Zeven
l!ÏÏ!teteJaargang.
EEMBODE
1EUVVS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
I Abonnementen kunnen eiken rlao Z0l,d,-rli'ke nummers drie cent
I schicdcn vóór den aanvang van een n!èuw kwa?£al °PZeggi"g va" abonnement moet
ge-
fV";
KANTOOR EN DRUKKERIJ: LANGEGRACHT 13 - AMERSFOORT.
Advertentieprijs van één tot vijf regels dertig cent. Elke regel meer zes cent.
Reclames: tien ct. p. regel. Advertentiën in het redaclioneel gedeelte vijftien ct. p. regel.
Billijke tarieven bij abonnement.
Alle mededeelingen en advertentiün in te zenden vóór drie uur op den dag van uitgifte.
HET VERDWIJNT.
•I 'Si £clu,i,iiU' dal tegenwoordig de
C hristelijke fracties op liet politieke
terrein schouder aan schouder staan.
Dat er hier en daar nog uitzonde
ringen op den regel zijn doet wel den
regel niet vallen, maar bewijst alleen
dat 't volmaakte op dit nunt'nog niet
bereikt is,
a°° hoorden we een .geloovig Pro
testant zijn geestverwanten ter verant
woording roepen wegens den steun aan
de erfvijanden bewezen,
eet gij hel wel, dat Rome's kcr-
ken alom in den lande verrijzen met
hun hooge torens boven alles uitste
kende, om een ieder te doen zien en
acht
Op dat fraaie staaltje van onverstand
antwoordde men: Die schoone Room-
selie kerken getuigen niet tegen Rome,
maar tegen ons, Wij hebben waarlijk
niet te veel voor onze kerken over,
maar tegen wie pleit dat?
Zeker, de Katholieke Kerk veroor
deelt de dwaling. Dat is hanr plicht.
Wie niet door antipapisme verblind
is, moet dit toegeven,
Maar, verre van de gcloovige Pro
testantendie uit den drang eener in
nerlijke overtuiging voor hnn godsdienst
en hun beginselen ijveren en oilers
brengen, tc verfoeien eerbiedigen de
Katholieken in hen niet alleen hnn goede
trouw, hun ijver en offervaardigheid. - -
maar ook de bovennatuurlijke gaven,
welke htm bij het Doopsel werden in
gestort en die hen ver boven het peil
van ongedoopte» en ongeloovigen doen
stijgen.
Kardinaal .Manning schreef na zijn
bekeering over de Anglicanen en liet
ten volle als Katholiek recht wederva
ren aan de bovennatuurlijke werking
van liet geloofsleven der uict-Katho-
liekct).
In onzen tijd van ongodsdienstigheid
CU ongeloof verheugen de Katholieken
er zicil van harte over. dat zij ook in
Christelijke andersdenkenden edele da
den van Christelijk geloof kunnen prijzen.
Het is niet. gelijk een 't Christelijk:
geloof vijandige pers het voorstelt. De
katholieken zien niet op hen. aan wier
zijde zij in de verkiezingsdagen strijden
minachtend neer.
Verre van dat
Integendeel, zij erkennen en eerbie
digen in hun medewerking tot de zege
praal «Ier Christelijke beginselen een
uiting van het Christelijk bewustzijn.
.Men praat van fanatieke zijde altijd
van de - voorvaderen van hel -dwang
juk van de «tachtig lange jaren
de -brandstapels en inquisitie^ en
Zouden wij ons in deze tijden, zoo
ichrecl een voorman der anti-rev., als
goede zonen onzer voorvaderen, tegen
de Katholieken moeten stellen? Wat
zouden die voorvaderen wel van ons
zeggen, aU zij ons eens zagen staan
aan de zijde van hen, die alle geloof
in God ondermijnendie hun Zondagen.
