Zeven en twintigste jaargang.
No. 63. Dinsdag 4 Nov. 1913.
DE EEMBODE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
I UITGAVE VAN DE VEREENIUING „DE EEMBODE" TE AMERSFOORT.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond.
Prijs per drie meenden vijftig cent. - Afzonderlijke nummers drie cent.
Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch opzegging van abonnement moet ge
schieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
KANTOOR EN DRUKKERIJ: LANGEGRACHT ;i3 - AMERSFOORT.
advertentieprijs van óén tot vijf regels dertig cent. - Elke regel meer zes cent
reclames: tien ct. p. regel. Advf.rtentiën in het redactioneel gedeelte vijftien ct. p. regel.
Billijke tarieven bij abonnement.
Alle mededeelingen en advertenlifin in te zenden vóór drie uur op den dag van uitgifte.
Het Geloof eene Gave Gods.
i.
In den Icrschen roman „Mijn Nieuwe
Kapelaan", treedt een zeltere Omsbry
op, jong ingenieui bij de waterstaat en
insjiecleur der kustwacht. Opgevoed als
streng geloovig Protestant, was hij later,
gelijk zon vele anderen, door het lezen
van allerlei boeken tot volslagen on
geloof vervallen. Hij was te Londen
Theosoof geweest, te Cairo Mahome-
claan, op Ceylon beste maatjes melde
Buedhapriesters. Ook oji Katholiek
gebied waren hem de beste geschriften
niet onbekend. Vooral sinds hij kennis
gekregen hail met een braaf Katholiek
meisje - Hittra gehceten had hij
den Katholieken godsdienst opnieuw
bestudeerd en veel gesproken niet den
Kapelaan van het dorp, Tuch kon hij
maar niet besluiten tot liet Katholicisme
over te gaan. Telkens rezen nieuwe
inoeielijkheilen in zijn nadenkend brein
omhoog.
Op een winteravond bracht hij een
bezoek bij den Pastoor. L'it het gesprek,
dat toen gevoerd is, deelcn wij het vol
gende hier mede:
- „Mijn hart is met u, zoo slechts
mijn hoofd wilde volgen", zei Ormsbry.
„Dat zou u nog weinig helpen",
antwoordde de Pastoor,.'t kon zijn,
dat uw hoofd volgde, en gij nog even
ver van ons verwijderd waart als nu".
„Dat bcgrijj) ik niet", riep hij ont
steld uit. „Het komt cr nu toch slechts
oj> aan overtuigd te zijn van de waar
heid uwer leer".
„Dat is juist de grootc dwaling",
hernam dc Pastoor. „Overtuiging is nog
geen geloof. Duizenden uwer landge-
noolen zijn overtuigd van dc waarheden
der Katholieke Kerk en toch staan zij er
even ver buiten als een volgeling van
Confucius of Boedha. Het geloof is geen
zaak door kennis of studie te verwerven,
het is een gave evenals het natuurlijk
talent van een groot schilder of musi
cus een zesde zintuig, een onver
diend geschenk van den at wijzen, al-
goeden God.
Dit scheen hein een niet te begrijpen
openbaring. Hij meende, dat 't zoo van
zelf sprakovertuiging belijdenis
- „Alles in uw Kerk trekt mij aan",
ging hij voort. „Het geheel lijkt mij zulk
een goed in elkaar passend stelsel te
zijn, zoo geheel anders dan de gods
dienst, waarin ik ben opgevoed en waarin
men telkens naar een ontbrekenden
schakel had te zoeken. Ook schijnt uwe
Kerk gegrondvest te zijn op liefde,
natuurlijk o|> een bovenaardsdie, bijna
onbegrijpelijke liefde, iliaar het is de
gouden keten in het parelsnoer, Mis
schien hebt u wel eens opgemerkt, hoe
spoedig men er soms toe komt allerlei
vergelijkingen te maken. Nu, als ilc mij
in hel wachthuis bevond en de zee
beschouwde, is hel meermalen in mij
opgekomen, dat wij Protestanten, God
beschouwen door de grootc opening
van den verrekijker, Hem zoodoende
ver van ons af zien en Hem zeer klein
FEUILLETON.
