Zeven en. twintigste laargang.
No. 45. j8Dinsdag>]2 Sept. 1913.
DE EEMBODE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
UITGAVE VAN DE VEREF.NIGING „DE EEMBODE" TE AMERSFOORT.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond.
Prijs per ürle maanden vijftig cent. - Afzonderlijke nummers drie cent.
Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch opzegging van abonnement moet ge
schieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
KANTOOR EN DRUKKERIJ: LANGEGRACHT 13 - AMERSFOORT.
AftVBRTENTIKPRljsvan Mn lot vijf regels dertig cent. - Elke regel meer zes cent.
Ki'.ci.AMi'.S: tlon ct. p. regel. Adverthntiën In hel redactioneel gedeelte vijftien ct. p. regel.
Billijke tarieven bij abonnement.
Alle mededcclingen en advertentiën in te zenden vóór drie uur op den dag van uitgifte.
Het nieuwe kabinet.
Dl
de
Staatsblad vermeld ge-
wonteiimr. Cort van der Linden heeft
zijn kabinet aan II. M. de Koning
gepresenteerd en met belangstelling
thans de Nederlander te wachten op
de bekendmaking van de plannen di
nieuwe regcering.
Wal zal 't geven, vraagt men zich a
De antwoorden loopen ver uiteet
Vóór de verkiezing was er ter linker
zijde vooral eenstemmigheid met be
trekking tot liet plande christelijk)
regcering aan den dijk zetten.
Nu men liet dan zoover gebracht
heelt, staat men voor groote moeilijk
heden. Men is namelijk niet zeker van
elkanders steun.
De vrij-liberalen, type de Beaufort,
zullen als een sterke groep in de Tweede
Kamer verschijnen. En van hen is niet
te verwachten dal ze ultra-radicale
voorstellen zullen goedkeuren.
óór de stembus beloofden bijna
allen wal gevraagd werd. maar nu.
steun voorloopig kunnende ontberen,
zoekt men uitvluchljes en beweerde
zells een vrij-liberale penvoerder dat
•e 't in 't vrij-liberale kamp zóó niet
bedoeld hebben.
Eigenaardig is wel. dat de linker
groe|jen die onder veel kabaal tegen
de chrislelijken optrokken met demo
cratische leuzen, na den strijd moesten
constateeren. dat juist de groep, welke
maar flauwtjes voor de sociale bewe
ging en democratie is gestemd, zeer|
versterkt in de nieuwe Kamer zal
Mag men zicli nu eenerzijds verheu
gen over dien loop van zaken, van den
anderen kant geeft 't aanleiding tot
bezorgdheid.
De kans is namelijk niet gering.dat
men de groote strijdvragen laat nisten
en alleen emjdooi zoekt da.ir waar
men gelijk gezind is.
Dan slaat ons Christelijk volksdeel
anti-clericaal gedoe te wachten.
Immers, alleen in afkeer van clir
tel ijl: regecringsbcleid is men één v:
Misschien wordt dat anti-clericalisr
ook hier 't bindend cement der linki
partijen.
T Kan natuurlijk ook anders gat
Dc Socialisten kunnen gaan spelen
met Cort van der Linden c. s. als dc
Er wordt wel veel beweging gemaakt
over de weigering der ministers-baantjei
door de roodc hceren, maar dal dii
geschiedenis de kracht der socialisten
ernstig geschaad heeft, is moeilijk-
Met hun perfecte organisatie, hun
aanhoudende propaganda en hun ijver
voor dc „partij", werken de socialisten
zich ras door deze moeilijkheden heen,
En men moet zich vooral niet verbeel
den. dat zou'n kleinigheid den groei
der roode partij ernstig zal bclemi
ren. I)e hceren zullen in de niei
Kamer geducht laten voelen dat zt
J Alles
lamgcnomcu
l liet ei
jde vrijzinnigheid donker uil.
1 Na een campagne, die schatten gelds
die. groote offers van tijd en arbeid
vergde van hare voormannen, slaat
ncn dan bij de samenkomst der nieuwe
•iamer voor de oplossing van allerlei
problemen, onmachtig deze naar eigen
beginsel op te lossen.
Wat heelt toch deze eertijds zoo
nachlige partij, die beschikt uver de
„rootste dagbladen, over het meeste
geld, over bijna alle leerstoelen der
lioogeseholen. over de best betaalde
staatsbetrekkingen kunnen bereiken
In verhouding tot haar materieele
macht nagenoeg niets.
En toch, hoe heeft ze alles in 't
iverk gesteld om toch maar victorie
ie kunnen kraaien.
