ieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
«jKrwiar
httsasaWSSSK».
DE EEMBODE
XXVIfc Jaargang. No. 76.
UITGAVE VAN DE VEREENIOINO DE EEMBODE TE AMERSFOORT
u |l „I blad Dinsdag- en VHidagavond.
as -
schiedenTiXlta! amlig VM van :lb'"ltirn-tl" mod Ëe-
Vrijdag 19 December 1913.
KANTOOR EN DRUKKERIJ: LANGEORACHT 13, AMERSFOORT.
Advertentieprijs van dén lot vijf regels dertig cent. - Elke regel meer zes cent.
Reclames tien ct. p. regel. Advertentiên in hel redactioneel gedeelte vijftien ct. p. regel.
Billijke tarieven bij abonnement.
AIIe_ mededeelingen en advertentiSn in te zenden vóór drie uur op den dag van uitgifte.
TWEEDE BLAD.
Epistel en Evangelie.
Vierde Zondag van den Advent.
LUS uit den eersten brief van den H.
apostel Paul lis aan de Korinthtërs
IV, 1-5.
Broeders I Aldus bcschouwe men ons.
als dienaren van Christus en uitdeelers
van Gods geheimen. Hier nu wordt
de uitdeelers vcreischt, dat men g„
trouw bevonden worde. Mij echter is
er liet minste aan gelegen, dat ik door
ii beoordeeld worde of door eencn
meitschelijken rechtdag; en niet eens
beoordeel ik mij zeivenwant ik ben
mij wel niets bewust, maar daardoor
ben ik niet gerechtvaardigd; doch die
mij beoordeelt is de Heer. Wilt dus
niet vóór den tijd oordeelen, totdat de
Meer komt, die ook de verborgenhe
den der duisternis in het licht stellen
on de beraadslagingen der harten open
baren zal; en dan zal aan een ieder
de lof geworden van God.
EVANGELIE
volgens den H. Lucas; ill
In liet vijftiende jaar der regeering
van Keizer Tiberius, toen Pontius Pila-
tus stadhouder van Judca, Herodes
viervorst van Galilea, Philippus, zijn
broeder, viervorst van Iturea
gewest Trachonitis, en Lysanias vier
vorst van Abilene was, onder de hoo-
gcprieslers Annas en Kaïphas, geschied
de het woord des Hccren tot Joannes,
den zoon van Zacharias, in
lijn. En hij kwam in dc geleele Jor-
daanstrcck, ccn doopsel van boetvaar
digheid tot vergiffenis van zonden pre
dikend, gelijk er geschreven staat in
liet boek der godspraken van den pro
feet Isaias: De stem eens roependen
in dc woestijnbereidt den weg des
Hoeren, maakt zijne voetpaden recht1
Alle dal zal gevuld en alle berg en heu
vel zal geslecht wordenen het krom
me zal recht en het hobbelige tot ecne
effen baan wordenen alle vleesch zal
do zaligheid Gods zien.
MIS AAN WIJZING.
H. Mis: Romle 2e gebed Deu qui
Hde gebed voor Z. H, den Paus, geen
gloria. Credo Piïcfatie v. d. H. Driev.
misbruik had succes: 'I pehrniir «ikiIaai,.
oniXs K0" wan."eer de S,aat hier dwingend
optrad, haar schoonste intentie wegnam.
I ot zulk een uiterste doorgedreven overheids
bemoeiing is niet aanbevelenswaardig.
Na deze uiteenzetting van enkele bezwaren
over het stelsel plaatselijke keuze, kreeg
de Eerw. lieer v. Dijk het woord over hetzelfde
zegén"P 0111 ongcveer he' V0'Bel|de te
"N hoofdmotieven der Katholieke drank-
Amersfoortsch Nieuws.
- Wegens onrlgelmatige plaatsing in
liet vorig nunutcr herplaatsen wij het
verslag der vergadering van hetKiuis-
verbond St. I'raic. Xav.