HET VERHAAL VAN DEN OUDEN
KANTOORBEDIENDE.
Lieve, sprak hij, zich tot haar ne-
derbuigend, blijf hier, ik zal naar hen
toe gaan.
Toen zag zij hem aan met een blik,
waar iets hcinclsch in lag en zcide al
leen: James, mijn plaats is aan uw
zijde; daar zal ik blijven.
Hij sloeg de hand voor zijn ougen
als iemand, die m hevigen angst ver-
keert, glimlachte maar met meer droef
heid dan of hij had geschreid, opende
dc voordeur, en daar stond hij buiten
voor ile menigte. Velen van hen man
nen en vrouwen luidden hem zijn jon
ge bruid zien binnen leiden in die woning.
Hij zelf brak het plotseling stilzwijgen,
wat dour zijne komst veroorzaakt was.
.Vrienden" begon hij, wat wilt
gc e|1 vlijmend als een pijl
steeg niet uil ééne mond maar uit on
telbare de vraag: Is ons geld behou
den?" Toen rieji een andere stem: wij
zullen geloof slaan aan uw woord,
mijnheer, legen allen laster. Ik had
dat tooneel aan de bank het laatste
oordeel genoemd, maar wat was dit
dan? Hij beproefde te spreken, maar
kon geen woord over zijn lippen bren-
t>en Toen zag ik haar wat dichter bij
komen niet' 0111 hen; bij de hand te
nemen of een woord toe te spreken,
zij zag hem zelfs niet aan, ook het
en onbeleekeiiend makenterwijl gij,
Katholieken, Hem beschouwt door dc
kleine upening en Hem u zoo na moge
lijk brengt. Onze God, ik bedoi'
hiermede den God, in wien men m
leerde te gelooven is de God va
Sinaï, onze Christus is de historische
Christus, maar dit is niet voldoende
voor een inenschheid, die altijd jam
mert om een Godgij echter hebt het
geheim gevonden"
Ken tijdlang bleef hij zwijgend
ken. Ten laatste zeide hij
„Mijnheer, uw o|>merking omtrent
een zesde zintuig wil mij niet heel dui
delijk worden hier toch geldt het een
kwestie der ziel en niet der zinnen".
„Ik zal het u duidelijk maken",
antwoordde de Pastoor. „Zijl gij ooit
in een blindeninrichting of in een oog-
lijdersgesticht geweest
„Ja zeker, Mijnheer, voornamelijk
in liet buitenland".
„Welnu, dan hebt gij ook onge
twijfeld de verschillende vormen waar
genomen. waaronder de vreeselijke
kwaal der blindheid kan optreden. Er
zijn gevallen onder van cataractbij
sommigen is de gchcclc oogappel weg
genomen weer anderen kunnen, mei
ernstig ontstoken oogen, nog iets onder
scheiden. Het meest tredend geval van
blindheid is echter, naar mijne mcening,
dat van een meisje of van een jongen
man, dienaar u toekomt en u met
helder schitterende oogen aanzietdc
iris is volkomen helder, aan dc pujiil
niets buitengewoons te zien, zclts het
oogwit heeft dien zachtblauwcn tint.
die aanduidt, dat het orgaan volkomen
gezond is; |ilotseljng evenwel beseft
gij dc vreeselijke waarheid dc
patiënt is stekeblind. Weet gij ook, wat
de oorzaak der kwaal was?"
„De gezichtszenuw is vernietigd",
gaf Ormsby onmiddellijk ten antwoord.
„Juist. En zoo ge nu het helderst
zonlicht of zelfs de vonk van een elcc-
"iscli zoeklicht op dat oog liet vallen,
zouilt ge denken, dat dit eenig onder
scheid zou makeii?"
