Zeven en twintigste |aargang.
No.'55. Dinsdag 7 Oct.gjl913.
DE EEMBODE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLADWOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
UITGAVE VAN DE VEREENIGING „DE EE/1BODE" TE AMERSFOORT
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond.
Prijs per drie maanden vijftig cent. - Afzonderlijke nummers drie cent
clk.Ün .d?_* inKaai!' doch opzegging van abonnement moei' ire
lieden vóór den aanvang van e
artaal.
KANTOOR EN DRUKKERIJ: LANGEO RACHT'.13 - AMERSFOORT.
AOVBHTENTIBPHIJSvan óén tot vijf regels dertig cent. Elke regel meer zes cent.
RECLAMES: tien ct. p. regel. ADVERTENTIËN in hel redaclloneel gcdtelle vijftien ct. p. regel,
Billijke tarieven bij abonnement.
Alle mededeelingen en advertentiën in Ie zenden vóór drie uur op den dag van uitgifte.
DE PAUS.
aali ile bcleekenis van het
schap tracht neer te halen.
I'lichl voor do Kooinschc pers. om
«li»- beleokenis helder te doen uitschij
nen, te trekken ile zwakken
geloof en de afvallige Christenen naar
de bron en de rols der Waarlieii"
„l'aus" heef! een onmeetbare betee-
ketns: hij is de Opperpriester en de
twee waardigheden heeft de Kerk
bctcekcnis verbonden, die schier bc
't iiienschelijkc oitslreefl en meer
gewone menscllelijke deugd en kracht
l iet is niet gemakkelijk. Paus te zijn.
in hein moet leven een liefde die
alles en allen omvat, omdat hel ai
„liefde" is, waardigheid, om waardig
In hem moei zijn een moed, die geen
ge Vuren kent, een geestdrift, die
■lom alles heen streeft.
I'm hoven dat alles een reusachtige
male van zelfverloochening en opoffe
ring voor de zaak, die hij dient.
blijken van (iod. door de waarheid van
ril. door de verhevenheid van
■orpen aan hel vernederende en
.-...wakkende politieke' spel, 0111 den
eenen dag iels anders te moeien zeggen
dan den anderen; dal zij staal op de
mis der eeuwige beginselen.
i, ingevolge Christus' „Tu
mhl.
I geval
het
GevangenNiet door een cipier be-
rnakt, niet in boeien geklonken, niet
veld beperkt. - maar geketend als een
;evaugene door eigen plicht, eigen eer.
igen geweten. Geen „lictie". zooals
-li herhaald werd in de 011-
geloovige pers, maar de volle droeve
'werkelijkheid!
Leo NIH volgde Pius IX op, en
35 jaren later volgde l'ius X. En ziet.
wal ook de historie moge upleekencn,
deze bekentenis zal haar steeds uit de
pen vloeien„dat er onder de kinderen
der menscheu geen geweest zijn met
meer geestdrift voor het licmclsclic,
meer liefde voor het aardsche bestaan
van den menscli".
Van den Paus, die leeft in het licht,
gaat licht, waarachtig zonlicht over de
wereld uit, en koesterende warmte. De
Paus. hoe hij hecle en wie hij zij. dorre
grijsaard of krachtvolle man. wil de
Soiivereiniteit van den Koning Christus
handhaven' hier, herstellen daar. verde
digen overal.
De Paus wil de erkenning van de
heerschappij Gods over de wereld,
wil handhaven, wat eenmaal in liet pa
radijs gesloten en beloofd en in de
volheid des lijds op Golgotha bekrach
tigd is.
En «lat doel wil de Paus bereiken
op alle gebied.
De heleekenis en de macht van den
Paus zijn wonderbaar.
De grootheid van het Pausschap ge
tuigt van ilc kracht der Kerk, die de
wereldbeweging altijd gadeslaat, zich
hoven die beweging verheft en ze leidt.
De Kerk heeft het onberekenbart
voordeel, dat zij steeds trouw en waai
is jegens zich zelve«lat zij niet is on
FEUILLETON.
spireenl. hij liet uitspreken van zijn
..ssingen gedragen door den Almach
tige. den Schepper van liet Heelal, en
dwaling in zaken van gcloofs- en
nicer behoed door onfeilbaarheid.
REDDING VOOR ORANKZUCHTIGEN.
