Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken. Zes en twintigste Jaargang, No. 53. Vrijdag 3 Januari 1913. DE EEMBODE Verschijnt Dinsdag en Vrijdag. Bureau: LANGEGRACHT No, 13 - AMERSFOORT. Uitgave van de Vereeniging De Eembode. ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden Afzonderlijke nummers ADVERTENTIEPRIJS van 1 tot 5 regels Elke regel meer Bij abonnement minder. 1913. Weer traden wij een nieuwen jaarkring binnen. 't Is waar, „Oudjaar" en „Nieuw jaar" zijn eigenlijk dagen als alle mdere. 't Is waar, „einde" en .begin" zijn tamelijk willekeurig gekozen tijdstippen. Zoo willekeurig zelfs, dat men eiken anderen dag als den eersten van een nieuw jaar zou kunnen beschouwen. i toch, die laatste dagen van December en de Oudejaarsavond ■ooral, en die eerste dag van een pas aangebroken jaar hoe bur gerlijk, hoe administratief-willekeu- ig ook genomen en toch, dat cheiden en komen maken oen 'igenaardigen indruk, lien indruk vooral van ernst en Al heeft men nog zooveel rede rtien van dankbaarheid, al ziet men de toekomst met nog zooveel hoop vertrouwen tegemoet, dat iheiden en dat komen der jaren steint tot weemoed en ernst. het geheele leven met al zijn wél en wee slechts een droom is ge Stemt die gedaciite aan dc aardsche vergankelijkheid, waar van we een beeld zien in den Oudejaarsavond, niet tot hoog. t on diepen weemoed? het getal is het wonder? Hoe bitter klein aren, den mensch hier op aarde toebedeeld. Zestig, zeventig, tachtig En welke jaren zijn dat nog? Onze eerste levensjaren bren gen wij door als hulpbehoevende :ns, die nog niets kennen, nog niets begrijpen van heel de om- [geving. Dan de jeugdige jaren, een tijd perk van blijheid, maar al veel meer van ellende, vooral in onze :n, nu met veel moeite, met over- groote inspanning onnoemlijk veel zaken moeten worden aangeleerd. Want wat heeft de mensch niet al noodig te weten in de uiterst iamengestelde maatschappij en bij den hevigen strijd om het levens onderhoud En als men dan eindelijk een positie of een ambt heeft, wat al zorg in dat leven van concurrentie en afgunst, in dat leven van alie denkbare wisselvalligheid, niet zel den ziekte. Voort vliegen die jaren, onder een enkelen lach en veel tranen, en eer men zich haast bewust is van den ingetreden toestand, staat de ouderdom, de laatste levensperiode, aan onze deur. Dan nemen de krachten van het lichaam en de geestvermogens af, houden maar al te spoedig geheel op, en als de laatste levensstonde slaat, schijnt het, alsof Onze Kerstvertelling. En toch Hoe kostbaar zijn de jaren, toegemeten Vooral voor ons, die nog va gelooven aan de eeuwigheid dan* aan den lijd vooral voor ons, die weten te moeten arbeiden en strij den voor een gelukzalige eeuwig heid, voor een hemelsch loon. De laatste dag van een weg- linkenden jaarkring is bijzonder geëigend, om dc aardsche en de bovennatuurlijke zaken te leeren lien in haar oniterling verbanden e leeren schatten op tie juiste vaarde. O zeker, het mensehenleven is •erschillend in beteekenis: hoog- geplaaisten. geleerden, rijken, een-, ■oudigen, onwetenden, koningen, bedelaars, pausen, kloos terportiers, of wat al tegenstellingen men maken wil zij allen, ook de onbe- teekenendste. zij allen, die daar leven, moeten volgens dc plannen der Voorzienigheid mede werken aan de uitvoering dier plannen. En de hoogste eer en het hoogste geluk bestaan juist daarin, dat ieder voor zich met nauwge zetheid de hem of haar hier op aarde aangewezen laak verricht. Drieledig beschouwen wij voor- onze plichten in de hoogere orde: het onderhouden vai Gods, het volbrengen Wil Gods, luit uitbreiden van het Rijk Gods. De Katholieke pers tracht in onze dagen ijveriger dan ooit die hooge en heilige plichten vullen, voor zoover haar deel en hare taak Ondanks alle welbewuste tekort komingen, ondanks alle maaktheden, ondanks alle zwakhe den en fouten, in éen woord, ondank- al het „menschelijke", mag de Katholieke pers van Ne derland lier zijn op haren arbeid.