Nieuws- en Advertentieblad
voor Amersfoort en Omstreken.
Vrijdag 15 Maart 1913.
DE EEMBODE
Verschijnt Dinsdag en Vrijdag,
lureauLANGEGRACHT No. 13 - AMERSFOORT.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden50 Cent.
Afzonderlijke nummers 3
ADVERTENTIEPRIJS van 1 tot 5 regels30
Elke regel meer6
Bij abonnement minder.
TWEEDE BLAD.
VOLKSWELVAART.
zich verschillende vragen
ile eerste plaats hoe moet
aag «Ier volkswelvaart be-
Miieelen
Er zijn i" den lande twee partijen,
op die vraag een geheel ver
end antwoord geven. Dat is de
van den vrijhandel en die van
ctie oi' bescherming.
zult niet verwachten, dit
;,Uili hier in al zijn diepte, breedte
ui hóogtc ontwikkeld te zien.
den eigenlijken zin heeft dit eco-
M-lie vraagstuk niets te maken met
lelijkheid; beide richtingen kunnen
goed christelijk zijn. De vraag is,
cn oij den strijd het groote beginsel
fc rechtvaardigheid in het oog houdt.
Simiijds begint wel eens een twijfel op
tkomen, ook bij de meest overtuigden
aakt men nu van de zaak niet wat
lie veel een absolute theorie? Aan
dere zaak van practijk liggen theorieën
m ^oiidslag en het behoeft dus -:—
I verwonderen dat men heeft
curie van den vrijhandel en cene theorie
ui iie bescherming.
[)r. Schncpman verklaarde
1 I mg-. den historische» weg nog niet
overtuiging te hebben gekregen, dat
schcrming liet middel is tot verlioo-
:i- der volkswelvaart.
En nir, Aalberse was dat in 1901
den grooten Doctor eens.
De vraag is
it de e*
icstanden zich zoodanig
zin hebben gewijzigd, dat alleen
redding kan brengen.
cite voor dc studenten de beteekenis
er nieuwe vereeniging uiteen. Verder
•erd liet reglement, reeds door Mgr.
den Aartsbisschop goedgekeurd in be
handeling genomen.
De bijeenkomsten zullen om de veer
tien dagen worden gehouden in de
kapel van St. Joannes de Deo.
Reeds traden 32 studenten als lid
e.
De Eerste Kamer
bezig met de behandeling der Sl
begrooting voor 1913.
De lieer Van den Biezen besprak
bij die gelegenheid de toepassing der
Woningwet. Periodiek keert hij daar
mede terug, iedere bcgrooting doch bij
gewerkt tot op den dag, met nieuw
materiaal.
liet requisitoir tegen de practijk der
Woningwet was ditmaal een geducht,
geharnast stuk. Ongetwijfeld is er ad
ministratieve willekeur. Indien het pla
gen, dat ile heer Van den Biezen
schilderde, slechts voor één vijfde deel
bestond, dan was het schrikkelijk ge
noeg. Ter wegneming van dc geldelijke
gevolgen, verbonden aan de onbewi
baarverklaring, wcnscht men onteigening
met schadeloosstelling. Day is dan vol
komen in overeenstemming met liet be-
ginsel der Woningwet, daar deze de
•crbctering der woningtoestanden be
oogt in het algemeen belang.
Wetten als de woningwet moeten
mild worden toegepast en niet bedor
ven worden door ambtelijke ty:
De veel-gcsmade Woningwet heeft veel
goeds uitgewerkt en ze had nog n
kunnen uitwerken, als men haar ov
verstandig uitvoerde en toep:
worden voorbeelden aangehaald van dc gun
stige werking der veilingen in andere streken.
m:-'-—dat er betere prijzen gemaakt
hetgeen verbouwd wordt, maar
de tcclers leggen zich
teelt b.v.^jgtt
Plaatselijk Nieuws.
tariefwet van Minister Kolkman
vnorloopig van de baan.
ziekteverzekering gaat vi
Wiv-eldc men in de Tweede Kamer
a cn -1 na de verkiezingen zal dur
ra bescheriningof vrijhandel in 's landt
ad-zaal beslist worden.