- plaats van aan hun geestelijk leven,
n hun politieke plannen wijden; die
op alle groote Christelijke feestdagen
heel andere dingen 111 de plaats stellen
van den Christus, wiens gedachtenis op
die feestdagen door de Christenen wordt
gevierd.' Kan een geloovig Christen
meenen, dat dit niet gevaarlijk is voor
onze staalkundige ontwikkeling, voor
het geestelijk leven van ons volk?
De geloovige Protestant weet, dat
—in de staatkundige ontwikkeling iets
ten grondslag ligt, dat veel dieper gaat
dan beginselen up sociaal en econo
misch gebied.
Meer en meer zal liet vooroordeel
gen de Katholieken verdwijnen,
want waar de zon verrijst, daar gaan
de spoken heen.
In het licht der werkzaamheid van
'xntlioljeke Ministers, Kamerleden enz.
:nz., kan op den duur het anti-papisme
onmogelijk lieren.
dies
.a ,.,—.r zij.
En als dan die Uoomschen de macht
m ons dierbaar Vaderland eens weer
in handen kregen als dan die -erf
vijanden weer brandstapels gingen op
richten...*
Is haast niet te gcloovcn. dat cr
In onze dagen nog verstandige, redelijk
denkende menschen kunnen zijn. die
dat in ernst meenen.
22|
feuilleton.
UIT VERRE TIJDEN.
Maria hoorde of zag niets van li
geen rondom haar voorvielt<
zij de kist waarin haar vader rustte
«te groeve had zien dalen, scheen het
haar toe dat men ook een gedeelte baars
levens aan den koudon schoot der aarde
toevertrouwde, en was zij half bewuste
loos op haar bidstocl nedergezonken.
Toen de indrukkende plechtigheid teil
einde was. begaven zich de verzamel
de edellieden naar een dor zalen des
kastcels, waar cemge vcrverscluiigcn
waren opgedragen, en .laar maakte Her
man van Heusdcn hen met den laatste»
wil des Graven bekend. Zij hoorden
Cc,,,rota hail. vouaennhof»"*
li= talc wciisclicn voor dcjonknoirt
achterlatende.
Maria was nadat de kapel ledig was
tingen uit hel hart cener
door'den"m oniUI l'^cnd
uitgesproken, stegen als eui
een schitterend kruis aan den hemel
staan en daarboven de in het Grieksch
geschreven woordenhierdoor de over
winning; ook het leger was daarvan
ooggetuige. In den volgenden nacht
verscheen Christus in een droom van
Konstantijn en beval hem, liet aan dan
hemel waargenomen teeken na te
bootsen en op het krijgsvaandel aan
te brengen en dit vaandel het leger
vooruit te laten dragen. Konstantijn
gehoorzaamde en behaalde over Maxen-
tius een schitterende overwinning en
ook later voerde dit krijgstecken item
steeds ten zege.
Het is geschiedkundig onmogelijk, de
waarheid van dit feit
afvallige aangewend, om het nog leven
in te storten, waren een jammerlijke
mislukkinghij zelf moest het stervende
erkennen„Gallilaegr, gij hebt over
wonnen En toen twee eeuwen later
de barbaren Rome veroverden, ging
met het Romeinsche rijk niet de Kerk
ten grondeneen de Kerk ging de bar
baren tegemoet, bracht ook aan hen het
christendom en de beschaving en door
:n aan geheel Europa.
Zoo werden op schitterende wijze de
woorden bewaarheid, die keizer Kon
stantijn boven het kruis aan den
hemel geschreven zag staan door het
kruis zal de wereld overwonnen worden I
De beroemde geschiedschrijver Eusebius
van Cacsarea verklaart, dat Konstantijn
zelf het hem verhaald en dc waarheid
er van onder eede bevestigd heeft, ook
andere tijdgenooten spreken cr over.
En dat teeken de twee beginletters
van het Grieksche woord voor Christus,
i de e
Hit testiende tnlitsl tin hel
edict tin Milun.
