DE EEJVfBODE
Zeven' en twintigstelaargang.
No. 52. Vrijdag'26) jSept. 1913.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
UITGAVE VAN DE VEREENIGING „DE EEMBODE" TE AMERSFOORT
Dit blud verschijnt Dinsdag, en Vrijdagavond.
HrIJg per drie maanden vljltlg cent. - At/.onderll|ke nummers drie cent.
Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doelt opzegging van abonnement
schieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal. abonnement moet ge-
KANTOOR EN DRUKKERIJ i.ANGEGRACHT ^13 - AMERSFOORT.
Advertentieprijs van één tot vijf regels dertig cent. - Elke regel meer zes cent.
Reclames: tien ct. p. regel. - AdvertentiEn in hel redactioneel gedccllc vijttlen ct. p. regel.
Billijke tarieven bij abonnement.
Alle medcdeelingcn en advertentiën in te zenden vóór drie uur op den dag van uitgltte.
TWEEDE BLAD.
Epistel en Evangelie.
Twintigste Zondag na Pinksteren.
Les uit den brief van den H. apostel
1'auliLs aan de Ephesiërs, V, 15 -21
BroedersZiet toe, lioe gij niet voor
ziclltighcid wandelt, niet als onverstau-
digen, maar als wijzen, den tijd uitkoo-
pend, omdat de dagen boos zijn. Daarom
wordt niet onbedachtzaam, maar ver
slaat wat de wil Gods is. En wordt
niet dronken van wijn, waarin wulpscli-
Itcid is, maar wordt vervuld met den
Heiligen fieest, elkander toesprekend
met psalmen en lofzangen en geestelijke
liederen, den Heer zingend en verheer
lijkend in uwe harten, God en den
Vader altijd voor alles dankend in den
naam onzes Hccrcn Jezus Christus.
Zijt elkander onderdanig in de vreeze
van Christus.
EVANGELIE
volgens den H. Joannes; IV. 4653.
In dien tijd was er zeker koninklijk
hofbeambte, wiens zoon te Knphnrnadm
ziele lag. Toen deze vernomen had, dat
Jezus uit Jutlca in Galilea gekomen
was, ging hij tol Hem en verzocht Hem,
dat Hij zoude afkomen en zijnen zoon
genezenwant deze begon Ie sterven,
jesus sprak dan tot hemZoo gijlieden
gccnc tcckcnen en wonderen ziet, ge
looft gij niet. De hofbeambte zeide tol
Hem: Heer! kom af eer mijn zoon
sterft! Jesus zeide hem: Ga, uw zoon
leeft. I)e man geloofde hot woord, dat
Jesus hem toesprak, en ging heen. Toen
hij nu aftrok, kwamen hem reeds zijne
dienaars te gemout en boodschapten
hem, zeggende, «Int zijn zoon leefde,
I lij vroeg hen dan naar het uur, waarop
hij hersteld was. En zij zeiden tot hem
Gisteren, op het zevende uur, heeft de
koorts hem verlaten. De vader erkende
dan, dut dit het uur was, waarop Jesus
lot hem gezegd had: Uw zoon leeft.
En hij geloofde, hij cn geheel zijn huis
gezin.
Jeiusaltm en bel einde dei wereld!
K. Ja zeker! I.aat nu maar eens
gauw hooren, welke woorden van Chris
tus volgens dien mijnheer Loisy en
volgens jou later gebleken zijn,
onwaarheid te bevatten.
A, Vooruit elanZoek opMat-
thocus 24!...
K. - Al klaar!
A. Vers of nummer... of hoe
zeggen jelui katholieken dat?
K. Wij zeggen ook gewoonlijk
A. - Vers 24. Daar moet staan:
Voorwaar, Ik zeg u: Dit geslacht zal
niet vergaan, totdat al elezc dingen
geschied zullen zijn.
K. Ik heb 'tl... Nu, wat zou dat?
A. St! Wacht even! Eerst moet
ik je nog een anderen tekst aanwijzen.
Zoek ook eens opMatthaeus, 26,64.
't Gaat over wat Christus gezegd heeft,
toen Hij vóór Caïphas stond...
