Zeven en twintigste laargang.
No. 47. Maandag 8 Sept. 1913.
DE EEMBODE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
UITGAVE VAN DE VEREENIGING .DE EEMBODE" TE AMERSFOORT
Dit blad venchljnt Dinsdag- Vrijdagavond.
Prijs per drie maanden vljttlg cent.
Abonnementen kunnen eiken
schieden vóór den aanvang van
Afzonderlijke nummers drie i
Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch opzegging van abonnee,™.
bieden vóór den aanvane van een nieuw kwartaal. abonnement r
KANTOOR EN DRUKKERIJ: LANGEGRACHT 13 - AMERSFOORT.
Advertentieprijs: van één tot vijf regels dertig cent. Elke regel meer zes cent.
Reclames tien ct. p. regel. Advertentiën in het redactioneel gedeelte vijftien ct- p. rpgel.
Billijke tarieven bij abonnement.
Alle mededeelingen en adverlentlBn in te zenden vóór drie uur op den dag van uitgifte.
Aan den vooravond van 't
Onafhankelijkheidsfeest.
De 1 lollanders doen alles liever dan
eens warm loopen yoor een ideaal.
Mei ontbreekt ons niet aan gevoel,
maar voor sterk sprekende geestdrift
zijn we niet gauw tc vinden.
'1 och is daarvoor nu. bij 't herden
ken van eeuw onafhankelijk volksbe
staan, alleszins reden voor.
En wanneer er dan gejubeld wordt
en feestgevierd, moeten ook wij katho
lieken, als vaderlanders, eerste klas ons
in de rij scharen en meevieren, mee-
jubelen.
Zeker, er is een tijd geweest dat men
ons lieflijk betitelde als vaderlandsloo-
zen- niet de schoonste bladzij van
de eeuw-geschiedenis vult hij.
Die in-domme, door en door leu
genachtige bewering werd gaandeweg
minder gehoord. De feiten bewezen
telkenmale 't tegendeel en ieder eerlijk
mensch, al staat hij dan ook o|> religieus
gebied kilometers ver van ons af, zal
genoopt zijn te erkennen, Mat onder de
trouwe onderdanen van onze ben:
Koningin, de Katholieken vooraan si
En dat spreekt als vanzelf. De liefde
vooi het vaderland, zoowel als eerbiet!
eu trouw aan T Vorstenhuis stei
op, worden voorgeschreven door
eigen Roomsch princiep.
Zeker, wij kunnen als Katholieken,
die ons kinderen weten eener heilige
geloiifsgemeenschajj, welke aan geen
landsgrenzen gebonden is, niet
toejuichen, wat men onder de vlag der
nationale idee gelieft voor te stellen.
Wij doen niet mee aan ccnig drijven,
meer dooi partij-polilick dan door na
tionaal eenheidsgevoel ingegeven, het
welk ons religieus beginsel in ge
zou Kunnen brengen.
l iet best gaan wij uit tleil weg
zulke vaderlandsliefde, maar dit is ook
1 dii opzicht van ons
ndat wij
gen kan,
Wij tloen het te lievi
zou van harte gaarne in:
liet doei van dit feestbetoon.
Zonder in te gaan op de vraag, of
de l-'ransche ovcrhcersching enkel na
deel brachi aan onze landen, mogen
«ij. tlie als Nederlanders ei roem op
dragen, dat tic onafhankelijkheid van
ons volksbestaan herwonnen werd, ook
als Katholieken getuigen, hoe, sinds
door liet bestel der Goddelijke Voor
zienigheid de lotgevallen onzer natie
weder verbonden werden aan die der
Oranje-dynastie, bel Katholicisme een
verblijdenden opbloei is tegengegaan
en zieli meer en meer heeft kunnen
ontwikkelen.