II.
Dat, zooalf, sommige ongeloovige
geschiedschrijvers zeggen, politiek de
ecnige drijfveer zou zijn geweest van
Konstanlijns handelwijze om de chris-
:n godsdienstvrijheid te vcrleenen
te begunstigen, opdat hij bij hen
in zou vinden in zijn strijd tegen
Maxcniius en later tegen Lieinius. die
het heidendom beschermden, is een
onhoudbare stelling. Immers, al waren
de christenen reeds zeer talrijk, de
tergroote meerderheid toch van de
bevolking en van het leger, tenminste
in het westen van het rijk. en bijna
de geheele adel beleed nog het hei
dendom, En een groot staatsman als
Konstantijn zou niet uit politiek zulk
sene machtige partij van zich hebben
ifgcstooten om zijn heil te zoeken bij
:en minderheid.
Neen, zonder twijfel handelde Kon-
itantijn ofschoon zelf nog heiden, uit
sympathie voor het christendom, waar
hij de zegenrijke vruchten had
.-Itouwd cii dai alleen in staat was,
het volk op te heffen uit liet zedelijk
tl, waarin het door het heidendom
verzonken en dat alleen het rijk
van den ondergang kon redden.
En niet minder werd hij gedreven uit
dankbaarheid jegens den goddelijken
stichter van het christendom, die hem
Op zoo wonderbare wijze dc overwin
ning over Maxentius had geschonken.
Toen Konstantijn optrok legen Maxen-
.s en bevreesd over den atloop van
den strijd (het leger van Maxentius
was driemaal sterker dan het zijne)
lot God oi.; hulp en bijstand bad, zag
hij, in den namiddag, boven de
een monogram vereenigd prijkte
sindsdien op de vaandels, op de schilden
der soldaten en op dc munten.
Het is waar, dat Konstantijn zich
eerst in 337, kort voor zijn dood het
doopsel liet toedienen (in dien tijd
heerschte hier en daar het misbruik, het
doopsel langen tijd uit te stellen); dat
hij zich aan wreedheden schuldig maakte,
doch dit alles sluit volstrekt niet uit,
dat hij in zijn hart van de waarheid van
het christendom overtuigd was. Die
•ertuiging uitte zich door de vele wel
daden. die hij aan de Kerk bewees en
de heilzame wetten, die hij ter barer
gunste uitvaardigde. De hoogcre ambten
werden door hem bijna alleen aan
Christenen geschonken, de geestelijken
ontvingen eenige voorrechten, onzede
lijke heidensche godsdienstplechtigheden
werden verboden, de heidensche tem
pels niet meer hersteld, voor het chris
telijk huwelijk gunstige bepalingen uit
gevaardigd; overal werden door Kon-
iiantijn christelijke kerken opgericht. En
:ocn hij Rome verliet, om in Byzantium
zijn zetel te vestigen, kon de Paus vrij
zijn geestelijk gezag uitoefenen.
Het edict van Milaan en de begun-
itiging door Konstantijn waren voor de
H. Kerk van groote beteekenis. Ook
vóór Konstantijn was zij reeds groot cn
machtig cn telde haar duizenden be
lijders bij alle volkeren en in alle rangen
•tanden der maatschappij. Het bloed
martelaren was het zaad van nieuwe
Christenen geworden en in de drie
eerste eeuwen schittert vooral het god
delijk karakter der Kerk, die niet alleen
bleet staan, maar ook groot en machtig
werd niettegenstaande de heftigever
volgingen die haar teisterden. Maar zij
had zich telkens bij die vervolgingen
:er in dc Katacorabcn moeten terug-
ikken cn als zij niet bloedig werd
rvolgd, belemmerde men tocli zooveel
mogelijk hare werking en haar uitbreiding.