Zij heeft voor den vrijhandel gc-
schreeuwd met wanhoopskracht. Schat
ten gaf ze uit en haar auto's en equi
pages werden uitgezonden tot de traag-
sre en meest onverschillige kiezers.
Zij heeft zij, de partij van de
brecde vrijheid! den bekroni|ien
jpapenhaat aangewakkerd. Zij heeft
maandenlang, 's morgens en 's avonds
Jde weerzinwekkendste fabels gebracht
tegen dc macht van Kome en tegen
Ule upeenhuoping der kloosterschatten.
Zij heeft, zooals de Jncobijncn lijsten
mddeclden van de kroonschaiten om
en revolutie voor te bereiden, lijsten
fgedrulct van de kloosters in Nederland.
Zij heeft in pamfletstijl dc daden der
huidige Regeering bezoedeld en den
I volke wijs gemaakt, dat er bijna niets
cdaan was door deze mannen, die een
.lel vormen de Maasbode merkte
hel indertijd zoo juist op - gelijk het
liberalisme nooit meer in één kabinet
zal kunnen samenbrengen.
Men zal inocten erkennener is
weinig reden lot verheugenis ter lin
kerzijde en alle reden tot voorzichtig
heid bij de rechterzijde. '1'. G.
DE VIJANDIGE PERS.
De groote apostel der christelijke
:rs in Oostenrijk, pater Kolb. heeft
aldus gesproken
„Geen geloofstuk der Katholieken,
waartegen dc leugenpers niet een cari-
entuur stelt, geen heilige der Kerk, dien
zij niet bespot, geen nog zoo eerwaar
dig gebruik, waarmede zij niet lacht,
geen gebod en geen wet der zedelijk
heid waartegen zij niet strijdt.
""it is voor deze pers liet marte
laarschap onzer grootste bisschopjien
iesters, waarmede dezen eens den
grondslag voor cultuur en beschaving1
hebben gelegd
Wat zijn voor haar dc offers dii
monniken, die eens de oerwouden on
gonncn en onze landen vruchtbaar
maakten
Wat zijn voor haarde moeiten onzer
Amerika, in de Afrikaatische woeste
nijen, die zij drenkten met hun zweet
en bloed:
Wat is voor haar dc stille, opoffe
rende arbeid der gmester- in dc scho
len. aan ziekbed en sterfbed?
it is voor deze pers de heldhaf
tige opoffering onzer barmhartige zus
ters bij ougcneeslijkcn, bij kanker- en
jiestlijdcrs. bij de mclaatschcn op Ma-
iakka, in hospitalen en veldlazaretten,
•ees- en voudelingenliuizen, in ge
vangenissen. in verbetergestichten van
verwaarloosde gevallenen, in het midden
dergenen die dc wereld uitstoot
Wat zijn voor deze pers dc onmete
lijke verdiensten onzer Kerk voor dc
•vetcnscliap, het behoud van de weten
schappelijke schatten der oudheid, dc
vestiging van bijna alle universiteiten
der gehecle wereld
Wat zijn voor haar de fijnste bloe
sems van alle kunsten, zoo wonderbaar
intsprotcn op katholieken bodem
Wat zijn voor haar alle eenheid en
'rede, welke de Kerk aan dc volkeren
heeft gebracht, alle welstand, dien Zij
gegrondvest, alle troost, dien Zij in
millioenen zielen uitgegoten heeft?
Wat zijn voor die pers alle deugden
n reinheid, trouw, rechtschapenheid
waarheid, welke de Kerk aan de
miscliheid heeft geleerd?
Wat is dat alles tezamen voor die
Eén groote, blijvende, uitdijende stof
tot hoon en schimp en spot en leugen
haat en strijd.
De Paus van Rome is voor haar de
Ojiperbonzc, de strenge orden met haar
boetewerken en werken van naasten
liefde zijn voor haar broeinesten van
gemakzucht.
Het engelachtige leven van Godge
wijde maagden wordt met vuil bezoe
deld om de eer van den priesterstand
•n deze leugenpers te beveiligen
:st een afzonderlijke verecniging
Priesterschutzvcrein worden
gesticht.
De gehecle katholieke religie wordt
'oorgesteld als een mengsel van
bodemlooze domheid, immoraliteit en
huichelarij.
Zóó is de vijandige iiers, waaraan
>nze eigen geloofsgenooten soms nog
•leun verlcenen!
FEUILLETON.
EEN DORPSVERHAAL.
