Nieuws» en Advertentieblad
voor Amersfoort en Omstreken.
Zes en twintigste Jaargang, No. 63.
Vrijdag 7 Februari 1913.
DE EEMBODE
Verschijnt Dinsdag en Vrijdag.
Bureau: LANGEGRACHT No. 13 - AMERSFOORT.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden50 Cent.
Afzonderlijke nummers3
ADVERTENTIEPRIJS van 1 tot 5 regels30
Elke regel meer
Bij abonnement minder.
MOBILISATIE.
Xooit nog hadden de verkiezingen
zulk een overheerschend politiek
jrakier als dit jaar.
Nooit zoo echt militant!
T W'onlt ecne worsteling aan de
embus, als de worsteling op 't oor-
gsvcld tusschcn Bulgaren en Turken,
tëeiic worsteling lusschen de Chris-
telijken en anti-Christelijken 0111 de
inidige macht.
gen onze tegenstanders hun zin.
m! de partij-politiek met vlag en
:i binnenzeilen.
1 geen doorwerken van de Chris-
teiiike beginselen in het openbare le
er dus veel oji het spel staat I
anti-Christelijken van alle gading
ui de groote beteckenis van den
mden strijd te begrijpen.
Is oene algemccnc samenspanning
ile Christelijke Kegeering.
d-Liberalen, geavanceerd-Libera-
L'rijziniiig-Demucraten en Sociaiis-
eigelen hun geschillen, hun veeten.
principes.
e Kegeering moet weg!" is aller
ant regeeren kunnen ze immers
ieiimaar daar breken ze
hool'.l niet mee. „Weg met
iedomineert alles.
Wie onzer zou zich daarover
irheugen.
I e lang, veel te lang zijn de Katho
lieken in ons land stelselmatig onder
drukt en klein gehouden, vervolgd
■•ordrukt in alle opzichten.
Jaren lang werden de Katholieken
ier te lande als Nederlanders van
deren rang beschouwd.
Echter is er een groote verandering
de laatste jaren gekomen.
Mannen zijn er onder ons opgestaan,
die het goed recht der Katholieken
hebben verdedigd en als een heilig recht
opgefischt. Door hun bekwaamheid,
hun werkzaamheid en hun vaderlands
liefde hebben die vele. zeer vele man-
van echten Roomschen stempel
zich ook bij andersdenkenden doen
achten, waardeeren en eerbiedigen.
door ongezonde
')c anti-Christelijke hartstocht giert
r het land. van dag tul dag erger,
immer, dat aldus liet peil der ver-
aeziugen verlaagd wordt.
He Katholieken zullen kaim en ern-
I staan, '/.ij zullen de Christelijke
Kegeering niet in den steek laten. Zij
uilen overal het oog houden op het
éne. het Christelijk belang. Zij zullen
iet groote offervaardigheid strijden voor
c groote Christelijke beginselen.
IK- Katholieken beseffen ten volle.'
ernstig
nual zijn zal. De strijd zal een ge
inige episode in ons nationale leven
en dat leven op een ernstigen
('sprong brengen. De aanstaande
■Ac sirijd zal voor verscheiden jaren
r het v
uselijk
.rdedigen
gevend aan hel 1'
traden in de laatste j:
Katholieke mannen samen, om hun
en stoffelijke belangen te
at te behartigen,
velerlei Vercoiligingen en
ouden werden dientengevolge
opgericht. Moedig en onvervaard treden
V- Katholieken iu het openbare leven
p. en de tijd is gelukkig voorbij, dat
icn zich tevreden stelde met Katholiek
zijn in de stille huiskamer.
I'.ai heuglijk verschijnsel, dat krach-
g en met zelfbewustzijn optreden
iict openbare leven, dat zich meer
ivikkelcn der Katholieke acl
FEUILLETON.
UIT VERRE TIJDEN.
Graaf Dido van Bern. stamde uit 't
machtig geslacht der graven van
I eisterbimd, dat door zijn rijkdom,
zijne vermaagschapping met de aan
zienlijkste geslachten overal een wel
verdiende achting genoot, en een aan
zienlijken invloed op de zaken van zijn
tijd uitoefende.