- Alien, die hun krachten aan de Katholieke pers wijden, strijden een waarlijk goeden strijd, zijn werklieden in den wijngaard des 1 leeren. Geen namen klinken rond, stil en verborgen werken zij voort, als gewone arbeiders, als eenvoudige soldaten, vertrouwend bdcr Voorzienigheid. Die overtuiging geeft de schrij- rs in de Katholieke pers moed kracht, al zien zij ook altijd dadelijke resultaten van hun arbeid. De overtuiging van nut te stichten spoort telken jare, als cr nveer een nieuwe jaarkring aanlicht, hoogeren moed, tot ijveriger arbeid aan. Zoo ook voor hel jaar i lat nu weer toewijding en ipanning voor den dienst der goede :aak vraagt. Waar wij. plichtgetrouw, veer aangorden "oor den nieu wen strijd, hoe klein ons deel dan ook zij in den grooten strijd r dagen, stellen wij dien tiieu- arbeid wederom onder de lei ding der Voorzienigheid, vast overtuigd, dat ons werk dan niet ijdel zal zijn. maar vruchten mede zal doen rijpen in den wijngaard, welken de Vader des huisgezin heeft geplant. Zoo hopen en vertrouwen wij op n goed en zalig jaar, een jaar van rijke zegeningen, en wenschen zulk een gelukzalig Nieuwjaar ook aan al onze lezers, onze vrienden en medestanders toe. li van (lezen Kerstavond Uit het buitenland. Duitschland. kolendislrict Saarbriickcn, waar de staatsmijnen zijn gelegen, dreigde staking, met 2 Jan. te beginnen. Ge lukkig is men er in geslaagd bet ge vaar af te wenden. Het is overal rustig, ergens hebben onlusten plaats gehad. Mgr. Korum van Trier, heeft de gees telijkheid verzocht haar invloed te doen gelden, opdat de mijnwerkers niet zou den gaan staken. De bisschop wees in "n schrijven op het treurig verloop n de staking van 1892, die vele ge inen in ellende heeft gestort. Over de rechtmatigheid van deeischen der arbeiders wenscht de bisschop zich niet uit te spreken. Uit Frankrijk- Te Parijs werd onlangs de eerste vergadering gehouden van de commissie, die het vraagstuk der dreigende ont volkingvan Frankrijk bestudeerer. moet. Er zijn in de commissie meer dan 100 leden, van wie velen oud-ministers. De minister van finantiën heeft bij de opening der eerste zitting een' rede ge houden, waarin hij wees op den ernst van den toestand en o.a. eenige cijfers noemde. Gedurende 1910 overtrof het aan'al geboorten, dat der sterfgevalier slechts met 71.418, terwijl dit cijfen voor Duitschland 879.113, voor Oos- tenrijk-Hongarije 573.520, Groot Brit- tannië 413.779 en Italië 451.771 be draagt. Was het aantal geboorten in Frankrijk in 1910 dus al bijster gering, in 1909 en in 1911 werd dat door het sterfte-cijfer overtroffen. De spreker wees erop, dat tegen een dergelijke vermindering der bevolking maatregelen genomen moeten worden, daar zij anders ongetwijfeld zou leiden tot „militaire en economische minder waardigheid en tot verslapping van de expansive kracht van Frankrijk." Ook andere, even onrustbarende cijfers werden door den spreker op gesomd. Zoo waren er bijv. in 1908 in Frankrijk 1.350.000 ongehuwde mannen hoven de 30 en grooter aantal ongetrouwde i er waren 1.804.710 kinderlooze ge zinnen, 2.966.171 gezinnen met slechts 1 kind, 2.6'^ 1.978 gezinnen met 2 kin deren, 1.64J.-.'5 met 3 kinderen ei: maar 967,392 gezinnen met 4 kin deren. Wat nu de maatregelen betreft, die genomen zullen moeten worden, de minister noemde er eenige. Zoo dient bijv. voor betere woningen ten dienste ~'"ii groote arbeidersgezinnen gezorgd worden en moeten hygiënische voor zorgen worden getroffen. Ook zal de commissie onderzoek doen naar de mogelijkheid van een verbetering der finantieele positie van hen, die groote gezinnen te verzorgen hebben. Men zal in Frankrijk zeker met be langstelling dë resultaten van haar arbeid tegemoet zien. Maar wie ver wacht ook maar iets van eventueele pogingen tot verbetering zoolang Frankrijk zich niet zedelijk hervormt? En daarop komt de commissie niet! Haar arbeid is dus vruchteloos. Parijs