„Dat ze niet alleen aardappels uitdoet,
maar een knaap haar help!"
„Wel heden mijn tijdman. is nu
de rhcumatick in je hoofd geslagen
„Nu onthoud eens wat ik jc zeg
stotterde hij - Willem Jcntsch is bij
haar, en nu moeten we straks over
Christiaau Wenk sjirckenO? wanneer
ik nu maar eens goed loopen kon, dan
sloeg ik dien jongen de becnen stuk!"
„Dat wil ik toch eens gaan zi
„Maar loo|> niet den tuin doo
nep hij haar na anders springt hij
achter over de heining weg. Loop In
huis om. en krui|> dan stilletjes va
ig, achter op <1
In het i-
uocder Pfcifcr alsof ze een slag in liet
■czichl kreeg. Maar spoedig herstelde
'ij zich, cn oj> half klagcnden, half
oornigen toon klonk liet j tja
heining: „Trijn-tj-c!"
Als met een slag werd r
ilcrhoud gebroken. Kathnrina gal een
gil, rukte zich los en greep naar korl
en spa Wilhelm Jcntsch was ui een
wip aan het ci.ul van den tuin. Hij
sprong echter helaas op
ongelukkige jilaats over del
a langs
de luiten
vciiKChle ik dat ik met u mede k-
••open en den jongen tic becnen
Het sint zijner bedreiging hoorde
•clitcr niet meer. 1 higenterkt krooj»
Uiigs de heining en kwam op de weit
Toen zc nu lia.u hoofd tegen dc latl
lidden in de aarda|i
genblik 1
liet
r afschamp
wijl de di
s liet hoofd 1
u-liter nog
vcrlegdi
moedci
Oils geheel
de waarheid verzwijgen
timers nooit de geringste
aak voor hem verborgen gehouden
■n aan dit gevalletje moest ,oc™
pocdig mogelijk
Maa
den! Bezorgt
van la
e hen
ontdekking, ofschoon telkens
verhaal blijvende steken, med
sioof echter, terwijl hij de arm.
izancknién^-^.ny
de j. .1, gelui m druk gesprek, üe korf «m «Jn |ind;hijzag slechts
«•'- lol aan den rand gevuld, dc spa zonal» zc ge toen zc
U:; er naast, en aan niets ler wereld Umber tol hwr op wk.
denkende als aan hun gewichtig haar verhaag (.(.u /oll wat
gelijk? Met
beginnen! It"1
'ier soldaten overleden zijn aan de ge-
'olgcn der hitte of de al te groote ver
der artillerie werd
te Profondeville door een auto over
reden en brak zijn beeneen soldaal-
molorcyclist is nabij Marche op de straat-
en getuimeld en brak een arm
wachtmeester der lanciers werd
nabij Dinant ontzadeld en in zijn val
brak hij zijn been op twee plaatsen.
In liet krijgsgasthuis te Namen lagen
03 zieke soldaten en dit getal klom
t 150 I
Het huis was te klein om al die
eken een behoorlijk onderkomen te
verschaffen, te meer daar er nog voort-
lurend nieuwe zieken bijkwamen.
Waarom zou zoo'n oefening niet
uitgesteld kunnen worden
In de Balkanlanden.
der invloedrijkste Turksche
diplomaten heeft verklaard dat Turkije
Adrianojiel niet zal afstaan zonder
wapengeweld. Wij zijn bereid, zeide
hij. een oorlog met Bulgarije te begin-
deze heilige stad te behouden.
Rusland zal Turkije den oorlog niet
durven verklaren, wijl de mogendheden
onder elkaar niet tot eensgezindheid
kunnen komen.
Koning Carol van Rumenië heeft inde
havenstad Zimvea vertoefd, ont daar
de laatste troepen die uit Bulgarije
terugkomen te inspecteeren en cliolera-
ba rak keil te bezichtigen. Reeds binnen
tijd zullen alle soldaten
woonplaatsen terugkeeren.
wijl de cholera aan het minderen is.
26 Juli af, toen het eerste geval
geconstateerd werd. hebben zich 286
gevallen voorgedaan waarvan 275 met
doodelijken afloop. 'Tijdens den opmarsch
in Bulgarije heeft liet Roemeensche
leger zes officieren en 1149 man door
den dood verloren, zonder dat
gevochten werd.
Uit het Buitenland.
Uit België.
De hitte heeft talrijke slachtoffers
gemaakt onder de soldaten, die aan de
groote legcroefeningen deelnamen.