Die invloed echter wekte de afgunst
van vele edelen op. die zich daarop
verbonden, steeds tegen dat machtige
stamhuis op liimitc hoede te zijn, e"
"P alle mogelijke wijze, zijnen ovoi
wegenden invloed te fnuiken. Daarna
moeten dan ook gedeeltelijk de beh
«cringeii toegeschreven worden, waai
aan zijn kasteel zoo dlkwerl had bloot
gestaan, en die het steeds moedig het
hoofd geboden had. Graal Dido was
zo» niiu als zijne voor vaderen er de
'mm na, zich wetten te laten voorschrij
ven. die legen hel goed recht aan-
drniselitenhij was een moedig en ge
ducht krijgsman, die zelfs den Hertog
v'«t Brabant en den Graal' van Hollaiv'
die het gewaagd hadden hem roekeloi
a.m te vallen en in zijne sterkte te be-
I legeren, duur dicil aanslag bad doen
boeten, en steeds door vermeerdering
van grondgebied den zegepraal zijm
wapenen zag bekroOllCll. Reeds was hij
Wal
ïzc taak.'
Wij moeten voortwerken, krachtig
'oortwerken aan de bevestiging en uit
breiding van onze positie, onzen invloed
'11 den lande.
Alle vier jaren komt er een dag.
vaarop wij ons vooral bewust moeten
:ijn van onze roeping, waarop wij onzen
dicht moeten kennen en met groote
geestdrift vervullen de gewichtige dag
der nlgemeene verkiezingen.
Maar wil ons Hoomsche volk met
zijn geestverwanten samen optrekkend
dien dag zegevieren, dan moet er vooraf
gezorgd worden voor de organisatie
an het kiezerscorps.
Dan moet ieder die er voor in nail-
terking komt ook zorgen, dat hij op
de kiezerslijst staat.
I laarom doen wij voor 't laatst nog
tens een beroep op allen, die met ons
ivertuigd zijn van het belang eener
rhristelijke regeering, toch te zorgen
lal op de kiezerslijst voorkomen de
lameti van allen, die op eenigerlei wijze
:i' aanspraak op kunnen maken.
Dat werk is veilig in handen onzer
kicsvcreenigingen en propagandaclubs.
ZekerZij moeten de leiding hebben,
ar medewerken, steunen, voorlichten
helpen kunnen en moeten allen die
van goeden wille zijn.
Want alle krachtsinspanning, alle
geestdrilt zal ijdcl en nutteloos blijken
dezen zomer, wanneer nu niet gezorgd
wordt voor de kiezerslijsten.
OPENBARE LEESZALEN.
Drie hoofdgroepen van werkzaam
heid voor de gemeente zijn te onder
scheiden
Do eerste is de vermeerdering van
het kennen en kunnen, de veredeling
.■an het willen en begeeren der bevol-
dng.
I >e tweedeverhooging der stoffelijke
welvaart der gemeentenaren en de or
dening dor maatschappelijke verhoudin-
m voor zoover die op haar gebied ligt.
De derde omvat de verdeeling der
'l Opschrift'van dit stukje wijst aan
...it we t ditmaal over de eerste groep
zullen hebben.
:riucerdoring van het kennen en
den maniielijken leeftijd genaderd, toen
hij. daar zijn hart voor godsdienst en
deugd Idopte, het zwaard aangordde
0111 gelijk zoo veie edelen de plaatsen
1 loor de omwandeling van den Zalig
maker geheiligd, aan de macht der
Saraceneil te ontweldigen.
Groot waren de daden door hein ii
II. Land verricht, uitstekend waren d<
diensten, die hij aan hel kruisleger be
wezen had. Hij mocht dan ook th
vreugde smaken, Jerusalem zegevie
rend binnen te trekken, en niet een
vroom hart. die plaatsen te betreden,
waaraan voor den Christen zulke groot-
selic herinneringen verbonden zijn. Ze-
t zou hij er langer verwijld hebben.
dien hij niet cene treurende gade had
achtergelaten, die vurig de wederkom»
van den geliefden echtgenoot verbeidde
loen dan ook Jerusalem in de hamlet
tier Christenen gevallen was. hij aai
het huoltl des legers een held zag, du
met wijsheid en zachtmoedigheid de
«„kon liaimfc. ,11 «k»
heitl zich verzette om een
dragen op de p a
,«u» mot doornen gekroond
dacht hij, dat hij zich gerust kon ver
wijderen, en de leiding der zaken nan
een man als Godfried van Bouillon,
goed was toevertrouwd. Hij vertrok
dus, ofschoon vele edelen zwarigheden
tegen zijne afreis opwierpen, maar de
redenen, die hij hiervoor opgaf, werden
kunnen, de veredeling van het willen
I begeeren der bevolking.
Het onderwijs als middel ter
meerdering van het kennen en kunnen
moet door de gemeentebestuurders met
kracht worden bevorderd en met alle
practische middelen worden gesteund.