K. Hier is 't: Jesus zeide hem:
Gij hebt liet gezegd. Doch Ik zeg u:
Weldra zult gij den Menschenzoon zien
zitten ter rechterhand van de kracht
Gods cn komen o|i de wolken des hemels.
A. Genoeg I Zoo zijn er nog meer
gezegden van Christus aan te wijzen,
die onmogelijk goed verklaard kunnen
worden, als het Godsrijk niet iets is,
wat pas bij het vergaan der wereld
komen moet, en als Christus niet ge
meend heeft, dat dit spoedig gebeuren
is hoe
Loisy Christus verdedigt. Ik vind 'in
een gcnialen kop, dien Loisy I Luister!
liij zegt zoo: iu de Evangeliën vinden
we twee soorten van uitspraken, een
soort, die betrekking heeft op een Gods
rijk, dat zul aanvangen bij een naderend
einde der wereld, cn een
hij bedoelt de serie-teksten, die jij
den vorigen keer hebt aangehaald
waarin gesproken wordt van een Gr.
rijk hier op uurdc. Nu kunnen die tv
series van uitspraken niet beide tegelijk
waar zijn. Christus, dc Godsgezant, de
incnsehgeworden God, kan onmogelijk
den «.-reten keer gezegd hebbenlit
Rijk
i midden, un den
andere» keerhet Rijk Gods zal ko
a|s d( 'Menschenzoon terugkeert. Dus
één vul de twee teksten ■reeksen
later «geschoven zijn. Welke v:
twee? Natuurlijk dc tweede, waarii
hnmlcUI wordt over een Godsrijl
aarde. Want het is dwaasheid, te
onderstellen, dat men de andere reeks
zou ingevoegd hebben, daar het al heel
spoedig gebleken was, dat ze onwaar
heid bevatte. Daarentegen laat het zich
zeer goed denken, dat de teksten over
hel Godsrijk op aarde er langzamerhand
zijn tusschengewerkt, om het Evangelie
heter te laten overeenkomen niet de
omstandigheden, waaronder zich het
aangroeiend Christendom ontwikkelde.
Nu begrijp ik zelf wel niet goed,
hoe het mogelijk is geweest, dat dc
Evangeliën ongemerkt zoo zijn aange
vuld, maar, in ieder geval, als je dat
niet aanneemt, zijn de woorden van
Christus, die je daar even llebt opge
zocht, en nog vele andere, onvcrklaar-
wijl ze alleen verstaan kunnen
worden in Uien zin, dat Christus het
einde der wereld en den oordeelsdag
nabij achtte...
Je geelt dus toe, dat, ills die
woorden ook zeer goed anders verklaard
kunnen worden, dc heele redeneering
""tl Loisy in 't water valt.
A. Hmdat weel iknogzoouetniet,
K. Dat zul je toch wel moeten
toegeven, als je verstandig wil wezen,
vrindje I De heele kwestie draait hierom,
of er niet een aanzienlijk stuk van de
Evangeliën moet uitgeknipt worden, om
zuivere leer van Christus' te ge-
Nu staat het wetenschappelijk
vast ik heb je er den vorigen keer
en ook vroeger al op gewezen dat
de Evangeliën, zooals zc hier vóór ons
liggen, vertrouwbare geschiedbronnen
zijn. Maar dan is het toch zoo onwe
tenschappelijk mogelijk, daaraan zonder
absolute noodzakelijkheid, weer te gaan
twijfelen.
O zeker, maar 't is absoluut
idzakelijk!
C. Ik zal je bewijzen, dal het niet
absoluut noodzakelijk is, dat integendeel
die teksten goed te verklaren zijn, zon
der te moeten aannemen, dat Hij hel
einde der wereld nabij achtte.
A. - - Nu, ik wil dat bewijs wel eens
hooren, Loisy kan het niet leveren.
K. -- O, dat zegt niets, 't Gebeurt
cl meer, dat groote geleerden, aldoor
aar turend op één klein puntje, de
eest voor tie hand liggende dingen
rer het hoofd zien. Nu ter zake. Voor-
:rst moet je wél weten, dat, daar tic
ingehaalde woorden voorspellingen
bevatten, het ons niet verwonderen mag,
dat Christus voorspelde op dczclftlc
wijzc als de profeten plachten te doen.