Langs dc stoffcrigc wegen zag men
talrijke soldaten langs de slootkanten
uitgestrekt. Die jongens waren geen
-cinzers, zooals men wel zou kunnen
'erondcrstellen. De eene viel bewuste
loos, getroffen door een zonnesteekeen
ander had het gelaat verwrongen van
de buikkrani|ienanderen nog klaagden
over hun voeten, waarop dc blaren ecu
duim dik stonden, net alsof de jongens
de voeten door het vuur geloopen
haddenmen zag ook veel soldaten,
l wier voeten het bloed vloeide.
Dc jongens, die vooraan dc colonne
ziek vielen, konden in de ambulance-
wagens opgenomen worden doch de
anderen moesten langs den weg blijven
liggen.
Men verzekert, dat cr m het roode
leger, sedert het begin der manoeuvres
i Christiaan Wenk besproken heb.
ga dan Trijntje halen."
'.c zette zich naast hem neder, en
hij verhaalde zijn plannen. Toen zeide
„Dat is me als uil dc ziel gc-
ukenEen soldaat kunnen we niet
•ruikenThans zal ik naar Trijntje
.n, cn ik denk dat ze toch wel zal
en dat we het goed met haar voor
hebben."
„Dat denk ik ook riep hij want
anders!"
.Itscllng stond echter het meisje
len in de kamer. Thans had ze
besluit genomenliegen zou
trouwens niet geholpen hebben,
werd bleek en weder rood. eu
dc hand op haar hart riep zc
vader toe„Wilhelm is mij ge
noegen. kunnen niet meer scheiden!"
zal ik lir»
„Dai
de deur is!"
„Maar hij is.toch zoo goed!"
„Hij heelt niets en moet solda;
wórden I He. is hij dal vergeten
„Neen, vader, maar we willen ininiet
gaarne wachten, tot hij weer vrij is
„Totdat ge grijs zijt geworden enk.
van hel wachten. Dat mankeerde i
mi nog maar aan I Bovendien krijgen
we oorlog, de smid heelt het gezegd'
Binnenlandsche berichten.
Het Staats-Cadeau.
Nu de "U-jarige mannen en vrou
druk in de weer zijn hunne
spraken op het geschenk, huil door|
art. 369 der invaliditeitswet aangebo
den, aannemelijk te maken, willen wij
even de banen volgen, waarin de be-1
staanszekerheid, onafhankelijkheid cn
bejegening dezer categorie van oude
lieden is geleid.
Het zijn grootendeels de op loon
dienst aangewezen oudjes, die ouder
domsrente uitdc Rijkskas zullen erlangen.
Een der voornaamste eischcn immers
liet zekeren tijd gewerkt lichben
jr anderen tegen loon kost. huis-
iting, etc. endegenen, die dit hebben
•eten doen. zijn. op enkele gunstige
sonderingen na, ongetwijfeld de meest
behoeftigen, welke 't hardst steun noo-
•lig hebben.
Vele minder met aardsche goederen
bedeelden, wier ledematen verstijfd zijn
den aanhoudenden, zwaren arbeid
welke ze zich liccl hun leven hebben
Ach pajipcriapap, laat ons niet langer
over die gekheid spreken(ie moet cr
ecu nemen die wat heeft, die den
bouten rok niet behoeft aan te trekken,
dc zaken kan besturen, wanneer
sndcr den grond lig. Christiaan
Wenk is mijn man. en mijn woord
heeft hij ook - dien neemt ge. cn
'ermede basta!"
Alles begon als 't ware voor de
■gen van liet meisje tc draaien,
-iever alles dan datwaren de woor-
•n die eindelijk sidderend en nauwe
lijks hoorbaar over hare lippen kwa-
WalDc oude balde de hand en
trachtte te vergeefs van dc bank op
te springen.
Zijne vrouw sloeg echter haastig haar
arm om zijn hals en riep hem tevreden
stellend toe; „Bedaar, vadertje, dat is
allemaal slechts gckkcpraai van I
ik ken dat wel'Toen ik u nemen ir
en niet wilde omdat ik den molenaar
wilde, heb ik ook zoo gepraat. En
nu Ik heb me bedacht en u genonu
en er goed aan gedaan. Geloof m
dat komt alles wel terecht!"
„Dat wil ik ten minste hopen rii
de man en dat zeg ik uwanne
ik u nog eens met dien Jcntsch santi
zie, dan zult ge liet wetenAfged.ua
gij ueeint Wenk - met St. Maarti
s op. dal zal e
len getroosten om in hun dage-
lijksch onderhoud en dat van hun talrijk
gezin tc voorzien, zullen door bedoelde
ouderdomsrente gered worden uit de
kwellende onaangenaamheden, op den
levensavonil aan dc genade der familie
leden. armbesturen of particulieren te
zijn overgeleverd.