Het Kmisverlond St. Franc, hield Zon
dagavond in het Patronaalsgebouw een be
langrijke vergadtfing. Na de opening me
gebed werd het led „Roomsche Blijdschap'
gezongen. Dc noiulen werden goedgekeurd,
waarna de lieer J. Vermolen verslag uitbracht
e te Ulrechtgchouden vergadering der
1 :mil n.rnin iiiiié I,- ..SI. MartlllUs". Dg
:t voorbeeld
dankte voai hef juiste verslag. Het
steedsin bloei toenemcndeKruisverbond mocht
zicli weer verheugen in ecu aanwinst van
5 nieuwe leden, waarvan een geh.onth. De
lierw. Adviseur wensehte de vereeniging met
(leze winst geluk. In verband met den H.
Adventtijd wees Z.Eerw. op In
van St. jan den Dooper in boete
ving gegeven. Deze heilige Man
uit om de paden recht te maken
velen te slechten. Zijn groote en voor niets
terugdeinzende naastenliefde werd ten voor
beeld gesteld. Ook wij R. K. Drankbestrijders
leggen ons uit boete en versterving de ont
houding op, ook wij banen voor anderen der
weg, die door dc versterving van onthoudim
leidt ten hemel, en ten slotte moet ook bi.
ons de Christelijke charitas, de Christelijke
naastenliefde hoofdmotief zijn en mogen op
pervlakkige of negatieve bedoelingen
''Tervolgens kwam aan de orde dc bespre
king van het onderwerp: Local Option of
Volk p Ut o i el voor Plaatselijke keuze.
I le Voorz. leidde liet onderwerp m door eenige
circulaires, Local Option betreffende
lezen en de meening van het bestu
baar te maken.
Een de. mf
uit dal het ongewenscht is, zich met die
beweging in te laten. Hij wees erop/"""
ank'
loopenden
nog al
liefde v
ons niet, legt
enkel geoorloofd middel voor de go...
der drankbestrijding is door de Katholieke
altijd zóó over. In den
rgang van SobriClas komt dat
uitdrukkelijk
van Christus dringt ons, maar dwingt
- -ns^gcen dwang ojl Geen
Jne Is i
drankbestrijding onbenut gelaten,
n met reuzenschreden voi
grootsche doel: een mat
kweeken.
„Nu komi men meteen voor ons land nieuw
middel, hetwelk aan de criliek der afdee-
'ingen door het bestuur van Sobriëtas
inuerworpen worden.
..„Plaatselijke Keuze" heet dat nieuwe
del. Men verstaat daaronder in
Het stelsel van drankwetgeving, krach-
ku-neenten, de
n wordt be-
tens hetwelk voor t
verkoop van alcoholische
perkt of verboden, op grond v;
der ingezetenen.
voordeelen aan datsielsel
vil des volks kennenb) men gaat
belang stellen in de drankbestrijding; r
wel uit het volk wordt door het volk
nageleefd.
,De voordeelen wit spreker niet onderschal-
ofschoon hij aan de zuiverheid van volks
stemming in 't algemeen niet zooveel
waarde meent tc moeten hechten. Het drank
misbruik schijnt bij sommigen alleen het
euvel onzer dagen. Er zijn nadeelen aan dit
stelsel
„IDe persoonlijke vrijheid wordt aangerand
Spr. meent dat het algci
nog niet eischt.nuded
veld wint. 2. Twist en tweedracht
vóór en tegenstemmers. 3. Drankgebruik
wordt overgebracht van de herberg naar de
woning. 4. Blijft invoer vrij dan kunnen de
meer gegoeden den drank van elders betrek
ken. 5. Men opent den weg voor allerlei volks
stemmingen kiesrecht, kermisafschaffen, win
kelsluiten, tabak. Men maakt op die manier
liet parlement en de gemeenteraad tot een
paskwil."
Spreker laat ieder vrij zijn conclusie te
trekkenhij voor zich meent te moeten ont
raden aan de beweging voor local option
mede te doen. Al is deze actie voor dit
oogenblik nog slechts een proef om de re
geering te bewerken, 't is begonnen om dc
"annen te verwezenlijken.
Voorsamcnwcrkingmetdrankwcer-vereeni-
glngen, die openlijk, of bedekt onder neutrale
drankkapitaal niet het drankmisbruik
de klassehaat
•r at zeer weinig.