't Christelijk Historisch hoofdorgaan
it Nederlander zegt met verschillende
fallen dit uitstel te betreuren.
AVcl is liet zeker, dat, ten gevolge
no tie obstructionistische handelwijze
na links, de afdoening der Tariefwet
uit» niet de grootste inspanning onnio-
plijk is gewordem Maar ooi: wij zouden
iel hoogst wcnschclijk hebben geacht,
tal van regceringszijde nog eens dui
delijk rn beknopt in het licht ware ge-
üclil, waarom cene mriefverhooging
nu is voorgesteld, behalve aan
'ilands financiën, ook aan onze arbei
dende bevolking ten goede zou zijn gc-
L)mcn, zonder onzen handel te bcna-
teltn, Voor onze kiezers ware dat een
ehlaai! geweest."
In l 'ji! schreef dezer dagen „een
kath.iln.-li anti-tariefman". dat duizenden
fatliulickcn cn anti-revolutionairen óf
faeli vau stemming zullen onthouden,
«vlakweg op den anti-tariefman zullen
Hemmen, cn hij verzoekt de R.-K. bla
den. eens duidelijk te verklaren, dat
dun lezers gerust tegen dc Tariefwet
Mogen zijn, zelfs tegen die voorgestelde
*M mogen ageeren, cn daardoor toch
net minder goed katholiek blijven,
lie „Tijd" antwoordde daarop, dat
een heel goed katholiek kan zijn,
toch tegen dc Tariefwet.
Een andere vraag ishoe belli
katholieke anti-larief-man tc handelen
aanstaande verkiezingen:
dan heelt het blad bedenkingen
kgen het standpunt van den inzender.
„Een waar katholiek, vrijhandel!
protectionist, kan cn mag zich dood
eenvoudig in onze dagen niet na'
'taalkundige liberale partij hand-
*j>uudicnstcn bewijzen bij de vcrklc-
'iiigen, door op haar candidaten tc
'temmen of door van de stembus weg
ie blijven. Geheet onze politieke ge
schiedenis der laatste jaren, geheel het
karakter van den tegenwoordige» strijd
geesten maken hem dit onmogelijk,
aiis behooren dit voor hem onmo-
KL'lijk te maken."
Dl' velen dit zullen inzien
Amersfoort. Op uitnoodigiiig van het be
stuur der Tuinbouwvereeniging „Amersfoort"
had op Dinsdag 11 Maart ten Gemeente-
huize te Amersfoort eene bijeenkomst plaats
waaraan deelnamen de Marktcojiiitiissie te
Amersfoort en de besturen der tuinbouw-
vereenigingen te Amersfoort, Nijkerk en
Scherpenzeel, terwijl dc fuinbouwlceraar r"
Utrecht en een ambtenaar der Heidema:
schappij verhinderd waren tegenwoordig
zijn. Mede aanwezig waren de Burgemeester
Amersfoort, de wethouder van Duinen
de gem.-secrelaris. De oiidcrafdeeting
Amersfoort der V. P. N. was niet vertegen
woordigd, doch zal uitgenoodigd worden
mede zitting te nemen in het comité.
Op verzoek van den Voorzitter, den li
Tromp van Hotst, werd deze vergadering
geleid door den Ondervoorzitter v. d. Wal
tevens lid der marktcommissie. Deze opent
de vergadering en heet alle leden welkom in
liet bijzonder dc-Burgemeester en de bestuurs
leden van Nijkerk en Scherpenzeel en brengt
den dank der vergadering aan den Burge
meester voor het beschikbaar stellen van hei
gemeentehuis. De heeren Vels-Heijn en Kroes,
leden der marktcommissie. zijn verhinderd
deze vergadering bij tc wonen. Voor 5 jaar
heeft op verzoek
de vereeniging
Handel en Nijverheid" de heer Schuit*
jan Nijkerk eene lezing gehouden
doel Op tc
verbetering van markt-
.ocstonden en bevordering van den tuinbouw.
Deze lezing heeft geen practische resultaten
gehad. Langen tijd Jaarna is een marktcom
missie benoemd die een rapport heeft inge
diend. dat tot lieden is blijven rusten.
Binnenlandsche berichten
Eucharistische kring.