Wij herdenken het bij dit eeuwfeest
dankbaar. Na de verdrukking van vroe
ger tijden waren reeds het niel-publiek-
tegenwerken en een begin van waar
deering ten opzichte van de Katholieke
Kerk in Nederland moed-geveiule fac
toren en al hebben onze voorvaderen
zich desniettegenstaande aan de fiere
wapenspreuk der Oranjes menigwerf
moeten spiegelen, wij, die na hun
|iionniersarbeid magen blikken op zoo
FEUILLETON.
EEN DORPSVERHAAL.
De wachtmeester was reeds I.
in de groote groote zaal d
gereedheid le brengen, waai
ronde inktbakjes van zwarl li
aantal ganzcpeniien en het noudige lolio
schrijfpapier bevondenen in de aan
grenzende kamer was ook nog een
sergeant tegenwoordig die daar de
mectplank in orde bracht, waarop
voeten, duimen en strepen door kerven
en krijtschrappen aangeduid waren.
De auditeur en de regiments-dokter
waren reeds daags te voren nil Weimar
aangekomen. Maar thans eerst kwam
een ruiter op hertogelijk paard, met
een mantelzak achter zich en een
lecrcn tasch op zijde Buttstad binnen
rijden het was mijnheer de legatie-raad
en militie-commissaris Goetlle.
hl een zeer slechten luim had Inj
zich op weg begeven. De dichter een re-
crutenjiresserzooals het volk destijds
placht te zeggen. Maar zijn bcstcvrieiul.
hertog Karl August, bad hem deze betrek
king opgedragen en Goethe, die deze nu
reeds twee jaren waarnam, had wel is
waar bij elke werving daarover ge
mord. maar bad uit liefde tol zijn vriend
niet kunnen besluiten, Item om ontslag
•- verzoeken. In Jena. Weimar. Butt-
adl
Elmei
hij v
aege
grootselie resultaten, vergeten geenszi
wat wij in deze aan de Oranje-vors
verschuldigd zijn.
Zoo heeft onze juichtoon een geheel
eigen klank, maar hij is er niet minder
oprecht om.
Ons nationaal bewustzijn behoeft
geen breidel aangelegd door ove
gingen van hooger orde.
Laat vrij-uit ons vaderlandslievend
hart juichen om onze herkregen zelf
standigheid, waarvan de herdenking na
honderd jaren een waarborg lijkt voor
de toekomst.
Vlecht Oranjen om den hoed!
Holland rijst met nieuwen moed.
Uit den schoot der wateren 1
Mogen deze profetische woorden,
waarmede de aankomst van' prins
Willem Frcderik aan hel vaderlandsche
strand in 1813 werd verwelkomd,
iteeds voor den geest staan.
En wanneer straks de klokken t
parochiekerken ons roepen naar
Huis, laten we dan in grooten getale
aan die roepstem gevolg geven, en den
Koning der Koningen dankend voor liet
verkregen goeds in de vcrloopcn eeuw.
aneekeu dat Hij Vorstin en Volk
ran Nederland in vrede en eendracht
moge bewaren.
Gemengde Berichten.
Spoorwegrampen- In de nabijheid
Aisgill (Eng) heeft een verschrikkelijk
spoorwegongeluk plaats gehad.
Op een helling kwamen twee treinen
et elkaar in botsing, doordat de vo
rijdende trein niet verder kon. De schok
vrecselijk. De tweede trein schoof
ier achterste wagens van den
in eikaar. Er ontstond bovendien
J, waarbij verschillende pnssagii
Ontzettende tooncelen speelden zich
ter plaatse van den ramp af. Men moest
edereizigers levend zien verbranden
inder hen te kunnen bevrijden.
Veertien verkoolde lijken zijn r
voorschijn gehaald.
Ook in Amerika heeft een spoorweg-
igeluk plaats gehad, n.l. bij Walling-
rd, Twee vacantie-treincn liepen op
elkaar. Er zijn 13 dooden en 30 gewon-
Hel ongeluk is te wijten aan i
De schildersstaking te Londen duurt
nog steeds voort, tenminste waar de
atroons de eisclien van werklieden
og niet hebben ingewilligd. De stakers
:ggen het er op 'aan. de staking tot
en nationale uit te breiden, om up die
lanier eerder hun cischen doorgevoerd
krijgen.