De praktijk heeft echteruitgewezen
it voor velen de schoolschc kennis
et voldoende is yoor de behoeften,
welke zich in onze zeer samengestelde
maatschappelijke verkondingen openba
ren. Er wordt tegenwoordig in alle
kringen en voor de incest verscheiden
bedieningen en functies cene mate van
ontwikkeling en kennis gevorderd, welke
'et allen voldoende is toegemeten.
Gevolg daarvan is in alle rangen en
standen een drang, naar ontwikkeling,
ten deele uit weetgierigheid voortsprui
tende, tnaar in hoofdzaak een gevolg
in de erkende noodzakelijkheid zich
eer kennis eigen te maken, dan men
111 school uit medekreeg.
Zijn laak wat breeder opvattende dan
liet administreeren en gaande houden
der gemeentelijke zaken, kwam vanzelf
een actief gemeentebestuur er toe steun
tc verleenen aan het instituut openbare
leeszaal.
Immerseen der drie erkende hoofd
groepen van de gemccntetaak is te
formuleeren alsvermeerderen van ken-
II en kunnen, veredelen van het wil-
1 en begeeren der gemcentenaren.
Maar nu rees een bezwaar, een groot
Niet alle gemcentenaren kunnen of
mogen gebruik maken van de algemeene.
de neutrale openbare leeszaal.
Zij is dus niet voor dc geheele be-
Die meening wordt door sommigen,
geheel ten onrechte, weersproken, doch
liet getal van dezulken slinkt voor de
nacht der feiten.
De gemeente nu, bewust van haar
ilicht en 't belang, tc bevorderen de
algemeene ontwikkeling, handelt dus
zeer rechtvaardig door óók te steunen,
onder zekere voorwaarden, cene ver
eeniging welke zicll als ernstig doei
stelt: de algemeene ontwikkeling te
bevorderen van hen. die uit hoofde
gemoedsbezwaren niet deelachtig
kunnen worden aan de voorrechten
iclke de neutrale leeszaal metgeineen-
ilijlcen bijstand burgers van andere
richting biedt.
Dal dc Amcrsfoortsche gemeenteraad
11e dergelijke breede opvatting van
zijn taak huldigt, strekt hem tot eer
een voorbeeld ter navolging elders.
Uit het Buitenland.
Een Keizersretle-
Te Koningsberg werd een grootsch
euwfeest gevierd ter herdenking der
inafhandelijkhcid en Keizer Wilhelm
:n de Kroonprins waren er bij tegen-
vuordig. In den voormiddag had een
godsdieitstoetening plaats. Des namid
dags opende de keizer een feestelijke
zitting van den provincialen landdag
een toespraak waarin hij een terug
10 billijk bevonden, dat men zich
ngcr tegen zijn besluit durfde
■ttcn. Hij voerde de zoete herinnering
et zich, slechts vrienden te hebben
achter gelaten, en veel tot het wel ge
lukken van deze heilige tocht te heb
ben bijgedragen. Zijn overtocht was
zeer voorspoedig gewcesl, in betrekke
lijk korten tijd had hij den vaderland-
schcn bodem bereikt, en bij zijne ge
liefde gade vergat hij de doorgestane
hij had blootgc
Meer dan o.
ang zijner oud
hij volget..
•Ie anderen, aan vreemde handen
■it, nam hij nu het be-
irhoorigon ter harte, dat
zijne meening. niet gelijk
uchl I
k-greep
/oed dat dit dc
het geluk zijner
erdanen te verzekeren, en hij werd
in trouw ter zijde gestaan door zijne
liilin. die zooivel door beschaving
verheven deugd, volkomen in staa
Item ile behulpzame hand te bieden.
..ccds waren zij verscheidene jaren
gehuwd, en nog hadden gcene geliefdt
panden den huwelijksband nauwer toe
gehaald, toen God eindelijk de vronu
gebeden der echtelingen verhoorde, ei
hun huwelijk met oen zoon en een<
dochter gezegend werd, die den liaan
van Eulco en Maria ontvingen.