Wij hebben nog uitstekende middelen zc
der dwang om het volk te genezen v
ij eenig
iwejjug tegen drankmisbruik flink in
lities
lijk maximumstrenge
verlof-lokalen en vergunningenverbod in
bepaalde wijkenbenoeming van cene com
missie die den Raad der gemeente in drank-
aaugclegenheden zal voorlichten enz.
Spreker trok voor zich het bestuit niet vóór
plaatselijke keuze te zijn; met onze drank
bestrijding zooals zij nu werkt, kunnen wij
oorloopig genoeg en als straks het asyl
'oor drankzuchtigen door onze voorvechters
:al zijn geopend, zal de naastenliefde weer
:cn van haar schoonste triomphen, in vrlj-
ïeid en blijheid verkregen, hebben tc
boeken.
Doch ook een voorstander liet zich hooren,
pleitend vóór meedoen aan de in voorbe
reiding zijnde actie, als een bewijs
trouwen in liet SobriCtas-hoofdbesti
welk zich vóór verklaarde. Spr. noemde 't ook
aanbevelenswaardig als daad van naasten
liefde ten opzichte van de bij den drank
handel betrokkenen. Ook vindt spr. het voor-
treffelijk, dal het volk zich over deze aange
legenheid eens gaat uitspreken. Samenwer
king met niet-katholieke vereenigingen -
deze werd door -
geacht.
Hierop werd gerepliceerd -
beslist afgekeurd.
Na nog eenige discussies welke geen nieuws
brachten, werd tot stemming overgegaan
bleek het, dat 32 tegen er
't Zelfstandig' ter hand ne
werd eveneens verworpen,
CNa mededeeHng van eenige huishoudelijke
oei IXOW...OV..V -bestffjding I met den cïirlsteHjken groet uiteen.
liet misbruik. Toegegeven werd echter
gevallen zijn, dat ook gebruik als mis-1 Hoor den heer H. Kroes is, namens
».m worden. Eenmaal het lz„n jastgCvcrs, verzocht, in koop tc
niet bezwaarlijk
:n samenwerking
„local
:r actie
Hri'iik' moet aangemerkt worden. Eenmaal het
beginsel van plaatselijke keuze aanvaard is de
slan eezet op den weg naar het totaal ver
bod. Ook de staalsrechlcrlijkc gevolgen ecner
officicele volksstemming werden onder loog
gebracht. De toepassing ervan is met grond
wettig ei
bedenkelijke gevolgen le
p welke liet onafwijsbaar gevolg
zijn van hel loeien der nieuwe methoden,
din'g°a!ljn g.ba?ce.dW D? strijd die dc R. K.
was velen len ijen. l)e beweging tegen
s van toepassing
der gemeente
:t gebouwd wor-
a 5 M. van uit
91 c.A„ werden aangekocht voor
f45.959.23.
Kr werd een koopsom gevraagd van
f65.000 en volgens verklaring heeft
en zich hiermede kunnen vercenigen.
De koopprijs wordt betaald bij het
passeeren der akte, kosten van over
dracht voor rekening van kooper.
De aanleg van straten, inbegrepen
de beplanting, op het terrein geprojec
teerd of nog te projectceren, wordt ge
heel bekostigd door kooper. De "Ge
meente zal den aanleg uitvoeren. De
wegen zullen zijn stecnslagwegcn, waar
voor de kooper verschuldigd zal zijn
f 1.25 per M*, zullende dc aanleg ge
schieden naai behoefte.
ior de bebouwing i
.Bouwverordening'
Amersfoort. Overal ino
met voortuinen vi
den kant van den weg.
Op de verschillende bouwblokken
mogen, tenzij hiervan door den Gemeen
teraaddispensatie wordt verleend, alleen
woningen worden gebouwd met hoog-
is éen verdieping, en geen beneden-
bovenwoningen zijnde, die eene be
paalde huurwaarde hebben, zullende de
op bouwblokken 3 en 4 te slichten
woningen moeten zijn enkele of dubbele
huizen met minstens 8 M. tusschenruimte.
Alle gebouwen en woningen moeten
worden aangesloten aan de gas- en wa
terleiding van de gemeente Amersfoort.
De straten en wegen moeten worden
verlicht als in Amersfoort, komende de
kosten hiervan ten laste van den kooper.
Bij het aanleggen van wegen of stra-
n wordt de grond gratis aan de Ge-
eente overgedragen.