„Voorzoover liet zien aangaat,
niet het minste, maar misschien zouden
de hersenen er door verlamd worden'
„PreciesEn als gij, mijn beste
vriend, tot aan het einde der dagen alle
soort van menschehjk licht philoso-
pliisch. dogmatisch en wal ook verder
moge zijn op het netvlies der ziel
Iaat vallen zonder de gezichtszenuw des
gcloofs te bezitten, dan zult gij blind
zijn en blind ten grave dalen".
Hoewel dit alles niet zeer bemoedi
gend klonk, scheen het hem toch in
zekeren zin tot troost te strekken.
„In ieder geval doet het goed te
welen, dat liet niet geheel en al mijn
eigen schuld is. Maar," ging hij 11a
kort zwijgen weer voort, dan is er
wonder noodig".
„Dat is het ook, er is noodig
licht, dat rechtstreeks van God komt.
Om deze reden laat mijn volijverige
kapelaan dan ook dc vesting des hemels
bestormen door de machtigste artillerie
de gebeden der onschuldige kinderen.
Wilt gij u op bijzondere wijze Gods
genade waardig maken, zoek dan de
meest geteisterde, de bedruklslc mijner
kudde op, (Bittra zal u wel op de
hoogte brengen) en verzoek hem of
haar voor u te biddendan zal de geest
des gcloofs spoedig in u ontwaken en
ge zult cr u over verwonderen dat ge
lil blind zijt geweest"....
Ormsby heeft met een dankbaar hart
de pastorie verlaten, aan de ongeluk
kigste zieke van het dorp, een meisje,
wier gelaat door den kanker werd ver
teerd. is hij nederig gaan vragen 0111
voor hein te bidden, en eenige weken
later was hij Katholiek. Als dit laatste
niet gebeurd was, zou het een vreemde
roman geweest zijn, want dan hadden
zc elkaar niet gekregenDoch deze
episode leert ons een dubbele waarheid,
die wij, katholieken, bij al ons pogen
om andersdenkenden tot het Geloof te
brengen, nimmer mogen vergeten: het
Geloof is een gave Gods, en deze gave
Gods kan verkregen worden door gebed.
In het volgende nummer voortzetting.
JAC. J. ZE1J S. J.
volk niet, doeli zij staarde naar buiten
in dc duisternis met opgeheven blik.
of zij iets zag in de verte en heel haar
lichaam scheen te bidden.
Is ons geld behouden, klonk hel
nu, maar als liet geloei van den storm
en James Brent gaf ten antwoord
Vrienden, ik ben geruïneerd.
Is ons geld behouden rie|ien nu
onderscheidene stemmen van kindcici
O mijn God, laat Brentwood 1100
meer zoo iets beleven!
Mijn patroon stak de handen voorui
afsof hij zich beschutten moest, vit
neer op zijn knieën en sprak: ik bi
ken voor God en voor u. dal er geen
penning nicer over is."
Mijnheer Clarkson. ik ben in Brent
wood geboren en opgevoed. Ik heb
mijn meester lie'f, maar mijn geboorte
plaats cn mijn volk ook. Wij zijil maai
eenvoudige iilenschen, en te goedci
trouw. Maar als die trouw zich bedro
gen vindt, dan is dat verschrikkelijk
Zij hadden hun eer en hun eigendom
voor altoos veilig geloofd bij dien
woord was dat geloof geschokt. Hun
kleine fortuin was weg, al wat zij op
aarde te hopen hadden, was vervlogen.
Mijnheer Clarkson, dit dreef hen tol
razernij.
De dag was heerlijk begonnen oji
Bicntliall, de volgende morgen bescheen
zwarte puincn. De tuinen lagen ver
woest, schilderstukken wclke-edelliedea
zouden hebben benijd, waren het voed
sel der vlammen gewordenmeubelen,
Uit het Buitenland.
Fransche vrijheid.
Naar uit Montauban wordt gemeld,
heeft de radicale burgemeester van
deze plaats dit jaar verboden de Aller-
zielen-processie naar het kerkhof te
houden en door een sterke macht po
litieagenten en gendarmen het kerkplein
doen afzetten, om de processie te ver
hinderen.