Op vergevorderden leeftijdv als hun
rug gekromd is onder den last derja-
allerhande ouderdomsgebreken het
gezicht, liet gehoor en liet verstand
reuzenschreden doen afnemen,
wordt vooral door de bezitlooze arbei
ders het schrijnende gevoeld van hun
economische zwakheid en afhanke
lijkheid. En toch, wat hebben ze in
hun krachtige jaren dag in dag uit met
onverpoosden ijver gezwoegd om naast
liet oogónblikkelijk noodige voor 't
loffelijk leven iets over te leggen voor
den ouden dag. Maar zelfs bij onver
flauwde krachtsontplooiing hebben zij
hunne bezitloosheid niet kunnen ophef
fen of althans niet in die mate, dat
zij op eind hunner dagen vrij zijn van
zorgen voor hun dagelijksch brood.
Zij hebben wel dagen van voorspoed
materieelen vooruitgang gekend, maar
te onmiddellijk werden die opgevolgd
door ziekte en tegenspoed, welke hen
in erbarmelijkere!' toestand verlieten,
dan dien waarin de fortuin hen bracht. Zij
konden niet op slag komen, omdat ze
:lfs krachteloos waren en de publieke
meening onverschillig bleef voor de
ingetreden verbetering hunner econo
mische positie. 'Terloops zij opgemerkt,
dat hij ziende blind zou zijn. die geen
oog heeft voor de ingetreden -rbe-
tering van de positie der arbeiders,
vooral de laatste jareu onder ons rechts
bewind. Niet omdat een pressie is uit
geoefend overal hoogere loonen te
verkrijgen, maar om bezit aan te kweeken.
Zeker, verhooging van te lage loonen
van belang, doch de sociologen heb-
den met alle verwachtingen van de
die er inzonderheid op is ge
richt den arbeiders langs den weg der
loonsverhooging een grooter deel van
het arbeidsproduct te doen toe komen.
Beter achten zij 't dat de wetgever
zich niengt -in arbeidsverhoudingen,
doch daarentegen krachtige maatrege-
leemt ter bevordering van het ar-
beidersbe-zit. Hooge loonen leiden vaak
tot uitzetting van den levensstandaard
cn niet tot besparing. Ook is hij, die
per jaar f 700 verdient en verteert, bij
stilstaan der verdiensten en dure tijden
erger aan toe dan degene, die zich
et f 400 kan redden
Bovendien is het zeer de vraag of
dc welvaart in verhouding tot loon
stijging wel is toegenomen. Bij velen
hebben onoordeelkundige uitgaven, toe
nemende opschik en weelde de groo-
verdiensten opgeslorpt,
i wat baten tot het uiterst opge
dreven loonen, zoo «Ie toename door
le keel gaat cn aan het lijf verpronkt
wordt? Ongetwijfeld zullen ze hinder-
palen, misschien zelfs struikelblokken
zijn op onzen moeilijken levensweg.
Dit zijn gezonde overwegingen, welke
o.m. liet Ministerie-Heemskerk hebben
aangespoord tot liet in het leven roepen
vroolijkc bruiloft zijn." zeide dc vrouw
met een scherpen blik op Katharina.
Maar deze liep. terwijl ze over haar
gelicelc lichaam beefde en geen woord
kon uiten, haastig achter haar spinne
wiel, wierp zich daar op een stoel
neder cn begon met hare schort voor
het gezicht tc snikken.
II.
Den volgenden morgen kwam Chris-
lan keurig netjes gekleed de herberg
Daar moest hij van den waard
liooren, dat het waar was, wat hij hem
van Jcntsch verteld had, en dat het
meisje geheel van streek was, zij had
natuurlijk tijd noodig om zich tc be
zinnen, en Christiaan zou derhalve goed
doen, om de eerstvolgende week nog
bedaard te laten voorbijgaan. Dan zou
immers in Buttstndt de werving plaats
hebben, cn wanneer Jentsch maar eerst
eens goed en wel ouder dc soldaten
zat, zou ilc zaak var. zelf wel terecht
komen. Uit het oog, uit het hart! Dus
tot liet einde van de volgende week
leder niensch moest op slot van rekening
toegeven, dat zou dus Katharina ook wel
doen«lat was zoo zeker als amen in
de kerk.
(Wordt vervolgd.)
