcl. In de vierde eeuw schreef de H. Augusilnus Rome heeft gesproken, dc zaak is ge ëindigd (dc ketterij der Pclagiahen was door den Paus veroordeeld). Paus Leo 1 beval dat zijn brief aan Flavius waarin hij de ketterij van Eutychcs veroordeelde, door de bisschoppen, op het concilie van Chalcedon vergaderd, zou worden onderteekend, zonder dat te voren over den inhoud nog mocht worden getwist; hij zond zijn gezanten naar het alge meen concilie van Chalcedon, die het in zijn naam „moeten besturen als het hoofd de ledematen." In de zesde eeuw verklaart Johannes van Jeruzalem: De opvolgers op den stoel van Petrus zijn gezond in het geloof, onfeilbaar vol gens het woord van Christus (Math. 16 18). Wat blijkt uit deze feiten? Dat de Pausen ziclt het recht van beslissing in geloofszaken en dc daaruit volgende onfeilbaarheid toeschreven en de bis schoppen en kerkelijke schrijvers dit als een algemeen bekende en als een van zelf sprekende zaak beschouwden. De aangehaalde getuigenissen en feiten ver kondigen het geloof der eerste eeuwen de toen levende Pausen en bisschoppen en kerkelijke schrijvers, wier geleerdheid ook nu nog onze bewondering opwekt stonden dicht bij Christus, zij moesten toch zijn leer en zijnen geest beter ken nen dan de ottgeloovigeii van onzen tijd. Is het nu niet dwaas om te ver onderstellen, dat zij allen in dwaling verkeerden Zou er niet een luid pro test zijn opgegaaft, als de Paus zich dc onfeilbare beslissing in geloofszaken tegen de leer van Christus in had aan gematigd en het katholiek geloof in zulk een gewichtig punt veranderd had Doch het allergewichtigste getuigenis hebben wij nog niet vermeid, het ge tuigenis namelijk van de Griekschc bis schoppen, die zich in latere eeuwen uit naijver tegen dc macht des Pausen van de katholieke kerk hebben afgescheiden. Een verklaring uit den mond van een tegenstander zal men toch zeker wel geloof moeten schenken. Het is waar, zij hadden zich toen nog wel niet af gescheiden, maar waren toch ook vol strekt niet overdreven gunstig jegens den Paus gestemdeen schisma ontstaat niet op eenmaal, En zij zouden zeker niet een verklaring hebben afgelegd, die zij later door hunne daden tenmin ste herriepen, als zij niet vast van de waarheid ervan overtuigd waren geweest. En wat zien wij nu Onder liet ponti ficaat van Paus Hormisdas (314-523) onderteekenden de synode van Epirus en daarna van Constantinopel en elders in liet Oosten 2500 bisschoppen der Üosltrsche kerk dc geloofsbelijdenis die t dood op De brave mevrouw nam het kind op haar schoot, zóó handig alsof zij al lang moeder ware geweest. „Arm, licl kind, „hoe heet gij toch?" „Lcli Leuke...." was het schuchter ant- „Waar kom je vandaan, meisje? Je hebt zeker aan onze stoep gezeten en bent daar ingeslapen. De sneeuw Imd je geheel toe gedekt. Wal heb je daar gedaan, liefkind?" „O, ik wilde... ik wilde op liet kerstkindje wachten I" „Dacht je dan, dat het Kerstkindje hier in htiis was?" „De dorpskinderen hadden gezegd, dat liet hier binnen was, en ik wilde liet zoo graag eenmaal zien..." „Goed schaap!" „En ik wachtte op den Kerstboom, dien de Goede God mij wilde ontsteken..." „Dien de goede God je wilde ontsteken, kind?" „0. ja!" „Heb je geen vader of moeder meer?" „Mijn lieve moeder hebben zwarte man nen onder de aarde gelegd, zij is dood... Met vader ben ik reeds vele dugoii onder weg. Vanavond zijn we in uil dorp aange komen. Hel werd juist donker, en vader is het eerste liuis van liet dorp binnenge gaan..." „En jij. l.eni V" „Vader wilde mij wat warms brengen, aar is heclcmaal niet weer builen ge komen. Hij vergat mij geitcel en al... Toen werd ik heel koud, en toen ben ik dc kinderen iiageloopen tot in den grooten tuin, en daar wilde ik