Zeven en twintigste Jaargang.
Nó. 53. Dinsdag 30 Sept. 1913.
DE EEMBODE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
UITGAVE VAN DE VEREENIGING „DE EEMBODE" TE AMERSFOORT,
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond.
I'rlj* per drie maanden vijftig cent. - Afzonderlijke nummers drie cent.
KANTOOR EN DRUKKER-IJ: LANGEGRACHT ;13 - AMERSFOORT.
Advertentieprijs: van één lot vijf regels dertig cent. Elke regel meer zes cent.
reclames: Hen ct. regel. Auvertentiën in hel redactioneel gedeelle vijftien ct. p. regel.
Billijke tarieven bij abonnement.
Alle mededeelingen en aflverlenlién in te zenden vóór drie uur op den dag van uitgifte.
WAT NOODIG IS.
Als
cialc lier
dingen
rvormingcii,
wetgeving, enz. ,,ver
wat cr meiic in verb
spreken, dan bemerkt men meestal heel
spoedig, dat zij allerminst met deze
dingen op de hoogte zijn.
Zij welen dal er vele dingen in onze
samenleving zijn, die niet zoo moesten
wezen, maar zij hebben er al zeer wei
nig begrip van hoe de toestanden zich
zullen en moeten wijzigen.
Dit is ook oorzaak, dat zij vaak
slachtoffers worden van .allerlei onte-
vfcdenhcidsprodikci's, wier holle theo
rieën schoon in de ooren klinken, ter
wijl zij nochtans met eenige ontwikke
ling spoedig de voosheid van veler
tcdcnccring zouden doorzien.
Onder de burgers zijn er meerderen,
die bet economisch Liberalisme aan-
li.ngcn en liet verdedigen, maar ver
dedigen met de argumenten der onkunde.
Zij geven tevens vrecselijk af op het
socialisme, maar bestrijden het, zonder
feitelijk het stelsel ie kennen, wal uit
hun redcnceringen vaak maar al te
duidelijk blijkt.
Zeker, er zijn gezonde koppen in
menigte onder ons, die de maatschap
pelijke nooden begrijpen en de goede
wegen kennen, langs welke men tot
verbetering kan komen, maar tc groot
nog is hel getal der onkundigen, die
over groote dingen praten zonder er
begrip van tc hebben.
Er zijn er ook. die aan al deze
ijuaestie's volstrekt geen aandacht wij
den, die sociale actie een onding noe
men en die ondanks alles wat onze
maatschajipij in beroering brengt, iods
water maar over Gods akker laten loopen.
En de onkundigen én de onverschil
ligen onder ons dragen niet bij tut kracht
van het Katholieke leger in zijn strijd
op maatschappelijk gebied.
Toch moet die strijd gestreden
den
de Pau:
helpen ten einde alles
in' Christus te herstellen en de maat
schappij volgens de heerlijke beginselen
van het Christendom te hervormen.
Zaak is het dus, dat de iauwen onder
Katholieken worden opgewekt en
onkundigen onderwezen. Dit laat:
vooral is een eerste vereischte.
„Volksontwikkeling" is een der vo*
naamste punten, en zal nog lang een r
voornaamste punten blijven op het Pro
gram der Katholieke actie.
Meerdere kennis moet onder
Katholieken verspreid worden,
kennis is macht en bovendien kenni
Na liet alledaagsche gedoe zijn geest
tc kunnen verheffen tot wal edel en
schoon is, o dat maakt liet leven van
den minsten zwoeger zelfs zooveel lich
ter cn gemakkelijker tc dragen.
Kennis en ontwikkeling zijn waarde
vol goed, maar nog veel te weinig
bezitten het.
Noji
nacht t
en goi
Zij kan ons afhouden van veel w
kwaad is, ons beschermen tegen vele
gevaren, ons vrijwaren van veel dwaling.
Ontwikkeling in dc goede richting
komt nooit te onpas en er moet dus
voor de volksontwikkeling veel, zeer
veel gedaan worden.
Waarom zouden wij ons misleiden?
'lis maar al te waar: met die ontwik
keling is liet nog alles behalve goed
gesteld. Als wij onze mannen meer
kennis en grootere ontwikkeling bren
gen, dragen wij bij tot hun geluk en
tot versterking der kracht van ons
Katholiek leger. T. G.
genot
Iem
ml i
eenige
irderc
wikkeling heeft zoo oneindig
op zijn minder bedeelde broeders.
Hij vindt zijn genoegens dikwijls in
hoogerstaaildt dingen dan de onont
wikkelde, die na den arbeid van den
dag zich vaak verveelt of zich met
laagstaande genoegens moet tevreden
stellen.