is een poel van zonde en el lende, naast veel uiterlijke schittering i praal. De politie heeft er nu eens weer krachtig moeten optreden tegen den verkoop van morphine en cocaïne, -hetwelk als bedwelmingsmiddel ge bruikt, vele slachtoffers maakt. Het is bekend, dat in Frankrijk veel misbruik van deze vergiften gemaakt wordt, alsook van opium. Treft men in Azië de opiumkitten aan, in Frankrijk ontbreken deze holen van verderf Alsof de alcohol er nog niet genoeg rerwoestingen aanricht! De Parijsche politie is nu druk ie weer om eenige stadsdeelen W£ de menschen van „plezier" wonen zuiveren van verkoopers van morphine en cocaïne. Men wist dat die er waren en hun verderfelijk bedrijf druk uit oefenden, maar de aandacht viel er op, doordat de laatste weken een paar verslaafden het met den dood bekoopen. De vergiften mochten slechts door apothekers op medisch voorschrift ge leverd worden, maar gewetenlooze lui weten de wel wel te ontduiken. Is het echter niet een teekenend feit, dat juist in een stad van vermaak als Parijs, dat juist zij, die het leven nieten, grijpen naai de vergiften zich te bedwelmen? s om den wanhoopskreet hun gemoed te smoren! allesbehalve een prettig verblijf. Gevolg is, dat velen deserteeren. Eenige dagen geleden zijn der tig soldaten naar de Bulgaarsche linies gevlucht en gaven zich twee officieren over. De deserteurs schilde- den toestand van het leger ii somberste kleuren af. Donderdag vergaderden de gezanten der mogendheden te Londen om over den toestand te beraadslagen. Voor deze diplomatieke vergadering bleven vele moeielijke vragen te behandelen, inzonderheid de grensbepaling van Al banië. Het moeilijkst schijnt het vraag stuk van Skutari te zijn. Oostenrijk verlangt, dat Skutari in den nieuwen staat Albanië zal worden opgenomen, terwijl Rusland wenscht, dat de Mon- tenegrijnen, die anders zonder noemens waardige overwinnaarsbuit uit den oor log komen, deze stad zullen krijgen. In Montenegro ismen ergontevreden. Leger heeft geen noemenswaardig succes behaald, in vergelijking met de bondgenooten. Er bestaat zelfs kans op revolutie. Tot aan de onderteekening van den wapenstilstand kostte het oorlogsbedrijf in den Balkan ruim 365 millioen gulden. Daarna stegen de onkosten tot 420 millioen gulden. 't KATHOLIEKE KIND NAAR DE ROOMSCHE SCHOOL. Voor don Christen slaat hel vast, dat wai opvoeding noodzakelijk godsdienstig moi „Ja," antwoordde mevrouw, „kinderen z Gods bijzondere lievelingen. Zij hebben h engelbewaarder, die zelfs onder de sneci dc vleugelen der liefderijkste zorg over I uitspreidt." Hoor daar klonk het in den Heiligen Nacht in de met gcloovigun geheel gevulde dorps kerk, onder wie ook mijnheer en mevrouw Van Merkel Herders, hebt ge niet Dat in Bethlem's arme Uw Verlosser is gekomen .- 't Is de Schepper van 't Hei Gaal nu heden Hem bezoe n Kindje, teer en scl Stal In een Krib ir Ligl uw Heer, Gods een'ge Zoon. Ziet de herdc-s zich verblijden Op der englen zoete stem; Zij verlaten vee en weiden. Trekken heen naar Beth'chem. Daar zien zij een schaamtewoning. En een Moeder met een Wicht: 't Is de jonggeboren Koning, Die daar in een kribje ligtl Kerstnacht! „Wees gegroet, Heiige Nacht!" bad jube lend de schare. „De hemelen verheugen zich en de aarde jubelt, wijl Hij, de Verlosser gekomen is. Wees gegroet, Heilige Stalt waarin het eeuwig Woord werd geboren' irtreft in rijkdom den tempel van Sa- Wees gegroet, Heilige Kribbe, waarir kindje werd neergelegd! Gij waar Jesus' eerste liefdetroon. Wees gcgrocl, zoe Kindcko. iiooge Koningszoon, groote Vorst, sterke God, Heil der wereld! En nadat dc drie H.K. Missen door d ricster gelezen waren, zongen de vroi gcloovigen met het zangkoor mee: De herderkens lagen bij nachte, Zij lagen hij nacht in liet veld: Zij hielden vol trouwe de wachtc, Zij hadden hun schaapjes geteld: Daar schittert een licht in het duister Een licht als het zonlicht zoo klaar; Een Engel verschijnt hun vol