Na hot edict van Milaan kon zij ech
ter geheel vrij zich ontwikkelen en haar
geheele macht ontplooiennu had het
heidendom dan spoedig zijn aanhang
en invloed verloren. De pogingi
tig jaar later door keizer Juli:
klanken op te vangen, die in ootmoet
en onderwerping voortgebracht, zeil:
de wolken doorboorden, en in de zalen
ui liet H. Sion weergalmden.
Vader Ambrosius geleide vervolgen:
Maria uit dc Kapel. Aan de deur ge
zomen, trad een man half achter eet
uitstek van den muur verscholen te voor
schijn, die vader Ambrosius eenige woor
den in liet oor fluisterde, welke den
waarden man schenen te doen ontstol
len. Hij vermande zich echter, en het
zijne ontroering aan Maria niet blijken
hij gaf den onbekende een teeken om
zich te verwijderen, en na Maria naai
hare kamer geleid te hebben, bcgal
hij zich naar de zaal, waar Herman
hem met ongeduld scheen tc wachten.
De ridder gaf nu in tegenwoordigheid
van lieer Heilsberg, den waarden
tc kennen, dat hij nogmaals de
in overweging had genomen, e:
liet bepaalde besluit gekomen was. den
slotvoogd in zijne afwezigheid zijn
plaats tc doen bekleedeu, hij hoopte
dus dat vader Ambrosius Heer Hensberg
in zijne betrekking niet zou bcmoeielij-
lcen en alles zoude aanwendon om den
inwcmligcn vrede te beltouden. Tevens
verzocht hij hem die schikking aan Maria
inede tc declcu.
Vader Ambrosius keurde de handeling
noch goed noch af, hij wist bij voorband
dat zijne woorden ook weinig invloed
zouden uitoefenen. Hij boog zich stil
zwijgend, toen Itij zag dat zijne tegen
woordigheid kon gemist worden, cn
verwijderde zich stilzwijgend. Eenige
oogcublikken daarna verliet hij het kas
teel, en sloeg een der lanen in, die naar
het huisje van den boschwachter g<
VI.
Ofschoon Futco reeds dikwijls op zij
ne bevrijding bij llasan had aangedron
gen. zoo had deze hem ecliter geant
woord. dat liet oogenblik daartoe nog
niet was aangebroken, en dat hij dus
cene geschikter gelegenheid moest af
wachten. Hij had hem en zijn schild
knaap onder eed doen beloven geene
pogingen tol eene geheime vlucht na
le in hun woord zo<
dat
rolkoi
VOOR DE ARMEN.
Morgen, Woensdag 23 April a.s., zoo
lezen wij in de Analen O. L. Vr„ gaat
Frankrijk den lOO'te" geboortedag her
denken van een zijner edelste zonen,
den grooten Ozanam, hem hul
digen als schrijver, als geschiedkenner,
als geloofsverdediger en ook als men
schenvriend. Als menschenvriend. niet
n den ontwijden zin van het woord,
naar in dc beteekenis die Christus, de
menschenvriend, aan dat woord heeft
gegeven, in den zin als St. Vinccn-
tius op 's Meesters voorbeeld menschen
vriend was.
Te Parijs stichtte Ozanam met 7
zijner medestudenten een verecniging
tn den H. Vincentius a Paulo.
Dat beeld van Vincentius moest den
jongen geestdriftigen, innig-godsdiens-
tigen Ozanam wel aanlokken.
Vincentius die getoond had en tast
baar gemaakt, wat één persoon vermag
voor Kerk en Maatschappij, wanneer
de liefde Gods de drijfveer is voor alle
rerken.
Vincentius, die als weleer de Meester,
ging tot de kleinen, de geringen, dc
armen, met geheel zijn goedheid, geheel
zijn liefde.
Die een open oog had voor de noo-
1 van zijn tijd.
JViens hart leed bij het zien der be
hoeften van hen, die hem omringden
én met wie hij leefde.