Alom in den Lande hebben de Kooui-
sche drankbestrijders den Sobriëtasdag
gehouden en daarbij werd hoofdzakelijk
gesproken over redding van drankzuch
tigen door het stichten van sanatoria
.Snuffelend in oude paperassen vond
ik dezer dagen een stuk, hetwelk over
zorg voor drankzuchtigen handelt
en hoewel ik niet in allen deele met
:le conclusies en wcnschcn der rappor-
;eurs kan meegaan, is het toch wel
een wetenswaardig stukje voor hen die
lait drankbestrijding doen.
P-enige jaren geleden verscheen het
als bijlage van het Ned. Tijdschrift voor
Geneeskunde, 't Is het rapport der
."Oiiiinissie van onderzoek naar de wen-
ichelijkheid en mogelijkheid van ge
dwongen verpleging van drankzuchtigen.
De commissie werd indertijd benoemd
loor de hoofdbesturen der „N'ed. Maat-
schappij tot bev. der Geneeskunst" en
:ler „N'ed. Vereeniging tot afschaffing
ran alcoholhoudende dranken" en be
stond uit de heeren dr. Cli. II. Ali
fohen, J. H. A. van Dale, jlir. Clir.
Kuys ile Lleerenhrouck, dr. J. W. Ja-
commissie heelt haar licht op
gestoken uit verschillende publicaties,
bij liefdadigheids-genootschappen, arm
en ilrankbestrijdingsverccni-
gingen, de gcncesliceren-directciiren van
:lc krankzinnigengestichten en van het
Wilhelmina-Gastliuis te Amsterdam en
s onzer herstellingsoorden voor
drankzuchtigen en zij kwam lot de
onclusie, dat de oprichting van een
ijk.sherstellingsoord met het beginsel
an dwangopueming wenschelijk was.
Van hel stelsel van gedwongen ver-
loging van drankzuchtigen zeide de
„Wie vrijwillig toestemt in een ver
blijf in een herstellingsoord, behoeft
natuurlijk, ook als wij een wet hebben,
die dwangopneinltig mogelijk maakt,
niet gedwongen te worden, en hot is
hopen, dat die wet, door de betaling
r vcrplcegkostcn en de zorg voor
het achterblijvende gezin te regelen,
'net aantal vrijwilligers doe toenemen,
lioe meer des te beter. Hen, die blij
ven weigeren, echter zal de gedwongen
opneming toch zeker niet meer kwaad
doen dan voortgezet kroegbezoek, en
hij velen van hen is te verwachten,
lat na korten tijd de kuur haar invloed
:loct gelden en aan liet verblijf het
iaraktct van dwang ontneemt door het
ontwaakte besef van eigen toestand.
Slechte invloed van.de gedwongen op
de vrijwillige huisgcnootcn is boven
dien te voorkomen, door de doelmatige
groepeering der patiënten en door tc
zorgen, dat wie recalcitrant blijft en
gevaarlijk wordt voor den goeden geest,
tijdig worde verwijderdin den regel
zal de prognose van zulk een patiënt
ook ongunstig zijn en dus liet herstel
lingsoord niet zijn plaats."
■ie was niet bezorgd, dat
het Rijks-herstellingsoord afbreuk zal
doen aan de bestaande drankzuclit-
latoria. Veel eer verwachtte zij dat j
krachtig oplevende belangstelling
het lol der drankzuchtigen hun be
an krachtiger en zegenrijker zal
trok uit haar arbeid
tenslotte de volgende conclusies
le. De drankzucht is een ziekte, die
i vele gevallen vatbaar is voor vol-
omen herstel.
2e. Bij de behandeling van dronk-
ards dient rekening te worden gchou-
en met hun bijzonderen aard. Ken
belangrijk deel van hen lean genezing
vinden in goed ingerichte en geleide
herstellingsoorden voor drankzuchtigen.
3e. Art. 453 der Strafwet is mede
irzaak, dal drankzuchtigen, die de
daar bedoelde overtreding begaanniet de
>or hen geschikte behandeling vinden
4e. De verzorging der drankzuchtigen
ijoor openbare besturen cn door de
armenzorg laat zoowel ipuuititalief als
qualitaticf, op enkele gunstige uitzon
deringen na, bijna alles te wcnschcn
De pogingen door drankbestrij-
;n enkele arm verzorgers aange
wend om drankzuchtigen te genezen,
lijden in de meeste gevallen schipbreuk
Ie ziekelijke wils- en oordeelszwakte,
den drankzuchtige als zoodanig
eigen zijn.
EEN DORPSVERHAAL.
likten
ndelijk
„God zegene u" sprong zij de trap
pen af.