VOOR DE OUDEN VAN DAGEN.
i verband niet de vele aanvragen
inlichtingen terzake de Invaliditeits-
Talma, meer bijzonder nopens liet
360, dat aan dc nu reeds 70-jarigen
rente toekent, inag het niet on
dienstig heeten, nog eens enkele bijzon
derheden tc laten volgen, welke voor
velen van groot belang zijn.
Wie heeft recht op rente? En dan
kan het antwoord kort luidenalleen
inaar menschcn, die 3 December a.s.
70 jaren oud zijn of ouder. Is iemand
nóg zoo invalide en nóg zoo behoeftig,
maar hij heeft 3 December aanstaande
den zeventig-jarigen leeftijd niet bereikt,
dan kan hij nog geen pensioen krijgen.
Dit is dus duidelijk. Dit pensioen is
alleen voor personen, die 3 December
1913 al 70 jaar oud zijn of nog ouder.
Te oud kan men er niet voor zijn.
Iemand van DO jaren kan gerust deze
ente aanvragen.
Hebben nu alle menschcn, die de
'0 jaren al achter den rug hebben,
recht oj> deze rente
Neen. Alleen zij, die van bun 60e
tot him 70e jaar te zanien 156 weken,
loonarbeid voor een ander hebben ver
richt tegen een loon van minder dan
11200 per jaar. Of, cn dat is ook goed.
in de tien jaren, die verioopen zijn van
3 December l'XKt tot 3 Dec. 1913.
Daar mag men dus uit kiezen. De
meeste oudjes zullen den termijn tusschen
hun o0e cn hun 70c jaar kiezen. Maar
soms komt liet ook voor, dal zij hevel
den tijil tusschen 3 Dec. 1903 en 3
Dcc, 1913 nemen. Dat staat volkomen
vrij. Kunnen ze uit die laatste 10jaren
hun 156 weken loonarbeid aanwijzen,
dan hebben ze daartoe volkomen het
En wat die 156 weken aangaat, die
behoeven nog niet aan een stuk vast
te zitten; heeft iemand in dien tijd bij
jaar gewerkt, daarna bij B een
half jaar cn na een lieelcn tijd van rust
bij C ook nog eens een jaar, dan heeft
<oo iemand zijn 156 weken al meer
Jan vol en lean hij gerust dc rente
vragen. Mits hij niet mecr-ilr
FEUILLETON.
EEN DORPSVERHAAL.
heb liet heel goed begrepe
Chiiii
soldaat m
„Nu kan
tegen St. Ma:
vinden
jo'ii kreet liet
■olijk uitzag
dat hij
zeidc
helpt niets! Gisteren aan den haar.
heeft ze nog gezongen, ik hel
het gehoord, ofschoon zij meende dat
ik liet niet hoorde. Nauwelijks u
ecliler de wachtmeester hier gewet
is met al die vroolijkheid w.
dal heb ik wel aan haar bleek
komen
„Maar ik meende dat ze goed op
weg was oni dien Jentseh tc vergeten?"
„Dat heb ik ook geineend, ma:
geloof Ik hel niet meer.'
.Omdat ze zoo opeens
want d
achter
rdwei
Hij streek met zijne hand over zi
voorhoofd, als koude hij zoo doem
alle lastige gedachten uit zijne lieisei
wrijven, en zeide; „Bij de buten is
niet ze zal naar Biittsta.lt gegai
zijn".
Na een kleine poos riep de vroil»
„Ge kunt liet gelonveo of niet
is Jentseh nog lang niet vergeten Va
daar hare vreugde dat men Wei
goedgekeurd heelt en er dus van
trouwpartij met Si. Maarten niets k
men kan. Hebt ge zelfs niet gehoord
hoe ze zeide, dal zij cn Jentseh gaarne
wilden wachten, tol hij weer vrij was?"
„Onzin I" voegde hij haar toe.
„Maak ii nu maar niet kwaad, «lat
gezicht gezien. I'.n wiens
De uwe vader!
„Wat, dc mijne?"
Wam
toch
e wacht
rijen goeden raad gaf. Iia.lt
loeten bedenken, «lat Trijntje
lc kamer was. Heeft ze niet alles
iord Dat die leclijke streep we
iwe rekening moest, en dat gij aa
uien Zondag naar den hertog wilt
i, om niet hein ov. r liet gr.
Chrisli
i te spit
verdien.Ie in dien tijd. En mits
iiij niet in ile vermogensbelasting was
ingeslagen of in de bedrijfsbelasting
lor een inkomen van meer dan I'2U0U.