Een felle brand Geeft te Manchester
gewoed in een groep pakhuizen, die
•olgcladen waren met olie, boter, sjiek
n andere fel brandbare stoffen. De
vlammen, die volgens de berichten
dan duizend voet o|>sloegcii,
ii natuurlijk niet te dooveii. De
pakhuizen brandden geheel uil;
;ingcn ook drieduizend balen katoen
n tweeduizend pakken bedrukte
lulaeiuretl te loor. De schade bel
uim 1'50,(XXI pond.
reeds geweest was oil) de dienstplich
tigen le keuren, was hij telkens uil zijl'
humeur geweest; en ook dezen keei
hij in eene zeer slechte stemming
weg naar Butistodt oj
.1 toen hij goed en w.
:ldeu
lie
chijl)tje hem heslraahle en hel
gelenheir rondom hem een levendig
j aanhief, begon hij wat op ie
olijke.) en verdwenen van lieverlede
de rimpels van zijn voorltooM. i-n
zoodra hij het vlek Berka achter zich
had. overviel hem plotseling die ge
wijde stemming, welke zich terstond
ucliccl van hem meester maakte. Hij
za„ geen velden, weiden en boomen
meer - hij fantaseerde zich een andere
wereld En hoe vervier hij reed, hoe
krachtiger de gedachten waren die zich
zijn hoofd ontwikkelden, en al meer
meer denkbeelden stapelden zich
daarin op, die als 't ware met geweld
,-eg zochten. Nog een ui
dan was hij in Buttstad! dan
1 11 nl I Velr te iet
zijn poëzie bezighouden.
"oor het logement werd luj door
auditeur en den regiments-dokter
ontvangen. De waard maakte een
buiging alsof Inj zijne doof uchughe.d
zelve te begroeten bad. ..Zal uw hoog
geborene een ontbijt gebruiken'
Ingebroken is te Tilburg in een spoor
wegwachthuis. Uit een kast, welke is
opengebroken, is f400 gestolen ten na-
deele van den baanwachter G.
Ontrouw. Te Parijs zijn vijf telefonisten
aangehouden onder verdenking dat zij
van hun vertrouwenspost ernstig mis
bruik hebben gemaakt. Zij zouden na
melijk reeds langen tijd in dienst van
een bekenden graanhandelaar gestaan
hebben, om alle gesprekken, welke diens
concurrenten inet hun klanten hielden
hem over tc brengen. Ook zou
den zij de aansluiting dezer concurren
ten steeds zooveel mogelijk vertraagd
hebben, terwijl de graanhandelaar zelf
de voorkeur had.
Onweder. Te Wcllin (Belgie) werd
man in gezelschap van zijn zoon door
het onweder in het veld overvallen,
erwijl zij bezig waren hooi op een
ar te Iaden. Plotseling werd de kar
t vlammen gehuld cn stortte het paard
er aarde. Daar de vader niet antwoord
de op het roepen van zijn zoon, greep
deze hem bij het been en trok hem
onder de kar uit. De arme man bleek,
evenals het paard, door den bliksem
te zijn getroffen.
Landbouwschool. De Geldersche zui-
velconsulent van der Burg, te Zulphen
benoemd tot leeraar aan de Hooge-
Landbouwschool Wageningen. Hij
zal doccerenin zuivelbereiding, waarvoor
:ot nog toe geen afzonderlijk leeraar
s geweest.
Twee slachtoffers. De commandeeren-
de luitenants .on Eckenberger en Prinz
de vliegerafdecling, maakten op
liet exercitieveld bij Brieg een proef
vlucht. De machine was vlak voor
de vlucht nieuw gemonteerd. Op 100
M. hoogte schoot cle linkervleugel los.
waardoor het toestel omsloeg en viel.