De geestelijkheid en de Katholieken
begaven zich in kleine groepjes naar
het kerkhot.
Als antwoord op een artikel van den
afgevaardigde Denis Cochin, die zich
tegen het voorstel van den bisschop
van Orleans, mgr. Touchet, 0111 alle
Katholieke scholen in Frankrijk te slui
ten, heeft uitgesproken, verklaarde mgr.
Touchct: „Volgens het plan der radi
calen zouden in de toekomst alleen die
personen bevoegd zijn tot het geven
van onderwijs, die hun opleiding geno
ten hebben op atheïstische staatsscholen.
I)e H. Stoel heeft echter met recht ver
boden 0111 0|> onze hoogere scholen
zulke gevaarlijke leeraren in dienst te
En zouden wij zulke personen dan
wel bij het lager onderwijs mogen aan
stellen? Alleen 0111 die reden hebben
wijdan ook den droeven plicht dc kwestie
van het sluiten onzer Kath. bijzondere
scholen onder het oog te zien",
Engeland.
In Engeland bestaat sedert eeiiigen
lijd een vereeiiiging, die een krachtige
actie voert tegen de toenemende wed
en sjieelzucht der Engelschen. Men
voert die actie door artikelen ii
bladen en ook door het houden
die in een jialeis niet hadden
stremden nu verbrijzeld den loop
de beekjes, cu aan 'teil gevel va
Hrentbank hingen de afbeeldingen der
laatste gebroeders Brent, elk
koord 0111 den hals.
Hij had de hoop gekoesterd, mijn
arme patroon, cr weer boven op te
komen. Waarom mocht het niet wezen?
God weet het, voor mij is liet een on
doorgrondelijk geheim. De gruwelen
en tooiieelen van dien nacht brachten
hem oj) den rand des grafs, toen hij
eindelijk ojisloild, was hij een geraam
te, tot geen arbeid meer in staal. De
bruidschat van zijn vrouw kwam a;
liet volk. dat hij geruïneerd had, 1
dat hem uitkleedde. Zij leefden tut
aan haar dood, gelijk hij tot lieden
toe, van aalmoezen.
Dit is alles nog niet. Mijnheer Clark
son. Hij was braaf genoeg 0111, toen
hij zijn eer niet herwinnen kon. onder
herwinnen in de harten, die hij zm
bitter had gewond. Soms denk ik we
eens: hij geeft ons nu in zijn oudei
dag, alleen en arm, een betere les. dai
wanneer hij zijn vernield huis wee
had oj) kunnen bouwen. Mij dunkt wij
hebhen nu beter dan ooit geleerd 11
delijden te gevoelen en te vcrgcvi
nu wij hem meer hebben zien lijden
dan iemand onzer. die|ier neergebogt
dan de armste van ons.
EINDE.
openbare vergaderingen, waarin 111e 1
het volk tracht te wijzen op de ramp
zalige gevolgen, die uit het wedden of
ijlden voortvloeien.
Op een dezer dagen te Manchester
gehouden vergadering, gaf een parle
mentslid. enkele voorbeelden van de
reusachtige sommen, die in Engeland
verspeeld of verwed worden. Hij be
rekende o.a. dat in één jaar bij de
wedrennen 80.000.000 pond „omgezet"
werden, het bedrag der weddenschappen
bij voetbal-wedstrijden beliep, volgens
zijn berekening, 40.(XX).000 pond. Dage
lijks werden bij de wedrennen 300.000
pond omgezet.
ieze cijfers, hoe geweldig ze
lijken, moeten volgens tot oor-
doelen bevoegde personen in het minst
niet overdreven zijn. Toch oordcelen
dezen, dat de zucht voor wedden cn
spelen bij den Engelschinan een tweede
natuur geworden is.
De Balkan.