'ant (Ie jaren, die hij in die beide of
een van beide belastingen was aan
geslagen, tellen niet mee.
Over die 156 weken is nog iels te
zeggen, liet behoeven geen volle weken
te zijn. Als een werkvrouw bijvoorbeeld
Vrijdagen uit werken gaat van haar
lot haar 63e jaar of nog langer,
dan gelden die Vrijdagen voor volle
weken, Een wasclivrouw of een oppas-1
:enige jaren na hun 6(J-jarigen
leeftijd eens of twee keer per week bij
iemand hun arbeid verrichtten tegen
loon. die kunnen daaraan hun rechtop
ontleenen. De arbeid behoeft
•asten loondienst te zijn verricht,
iemand, die nu eens een of meer dagen
dienst van A, dan weder eenige da-
ii in dienst van B, C of andere werk-
vers gearbeid heeft, kan op grond
n dezen arbeid recht op dc rente
laten gelden. De soort van arbeid komt
er niet op aan. Iemand, die kantoor
bediende geweest is, zoowel als hij,
die arbeid verrichtte als timmerman,
fabrieksarbeider, dienstbode of iets an
ders,kan de rente aanvragen. Ais iemand
gedurende 156 weken een avond per
week tegen loon in dienst van een win
kelier schrijfwerk verricht heeft, kan hij
zich voor deze rente aanmelden. En
ook deze diensten behoeven niet op
eikaar te volgen. Ze mogen over de
:n jaren verdeeld zijn.
Het zal nu wel duidelijk zijn voor
c dc rente bestemd is. Het is voor
oude mensclien, die de zeventig al ge
passeerd zijn en die in een van de
beide genoemde tijdvakkon 156 weken
loondienst hebben verricht, tegen minder
dan f 1200 per jaar. Alleen valt dit nog
tc merken, dat onder loon ook wordt
staan fooien, huisvesting, levens
middelen, kleeding, brandstof enz. Het
loon behoeft niet in geld te bestaan.
Van zelf krijgen ze 't niet. Er moet
at voor gedaan worden.
In elke gemeente zijn personen aan
gesteld om de oude mensclien tc helpen,
in niet welke personen dat zijn,
gt men dat op het postkantoor
of oj> dc gemeentesecretarie. En bij zulk
een tussehenpersoon moet men
aangeven en hem alle inlichtingen
schaffen, die hij u vraagt. Het kon echter
eens gebeuren, dat men door ziekte of
door zwakte verhinderd is zelf te gaan,
ct goed, dat men een tussehen
persoon waarschuwt. Die wil dan wel
bij u thuiskomen, om daar zelf dc .in
lichtingen te vragen, die hij noodig heeft.
Hij zal u vragen uw naam, uw leeftijd
woonplaats, geboorteplaats en
arbeid bij anderen hebt verricht
van de genoemde tijdvakken. En
hoe lang en bij wicn. En dan zult ge
li dit laatste een verklaring moeten
n te krijgen van den persoon, bij
cn gc gewerkt hebt.
lie zult uw 156 weken loondienst
:l hebben te bewijzen. Dat zou moeilijk
im. Maar ge zult aannemelijk moeten
maken, dat ge ze verricht hebt. Dat
ril zeggenge moet hei zoover bren
gen. dat é-n dc lussclienpcrsoou é-u dc
reiite-coininissie é-n de ambtenaren van
de Rijksverzekeringsbank, die deze zaak
hebben te behandelen, in de overtuiging
n, dat ge waarlijk die 156 weken
loondienst hebt verricht. En hoe zal
dat beter gaan dan door een verklaring
van uw vroegeren patroon. Hebt ge
de verklaringen naar waarheid afgelegd
en zijn ze door den tussehenpersoon
ingevuld op een aanvraagbiljet, dan
hebt ge dat biljet maar te teekenen en
n verder af te wachten.
Mocht hel zijn, (men weel soms niet),
t men hel beter oordeelt, zelf zijn
nvrage in te vullen, zonder hulp van
n tussehenpersoon, dan is dat geoor
loofd. De formulieren kan men aan het
postkantoor bekomen.
Als man en vrouw beiden den ver-
eischten leeftijd hebben, en de 156 we
ken loondienst hebben verricht, dan kan
voor beiden de rente aanvragen,
één persoon bedraagt ze f 104
per jaar. Vragen beiden ze aan, dan
het voor elk f78 zijn. Wordt de
toegestaan, dan is ze het eerst
nen 9 December aanstaande op
het postkantoor.
- „Waar zou ze kunnen zijn?"
oeg hij op zochten en somberen
„Ja waar was de wedervraag die
sidderend uitbracht,
Eu weder zwegen ze en wachtten
Plotseling sprong de vrouw met
iilen kreet van haar bankje op.