Beide vliegers waren onmiddelijk dood-
Het toestel is geheel vernietigd.
Koning Manuel van Portugal is tcSig-
naringen getrouwd met prinses Augus-
se Victoria van Hohenzollern. Kardi
naal Netto voltrok het kerkelijk huw
lijk. Z. M. die voorloopig nog op noi
acliviteit staat betrekt een inooi lus
slot nabij Londen,
Jack Johnson, de beruchte wereld-kam-
pioen-bokser. is te Londen hnasl
slachtoffer geworden van een autc
geluk Met zijn vrouw reed hij in zijn
den hoek van een straat een aanrijding
plaats had met een taxi-cab. Johnson's
auto werd tegen een paal geduwd en
de worstelaar zelf werd vrij ernstig ge
wond. Zijn vrouw en de chauffeur ble
ven ongedeerd.
Het zwarte masker. Een niet allcdaagsch
geval van jeugdige boosdoeners, slacht
offers van |irikkcllcciuui', is vou
rechtbank te Rotterdam met gcsl
deuren behandeld.
Een 4-tal jongens van goeden huize
o.w. twee leerlingen van de H. B.
allen om en bij 14 jaar oud, hadden
doorliet lezen van detecliveromanse
nl.ui gevormd zich te c.'nslilueere
rooverbende. Zij noemden hun club
„Het zwarte masker" beloofden ge
hoorzaamheid aan hun chef en be
krachtigden hun verbond door behoorlijk
onderteekende statuten.
Wie daartegen zou misdoen, zou wor
den veroordeeld tot den kogel. Tot dat
doel was voor gezamenlijkerekening,een
re vol ver aangeschaft. V oorts ook een geld
kistjehetwelk ergens onder den grond
verstopt werd. Van al hetgeen geroofd
werd, kwam een deel in de algemeene
kas, terwijl de rest onderling verdeeld
werd. De chef dirigeerde dan een naar
de zweminrichting aan den Hciligenweg,
een ander naar het Sportpark, een
derde naar de sportclub „Olympia"
goede orde kwamen de jongens
hun buit aandragenhorloges, geld,
kostbaarheden, zelfs rijwielen. Geen
de bende dacht er aan zich legen
irannie van den chef te verzetten,
of zich aan de overeenkomst te ont
trekken, uit vrees voor den kogel.
ontdekking vond de politie nog
mar Goethe
il.li- niets d
•rstoml I
fel, i
:r hebben
lagen pei
mogelijk,
liep
„Weldra gedenk ik dan i
leed niet meer!" sprak
zachtjes in zich zei ven, wierp zich op
den voor Item bestemden stoel aan de
tafel, en schreef de woorden neder.
Wachtmeester Rcbeling leidde intns-
«chcn reeds een aantal cnndidnat-sol-
dulcn de kamer in en kommamlccrdc:
stilte. De sergeant keek de meet-
plank nog eens na of alles in orde
was cn de auditeur en de regiments
dokter. tlie Goetlle op den voet gevolgd
varen, hadden zich tegenover hem aai
tafel gezet, en wachtten op hel loekei
'hel
het t
i .Ie kam
cds geree
zich wachten. De jon
er naast hadden zich
maakt, de sergeant ha
onder de maat; de wachtmeester nam een
slok uit zijn veldflesch en stond onge
duldig tc hoesten, om de hoeren in de
zaal stilzwijgend te doen opmerken dat
het hoog tijd was om tc beginnen.
Eindelijk begon ook de auditeur tc
hoesten en vroeg over de tafel heen
f5.80
Mijnramp. Op de mijn Diergardt te
Moers had een treurig ongeluk plaats.
groote steen had zich in een der
gangen losgewerkt en viel juist tusschen
de gebroeders Klarora in, met het gevolg
dat beiden zeer ernstig werden verwond.