Tc Utrecht is in een vergadering
K- K. Studenten opgericht een „Eucha
ristische Kring". Mgr. de Aartsbisschop
benoemde tot directeur den Zccrccrw,
l'atcr Augustijn J. K. C. Wouters. Deze
Door de ontwikkeling van den tuinbouw m
Nijkerk ontstond daar bel--"-
icd, maar bekend me! de
rerd inet de markt*
ihoefte ai
piannen van Amers-
L._.-oinmissic in overleg
In dien tijd is te Scherpenzeel een
ibouwverceniging opgericht en heeft de
Heidemaatschappij ook groote belangstelling
getoond, wegens tiet ontginnen van uitge
strekte terreinen te Voorthiiizcn.
De voorzitter richt de vraag ti_.
cadcring: „Is het wcnschclijk pogingen aan
to wenden, hier ecu groenteveiling op te
richten zoo ja, dan zal dc marktcoimni""
.nr plan in dien geest wijzigen.
Dc lieer Schuttevaer wijst er op dat hij
liter spreekt als voorzitter der tuinbouwver
eeniging Nijkerk en Putten cn omgeving, ln
de omstreken van Nijkerk zijn proeven ge-
tomen met gecombineerde teelten die tol
40 per Are hebben opgebracht. Onder dc
Hinders zijn er daar velen voor een groente
veiling, maar vonden dat Amersfoort door
zijne ligging daarvoor de aangewezen plaats
is. Spreker vraagt hoe de lieer Nobel daar
over denkt. De heer Nobel heeft vroeger in
eene vergadering van de tuinbouwvereeni
ging als zijne mcenlng gezegd, daar in dc-
i'inscl voor tc zijn.
De lieer Schuttevaer raadt aan de verkuopers
teders van groenten bijeen te roepen cn
hen op het voordcel van eene veiling te
'f)e'hecr Schimmel (Scherpenzeel) wijst er
oti dat daar dc tuinbouw en voornamelijk de
SS,!!.ooi «n <1». ajnvocr
b.v. van vroege aardappelen, omdat ze
producten beter kunnen van dc hand
te 'heer Van der Linde (Amersfoort) zou
overgang cene vrije veiling willen. Ook
de heer v. d. Wal wijst er op dat cr hier
een schroom bestaat om zich bij contract tc
verbinden. De heer Schuttevaer zou eene
verplichte veiling wensehen omdat er anders
alleen waar aan de veiling kon komen, die
de verkoopers elders niet kwijt konden. De
burgemeester vraagt of liet invloed kan heb
ben op persoonlijk bezoek van de buiten-
meuschen naar Amersfoort, wat wel het
geval schijnt te zijn daar de veilingen be
zoekers van buiten trekken.
Er zal een commissie van voorbereiding
gevormd worden n.m. uit ieder der genoemde
tuinbouwverecnigingen twee leden, benevens
lid der Heidemaatschappij wanneer
vereeniging zich daarmede vercenigen
kan, en der V.P.N. onderafdeeling Amersfoort,
waar ook de behoefte aan een veilingsge
bouw zich kan voordoen wanneer de cier-
verkoop geregeld is.
Met de marktcommissie zal steeds overleg
gepleegd worden, terwijl de Amersfoortsclie
tuinbouwvereeniging pogingen zal aanwen
den voor stichting van een gebouw. Dc
vergadering heeft dus tot resultaat dat ir
beginsel bestoten is tot de oprichting var
een groentenveiling te Amersfoort en he:
hten van een doelmatig gebouw op eer
chikte plaats. Onder dankzegging aai
aanwezigen voor hunne tegenwoordighei*
medewerking sluit de voorzitter de ver
gadering.
Men schrijft ons
n eene vereeniging met een zoo tal
rijk ledental als dc bekende „V. P. N.'
is 't natuurlijk zeer wel mogelijk dat
niet allen eenstemmig denken over het
beleid cn den gang van zakendat ge
beurt meer. Maar wel opmerkelijk is
liet, dat er herhaaldelijk strubbeling komt
veelal van één kant. Dat zulks niet
overeenstemming te brengen is met
hul streven naar vooruitgang en bloei
duidelijk.