- „Hoort ge wat? riep hij.
„TI.
almachtig I Wat valt me .laai
Indien die zotteklap van onlang:
nlcel zotteklap geweest ware
en vijver gesprongen was!'
dat dit h.ia
zitten! Thans zal
ken dan dat Wenlc
vrij is. en dat ze n
met hem /al
hoefd
altijd
e kleuren E
oder z
ieil ah
Ie lia.lt
Sl. Maarten toch
.eten trouwen! Waa
ok te hoort
moeten bedenken
„En gijl Ge waart
uk bij?" „Ja dat is zoo
vader?"
„Eu wie moeder? He
Men zweeg w
>e man wreef al
barder over zijn voorhoofd,
alsof al lastiger en lastiger gedachten
door zijne hersens dwarrelden, c
vrouw veegde een traan uit haar
woord wilde haar ni
Hij vertrouwde op z
klopte he
viel echter
de keel toe
liet 'har
dan
in den het
l over .lc lippen,
ue dochter, it
a het hart lo
r pak
Ze haalde diep
zeide Thans voel ik mij verlichtgij
geeft mij mijn verstand terug I"
En nogmaals zwegen zij.
De vrouw zat wat aan haar schor
te trekken, en zeide eindelijk weder
„Het is dan toch lang niet mooi vat
Uit het Buitenland.
leden van liet bestuur van den unionis-
tisclien raad, o. in. sir Edwaro Carson,
de hertog van Abercorn, lord London
derry en lord Kilmorey.
De revolutionaire Orangisten blazen
wel boog van den toren, maar in de
beweging zal wel veel bluf zijn. De
Katholieke leren laten zich er niet door
afschrikken. Zij blijven bij hun recht
vaardigen eisch: zelfbestuur voor Ier-
De lersche afgevaardigde Dervin
zeide Dinsdag op een vergadering te
Londen„Eiken slap die wij gedaan
hebben om ook onze tegenstanders te
bevredigen is beschouwd als een teeken
zwakheid. Wij gaan daarom rustig
cl gang en de „home rulc-wet" zal
liet veld behouden. Het is een goede
een verstandige wet en de basis
een duurzamen vrede. De aanne
ming ervan kan te Belfast eenige onlus-
n veroorzaken, maar meer ook niet".
Juist, en al waren het zelfs zeer
nstige onlusten, dan zou men zich
door dat gedreig nog niet mogen laten
bewegen een wet tot stand te brengen,
die eerlijk en rechtvaardig is.
Als een kleine minderheid dat door
geweld kon tegenhouden, zou het al
heel treurig zijn.
Zelfregeering in Ierland.
De Ieren wachten nog altijd op .home
Ie", de invoering van zelfbestuur.
De Liberalen in Engeland willen Ierland
zelfbestuur geven, gelijk men weet, de
"nionisten zijn er tegen.
En dan zijn cr tegen de Orangisten,
dat zijn de lersche protestanten, een
minderheid, die on) en in Belfast woont,
de landstreek Ulster. Deze minder
heid wil zelfs niet dc wapenen in de
in „home rule".
De lieden hebben een kwaad geweten.
Honderden jaren zijn dc Katholieke
Ieren vertrapt en verdrukt, leden onder
misdaad en vervolging. En nu schijnen
die menschen van Ulster gelijk recht
allen te vreczcn, omdat zij denken,
dat de Katholieken dan weerwraak
zoudeu nemen.
Te Belfast hebbende Orangisten
:n wapenschouwing gehouden over
11.200 man troepen, die gereed zijn te
Als het Engelsche Lagerhuis
de Home Rule-wet aanneemt willen dc
leden van Ulster een eigen regeering
vormen. Zij worden in hun verzet
itijfd door vele rijke Engelsche coi
i, die in de beweging een prachtig
let zien om de Engelsche regeering
hak te zetten. Ze schijnen over veel
geld te beschikken.
lipsloten werd een waarborgfond:
bijeen te brengen van een millioen pond
sterling ter schadeloosstelling van de
leden van het Ulstcrsche vrijwilligers
corps voor eventuccle nadeden, die zij
mochten ondervinden van de uitvoering
der bevelen van de voorloopige regee
ring of voor hunne betrekkingen indien
rij liet leven mochten verliezen!
Volgens „Daily Mail" zullen in de
voorloopige regeering zitting hebben dc
Binnenlandsche berichten.