De Gemeente legt tegelijk met den
aanleg van de straten en wegen buizen
gas en water en plaatst de lan
taarns voor de verlichting, zonder eenige
vergoeding.
Bij overtreding van voorwaarden is
dc kooper of diens rechtverkrijgenden
n boete aan de Gemeente verschul-
gd van vijfduizend gulden voor elke
'ertreding, indien niet binnen drie
maanden na waarschuwing de overtre
ding is te niet gedaan.
In de afdeelingen van den Raad
werden bij de behandeling der bcdrijfs-
begrootingen diverse wcnschcn en be
merkingen geplaatst, waarop B. en W.
o.a. het volgende antwoordden
Voorstellen omtrent herziening van
enkele traktementen kunnen worden
tegemoet gezien.
De quaestic van gaslevering aan
bewoners van den Bisschopsweg heeft
ize aandacht.
De gemaakte opmerkingen omtrent
het aanbesteden van leveringen, zullen
worden overwogen.
Maatregelen zijn getroffen, die de
reiniging in staat zullen stellen de
■aten af te spoelen.
Het geregeld onderzoeken van het
iter zal worden opgedragen aan den
Directeur van den keuringsdienst.
Het gemeentebestuur brengt ter
kennis dat een door J. F. Haarsma in
gediend verzoek om vergunning tot het
oprichten van een gasmotor van 5 P.K.
het drijven van een draaibank, slijp-
:n, boormachine en ventilator in het
perceel aan den Hoogcweg.no. 14 en een
verzoek van H. Koning om vergunning
het uitbreiden van eene broodbak
kerij door beplaatsing van 2 heete
luchtovens met gasmotor van 6 P.K.
het perceel aan den Amhemschen-
poortwal no, 10 op de Secretarie der
gemeente ter visie ligt, cn dat op Dins
dag 30 Dec. tc half elf ure gelegen
heid ten Raadhuize wordt gegeven
bezwaren daartegen in te brengen.
Uit den Omtrek.
mogen ontvangen de gronden, in 1912
aangekocht van H. van Manen
J, Ruitenberg, cn gelegen onder Leusden.
liet gemeentebestuur is van oordeel,
dat alleen d.\n tot verkoop mag worden
besloten, indien de Gemeente voldoende
medezeggenschap blijft houden over de
wijze van bebouwing en ook voor de
toekomst waarborgen worden verkregen,
dat hetgeen daar zal worden gesticht,
geen nsdccligcn invloed zal uitoefenen
op dc omgeving.
Dc terreinen, groot 14 H.A. 91 A.
Soest. Raads verslag. De heer
Kndendijk zegt dat werkloozenvcrzeke-
ring elders veel werd ingevoerd, doch
hij zou gaarne zien, dat ook ongeorga
niseerden konden profiteeren.
De heer Hilhorst verdedigt uitvoerig
het verzoek en schetst den toestand
van een gezin, waar werkloosheid
hccrscht, hij acht het plicht van de ge
meente het particulier initiatief te steu
nen, vooral waar in deze gemeente geen
burgerlijk armbestuur bestaat. Ook wijst
hij erop, dat dc arbeiders reeds uit
zelf aanzienlijke bijdragen storten
elkander in geval van werkeloosheid te
helpen. Het niet doen van uitkeeringen
aan ongeorganiseerden is het middel
om hen te nopen lot de organisatie toe
tc treden.
l)c heer Koppeschaar zoude het on
billijk vinden ongeorganiseerden uit te
De heer Top vindt, dat men bij ge-
organiseerden meer vasten grond heeft,
terwijl inen met ongeorganiseerden veel
moeite zal hebben voor controle.
De heer Foeken is voorstander van
oiganisatie, doch tegenstander van de
uitwassen der organisatie, zooals er hier
een ontstaan is. De arbeiders komen
voortdurend om steun, maar aan de
belastingbetalers wordt niet gedacht.
Aan dc eene zijde wil men halen, wat
te halen is, doch aan den anderen
kant tracht men te verstikken hen, bij
men om st un aanklopt. Alles komt
op den middenstand neer cn er wordt
"ets voor gedaan.