op Itet Kerstkindje wachten... Ik had zoo'u honger en was zoo moe. Ach, mijn voeten deden mij zoo'u pijn van den langen tocht op den harden sneeuwweg... En wij moesten nog verder, heeft vader gezegd". „Maar, kind, dat is onmogelijkI Ge kunt vannacht niet verder; blijft maar hier tot je vader..." „Hier blijven I" riep Leni mei schitterende oogcn. „Hier, in deze schoone, warme kamer, en bij den Kerstboom!" Dc glans in die kinderoogen veroorzaakte mevrouw Van Merkel hartcwcc. Welke ellende mocht dut bloedje niet al ondervonden heb ben... Welk een vader was dat, die zijn kind in sneeuw en storm liet slaan, terwijl hij in dc herberg zatl Mijnheer Vau Merkel was spoedig met de vertelde hem, t zij zi leisje Dadelijk stuurde dc goede man een bode naar de herberg, om te onderzoeken of Lcni's vader daar nog vertoefde. In allerijl en met ware moedervreugde kleedde mevrouw bet kind beier aan. Dit was ecu genot, dat de kinderluozc vrouw nooit gekend had, en het ging haar lot haar eigen verwondering dan ook wondervlug af. De boozu wereld miskent maar al te vaak, hoeveel harten er in de woningen der rijken warm kloppen voor de nooden en het levens geluk van de arme medemcnschcn. „O, wat een mooi kleedje is dat!" riep Leni levendig. „Stuur mij dat nu ook de goede God? Moeder heeft altijd gezegd: „God zal wel zorgen", maar waar Is het Kerstkindje?" „liet Kerstkindje, mijn kind, kan men niet zien, maar het is overal..." „Ja, dat weet ik? Moeder heeft het mij gezegdDoelt dezen avond, toen ik in de sneeuw zat en Ik zoo warm werd, heb ik toeh liet Kerstkindje gczlcu. O, 't was zoo schooit! En toen ik dc oogcn weer opende, zag ik hier den Kerstboom 1 Vader zal mij nu niet kennen; ik heb nog nooit zulk een kleed gehad... Wij zijn heel arm. Moeder zei allljd: zoo arm als niemand op de wereld." Met gevouwen linndeii stond hel kind voor den versierden Kerstboom, en nog grooler dan voorheen schenen de licfblauwc oogen in het blevkc gezichtje. „Waarom zijn uwe kinderen niet hier?" vroeg Leni plotseling. „Wij hebben geen kinderen..." klonk het treurige antwoord. „Geen kinderen? En u heeft zoo'u groot huis!" Leni scheen dut niel (c kunnen begrijpen. Mijnheer Van Merkel stond naast zij vrouw. Hij had hare hand gevat en drukte ze hartelijk. Hun blikken troffen elkaar: dc een wist, wat de ander dacht; de eei cnsch en hoop uit dc oogen van den ander. „In de sneeuw gevonden..." zei van Merkel tcht, „ach, mochten wij dat kind be houden..." Mijnheer werd in den gang geroepen. De boodschapper was teruggekomen en al hel antwoord gebracht, dat de „bedelaar" die bij liet vallen van den avond In de her berg was gekomen, daar een paar uren had gezeten en toen was heengegaan. Van een kind had hij echter niet gesproken. „Arm kind!" sprak Van Merkel, locn hij weer in de zaal trad, - „uw vader is niet meer iu hel dorp. Hij is zeker verder gegaan, en zal je zoeken en zich beangst om je ntaken". Leni schudde het hootd. „Neen, vader zal zich niet beangst maken en zal niet naar mij zoeken. Hij heeft alle dagen gezegd: „Als ik jou maar eens kwijt wasl" Hij zal ook wel eens terugkomen; hij heelt moeder en mij al zoo vaak alleen ge laten, en is toch altijd teruggekomen." Meewarig blikten mijnheer en mevrouw Van Merkel op liet kind, dat de liefde eens vaders niet scheen te kennen. Lenl's woor den ontwierpen voor luin oogen een beeld van zulke diepe ellende, dat hun het hart bloedde. Telkens cn telkens stelde Linl vragen, en uit de vrome vragen was het besluit te trek ken, dat door de brave moederhand goed zaad in het kinderhart was uitgestrooid. Deze ontdekking vervulde de godsdien stige mevrouw Van Merkel met grootc vreugde.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1912 | | pagina 1