De Bondsdag.
nwege den Bond van R.K. Werk-
liedenvereenigingen in het Aartsbisdom
Utrecht werd Zondag te Enschedé een
bondsdag gehouden, die ook door vele
afdcelingen van elders werd bezoclit.
Eerst werd in de St. Jacobuskerk een
kort lof gezongen, waaronder de boixls-
adviseur, pastoor E. X. W. Bult, van
Barnevcld, een toespraak hield. Direct
mers in optocht door de stad met ont
plooide banieren. Verschillende muziek
korpsen gaven aan dezen optocht een
opgewekte stemming, het zingen van
liet lied „Voor God en Kerk, Vorstin
i Land" zette er luister bij, hel prach-
weer deed alles volkomen slagen.
Namiddags om twee uur werd de
algemeene vergadering geopend in het
gebouw „Concordia" door den voor-
zitttcr, den lieer M. v. Wijk, waarop
het dameszangkoor „St. Lidwina" op
lofwaardige wijze een cantate ten ge-
hoore bracht. De beide sprekers mr.
Paul J. Rcimcr en H. Brouwer, beiden
van Hilversum, vonden een aandachtig
gehoor met hun onderwerpen „Klas-
sestrijd en Vakorganisatie" cn „De
Jeugd in verband niet de R. K. werk
lieden en de R. K. Vakorganisatie."
De geestelijke adviseur der R. K.
Arbeidcrsvereeniging te Enschedé, ka
pelaan li. Tli. de Bouter, bracht hierna
dank voor de opkomst in zoo grooten
getale en aan de sprekers; bij meende
tevens een woord van lof niet te mogen
onthouden aan de uitstekende regeling
.ege het hoofd van politie, waar
door de gehouden optocht zoo uitste
kend slaagde. De sluilingsredc werd
uitgesproken door den Botulsadviseur-
pastoor Bult. De Bondsdag werd ge-
„Dat i
den angst te zetten
vaar, ik begrijp
„En als ze naar Buttslad is in
dien ik haar dan eens achterna ging:
„Neen gc moet hier blijven
ri.p hij haastig, angstig en smcekend.
Ik kan thans niet alleen zijn I
Ze is toch geen kind, op slechte we
gen zal ze ook niet loopen, moeder,
zoo'n leed zou ze ons niet willen
aandoen 1"
Ilij knikte haar toe, zij knikte terug,
i.„. zij wachtten
IV.
Hertog Karei August stond tegen de
deurstijl van zijn planken huisje te
aan welks beperkten omvang hij
den zomer de voorkeur gaf
:n ile ruime zalen van zijn paleis,
as in dc „Abdcrilen" van Wei
land. Plotseling werd hij in
lezen gestoord, door een luid gepraat
op de kleine plaats rechts van het
huisje, dat salon-, werk- en slaapkamer
in één vertrek verecnigde. Hij zag den
di :nstdoenden kamerhuzaar in druk ge
sprek met een meisje, dat zich naar
het scheen niet wilde laten afwijzen.
Daar de hertog begreep dal ze 0111 hem
gekomen was, wenkte hij haar, en zeide:
„Kom maar hier, mijn kind I"
Zeer verheugd trad het meisje nailer.
Het was Kaïliariiiu Pleiter. Zc was
reeds aan het paleis geweest om naar
den hertog te vragen, en toen men
haar daar gezegd had, dat zijn door
luchtigheid in het park was, had ze
volstrekt niet kunnen begrijpen, hoe 't
park en 'n hertog, die toch, naarzemeen-
noodzalcelijk in een kasteel of paleis
en moest, niet elkander overeen te
brengen waren. Ongeloovig was ze
verder gegaan, had aan iedereen naar
zijne doorluchtigheid gevraagd en hem
nu eindelijk gevonden. Verbaasd keek
ze rondom zich heen naar hem. Zou
ui dit houten huisje, gelijk bij haar
thuis ieder schaapherder er een had
lat bijna even groot was, een hertog
kunnen wonen Hij droeg geen prach
tige klcederen. Ilij had een groenen rok
met nestels aan, een geel vest, een
grijze broek en kaplaarzen evenals de
sellout in het dorp. Ze zag hem thans
toch voor de eerste maal, ofschoon Ilij
wel eens in Buttstadt geweest was.
Maar destijds had ze ziek tc bed ge
legen, en niet mede kunnen gaan om
hem te zien. Ongetwijfeld, deze heer
moet goed en vriendelijk wezen
Een greep nog naar het roode doek
je om haar hals, cn thans was ze
moedig, alsof ze slechts met liaars
gelijke spreken moest.
„Wel, wal is er van uw dienst?"
begon de hertog, terwijl hij het boek
zak s
ak.
(Wordt voortgezet.)