En de profeten voorspellen de toekomst
dikwijls zonder te letten op het tijds
verschil. Zeg, als je 's avonds naar den
sterrenhemel kijkt, dan is liet dikwijls
precies, alsot alle sterren in één vlak
liggen. En toch liggen er misschien
geen drie in het donkere hemctvlak,
dat je denkt te zien. Zoo geschiedt hot
ook met vele profetiën van het Oude
Verbond. Verschillende uiteenloopcnde
toekomstige gebeurtenissen worden naast
of achter elkaar vernield, soms zelfs
samengevat al één groote gebeurtenis.
Het ligt voor de hand, dat dit als bij
voorkeur gebeurt, wanneer de ecne,
voorspeld wordende gebeurtenis vooral-
beelding is van een latere, ook voor
speld wordende gebeurtenis. Ik behoef
dat verder niet te bewijzen, want alle
Joden en 1'rolcstantcii. die op de Boe
ken van het Oude cn Nieuwe Verbond
gestudeerd hebben, zijn het hieromtrent
volmaakt niet ons eens. En nu hier in
het Bijbeltje gekeken! Eerst dat 24ste
hoofdstuk van Matthaeus. Lees maar
't begin af... Zie jc, Christus
voorspelt eerst van den Jerusalcmschcn
impel, dat daarvan geen steen op den
aderen zal blijven. Daarna komen de
leerlingen Hem twee dingen vragen:
ten lslc: wanneer zal dit geschieden?
wat zal het teekeii zijl) van
Ze vragen Hein twee voorspellingen te
doen. 1 lij doet het in één antwoord.
Zonder er telkens bij te zeggen: dit
hoort bij de eerste vraag, dat hoort.bij
de tweede vraag, maar Hij doet liet
toch wel |zóó dal men, vooral nn, na
de vervulling van de eerste voorspeiling
bij .le verwoesting van Jerusalem in het
70, duidelijk genoog zien kan, wat
later gebeuren zal bij den oordeels
dag. Lees nu vers 4 tot en met vers
14... dit slaat natuurlijk op liet einde
der wereld, maar vond loeh ook reeds
gedeeltelijke vervulling by dc verwoes
ting van Jerusalem. Lees nu ver»
15 tol en niet vers 20...'dit heeft recht
streeks betrekking gehad op de ver
ging van Jerusalem, maar de
schrikkelijkheid daarvan geeft weer een
beeld van de verschrikkelijkheid der
teekepen, die aan de wederkomst vnn
Christus onmiddellijk zullen voorafgaan.
Lees nu vers 21Want daar zal groote
ellende zijn bij de verwoesting van Je
rusalem, én bij het einde der wereld,
een ellende, zoonis er niet geweest is
van het begin der wereld
mals c
n zal
dit geldt volledig alleen vuil hel einde
der wereld, maar is weer afgebeeld
dc verwoesting der Stad Gods. V;
22 tot en met 31 krijgt ge onder
r de beschrijving van de wederkomst
des Heeren, als Hij recht gaat spreken
over levenden en dooden, een gericht,
dat ook opnieuw is afgebeeld in het
goddelijk strafgericht over Israël» hoofd
stad. Eindelijk van vers 32 tot en
35 worden de leerlingen tot voorzich
tigheid gemaand met het oog op liet
eerste cn tweede strafgericht tegelijk.
Kon Christus nu niet besluitenVoor-
Ik zeg u: Dit geslacht zal niet
vergaan totdat al deze dingen zullen
geschied zijn I iet toen levend geslacht
der Israëlieten Is niet voorbijgegaan, of
bij .Ie verwoesting van Jerusalem is
alles geschied wal Christus voorspelde
het eerste strafgericht, dat een beeld
sl zijn van liet tweede. Wat zeg
't Valt me erg mee...