Zoo frappeerde bet mij dat door en
kele bestuursleden stemming werd ge
maakt voor eene coöperatieve cierver-
koopvereeniging buiten de vereeniging
om. fk acht zulks verkeerd en niet in
het belang der zaak ter behartiging
zicli tocli vereenigdc. 't
is niets geen moeite om den boer op
tc gaan cn daar stemming tc maken
voor 't een of ander plannetje, waarvan
de mcnschcn tocli niet 't rechte snappen.
Mij dunkt wat meer eensgezindheid
gcc.i luxe en wat meer waardeering
,or de praestaties van beproefde be
stuurders evenmin.
Uit het jaarverslag bleek ter verga
dering dat de afdeeiing bloeit. L
de leden nu eensgezind hun vertrouwen
blijven schenken aan hen die zulks ge
toond hebben te verdienen, door hun
onbaatzuchtig behartigen der afdcelings-
belangen.
Tot bestuursleden werden gelto
de heeren Uengers. Krook en C. Hart
man te Hoogland.
Voor een Coöperatieve verkoopvei
ecniging bleek geen meerderheid ter
vergadering. Ik mag zulks vooral toc-
ichrijven aan de zaakkundige rapporten
van den lieer Van der Linden, die glas
helder toonde welken weg men uit
moet.
Tot de leden der comissie welke de
eieren verkoop zal voorbereiden koos men
dc heeren Maat, Uengers, Knottenbelt,
De Jong en Van de Lagemaat. P.
Soest. Bij onderhandsche aanbesteding
door den architect Slot te Hilvcr-
n de bouw van een villa aan den
Soesterengwcg. opgedragen aan N.
Swager.
Raadhuis, een voetbrug cn een
uin, de verbetering van wegen
den waterafvoer, de uitbreiding
der Gasfabriek, de stichting van een
keuringsdienst en van een Oudemannen-,
vrouwenhuis enz.
De lieer Snappen vindt dat er re*
behoefte is non eene vetting voor
"SfHSTvS 5SSU jpS
voer van fruit uit NeerlauRbrock, Wijk bij
DNndatddce|!ccr Schuttevaer gewezcn heeH
op dc slechte toestanden vaii de niarkten
in de omgeving cn als voorbeeld noemt
dat in Nljkerkcrvecn de aardbeien vi
8 cent jicr pond verkocht werden
zclfticr tijd o|i de veiling 20 cent opbrachten,
Baarn- Wegens uitbreiding zijn
gang van 16 dezer tot brievi
telegram-bestellers benoemd J. Kotlric
i Vclzcn, beiden hulpbesteller?
Het gemeentebestuur zal Dinsdag
25 Maart herbesteden het bouwen van
voning voor den directeur der gas
fabriek.
Blaricum. 'Twee paarden van een land
bouwer gespannen voor een mestwagen,
schrokken in dc Dorpstraat voor een
draaiorgel. De landbouwer was geluk-
lukkig bijtijds van liet voertuig gespron
gen, dat door de beide hollende paar
den werd voortgeslingerd. Een ijzeren
hek werd vernield doch gelukkig had
den geen persoonlijke ongelukken plaats.
Dc aanleg der kabels cn de plaat
sing der polen voor de lampen met
't oog op dc clectrische straatverlich
ting vordert goed.
Hilversum. Onze gemeente zal
pCts. leening aangaan
tl millioen,
Door den architect Xieuwenhuijzen
werd aanbesteed het bouwen van een
zusterklooster aan den Koninginneweg,
liet timmerwerk en metselen werd
ingeschreven door P. H. Kuijer,
Blaricum, f21.990; C. J. Kunst, Amers
foort. f21.950; D. Dolman. Baarn,
f21.900;G. Westenbeek, Baarn f21.105;
T. Carré, Zeist, f19.600 (laagste). De
gunning werd aangehouden.
Voor plaatsing op de Ambachts
school, die, naar het bestuur vertrouwt
den 15den Mei zal kunnen worden ge
opend, hebben zich aangegeven 118
teerlingen.
Tusschen hier en Maartensdijk ge
raakte door benzine-ontploffing een
schoone automobiel in brand. Het
tuig werd geheel vernield't was
f7000 verzekerd.