De heer Kndendijk zegt, dat de ar
beiders zelf ook storten en is hij van mee
ning dat hier gesteund behoort te wor
den hij protesteert eveneens tegen de
uitwassen, die- liet gevolg van organi-
tie zijn.
De heer Hilhorst zegt, dat de win
keliers blijde moesten zijn, wanneer het
dc arbeiders goed gaal, dan kunnen
zij den menschel) betalen. Dc midden
standers hebben wel degelijk belang bij
de gevraagde regeling.
De heer Foeken twijfelt eraan of het
op de pof halen zal ophouden, als de
regeling komt. Misschien dat men de
waren bij de coöperatie contant betaalt,
doch bij de winkeliers zal het wel pof
fen blijven. De verbruikscoöperatie is
er nu eenmaal en deze is voor hem de
dam, waarvoor zijne medewerking blijft
steken. Spreker kan als middenstander
geen vereenigingen steunen, die den
ondergang van den middenstand, door
welken voornamelijk de belastingen
worden opgebracht, ten doel hebben
of bevorderen.
De heer Hilhorst beweerde dat de
arbeiders juist door het voordeel, dat
zij van de coöperatie hebben, in staat
zijn schuld af te doen en wijst er op,
dat de coö|ieratie ontstaan is 'door
misbruiken, die bij de winkeliers bestaan.
De heer Foeken bemerkte, dat hij
veroordeelt de verbruikscoöperatie, die
"nat buiten de vakorganisatie.
Spreekt de Raad zich uit voor het
verlcenen van steun, dan zullen Burg.
i Weth. met voorstellen komen.
De heer Hilhorst stelt voortewach-
n, doch de Voorz. is van oordcel, dat
thans lang genoeg van gedachten ge
wisseld is, waarna hij in omvraag brengt,
of de Raad vóór het vcrleenen van
i is, welke vraag door zeven leden
ontkennend beantwoord wordt, terwijl
,-ee leden zich ervoor uitspreken en
in lid zich onthoudt.
In behandeling wordt genomen een
verzoekschrift van B. Hilhorst alhier
ecne Commissie uit den Raad te
benoemen in zake verbreeding van een
zijne woning toegang gevenden weg.
Zulks wordt aangenomen.
Omtrent de beteekenis van het in te
richten grondbedrijf deelt de Voorz.
mede, dat dan alles wat aan grond
verkocht wordt komt ten voordeele van
het bedrijf en wat daaraan ten koste
gelegd wordt voor verbetering
wegen enz., ten laste van het bedrijf
komt, wat dit voordeel in zich sluit,
dat de kosten van aanleg van wegen
rente en aflossing van leeningen
de opbrengst van verkochte gron
den kan gevonden worden, zoodat niet
meer zal plaats hebben hetgeen nog
pas is geschied, dat de gemeente, die
f 100000,in kas had, slechts na veel
te een geldleening kon geplaatst
krijgen van f20000,—.
Soesterberg. Dinsdagmorgen
is de luitenant vlieger Verstccgh
één passagier van Soesterberg ver
trokken. Om 12.15 uiir landde hij op
Texel, Ken kwartier daarna vertrok hij
naar Schcveningen, waar hij om 1.50
aankwam. Na ook aldaar een kwartier
vertoefd te hebben keerde hij hier terug,
hij om 4.15 arriveerde.
Gemengde Berichten.
Auto-ongeval. Bij Compiegne heeft
een verschrikkelijk automobiel-ongeluk
plaats gehad. Toen een auto, waar
mee de heer Van Dooren met zijn fa
milie een uitstapje gemaakt had, voor
een voorbijganger uitweek, nain de
chauffeur een bocht te kort, zoodat de
auto omsloeg Van Dooren, zijne v
cn zijn zoon werden uit de auto ge
slingerd en op slag gedood. De twee
andere inzittenden liepen levensge
vaarlijke verwondingen op.
Vergiftigingsgeval. Te Wcenen is aan
gehouden een jongmensch uit Amster
dam, onder verdenking getracht te heb
ben zijne in Amsterdam woonachtige
moeder en zijn broeder Dirk door
blauwzuur te vergiftigen ten einde eer
der in het bezit ecner aanzienlijke er
fenis te geraken. De misdadige poging
mislukte.