Wiens naastenliefde millioenen deed
•inden om ze te besteden voor gebrek
kige» en zieken,verweesden en ver
dwaalden.
Die alle mcnschelijk lijden heeft
'erzacht en alle ellende heeft gelenigd,
omdat hij in de lijdende mcnschheid
zijn Heer en Meester aanschouwde.
Zulk een beeld werd het ideaal vi
Ozanam.
Vincentius' werk en Vincentius' ijver
herleefden in Ozanam en zijn volge
lingen.
Een nieuwe loot ontgroeide aan
reeds krachtigen stam der christelijke
naastenliefde.
Welig schoot zij op en droeg schit
terende vruchten.
En nog leeft die liefde voort ei
werpt zij de heerlijkste vruchten af ii
den schoot der Katholieke Kerk.
Want aangespoord door Ozanam'
voorbeeld, hebben duizenden kloeke c
edele mannen zich georganiseerd or
Vincentius na te volgen.
Verzamel u over een uur. rondom
mijne tent had de aanvoerder gezegd,
daar zal ik u opheldering geven, die
gij verlangt. Inmiddels hebt gij uw lev
verbeurt door van mij als aanvoerder'
uwer bende rekenschap mijner daden
gevraagd te hebben. Gij zult dus
uwe kameraden zelf geoordeeld worden,
cn indien ik er mannen onder vind, die
lathartig genoeg zijn, uwe daad, onder
welk voorwendsel ook te verschooncn,
dan zullen zij met u hetzelfde lot deelen.
Ga nuvolbreng mijne bevelen, er
geet vooral niet over een uur u
makkers op de bestemde plaats te
heitl genoten. Daarenbo
krijgslieden Fulco zeer genegen, waartoe I
voornamelijk het vólgende voorval zeer
veel had bijgedragen.
De soldaten, die zich in het begin
maar geen denkbeeld konden vormen,
ilnt hun aanvoerder, die zoo zeer de
christenen haatte, die twee mannen, niet
alleen het leven liet maar hen zelfs met
achting behandelde, hadden reeds dik
wijls hierover in stilte gemord, en ein
delijk had een der stoutmoedigste!! de
vrijmoedigheid gehad, ITnsan hiervan
rekenschap te vragen.
bevi
De soldaten aan een strenge tucht
gewoon, waardoor alleen goede en
verschrokken krijgslieden gevormd v
den. verzuimden niet met hunne officie
ren op liet bepaalde tijdstip tcgenwi
te zijn, terwijl onder hen cene stilte
I heerschte. alsof hen iets dreigends bo
ven het hoofd hing. Toen zij allen
zaïncld waren, trad Hasan met zijne
beide gevangenen uil zijne tent cn beval
zijnen krijgers een kring om hem
vormen. Toen ook dit bevel was ten
uitvoer gebracht, sprak hij met cene
donderende stem. terwijl zijne zwarte
oogen als bliksems, ouder het breede
voorhoofd flikkerden.
„Soldatenik heb dc ondervinding
opgedaan, dat dc krijgstucht onder u
begint le verzwakken, daar gij zelf een
Nog steeds kunnen wij wijzen op onze
kloeke Vincentianen, die het voorbeeld
hunnen patroon navolgen, die stap-
in zijn spoor van hulpbetoon en
naastenliefde.
:t vuur der liefde, dat in Vincen
tius' hart brandde en overgeslagen was
it van Ozanam, dat vuur heeft die
jonge man doen gloeien in de borst
in onze edele Vincentianen.
Als Ozanam's ziel, zoo trilt ook de
hunne nog van christelijk medelijden bij
het aanschouwen der ellende van hun
evenmensch, van hun armen broeder.
En daarom stellen zij zich op de
hoogte van de nooden der menschheid,
daarom gaan zij tot de armen en on-
gelukkigen om dezer hand te vullen,
ja, maar meer nog, om door hun troos
tend woord balsem te storten in het
aak schrijnend gemoed.