En nu heb Ik, om joi
Loisy plezier te doen, nog wel liet woord
„dit geslacht" opgevat in de beteekenis
van „het toen levende geslacht." Want
er zijn ook heel knappe mensclien, die
zeggen„dit geslacht", beteekent„het
Joodsche geslacht", dat dan volgens
Christus' voorspelling als geslacht zou
blijven voortbestaan tot liet einde der
wereld, Als dit dc beteekenis is, lost de
moeilijkheid zich vanzelf op. En 't kan
best waar zijn. 'l Is ten minste wel
:uricus, dal de Joden, hoeveel eeuwen
lan ook reeds over de wereld verspreid,
dtijd nog ecu opzichzelfstaand type
blijven
A. Goed I goed I Maar nu nog
die andere teksten, waarin Christus zegt,
- ik moet voorzichtig zijn, merk ik
schijnt te zeggen, dal het toen le
vende geslacht Hem zou zien komen
op de wolken des hemels. Dat moet
immers pas gebeuren op liet einde der
wereld. En dc tijdgenooten van Cltris-
s zijn al lang dood.
K. Zooals je weet. zinspeelt onze
Heer, telkens wanneer Hij deze of der
gelijke uitdrukking gebruikt, op een bij
(Ie Joden algemeen bekend visioen wan
Daniël, waardoor hcclcmaal niet het
einde der wereld, doch alleen een Gods-
ijk, werd aangekondigd. Christus wil
dus zeggenWeldra zult gij zien, hoe
Daniels visioen bewaarheid wordt, bij
mijn verrijzenis, bij mijn hemelvaart, op
den Pinksterdag en verder, hoe mijn
Rijk, ondanks altc menschelijkc tegen
werking, zich zal uitbreiden met al dc
.•nei) van Goddelijke macht. - Zie
i, dat Loisy's nobele bedoeling om
'Christus „te redden", totaal overbodig
Ja, ik moet je gelijk geven.
Nu heb ik nog wel iets, maar dat zal
wel van minder belang zijn. Hebben
de apostelen niet langen tijd gedacht,
dat de wereld werkelijk spoedig ver
slaan in hun brieven.
K. In hun brieven staat die ge
dachte nergens duidelijk uitgedrukt. Dat
ze die geduchte hadden, is wel mogelijk,
maar hebben zc iels gedacht, wat Chris
tus niet geopenbaard heeft. Herinner
je, wat wc den vorigen keer al zagen
"hristus heeft het „wanneer" van den
irdcclsdag zorgvuldig voor oiis ver
borgen gehouden, en sleciils tcckcncn
gegeven, waaruit wc liet nabijzijn van
dien dag kunnen lecrcn. Je zult ook in
l.oisy geen enkel citaat vinden uit de
hricvci) van Petrus of Pnuhis, waarin
dezen zich ten bewijze van een spoedig
einde der wereld op een woord van
Christus beroepen. Beu je nu tevreden
A. Ja. zeker!
Iv, Kil zie je nu, na dit en al de
vorige gesprekken, duidelijk in. dat je
katholiek moet worden, nisje verstandig
wilt zijn?
A, - Dm je de waarheid le zeggen
heli ik nog een zeer serieuze moeilijkheid,
Iv, En die is?
A. Je hebt een tijdje geleden
aangetoond, dat dc ware Kerk van
Christus nnleilbaar leergezag en be
stuursmacht, beide onder een éénhuol-
dig opperbestuur hebben moest. Ik kon
wel niets tegen je uitleg Inbrengen,
maar... zeg, hebben de Protestanten het
dan allen mis? En maken die dan geen
moeilijkheden tegen dien uitleg?
K. O zeker I maar die zijn al lang
weerlegd.
Kun je me die weerlegging
s geve
loed! een volgenden keer
Bid intusschen eiken dagje „Onze Vader"
Ik zal 't ook di. voor jou! Adieu
JAC. J. ZEIJ, S. J.
Plaatselijke Berichten.
Soest. De poslerijklerk G. A. T. Nop
pen, is van Dongen naar hier en G.
Kuipers, van hier naar Dongen ver
plaatst.
Baarn. De heeren de Die, Krudop en
Snellen die aangewezen waren om ou
den van dagen bij het aanvragen eener
invaliditcits-rcntc behulpzaam te zijn,
hebben voor deze functie bedankt we
gens onbekendheid met arbeiders en
werkgevers, waardoor het hun onmo
gelijk was de verschillende opgaven
behoorlijk na te gaan.