Ontspoord. Toen een trein de tunnel
door de Harrasfelscn in Saksen pas
seerde, stortte een gedeelte in. De
trein werd onder rotsmassa's bedolven.
Men vond zeven dooden. Bovendien
aantal personen zwaar gewond.
Ongelukken. In een groote metaalfabrick
van Völklingen viel een ketel met
gloeiend ijzer om en verwondde zeven
arbeiders levensgevaarljk. Tegelijkertijd
viel in de machinekamer de meester
knecht op een der uitstekende deelcn
van een motorhij werd ernstig ge
wond naar het ziekenhuis overgebracht.
Schipbreukelingen-avonturen. Te San
Francisco zijn drie schipbreukelingen
aangekomen van den viermasLschocner
„KI Dorado", die begin Juni in de Stille
Zuidzee, naar men vermoedde, met man
was vergaan. De onverwachte
terugkomst van kapitein Benson, der
„El Dorado" en twee van zijn lotge-
nooten, heeft een einde gemaakt aan
deze veronderstelling. Inderdaad zijn
elf opvarenden na een zeer avontuur
lijke reis gered. Kapitein Benson ver
telde o.m. het volgendeNa een ver
schrikkelijke» storm moesten wij ons
schip verlaten op ongeveer 900 mijlen
van het Ooster-eiland. Wij besloten
daarheen koers te zetten en in een
welvoorziene reddingsboot kwamen wij
na een moeilijken tocht van elf dagen
op het eilandje aan. Wij werden er zeer
goed ontvangen door de tweehonderd
inboorlingen van het vulcanische eiland
en spoedig waren wij zeer goed inge
burgerd. Niettegenstaande wij zeer goed
verzorgd werden, verlangde ik terug
naar de beschaafde wereld, en na een
verblijf van 101 dagen, besloot ik in
een eigengemaakte boot ander land te
bereiken. Met ons drieën stapten wij 5
September in het bootje, om twee
maanden later, na een echte „zwervers"-
1600 mijl, in Tahilie aan te
komen.
Een brutaal geval van bedrog en af
persing heeft zich aan boord van het En-
gelsche landverhuizersschip „Adriatik"
voorgedaan, dat in dc haven van Napels
aankwam. Gedurende de reis kwam
namelijk aan het licht, dat een 60-tal
■zen honderd landverhuizers, die
hun vaderland terugkeerden, hei
melijk in het ruim van het schip had
den gestopt om zoodoende het jiassage-
gcld van deze lieden machtig te wor
den. De ongelukkigen kregen niets tc
*e drinken. Na vele wanhopige
pogingen om uit hun ellendigen toe
stand verlost te worden, slaagden ze
er in de deuren van het ruim te doen
springen. Daarna stormden zc als ra-
zenden het dek op, waar zich de hef
tigste tooneelen afspeelden. De ma-
izen konden nog vóór de aankomst
Napels in hechtenis genomen worden.
Paleis-brand. In het groot-hertogelijk
te Schwerin brak een hevige brand
Met behulp van de brandweer van
KostoK en Hamburg werd men het vuur
eester; soldaten namen aan het red
dingswerk deel. Een derde gedeelte van
van het slot is vernield. Talrijke meu
belen en kostbare gobelins en schil
derijen zijn verbrand. Het kasteel, een
der schoonste van Duitschlend, is op
eiland in het meer gelegen. De
groothertogelijke familie moest in allerijl
de vlucht nemen.
Vreeselijk. Te New-York is een af
schuwelijk'misdrijf gepleegd. Een aan
tal ontslagen Italiaansche arbeiders
zonden de firma! waarbij zij in dienst
waren geweest, in een postpakket een
hoeveelheid nitroglycerine. De kantoor
juffrouw, die met het openen der post
pakketten belast was, werd door de
ontploffing van het doodclijk pakket
vreeselijk toegetakeld. Hoofd en han
den werden het ongelukkige meisje met
geweld afgerukt. Bovendien werden
talrijke andere personen, die zich in
het vertrek bevonden, min of meer
ernstig gewond.
Mishandeling. Toen een student te
Zwolle van den trein kwam werd hij
onverhoeds door eenige dronken kerels
aangevallen en mishandeld. Hij kreeg
twee gevaarlijke sneden over hootd en
gelaat. De daders werden in arrest