De verongelukten werden naar liet
ziekenhuis overgebracht alwaar de eene
uur later overleed. De toestand
den anderen is zorgwekkend. Bei
den zijn gehuwd en vaders van groote
gezinnen.
Een vreeselijke vergissing. Dezer dagen
overleed te Parijs eelt kindje tengevolge
van een vergissing van den apothekers
bediende, die het voorgeschreven recept
had klaar gemaakt. De dokter, die bij
het zieke jongetje was geroepen, had
een in- en uitwendig geneesmiddel voor
geschreven. In de apotheek werden de
etiketten verkeerd opgeplakt, met het
gevolg, dat het kind het wrijfmiddel
tam en met de andere medicijn
rndig werd behandeld. Een paar
later was de kaaap onder hevige pijnen
bezweken.
Vreeselijk. De hoofdonderwijzer Wagne:
dichtte tc Miihlhausen in een aanval
/an waanzin op vier verschillende plaat
sen brand. Toen hij achtervolgdwcrd.
schoot hij acht personen neer en
wondde er elf. Hij vluchtte'in een
waar zijn vervolgers hem zoo t
keiden, dat hij er wel niet boven op
zal komen. Er werden 250 patronen
in zijn bezit gevonden. De woning van
den ouderwijzer werd door den officier
vanjustiticgeopend. Wagnerhad voi
zich naar MUhihausen begeven had. zijn
'rouw cn vier kinderen omgebracht,
:ijn vrouw werd met afgesneden hals
:n de kinderen met steekwonden over
dekt in bed gevonden. Wagner was
dan tien jaren geleden als onder
wijzer werkzaam. Voor 4 weken gele
den bracht hij zijn kinderen bij zijn
schoonouders. Toen kwam hij
mverwacht terug. Tegen 12 uur zagen
ncnschón, die naast de school wc
goed dat we beginnen?" ,,Jawel
zeker asjeblieft!" En Goethe knik
doojite zijn pen in en schreef: ,,En
vliegt mijn geest voor ecuwig tege
moet."
„Beginnen!" riep de auditeur, en de
.lokier herhaalde„Beginnen I"
„Nu gaat het spel aan den gang
•ic|> de wachtmeester. - Bon, zooals
le groote koning zegt. Kom! Nu flink
Je borst vooruit, jongensI"
De keuring van de nummers
JOO jilaats dat elke knaap die genieten
was, uit de mcctkamer in de zaal naar
den dokter gaar. moest. De sergeant
:p hem de maat na, cn de dokter
ndte draaien, om zijne borst, zijn rug
zijne voeten te onderzoeken. Het
immer moest na dit onderzoek na
de tafel van mijnheer de militie-coi
missaris gaan, cn het was dan het werk
van Goethe. om den knaap nog
nauwkeurig te bekijken, cn dan.
gelang van omstandigheden den audi
teur een „bruikbaar," of „niet bruik
baar" toe te roepen.
Voor ilczcii lag dc naamlijst, tv
wanneer hij Goethe's uitspraak op deze
lijst ingevuld had, mocht de huiverende
rccruut ziclt gaan verwijderen. Dan
werd hij door Rcbeling in ont
vangst genomen. War de uitspraak
„bruikbaar" geweest, dan nan
wachtmeester een slok, en begi
een loods bij de school branden. Toen
zij aan iemand, die voorbijging, vroe
gen wat de oorzaak van^ den brand
klonk in plaats van een antwoord
schot. Een der personen zonk
doodelijk getroffen ineen. De dader
begaf zich daarop naar een andere
plaats, waar hij een groote schuur in
brand stak. Toen iemand in de burnt
venster opende en Wagner vroeg
hij deed, werd ook hij doodelijk
door een schot getroffen. Bij de vierde
brandstichting nam men waar, dat Wag-
nej twee groote legerrevolvcrs in zijn
handen had, waarmede hij blindelipgs
schoot. Hij doodde totaal zeven per
sonen en een meisje van elf jaar en
wondde elf menschen min of meer
ernstig waaronder een politieagent en
een nachtwaker. Ten slotte gelukte het
den gewonden politieagent met behulp
,n werklieden de revolvers van Wag-
r te grijpen. Door hulp van militai-
n werden de branden gebluscht
Omtrent deze verschrikkelijke tragedie
melden de Duitsche bladen nóg de
volgende bijzonderheden
De onderwijzer Wagner is 35 jaar
oud. Voor de deur van zijn woning te
Degerioch had hij, voor hij oaariMÜJd-
hausen ging, een bordje gehangen,
waarop hij mededeelde, dat de heele
familie op reis was gegaan en uiemand
thuis was gebleven. Toen men
het gebeurde te Miihlhausen,
onderzoek wilde instellen, werd.de
deur opengebroken, In twee verschil
lende kamers vond men de 32-jarige
echtgenoote van Wagner en zijn li
en 9-jarige jongens, Robert en Richard,
doodgestoken in bed liggen.