Bussum. Hij de door liet gemeentebe
stuur gehouden aanbesteding vau straat
werken werd o. a. ingeschreven: G.
Wouda te Bussum, f 14.544; H. Eggen-
kamp te Eemnes, f 14.544 O (J. van
Walsteijn te Bussum, f 14.444; 1'. Boks
te Amersfoort, f 14,343; J. J. Majoor
te Bussum. f13.223 en Dekenga en
Grootes te Amsterdam, 1'12.800 De
gunning werd aangehouden.
Hoevelaken. De landbouwkundige Lin
deman te Utrecht Hield dezer dagen
huize van onzen dorpsgenoot Kolf
schoten een lezing over den teelt van
voeder en suikerbieten als veevoeder.
Jammer dat de vergadering zoo slecht
i bezocht. Bij de landbouwers J. Hci-
i, G. Gerritsen, wed. J. Sandbrink en
wed. A. Hilhorst zal ditjaar een
proefveld worden aangelegd.
Op de voordracht ter benoeming,
•ol hoofd der openbare Lagere school
te Hoevelaken zijn geplaatst dc Uce
A. C. 1'. Polcc. te Rotterdam; A.
Mameren, te Angerloo en J. O. Geluk
te Woudenberg.
Barneveld. Vanwege de Netl. Heide
maatschappij wordt een onderzoek
gesteld naar de wijze waarop dc
terafvoer der Groote Beek, welke
toe telkens buiten hare oevers treedt
daardoor groote schade aan den
landbouw toebrengt, zou kunnen ver
beterd worden. Zoo spoedig mogelijk
zal een uitgewerkt plan. met opgaaf
van kosten, aan het gemeentebestuur
worden overgelegd.
Tot rijksontvanger alhier is benoemd
B. van Ewijk, thans ontvanger te Hattum.
's Nachts werd uit een schuur hier
een zak meel en een zak rogge
vreemd. De politie mocht er inslagen
de daders twee woonwagenbewo
ners, die zich in den ochtendjn de rich
ting Apeldoorn hadden begeven bij
Milligen te arresteeren.
Gemengde Berichten.
Ongelukken- Te Nijbrock had een kind
dicht bij de kachel staande, het ongeluk
een kan met petroleum om te trekken,
die op een tafel ston.d. Het kind kreeg
de vloeistof over de klcedercn. di<
middelijk vlam vatten. De vlammen wer
den spoedig gebluschi, maar tocli werd
opneming van liet stumpertje in een
ziekenhuis noodig geacht._
Te Loosduinen is een 7-jarig knaap-
wonende aan de Hondiusstraat, door
de Westlaiulsche Stoomtram overreden,
met iict droevig gevolg, dat het kind
weinige oogenblikken later is overleden.
Aan liet station te 's-Hcrtogenbosch
kwam een spoorwegbeambte door uit
te glijden terecht tusschen het perron
en een goederenwagen, die in beweging
was. De man kreeg schedelbreuk en
cenige verwondingen aan de becncn,
Te Tilburg is een 9-jarig^ meisje,
door dc stoomtram overreden. Een been
werd afgesneden.
Op Corsica hebben bandieten een bru-
talen aanslag gepleegd. De posl-auto-
mobiel, die dienst doet tusschen Boni
facio cn Sartene, is door tien bandieten
aangevallen. Met geweren en revolvers
werden dc chauffeur en de reizigers be
dreigd en in bedwang gehouden, zoodal
ilc roovers zieli van alle brieven i"
pakketten konden meester maken e
dc fabriek, woning en winkel van den
ligarenlabrikant Heyink afgebrand. Alles
ivas verzekerd.
Radicaal. Het vee van den heer Rijssen-
beck, te Bemmel dat lijdende is aan
mond- en klauwzeer, moest worden
afgemaakt; en wei 39 koeien, 1 stier,
4 varkens en 3 kalveren. Daar men
tc doen heeft met prima soort vee,
zal deze onteigening liet Rijk op een
zeer hoog bedrag komen te staan.
Inbraak. Te Kerkrade is ingebroken
liet stadhuis. De buitendeur schijnt
t geweld geopend. Alle laden en
kasten in ieder vertrek zijn doorzocht.