Ze danste den weg langs. Eerst toen
ze dicht bij liet dorp kwam begon ze
er aan tc denken, dat hare ouder?
ongerust zouden zijn geweest. Haas-
lig overlegde ze bij zich zelve wal ze
/ef,Daar is ze!" riep op eens ha
moeder in de kamer uit. „Ze is 't
riep haar man. Hij strekte zijne handen
uit. „Kind wat licht ge ons toch onge
rust gemaakt I" riepen vader er
dei heiden, diep bewogen, en to
gelukkig dat ze weer hij hen wi
„Ach wees toch niet hoos op me,
dal ik u zoo liet wachten - staine'
de Katharina. Maar mijn hoold w;
zoo vol toen ik ging"
„En zijt ge Butlstadt geweest.'
vii-i de vrouw haar in de rede,
„Zijt ge riep de man.
„Bij den hertog ben ik gewi
„Nu, geen gekheid asjeblieft I
zeide hij verstoord.
Maar Katharina riep met de ham
op het hartJa. ja, ik ben bij den
zag wcderkcerig vader aan: „Dan is
het ook waar." zeiden ze.
- „Ik heb met hem over Christi-
tzeuraal." zeide liet meisje.
Hierop werd het een korten fij.l stil.
„Moeder - zeide eindelijk de man
het gelicelc dorp draait met mij in do
ronde Dachten wij liet niet dat Jentseh
het was, over wion ze bedroefd was
Wat moet ik daarvan denken Over
Wenk is ze verheugd, en toch is zc
naar -k" hertog gegaan en heeft met
dezen' „*:r Wenk geprokeii.
l' wat heelt ••«•«urn-
her
Vader
gewee
eder
kon
liet zoover is, zult ge uit Wei-
,„o. zelf hooien, of ik iel-, en wal ik
uitgericht heb. Ik heb er 'cdenen voor.
S»'S
V.
.Bon, zooals de groote koning zegt
iep de wachtmeester liebeling aan IM
ool'd zijner rccruten die hij naar VN oum
iraclit, oiii door den hertog geinspot
Hel
lilan
liscll,
groot maatschap
pelijk belang, dat tie opneming van
.mkzuclitigen in herstellingsoorden
oveel mogelijk worde bevorderd. De
ziekte- en invaliditeitsverzekering heb
ben hierbij een belangrijke rol te ver-
Te. Het is gcwcnscht, dat de ver
zorging der drankzuchtigen wettelijk
worde geregeld. Daarbij worde, naast
de vrije verpleging, ook de tlxvangop-
neiiling van drankzuchtigen in herstel
lingsoorden mogelijk gemaakt cn be
paald wie aansprakelijk is voor de
■plcghigskosten. G.
VOOR HET VEREENIGINGSLEVEN.
Een goed voorzitter mag met volle
recht tic ziel der vereeniging worden
genoemd: een ijverig, nauwgezet secre-
lis kan haar groote stuwkracht zijn.
Maar van den voorzitter hangt in
derdaad bijna alles af.
Korte vergaderingen met een belang
rijke, niet overladen agenda en een
prettig, vlot verloopwie oefent er
neel invloed op ilit als tie president
Een belangrijke agentiawant als
•li beslag wil leggen op iemands
vrije uren. dikwijls na een vermoeiende
igtaak of op den Zondag (hoe jam
Daarop verscheen de overste niet zijn
adjudant, en ccnigc oogcnblikkcn later
le hertog en Goethe.
Karl August, wiens goedhartigheid
tot een spreekwoord geworden is, had
noch het meisje noch Wenk cn Jentseh
irgetcn. Daar hij verlangend was om
ze hcitie knapen eens te zien was
hij nauwelijk het front langs gegaan,
hij wcmlile zich reetls met de vraag
t Keheling; „Wie is Wenk?"
Aha', dacht de wachtmeester, en met
:n donderende stem kommandeerde
luj. „Wenk. voor!"
I laar kwam de kleine dreumes te
voorschijn. Het eerste oogenblik stond
.Ie hertog sprakeloos. Hij moest zich
geweld doen om bedaard te blij
ven, en terwijl hij zich .ot zijn gevolg
wendde, vroeg hij,„Wat is dat?"
erhaas
jellle
arden.
I'1.1 iAi 1
Img de soldaten in i»L1- s>
te kijken. „Dat moge de drommel
begrijpen I" riep hij uit, terwijl hij den
dwerg als een spook aanstaarde.
„Maar wie kan dit anders begrijpen
dan gij. militie-commissaris
„Onmogelijk kan ik dezen voor bruik
baar hebben verklaard I"
„En toch kan niemand anders dan
gij dit gedaan hebben, stiet de hertog
haastig uit.