De naburige edellieden waarmede dc
Graaf in vriendschappelijke betrekking
blik wierp op de gebeurtenissen
voor honderd jaar en er op wees. hoe
heerlijk het beeld verrijst van den op
bouw van het Duitsche rijk, dat thans
geacht is onder de volken en tegen
eiken aanval is voorbereid. De gebeur
tenissen van vóór honderd jaar toonen
evenwel aan, dat niet krijgsroem of
welvaart het lot bepaalt van een volle,
doch slechts diens innerlijke zedelijke
kracht. Deze kracht bestaat in gods
vrucht en in liefde voor vaderland en
Wij kunnen, zoo eindigde de
keizer, dezen gedenkdag niet schooner
vieren dan door een hernieuwing der
belofte om ons steeds waardig te be-
oonen aan liet verleden en aan de
■oorvaderen en deze ideële goederen
als een kostbaar erfstuk te verzorgen
en te vermeerderen tot opofferings
gezindheid voor het dierbare vaderland.
DMi zal, zooals vooi honderd jaar Oost-
Pruisen ook voor de toekomst een
•oorbeeld voor andere provincies zijn
en zal bet mannen van de daad geven
wanneer, wat God verhoede, de koning
nogmaals gedwongen zou zijn hen voor
er en de vrijheid van het vaderland
op te roepen.
Loos alarm.
Straatsburg werd dezer dagen in rep
1 roer gebracht door een valsch tele
gram. Des voormiddags ontving de
gouverneur een telegram uit Weissen-
burg, waarin gemeld werd, dat de keizer
1 11' uur te Straatsburg zou konten.
Aanstonds werd er in het garnizoen
alarm geblazen en 's middags rukten
troepen van alle wapens in velduniform
naar het groote exercitieplein, waar zich
reeds prills' Joachim van Pruisen en de
generaal-stadscoinmandant, graaf Wedel
bevonden. Nadat de troepen reeds waren
uitgerukt, kreeg men op telegrafische
navraag te Berlijn tot antwoord, dat de
keizer te Künigsberg zat. De opsteller
van het valsche telegram bleek de
vroegere aspirant-betaalmeester, Keiler,
die voor cenigcn tijd wegens onregel
matigheden werd ontslagen en door het
militair gerechtshof ontoerekenbaar werd
verklaard. Om aan te toonen, dat hij
wel degelijk toerekenbaar was, gaf Keiler
in het uniform van postbeambte, de
volkomen gelijkende telegramformulier
aan den gouverneur at". Met een al-
schrift van liet valsche telegram begaf
hij ziclt naar de redactie van een courant
zijn toerekenbaarheid te laten con-
stateeren.
De Oorlog
au weer begonnen en Adrianopel.
de ingesloten Turksche veste, moet het
reeds geducht ontgelden.
Volgens olTiciëele opgave zijn tijdens
eerste uren van het hervatte bom
bardement niet minder dan 138 schoten
getost en 12 shrapnels in Adrianopel
gevallen. Door deze helsche projectielen
zijn 53 huizen in vlammen opgegaan
en 8 bewoners gedood. Dit officiüele,
let wel Turksche bericht, hetwelk eindigt
de mcdcdeeling, dat het bombar
dement nog steeds wordt voortgezet,
heeft te Sofia natuurlijk niet weinig
rcugde gebracht. Daar rekent nif"
itond. verheugden zich in zijn geluk,
:ii gaven hem hiervan dc ondubbel-
zinnigste bewijzen.
De geboorte van zijn erfgenaam
werd door schitterende feesten gevierd,
■n daarenboven werden de geestelijke in
richtingen en gestichten, door graaf
Dido, die steeds bij al zijne handelingen
God cil den H. Godsdienst op den
voorgrond stelde, rijkelijk begiftigd.
Ook zijne onderhoorigen werden niet
vergeten, hetzij door ecnigen het ach
terstallige hunner huur kwijt te schel
den, hetzij door anderen met nieuwe
weldaden te overladen: het was vocir
hem eenc behoefte, de vreugde, die
zijn hurt vervulde met anderen te deelen.
Toen zijn zoon de jongelingsjaren
was ingetreden, liet hij hem volgens
het gebruik dier lijden, in alle lichaams
oefeningen en ridderlijke spelen onder
wijzen, waarin hij door zijn schildknaap
Walter trouw tor zijde werd gestaan.
Deze Walter was op aanraden van
den slotkapelaan, vader Ambrosias go-
hecten, een man wegens zijn kunde en
uitstekende deugden geroemd, door den
Graaf in het kasteel opgenomen, en
werd door dezen liefderijk verpleegd.