Eemnes. Aan burgemeester Rutgers
van Rozenburg is vergund tot 16 Mei
1919 te Baarn te wonen.
Laren. De lieer Veiling Meinesz uit
Amersfoort, die met zijn auto op den
Naarderstraatweg reed, wilde keeren,
toen uit de richting Naarden de Gooi-
schc tram kwam aantuffen. Vening
Meinesz, die zelf aan het stuurrad zat,
was achteruit den tuin van villa Groe
nendal ingereden, ld ij zag daardoor de
naderende tram niet en reed weer
vooruit, niet gevolg dat de auto door
de locomotief gegrepen werd. Geluk
kig werden nóch dc heer Vening Mei
nesz, nóch de chaffour, die naast hem
zat. gedeerd. De auto werd geheel
vernield, terwijl de tram aanzienlijke
schade opliep. De wagen kwam door
den schok dwars op dc rails te staan.
Hilversum. Het voorstel om de Kamer
van Koophandel voor Hilversum uit
0 personen te doen bestaan werd door
den Raad goedgekeurd.
Bij dc aanbieding van dc nota in
het tweede verslag der commissie,
betreffende do stichting „Het Verzor
gingshuis" ontstond een uitgebreide
discussie over de prijsvraag voor den
bouw. Meerdere leden vonden die on-
noodig cn wilden dc kosten daarvan,
plm. f 8000, uitsparen. Maar dc schen
ker wilde die behouden, en daarom
legde men er zich bij neer. Bij de
rondvraag kwam 't beheer der gasfa
briek ter sprake. In de „Gooi en
Eemlander" kwamen artikelen voor,
waarin een kritiek werd gevoerd tegen
het beleid van den directeur. Ook
1 '/a jaar geleden hebben dergelijke
stukken in dit blad gestaan, naar aan
leiding van een rapport van accountant
Knapper. Daarna was een raadscom
missie benoemd, die een tweeden
untant, Klein veldt, benoemde, maar
door verschillende vertragingen is zijn
ipport nog niet verschenen. Nu ver
schenen in de „Gooi en Eemlander"
uitvoerige medcdeelingcn z.g. ontleend
aan het rapport van accountant Ivlein-
vcldt, waarvan de Raad nog geen ken
nis had gekregen. De voorzitter deelde
mede, dal verschillende omstandighe
den die toezending had vertraagd.
Intusschen was dit rapport toch reeds
in handen der gascommissic sinds
ecnigc dagen. Dc lieer Bakker, deelde
mede, dat dc „G. cn E." dit rapport
onmogelijk kon hebben ingezien, wijl
liarc medcdeelingcn en cijfers van
A lot Z onjuist waren.
In het najaar worden vele straten
onveilig gemaakt door dc schooljeugd,
die met tamelijk groote steenen, kastan
jes uit de boomen tracht te gooien.
7.ij gaan daarbij soms zóo ruw te werk,
dat deze baldadigheid dikwijls gevaar
voor voorbijgangers oplevert, Zoo werd
op den 's-Gravelaiidschenweg de 12-ja-
rige J. M. zoodanig door een steen
getroffen, (Int een bloedige hoofdwonde
ontstond, Maandag kreeg een mclsji
een steen tegen het hoofd, met lie
gevolg, dat zij bloedig verwond werd.
Bussum. Met liet bouwen der 65 arbei
derswoningen aan den Laardcrwcg voor
de boiiwvereeniging ,,St. Jozcph" alhier
is men thans zoover gevorderd, dat de
eerste woningen nog aan het eind v;
dit jaar iu gebruik kunnen worden
genomen.
Nijkerk. In Gelderland zal de jacht op
hazen, fazanten cn reeën (reebokken en
reegeiten) geopend zijn gedurende di
Bürnnvelll. Op den strantweg Voort-
huizen-Millingen heeft van rijkswege een
zoogenaamde basismeting plaats gehad.
Het werk dat ruim drie weken geduurd
heeft en waardoor ongeveer 50 arbeiders
noodig waren, is verricht door een pro
fessor uit Delft, onder leiding van een
franschen kolonel. Dc instrumenten
waren door dc Eranschc rcgocring be
schikbaar gestcid. De kosten dezer
meting worden op ongeveer f 16.000
begroot.