Een goede honderd gulden wordt ver-
daaniit tc bekostigen den bouw
mede van door gingen.
Brand. 'Tc VVarnsveld bij Zulphen zijn
Spoorwegdrama. Uit Rudna (Rusland),
wordt melding gemaakt van een vreese-
lijk spoorwegdrama. In 'n haast ge
heel bezetten wagon van 'n trein die
het station, van genoemde stad nader
de, liet een man per ongeluk een flesch
benzine vallen. De flesch brak en de
vloeistof kwam in aanraking met een
brandende cigaret, die door iemand op
den grond geworpen was. Een ver
schrikkelijke ontploffing volgde. De deu
ren en vensters van den wagon wer
den uit een geslagen en binnen enke
le seconden bevonden de reizigers
ware vlammenzee. Vele
sprongen uit den trein, die een (linke
vaart had, en trachtten hun branden
de kleeren tc dooven door zich over
den grond te rollen. De trein stopte
ipoedig mogelijk en de brandende
vagon werd ontruimd. Het bleek, dat
:eu kind verbrand was. Acht passa
giers hadden zware brandwonden be
komen en verschillende andere werden
lichter gewond bij liet springen uit den
trein de toestand vau vier personen
hopeloos.
Op een uithangbord van een meester
spekslager en barbier te Amby bij
Maastricht leest men:
„JBverhuurt ezels zooals zijn
vader, slacht varkens, rookt hespen en
houdt zich bezig met alle zwijnerijen.
scheren, behalve des'Zondags
Dieven hebben te Triest in een fabriek
goud en zilverwerken ingebroken
en vracht van tachtig kilogram aan
kettingen, armbanden enz. meegenomen.
De langste en de dikste Duitsche sol
daat ligt te Regensburg in garnizoen
Het is een student Peter Zimmermann.
Hij is 2 M. 8 c.M en weegt 235 pond.
Uit het rapport over landbouw en
eeteelt van 't Utrechtsch
Landbouwgeiiootschap.
UI.
Onderwijs. Reeds in 1855 werd op het
toen gehouden landhuishoudkundig con
gres naar aanleiding van de stichting
i Inndbouwleesgezelschappen gezegd
ver het geheel bestaat weinig lust
eigen onderzoek wel echter schijnt
lust te bestaan voor hel kennisnemen
,n de mededeelingen door anderen."
Deze gedachte werd in den loop der
jaren als juist bewezen cn op liet in
1909 gehouden congres constateert de
lieer Swierstra groote vooruitgang sinds
1897 toen dc veckeuringen in Utrecht
voor liet eerst gehouden werden Op
de eerste keuring waren de boeren on
eens met de uitspraak der juryleden,
gevolg van onvoldoende kennis! Spre
ker. toen de zuivelconsulent in Utrecht,
,...;t dc inzenders te overtuigen en te
genwoordig worden de keuringen al
meer beschouwd door vele veehouders
als eene gelegenheid, waar hun aan
schouwelijk onderwijs in veekennis wordt
verstrekt. Op het congres in 1906 dringt
de Heer Hylkema, zuivelconsulent in
de provincie aan op vakonderwijs in
kaasbereiding „Het product (kaas) door
don boer in Utrecht gemaakt, past niet
meer op de markt want dc zuivelbe
reiding heeft in andere streken groote-
re vorderingen gemaakt dan in Utrecht."
Dc noodzakelijkheid van onderwijs wordt
dus algemeen gevoeld. Jaren tevoren
had Dr Bruinsma op cene vergadering
waarin het landbouwonderwijs ter spra
ke ltwarn, reeds cene kaart vertoond
waarop de cursussen in ons land wa-
aangegeven, teneinde tedoen zien dat
groote streken in ons land, b.v.
Utrecht, zijn. welke bijna geheel ver
stoken zijn van landbouwonderwijs
door middel vau cursussen". In dat
jaar (1890) werden er drie gegeven in
de provincie. Zoolang Utrecht geene
Rijkslandbouw-winterschoolbezit en het
lager landbouwonderwijs er nogathan-
kelijk blijft van allerlei toevallige om
standigheden, blijft de behoefte aan dc