Hij was de zoon van een edelman,
die door een samenloop van omstan
digheden ongelukkig was geworden,
reeds vroegtijdig door een onvoovz
toeval den dood gevonden had. 11
ook zijne moeder gestorven was, sti;
dan ook op, dat dc Bulgaren, geholpen
door de Serviërs, binnen enkele dagen
in Adrianopel zullen zijn, zoodat dc
„nieuwe oorlog" binnen hoogstens 10
dagen zal geëindigd zijn. Dit optimisme
wordt nog versterkt door het feit, dnt
de toestand in de belegerde en thans
gebombardeerde stad hachelijk moet
zijn. Vluchtelingen uit Adrianopel, in
het hoofdkwartier van het Bulgaarsche
leger vertellen althans dat weliswaar
nog tamelijk veel voedingsmiddelen in
de stad voorradig zijn, maar dat allerlei
Uit Bclgrako wordt gemeld, dat onder
de Turksche gevangenen te Negotin
een gevaarlijke typhus-epidemic is uit
gebroken. Van de 1410 gevangenen
werden er 342 ziekbinnen tien dagen
stierven er 140. De geneesheer, die de
zieken behandelde, is zelf aan typhus
overleden, evenals verschillende zickcn-
rcrplegers.
De autobandieten voor de vierschaar.
Maandag is voor het Parijsche Ge
rechtshof de behandeling van hel straf
proces tegen de Fransche auto-bandieten
begonnen.
De herinnering aan de wandaden
van de bende van Bonnot, Gamier en
orteu kan kort zijn, ze ligt zeker
velen nog levendig in het geheugen.
Bonnot, Dubois, Gamier en Valet, dc
ergste schurken, hebben hun loon reeds
ontvangen, maar er blijven nog twintig
beklaagden over, onder wie drie vrou-
ïn. Deze staan terecht wegens een
I dertig strafbare feiten.
De reeks misdaden begon op 21
December 1911, toen een bankloopcr
te Parijs, Gaby in een drukke straat
werd neergeschoten, hem zijn porte
feuille werd ontrukt en de daders in
een auto ontsnapten, links en rechts
op de omstnndci's schietend, De auto,
die ze gebruikten was gestolen, en ze
stalen later nog meerdere auto's, deden
inbraken in wapenwinkels om hun wa-
penvoorraad aan te vullen, plunderden
oji klaarlichten dag een bankierskantoor,
wat twee beambten het leven kostte,
schoten een agent dood, die hen aan
hield wegens te snel rijden, enz, enz.
Bonnot schoot, toen hij gearresteerd
II worden, den onderchef van den
veiligheidsdienst Juoin neer en wondde
oen ander politieman zwaar. Vijl' da
gen later werd hij zelf in een auto-
garage belegerd en viel met Dubois
onder de kogels der belegeraars.
Veertien dagen later werden Gamier
1 Valet in hun villa tc Choisv be
legerd en doodgeschoten.
iiijna vijf maanden heeft de bende
Parijs en Frankrijk in angst en vreeze
doen leven, velen vermoord en gewond,
geroofd en geplunderd.
Nu komen dc schurken, die nog
leven, voor het gerecht en zij zullen
■oor 't meerendeel vast en zeker ver-
lordccld worden, enkelen wacltt de
doodstraf.
et is met elkaar een leelijk ge
boefte. De meesten waren anarchist,
de oudste is 38 jaar, het meerendeel
is nog maar in de twintig. En er zijn
»rme wees hulpeloos en verlaten
daar, en werd door vader Ambrosius
den Graaf aanbevolen en daardoor aan
de ellende, die hem bedreigde ontrukt.
Dido had slechts reden zich over zijne
goede daad te verblijden, daar de jon
geling voor al hetgeen hem onderwe
zen werd een bijzondere aanleg verried,
en daarbij voor de weldaden, die hij
ontving zoo dankbaar was, dat de Graal
hem als zijn eigen zoon beminde.
Walter die slechts eenige jaren ouder
was dan Fulco, was daarom een uit
muntende leermeester voor den jonge
ling, en hij kweet zich dan ook zoo
uitmuntend van zijne taak dat zijn wel-
doener hem den grootsten lot over zijn
gedrag toezwaaide, en hem dagelijks
nieuwe bewijzen zijner genegenheid gal'.
Het zal wel geen verwondering ba
ren, dat in Fulco reeds vroegtijdig ecu
ridderlijken geest cn een trek naar het
avontuurlijke ontwaakte, waartoe de ge
sprekken zijns vaders zoo veel bijdroe
gen, Hij sprak zijn zoon onophoudelijk
van zijne veldtochten in het H. land,
van dc roemrijke wapenfeiten, waarvan
hij ooggetuige was geweest, en van
de groote daden van zijn voorge
slacht.
Wordt voortgezet.