Zeker, uw werk, o Vincentianen, is
liet altijd dankbaar. Vooral tegenwoor
dig niet, nu de verbittering onder de
arme klassen steeds hooger stijgt. Hoo-
ger stijgt door het ophitsend woord der
volksmisleiders. Laat Ozanams woord
•oorbeeld u sterken, dat Vincentius'
daden u steeds voor den geest staan,
dat Paulus' kernachtige spreuk„de
liefde verdraagt alles, de liefde wan
kelt niet" u in de ooren klinke, maar
bovenal dat Christus' belofte u opbeure
„Een glas water iu Mijnen Naam ge
geven, zal zijn loon niet missen."
En gij armen, die weldaden geniet
in uwe beschermers, weest dankbaar.
O, zeker, gij beseft niet genoeg, wat
•n Ozanam voor u heeft gedaan.
Maar gelooft wat deze regelen van
hem zegden. Aan zijne kloeke daad
dankt gij het, dat de Vincentius-ver-
eenigingen uwen nood lenigen.
Laat het herdenken van zijn lOOn
geboortedag voor u een spoorslag zijn
om u dankbaar te toonen aan uwe
weldoeners. Dankbaar door het goede
gebruik wat gij van hunne gaven maakt,
dankbaar door te luisteren naar hunne
•ermaningen, dankbaar door uw gebed.
Die dankbaarheid zal u wederom
recht geven op nog grooter hulp in
v talrijke nooden.
De liefde tot Christus dringt hen. En
die vinden we in de Katholieke Kerk.
Een Vincentius, een Ozanam 1 alleen
de Katholieke Kerk kan zulke zonen
voortbrengen. En niet het socialisme,
al belooft het u gouden bergen.
Uit het Buitenland.
Uit Rome.
De berichten omtrent den toestand
in Z. H. den Paus. blijven voortdu
rend gunstig luiden. Maandag meldden
de geneeshecren dat algeheel herstel
aanstaande is. Er zuilen dan ook geen
bulletins meer worden uitgegeven.
Met vreugde zullen ongetwijfeld alle
rechtgeaarde Katholieken zulks verne
men. In Rome is het nu bizonder druk.
Duizenden pelgrims uit alle landen ver
dringen zich in de straten der Eeuwige
Stad. Voor velen is het echter teleur
stellend, dat Z. H. de Paus geen audi
ëntie kan verleenen. Zij zullen dus op
afgezant uit uw bidden naar mij durft
te zenden om mij ter verantwoording
op te roepen. Alleen in het brein van
hersenloozcn of waanzinnigen kunnen
zuike gedachten tot rijpheid komen,
een goed, braaf cn dapper krijgs-
volbrcngl de bevelen van zijn op
perhoofd zonder naar het „waarom" te
vragen, en hij die anders handelt is een
lafaard.
Een dof gebrom deed zich hooren.
„Wie durft, ging Hasan voort, terwijl
hij den damacencr kling uit de schede
rukte, wie durft hier terwijl ik spreek,
ellendelingen mijne woorden berispen.
Laat de stilte, die thans heerscht door
geen uwer meer gestoord worden, of
ik bezweer het bij Mahomed dat ik hem
dood aan mijne voeten zal uitstrekken.
Heb ik u niet altijd getoond, dut ik dc
christenen als mijne grootste vijanden
haat dat ik hun geslacht vervloek, en
dat zij bij mij zelden genade vinden?
Maar heb ik u ook niet dikwijls, niet
door woorden maar door daden bewe
zen dat ik elke gruwzaamheid veracht?
Ben ik u niet altijd in den oorlog voor
gegaan, en heb ik niet meermalen mijn
leven voor een mijner soldaten op het
spel gezet? Heeft mij niet even als gij
de grond tot nachtleger cn een steen
tot hoofdkussen gediend?
Wordt voortgezet.