Een kranienmensch vroeg aan Ko
ning Karei van Kuinenië of de vrede
duurzaam zou zijn. De Koning ant
woordde ik geloof hetniemand op
den Balkan durft een oorlog aan, wijl
de financiecle middelen ontbreken.
Frankrijk, dat de geldschieter is van
de Balkanstatcn, wil geen geld voor
een nieuwen oorlog geven. Ik geloof
ook, dat de Albaneesche kwestie langs
vredelievenden weg zal opgelost worden.
't Is te hopen dat de Vorst een goed
proleet is.
In Bulgarije openbaart zich neiging
tot aansluiting bij Rome.
I11 de vergadering der Bulgaarsche
nationale liga, welke te Sofia gehouden
is. spraken alle redenaars zich uit voor
den overgang der Bulgaren tot de
unialcn. Er werd besloten door het
houden van openbare vergadering»
de bevolking tot den overgang aan
sporen. Verder werd een motie aa
genomen, waarin de regecring alsmede
den gehcelen clerus met den exarch
aan liet hoofd, wordenuiigenoodigd
het streven tot aansluiting bij Rome,
krachtig te steunen.
Vele Bulgaarsche families hebben bij
de regeering geprotesteerd tegen het
optreden der Grieken, die Bulgaarsche
kooplieden, op Grieksch gebied reizend,
gevangen nemen, op allo mogelijke
wijzen bemoeilijken, ja zelfs dooden.
Bij de uitwisseling der krijgsgevange-
:n is het gebleken, dat vele Bulgaren,
ier namen op de lijsten der Grieksche
regeering voorkwamen, ontbreken. De
Bulgaarsche commissarissen wezen hun
Grieksche collega's op dit feit, maar
deze weigerden ook maar eenige ophel
dering te geven. Waarschijnlijk zijn de
ontbrekende gevangenen om het leven
gebracht.
Van den anderen kant wordt weer
de volgende Bulgaarsche gruweldaad
gemeld. Veertig tot vijftig Bulgaarsche
bende-hoofden zijn de nieuwe Bul-
gaarschServische grens overgetrokken
en hebben twintig Turksche families,
0|) den weg naar Strumitza overvallen.
Ofschoon de Turken voorzien waren
passen der Bulgaarsche regee
ring, richtten de Bulgaren een bloedbad
indcr hen aan.
Volgens berichten uit Valona zijn
gedurende de taaiste dagen te Tirana
ongeveer 4Ü.(XX) Albaneesche vluchte
lingen uit Dibra en omgeving aaugc-
lict aantal Albaneesche emi-
blik slechts in grove trekken dc Lezers
een beeld te geven, wat er met „local
option" bedoeld wordt cn speciaal hoe
zicli dit stelsel van „plaatselijke
keuze" voorstelt ook hier in te voeren.
„Men" stelt het zich voor, dat wil
hier zeggen, er zijn drankbestrijders,
niet allen, die een wijziging van onze
drankwet, zód dat ook in ons land
.plaatselijke keuze" mogelijk wordt,
noodig en heilzaam achten en die er
'"is voor gaan ageeren.
Zij willen dezen winter een volks
stemming op touw zetten.
Er zal een adres aan de Regcering
gericht worden, waarin verzocht wordt
de drankwetgeving aldus te wijzigen
en zij zullen trachten op dat adres
zooveel mogelijk handteekeningen te
verzamelen.
Het doel is in ons land te komen
t een stelsel van plaatselijke keuze.
Als dat in de drankwet werd door
gevoerd, zou in een gemeente een
stemming gehouden worden en als
daarbij dan drie vierden van de mannen
:n vrouwen, die meestemmen, zich
•erklaren voor verbod van verkoop
•an drank, dan zouden in zoo'n gc-
neente absoluut geen alcoholische
dranken verkocht mogen worden.
Mogelijk ook. als men geen absoluut
•erbod wilde, is, dat bij volksstemming
wordt uitgemaakt, dat het aantal ver
koopplaatsen tot één of tot een klein
getal beperkt wordt.