Utrecht. Dc auto-personentrein Utrecht—
Viancn is geopend. De fraai geel ge
schilderde auto vertrekt van Vreeburg.
Dc auto biedt plaats voor 31 personen,
waarvan acht in de eerste klasse.
Gemengde Berichten.
Kannibalisme. Te I'arijs werd een man
in de Ingcrstraat aangesproken door
een persoon, die hem vuur vroeg.
Maak dat je wegkomt, sprak hij.
Wat, riep dc ander ge wilt me geen
vuur geven. Dan gaat je neus er aan.
En met een scherp mes kapte hij
den neus af van den weigerachtige, die
huilend heenliep 'om zich iu een gast
huis te laten verplegen.
Een vliegmachine, die over Lievclde
cn Zicuwent vloog, bracht onder het
wcidevcc heel wat consternatie. Een
luugzickc koe van den landbouwer
Goldcwijk uit Zieuwent heeft zich zelfs
doodgeloopen.
Voor de klompenmakers wier vak
kwijnde en voor wien men om be
schermende rechten riep, blijkt een
betere tijd te zijn aangebroken, in Prui
sen zijn de prijzen met ecnigc Marken
per UK) paar gestegen, cn de vraag
nnnr Holland's fabrikaat blijkt zoo groot,
dat dc arbeiders het druk hebben
tevreden zijn over de verbetering
dezer nijverheid.
Hagelslag. Tc Pctrinjl in Kroatië zijn
groote verwoestingen aangericht door
een buitengewoon hevige hagelbui.
Hagelstecneu. zoo dik als een vuist,
vernielden binnen tien ininuten alle
daken in de stad, zoodat de hagel een
voet hoog op de zolders kwam te lig
gen. Dc leidingen van telefoon, tele
graaf cn de eiectriciteitswcrkcn zijn
vernield cn de stad is zonder licht.
Zwaar gestraft. De eigenaars van een
te Keulen gevestigde zaak in spiri
tualiën, dc drie gebroeders Schwartz,
waren, tot een geldstraf van 900.000
mark veroordeeld, daar zij in een -spoor
wegcoupé alcohol uit Zwitserland had
den gesmokkeld. 'Thans zijn ze ook
door het gerechtshof te Beril wegens
dit inisdrjjf tot een geldboete van
2.5 mllllocn mark en zware gevan
genisstraffen veroordeeld geworden.
De veroordeelden hebben dus totaal
- dan 3 millioen mark boete te
betalen.
icuillc gerold met ongeveer f
Uit Amsterdam. In 1908 brachten dc
tooncelvurtooningcn f74.815 op. In 1912
f 133.649, Bijna dubbel zooveel dus.
Men mag hieruit afleiden, dat de Am
sterdammers in 1908 1millioen gulden
aan tooncelvcrtooningen spendeerden en
in 1912 bijna dubbel zooveel.
Bevroren konijnen. Door het stoom
schip .Rostock zijn te Amsterdam uit
Australië ongeveer 5000 kisten met
bevroren konijnen ingevoerd.
Een waaghals. Toen de Orient Expres
uil Coiisiaiilinopel le Parijs aankwam,
ontdekten dc stationsbeambten onder een
der rijtuigen, een 15-jarigen jongen, die
met stof overdekt, van koude rilde cu
totaal uitgehongerd was. Dc bcamten
brachten hem naar den commissaris
van politie, die den jongen liet verzorgen
en wat te eten geven. Door den com
missaris ondervraagd, verklaarde de
jongen, dat hij uit Roemenië gekomen
was. In Boekarest was hij onder een
wagen gaan hangen, cn zoo was hij na
een reis van 33 uren, waarin hij 2534
K.M. had afgelegd, te Parijs aangekomen.
Daar ile jongen zich heel gunstig
voordeed, liet de commissaris hem naar
een inrichting brengen, waar men trachten
zou hem een betrekking op een handels
kantoor te verschaffen. Volgons zijn
zeggen hadden meerdere Kunieenschc
jongens hetzelfde gedaan en met gunstig
gevolg.