luister, Verkondend een. vrcugdige maar „Vreest niet," laat hij vricndlijk zich hooreu, „Ik breng u het blijde berieht, Dat heden uw Red-lcr geboren Te Belhlem, in 'tkribbeke ligt." En scharen van Ei den loven En zingen bij Bethicnems steil: „Aan God zij dc gl.'rie hierboven, Den menschen op aarde zij vrcél" De herderkens zijn toen getogen, Vol ijver en heiligen spoed: Ze aanbaden eerbiedig gebogen, En vielen liet Kindje te voet. Maria, zij bloosde van weelde, En straalde van moedergeneugt, Sint Jozeph, die 't Klndcke streelde, Hij schreide van hemelschc vreugd. De Oorlog- De in Adrianopel opgesloten Turken inden het in de benarde veste blijk- Binnenlandsche Berichten. opvoeding niet godsdienstig dan is niet voltooid, al heeft de jongeling of het uisje ook nog zooveel wijsheid opgenomen i de -zak vol diploma's, getuigschriften of De studie van wat het hiernamaals bi en de belangen der ziel mogen nooit w< rerwaatloosd en zeer zeker niet bij di voeding. De godsdienst inoet dc geheele opvoeding doordringen, daar hij alles is in althans alles moet zijn. ii volgt, dat alleen in een bijzondere, Roomschc school, 't Roomschc l de opvoeding en het onderwijs ontvangt wi et als zoodanig behoeft. Gelukkig daarom de stad, het dorp, de uurl, waar door de goede zorgen dergees- ilijke overheid en de offervaardige liefde van de geloovigen cene bijzondere Roomsch- Katholieke school gevestigd is, waar dc kin- ouderwijs ontvangen in den geest der Kerk. Zeker, het openbaar onderwijs mag wijzen op degelijke opvoeders, op kundige onder wijzers, op brave, godsdienstige mannen, die naar best vermogen trachten de jeugd chris telijke efl maatschappelijke deugden in te prenten. Maar zij kunnen nooit beantwoor de eischen welke het bijzonder con fessioneel onderwijs stelt. De openbare school is neutraal en er wordt slechts ucutiaal ouderwijs geduld en gegevi Zelfs de meest goed-willende onder de' leerkrachten der openbare school nioel daar- sloten, zijn aan de Kerk verschuldigd, aan mede te deelcn, wat de Kerk waarheid voorstelt. Muur in den tegenwoordigen tijd zijn verreweg de sle ouders niet In slaat, om persoonlijk hunne kinderen te geven, hetgeen ze aan vorming, opvoeding en leering noodig heb- i. Daarom vertrouwen zij hunne kinderen ir een geruimen tijd toe aan dc school en de kerk keurt deze wijze van doen goed, op Jat aan al dc eischen, die aan goede godsdienstige opvoeding gesteld mogen worden, voldaan wordt. De kerk komt daarin de ouders tegemoet, door zelf in ovcr- de ouders scholen te stichten en te onderhouden. „De katholieke school is derhalve volstrekt el een louter burgerlijke instelling. Zij gl evenzeer ais het .gezag, de verbinding tusschen de kerk en het kind. Zooals de ouders de vertegenwoordigers zijn van de kerk bij de opvoeding hunner kinderen, zoo zijn de onderwijzers de zaakgelastigden van dc ouders, die op verantwoordelijkheid van dc ouders, aan de kinderen medcdcclcn, wat de kerk als te gelooven waarheid en te volgen wet voorstelt. „Een visch zoekt het water en een vogel de cht: zoo is een katholiek kind alleen in een katholieke school „in zijn element." T. G. Voor de gelijkstelling Bijzonder en hel Openbaar onder- rdt druk geijverd. Er verscheen nu lersnummcr, waarin verschillende ten het goed recht op gelijkstelling i. Zoo o.a. in de volgende bijdrage getiteld'n Prachtstuk van een Automaat". kunnen niet nalaten daaruit het volgende te lichten. .Bij den tegenwoordigen vooruitgang der techniek staan wij dagelijks voor nieuwe uit vindingen. de eenc at kunstiger dan de andere. „Maar een zeldzaam prachtige uitvinding de volgende: „Op een neutraal gebied, d.w.z. kleurloos ituk, r automaat. Wie n gierig is. hoe die kleurlooze kleur er eigen lijk wel uit zal zien, en wat scherper toeziet, komt tot het besluit, dat het toch het meest op rood gelijkt. Op dat k voetstuk dan, slaat e voorzien van twee gleuven, aan iedere zijkant één, dus één rechts en één links; hierin