De wachtmeester en de dokter spalk-
w.is dal? De auditeur wist llinus niet
wat luj denken moest. Was het moge
nier dat dit nog is I) dan dient dit toch
alleen te gebeuren voor wezenlijk be
langrijke zaken.
Over honderd andere zaken, als op
tijd beginnen en eindigen, de zorg voor
een prettige localiteit en een Hinken
spreker, de leiding en beperking van
liet debat, hel geheel afwerken van de
agenda, liet bewaren van den goeden
toon dingen, die alle voor een goed
deel op den voorzitter neerkomen, zou
heel wat te zeggen zijn.
Is liet wonder, dat men niet zoo
gemakkelijk een kranigen president
vindt, die toch iu den regel ook weer
te weinig gewaardeerd wordt? T. G.
Plaatselijke Berichten.
AMERSFOORT
De Koomsche Drankweer in de
Parochie St. l'ranc. Xaverius engageerde
de bekende humorist Joh. Grapcndaal
met een even humoristisch gezelschap
am op Maandag-, Woensdag- en Vrij
dagavond der Kcrmiswcck in 't Patro
naatsgebouw aan 't Zand voorstellingen
te geven.
Vanwege liet Kruisverhond cn de
Mnriavcrceniging in de parochiën O. L.
Vr. en St. Henricus zullen eveneens
gezellige ontspanningsavonden worden
gegeven iu liet gebouw van den R. K.
Volksbond.
Gok de tweede uitvoering, j.l. Zondag
door de K. K. Tooneelvereeniging De
Kring in liet Patronaatsgebouw aan het
Zand gegeven, deed velen van liet mooie
tooneelwcrk De triomf des Kruises ge
nieten. De Kring-loden verdienen wanr-
dcering voor hun streven goed gemon
teerde. Ilinke stukken van godsdienstige
strekking te geven. Mogen ze volharden
door oefening hun spel meer op-
De redactie van 't Amersf. Dagblad
krijgt voor haar agitatie tegen 't St.
Boiiifacius-bouwvoorscliot een eervolle
vermelding per „ingezonden stuk" van
een Abonné. Ook wordt de redactie
uitgenoodigd tegen de vrijzinnige raads
leden, die billijkheidshalve en op betere
gronden dan het anti-papisme vermag
leveren, vóór stemden, een campagne
te beginnenhen tc noodzaken tot af
treden nota bene. Het pleit voor het
momenteel aanwezig zijn van een nor
male dosis gezond verstand bij die re
dactie. dat ze die vereerende invitatie
de hand wijst, 't Werpen niet
irsfoortsclie keitjes lijkt haar blijk
baar amusanter.
Binnen enkele weken zal door den
lieer Herin. Kroes namens de Congre
gatie van O. L. Vrouw worden aanbe
steed liet bouwen van een opvoedings
gesticht voor meisjes op het door ge
noemde congregatie aangekochte terrein
aan den Ouden Soesterweg tussclien
de Withoos- en Stellingwerfstraat.
De teekening belooft een schoon,
rustig bouwwerk, hetwelk zeer veel zal
bijdragen tot verfraaiing der omgeving.
De bouw der K. K. Parochiale school
wordt regelmatig voortgezet, zoodat
lijk. dat hij wat te veel op zijn scherp
verstand vertrouwd had Maar dan
was Goethe tocli niet te begrijpen
Waarom had deze Wenk voor bruik
baar verklaard Den armen auditeur
werd het geel cn groen voor de oogen
liet zweet begon hem uit te breken,
ofschoon hij in de schaduw stond.
„Antwoord I" riep de hertog.
„Mag ik zoo vrij zijn u tc doen
opmerken - stamelde de auditeur
dat wij niet nagelaten hebben op liet
bedenkelijke van liet geval tc wijzen.
Maar het zou niet betaamd hebben,
ons in dezen tegen onzen liooggcacli-
tcn voorzitter te blij'
„Daar hebben w<
de hertog Goethe toe. Gij, gij zijt
„Het blijft me niettemin volko
men onbegrijpelijkwas alles wat de
dichter militie-commissaris nog te zeg
gen wist.
Karl August wenkte, en Christiaan
begaf zicli weder naar zijne plaats
Terwijl de hertog hem nog nakeek
schoot hem op eens iels in de godach-
te. Het was immers naar zijn terug
keer uil Buttstad, dat Goethe Item
de alleenspraak van Orestes voorlas
/ou hij soms die alleenspraak hebben
zitten schrijven, terwijl luj de rcc
keuren moest Thans noes
vorst loeli glimlachen.