Dc dader is een alcoholisttoch was
hij bij de schoolkinderen erg bemind,
hoewel hij dikwijls op een verschrikke
lijke manier uit kon varen. Zijn familie
leven was oogschijnlijk gelukkig. Fa
milieleden schilderen hem als een zon
derling, die ieder gezelschap meed.
Wagner was Donderdagmorgen vroeg
uit het plaatsje vertrokken om een
uitstapje tc doen, naar hij voorgaf.
Maar inplaats daarvan ging hij naar
Miihlhausenaan zijn huisgenootcn
zond hij de volgende briefkaart: „Ver
geef mij, ik moet het wel doen, of
schoon ik weet, dat liet geen waarde
heeft."
Vroeger had men nog nooit geestes-
stoiingcn bij hem opgemerkt. Volgende
week, bij het eindigen der vacantie, zou
hij weer met zijn onderwijs beginnen.
Bij het volvoeren van zijn wandaad
droeg Wagner een zwart masker en
een sluier voor het gezicht. In den
taatstcn tijd deed Wagner erg zonder-
lidg. Aan den rector van de school
deelde hij in een langen brief mede,
wat hij van plan was te doen. Boven
dien schreef hij een verwarden brief
aan een Stuttgarter blad, waarin hij
o.a. zeide: „Aan mijn volk! Ik geloof
niet aan God, ik wenschte de bond
genoot des duivels te zijn of lid van
of anderen bond en ik zou alles,
voor mijn pistool zou komen, wel
willen martelen. Ik wensch ook na
den knaap op dc hartelijkste manier:
„Zoo, nu zal ik u eens leeren exer-
:n, dat zal een pret zijnEn hoor
mijn jongetje! wanneer ge soms
de plaat wilt gaan poetsen, bedenkt
dat er dan nog spitsroeden cn geesel-
slagcn beslaanMaar overigens zult
gij pleizier bij ons hebbenOp de brits
Jaapt men o zoo heerlijk! ik ben een
oud jiracticus nu mijn jongetje wij
zullen nog de beste vrienden worden
Had er cellier een „onbruikbaar" door
de zaal geklonken dan trok de wacht
meester een vreeselijk leclijk gezicht
en schreeuwde: „Ge moest u tot in
den dicpsten afgrond schamen."
Dc nummers volgden elkander titans
spoedig op. Slechts met een half oor
luisterde Goethe naar het oordeel van
den dokter en hij was daar boos
over op zich zeiven. Nu hem toch
eenmaal deze betrekking toevertrouwd
was, beschouwde hij het ook als plicht,
die met nauwgezetheid te vervullen.
Maar dc opgeroepen schim van Orestes
meer op zijde zetten ging moeilijk
en de dichter mocht beginnen wat
hij wilde, steeds werd hij, ondanks zich
zclvcn, genoodzaakt tiaar het geschre
vene dal voor hem lag tc staren en
naar dc pen te grijpen, want de alleen
spraak van Orestes moest en zou tot
een einde komen.
(Wordt vervolgd.)