tieeti men zijn geld te werpen. Onder elke gleuf is een bakje om op te vangen, wat uit de ingewanden va schijn komen. tl zal ti „Dc ouders zoo se zake kundige Rector W. v die onder den zegen der k het li „Maar nn komt liet mooie pas. „Er staat iemand voor het toestel, links, :n werpt 2 guldens in de gleuf: ït duur ding! Op zijn voorbeeld doet gij hetzelfde, rechts. Voor beiden moet deze zelfde manipulatie eenzelfde uitwerking hebben, zoo zou men verwachten. „Maar neen. Er komt een verwarring. „Duidelijk hoort ge in de geheimzinnige een uwer guldens naar links rollen.... eel simpel komt er vóór u itt hel bakje gulden te liggen, dien ge weg inoogt en, en in het bakje voor uw buurman ziet ge 3 guldens, waar ge af moogt blijven en die hij bedaard in zijn portcmon- lie opbergt, alvorens verder te gaan. „Zulke automaten bestaan; ja. werkelijk. „Maar wie zal nu zoo mal zijn om zijn eld weg te gooien door het reclttcrgleufje?? „Dat doet gij: geregeld maakt gij er ge melijk bruik v Zoet Kindekc, laat ons ook kornet En knielen bij 't Kribbeke neer; Wij zullen, wij kunnen niet seltro Gij zijt ons te lief, lieve Heer. Te ontsteken in heiligen gloed; Wij Jesus, wij willen U minnen, Ontvlam ons, o Kindekc zoet! Schrille tegenstelling! Nauwelijks was de trage en vale dagtoorts jn Kerstmis boven den grauwen horizon gracht bevroren gevonden man doorliep het dorp. ae papieren die op hel lijk van den ongelukkige gevonden werden, zag Van el, die ook was gekomen bij het treurig tooneel, terstond, dal de bevrorene nie nders dan Leni's vader was. Met siddering en afkeer blikte de tan op den ongelukkige, die zijn 'aatste penning in de herberg had zoek gemn; zijn kind hai! vergeten, en dan waarschijn- 'k zijn zinnen ca ledematen niet tl r, op de bevroren gracht indest terechtgekomen en blijven liggen! Gods liefderijke Vaderhand had Uni te ichtertijd van de zijde des vaders weggc- Van Merkel gevoelde zich, i de nabijheid des tragischen doods, blijmoedig gestemd bij de gedachte, dat de vader, loeit geen lielde voor zijn kind gekoesti had, er nu ook geen aanspraak meer op z maken. En toen spoedig bleek, dat Leni's verdere familie de opname gerden, kwam een „God willekeurig over de lippen dezer schatrijke echtelieden, die het gevonden kind nu i mededeelden, dal haar vader dood was. Leni scheen onder die tijding niet ..curig tc worden. Zij had al telkens angstig gevraagd, of men haar vader ook zag komcr :tt of zij dan weer met Item verder moes Nu (luisterde het onnoozele schaapje in zie zeil; „Als hij dood is. kan hij mij ook meer slaan; maar, voegde zij er bij, „ik wou, dat mijn lieve mot in de wees wei- Braaf kind," sprak mev: bij het Kerstkindje en heeft het veel oe dan wijvoor je armen vader zullen we v bidden Maar zeg eens, zou je wel tijd bij ons willen blijven? Zie. de go Godliccft je op Kerstavond in ons huis ge voerd; het Kerstkindje heeft je hier den di je moei r be.oofden Kerstboom ontstoken Wij hebben geen kinderen kinderen zoo lief. Wil je Leni?" n hebben toch verbazing de li „Hier blijven!" Leni sloeg in b: ottwend samen. „Behoef ik dan hcclcmnnl geen honger teer te lijden, niet meer om te dwalen en an koude te verkleumen, en krijg ik dan ok weer een Kerstboom?" „Ja, mijn kind, zoo vaak het blijde Kerst feest terugkeert, zat je een schoone Kerstboom worden geplant en ontstoken „O ja, ik wil graag hier blijven; ik ben toch zoo moe geweest op den weg en in de sneeuw!" heeft der barmhartigheid nimmer be rouwd, dal zij zich ontfermd had over liet kindekc der armen. Leni groeide voorspoedig op, was dc zoelstc levensvreugde barer pleegouders, was „.atis van hun huis en de kroon van hun ouderdom, want zij vergat het nimmer liefde met wederliefde te vergelden, goedheid iet dankbaarheid tc beantwoorden. Het schoonste feest in deze woning was altijd het kinderfeest op Kerstavond, - het feest bij den Kerstboom.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1913 | | pagina 1