"*e zien al sommigen schrikken en
uitroepen maar dat is groote dwinge-
Ja. dwingelandij, daar heeft het wel
Fanatieke Drankbestrijders, lokt van
zelf de mogelijkheid, drankverlcoop in
gemeente sterk te beperken of ge
heel te verbieden, aan. Zij denken dan
eerste plaats aan het feit, dat
veel drankgelegenheden liet drinken be
vorderen en dat het gemakkelijk kunnen
koopen van alcoholische dranken voor
zwakken, die niet mogen, niet moeten
drinken, zoo onweerstaanbaar verleide
lijk is.
De groote meerderheid van nicnschen
.1 zoo'n verbod volstrekt niet toelachen.
1 be-
Binnenlandsche berichten.
Local Option.
Vreemde woorden, waarvan de be
eltenis zeker niet ieder van onze
•zeis duidelijk is.
Toch duiden zc iets aan, dat in de
komende maanden zeker druk besproken
yorden.
cl is dc naam voor een stelsel
drankwetgeving, waarbij voor bepaalde
gemeenten de verkoop van alcoholische
Iran ken, jenever, bier, wijn wordt be-
jicrkt of geheel verboden, op grond
een speciaal daarover gehouden
stemming van de ingezetenen, mannen
en vrouwen boven een bcjiaalden
leeftijd.
Het stelsel wordt toegepast in ver
schillende landen, doch dan in onder
scheiden vormen, die heel wat van
elkaar verschillen.
Wc kunnen in een beknopt artikel
natuurlijk niet die verschillende vormen
bespreken, ons doel is voor het oogcti-
Plaatselijke Berichten.
AMERSFOORT.
De afdeeling Amersfoort van het
L'trechtsch I.andbouwgenootschap houdt
algemcene vergadering op Vrij-
a.s. des voorin, half elf in „De
vergulde Zwaan".
De Agenda vermeldt o.m.Verkie
zing van 3 Bestuursleden wegens
periodieke aftreding der hecren A. M.
Tromp van Holst en P. v. d. Breemer.
cn wegens het bedanken door den heer
F. Lainéris. Voor de vacature Laméris
•ordt aanbevolen als no 1 A. van
Weldcren baron Rcngcrs, te Amersfoort.
De R. K. Middenstandsvercenigiilg
„De Hanze", houdt, zooals gemeld is
algeineene vergadering op Don
derdag a.s., des avonds 8 uur, in het
Patronaat aan de Elleboogsteeg. De
agenda luidt als volgt: Opening en
Notulen. Verslag van de Bondsverga
dering gehouden te Deventer. Verkie
zing Commissie tot nazien der rekening
■rcrantwoording van den Pcnning-
itcr, Bespreking annonce-combinatie.
Mededeelingen. Rondvraag cn sluiting.
De leden worden dringend verzocht
allen deze belangrijke vergadering bij
Nieuwe Leden zijnTh. Knuivers.
ationstraatH. B. Rouwhorst. Groen
markt; G. Rouwhorst, Havik; L. v. d.
Sluijse. Kleine Haag; M. Woerdman,
Stoovestraat.
Onder dc in liet eerste lid van art.
41 der Vogelwct bedoelde gemeenten,
waarin het vangen van lijsters door
strikken, niet lager gesteld dan één
meter boven den grond, cn het daarna
dooden dier vogels gedurende vijf jaren
het in werking treden van het eerste
van art. 2 der wet geoorloofd blijft
mits op gronden van derden niet
dan in gezelschap van den eigenaar of
met diens schriftelijke toestemming, be
hoort o.a. ook Amersfoort.
Bij Kon. besluit is bepaald, dat de
Ie infantcrie-brigade \le en 12e reg.
inf.) uit Assen cn Groningen zal be-
lioorcn tot de 2e divisie tc Arnhem,
terwijl dc VHe inf.-biigadc (7e cn 18c
reg. inf.) uit Amsterdam en Naarden
zal belmoren tol de 4c divisie alhier.
De hoofdbesieller Voerman is over-
goplaatst naar Arnhem.