„Mag ik u eens even spreken,
verwacht mag worden, dat dit aller
noodzakelijkst instituut op den vastge-
stelden tijd in gebruik genomen kan
worden.
Maandag 20 Oct. vangt de kermis
De tram vervoerde in de laatste
.Septembermaand 251 nicnschen meei
dan in de herfstmaand van 1912.
De Bond van N'ed. Onderwijzers
richtte zich tot den Raad met het ver
zoek om afschaffing der tegemoetkoming
voor de pensioenstorting, afschaffing
der verhoogingen tia 30- en 35-jarigen
diensttijd, invoering van 6 twee-jaarlijk-
schc verhoogirigen van f100. Voorts
schen de heeren dat den hoofden
scholen ook een klasse ter onder
wijzing worde gegeven.
Deze verzoeken worden breedvoerig
toegelicht.
niandant van de vierde di
visie, Generaal-majoorG, A. Buhlmatm,
zegt, met 1 Nov. optre
den als commandant van het veldleger,
plaats van generaal de Meester, die
itslag heeft gevraagd.
Zondag had de maaud-vergadering
in den R, K. Volksbond plaats. Na
installatie van tien nieuwe leden door
den WelEerw. Adviseur, bracht de se-
slag uit over liet afgeloopen
halljaar. Het bleek, dat ook in de laat
ste zes maanden, hoewel hel zomer
vas, weer heel wat werk door den Bond
s verricht en dat deze zich in een ge-
,'tadigcn vooruitgang mag verheugen.
Vervolgens bracht de penningmeester
verslag uit. t >ok deze mocht, gezien
het (link batig saldo, den Bond een
goede toekomst voorspellen. Nadat de
'oorz. beide bestuursleden voor hun
tgebreide en duidelijke verslagen dank
had gebracht. las hij een schrijven voor
van de financieële commissie, inhou
dende dat de hoeken van den penning-
ester in goede orde zijn bevonden
dat de lieer Van Koelen lof verdient
ir zijn accuraat beheer. De lieer
Klomp, lid van de commissie bekrach
tigde «lit schrijven nog mondeling en
verklaarde, dat liet hein niet heugde
it er ooit zulk een groot batig saldo
Na behandeling der gewijzigde arti
kelen van het conccpt-rcglcinent voor
de op te richten coöperatieve brand
waarborg-maatschappij werden deze, op
voorstel van een der leden gedurende
acht dagen ter inzage gelegd.
Een bestuurslid van
de reiskas gaf daarop eenige
mededeelingen omtrent deze spaarver-
iniging, waai nu de voorz. den leden
inspoordc spaarder te worden, dan
zal volgend jaar reeds een groot gelal
■ar de bondsvergadering kunnen gaan,
N'u volgde een bespreking over de
Gesloten Retraite. De Voorz. betreurde
liet, dat de Eerw. Adviseur de verga
dering moest verlaten Z.Eerw. zou dit
punt wellicht beter kunnen inleiden.
Na hetgeen de bondsadviseur, pastoor
Bult, omtrent de gesloten retraiten op
den algemcenen bondsdag heeft gezegd,
te hebben weergegeven, uitte spr. den
niissaris I", wenkte hij Goethe toe.
Goethe moest zijn hoogen vriend be
kennen. dat ilij zicli eigenlijk dien dag
over zich zclven geschaamd had, cn
de schim van Orestes liet zich, niet
op zijde zetten.
„Daar ziet ge liet nu, riep de
hertog welke cene heiliooze ver
warring ge gesticht hebt. De schade
is echter gelukkig te herstellen. Wenk
moet zoo spoedig mogelijk het korps
uit I Ik weet niet beter te doen, dan
u eenvoudig eervol ontslag uil uwe
betrekking te verleeneii.
„Hartelijk dank sprak Goethe
verheugd. Ik erken, dat mijne natuur
„Maar gij blijft mijn raadsman, mijn
vertrouwde vriend, zei de hertog,
Toen wendde de hertog zich rechts.
„Wat vang ik aan? vroeg hij
zich zclvcn af.
De vorst vroeg den wachtmeester
„Wie is Jentseh?"
„Jentseh, voorl" weerklonk het ko-
mando.
Met welgevallen rustte des licrtogs
blik op deze gestalte.
Eindelijk gaf hij een wenk, Wilhelm
kon naar zijn plaats gaan.
„Wachtmeester I"
„Tot uw dienst, doorluchtigheid I"
„Er heeft bij ile werving ecne ver
gissing plaats gehad - sprak de her
tog zacht. Deze Wenk moet als
