De Eier-veiling. Laat mij u nu een» vertellen hoe Roermond zijn gevaren. In 1904 was de elerhandel In Limburg geheel in handen van Duitache opkoopera en toen de markt sterk daalde, Heten zij de boeren eenvoudig met hun eieren zitten. De boertje» te Neer, een plaatsje van 1500 inwoners, raadpleegden den dorpsschoolmeester en vroegen dezen of de eieren niet. evenals bun boter, konden worden verkocht in een mijn. Meester spande er zich voor en 14 Augustus 1904 werd een vergadering gehouden te Roermond, welke tot gevolg had, dat de eieren daar. evenals de boter, met ingang van 15 October openbare veiling werden verkocht. Al aanstonds werd dit toegejuicht door de Duitschers, die door deze veiling^ in goed gelegen centrum, doch lang niet bij uitstek gunstig gelegen centrum als Amersfoort, de zekerheid hadden, dat zij goede waar konden koopen, zooveel als zij maar noodig hadden. Van 15 October tot jt December 1904 werden aangevoerd 45 085 eieren. Sedert nam de prijs J**34-°5 gem. fj.S6 80 277.60 157 C40.00 *77 676.18 steeg de aanvoer en werden geveild in 1905 Sj5 075 eier f 6 zoi7ojs - 7 38J8497 8 6 807 417 9 9 J96 180 1910 13 568 800 11 15 52*986 - 12 I9OI6796 13 23847300 We begonnen 405 7. •43* 579 *«9-35 700 154.89 87* «83-43 128 608.46 October 1904 met te veilen den aanvoer uit drie plaatsen en deden dat ook op drie plaatsen te Roermond onze botermijn. waar een veilingstoestel was en waar het personeel van de botermijn al len arbeid ook voor de eierveiling verrichtte, «en lokaal waar de eieren werden opgesta peld en in een lokaal voor de verpakking. Sedert 1909 is alles ondergebracht in t groot gebouw, dat in 1913 alweer vergr. is moeten worden. Dat een veiling den prijs der waar beter maakt, blijkt uit de cijfers. Hoe grooter de aanvoer is. des te beter zijn de prijzen, want dan juist komen de groote kooplui. En niet alleen de verkooper, de landbou wer in hoofdzaak, wordt er beter v óok de handelaar. Bij ons koopt die drie jaar geleden oog op een klein ka mertje woonde, thans per jaar voor f 150 000 eieren en bij is een man met een rug ge worden. dank zij de veiling, die hem de zekerheid geeft, dat hij degelijke en versche waar krijgt ten gevolge van de zeer scherpe controle, die aan de veiling wordt uitge oefend. Maar zal de handel hier. te Amersfoort, wel naar de veiling komen, wordt allicht gevraagd. Ik verzeker u, dat hij komt en dat hij gaarne komt. want. wil hij zijn klan ten behouden dan moet hij puike waar kun nen leveren en de garantie daarvoor heeft hij alleen door de scherpe controle, welke op de eieren wordt toegepast aan een veiling. En zullen de landbouwers-kippenhouders wel aanvoeren, wordt allicht gevraagd. Ik verzeker u, dat de handelaren, die thans hier en te Barneveld koopen. bij schaarschte op de veiling te Roermond koopen. Wordt te Amersfoort een veiling ingesteld dan ont- loopen zij de hooge transportkosten. En als de landbouwers hun eigenbelang inzien en luisteren naar hetgeen het Bestuur van de V P. N. voor hen onderzocht en voorbe reidde, als zij hand in hand gaan en mei het Bestuur zich schrap zetten tegen moge lijke tegenwerking van de tusschenpersonen; een tegenwerking, die slechts van korten duur is en waarmede het afdeelingsbestuur rekening heeft gehouden. Te Roermond hebben we zelfs een tegen- veiling gehad van de opkoo|>ersdoch die heeft het slechts drie maanden uitgehouden omdat onze Limburgsche boertjes hun eigen belang inzagen en hun eigen mijn steunden Doen de boeren rond Amersfoort dit óok dan sta ik er u voor in. dat de veiling hier slaagt, dat zij weldra zal zijn een en rijke bron van inkomsten voor Amersfoort en omgeving, en dat gij allen de oprichters, die geheel belangloos zóo veel werk voor u deden, ten hoogste dankbaar zult zijn Zóo ongeveer sprak de heer J M. Breukers, Voorzitter van de Koer mondsehe eiermijn der V. P. N., in de Maan dagavond gehouden Buitengewone alge- meene vergadering der onderafdeeling Amers foort en omstreken van de V. I'. N„ van welke we in het vorige nummer een kort verslag gaven, en met die woorden heelt hij wel ieder, behalve dan een drietal stijfhoof- digen uit eigenbelang en een stuk ol wat ultra-voorzichtigen, ten volle overtuigd van het nut en het zeer groote belang ook voor deze streek van een eierveiling. Eer Maandagavond definitief kon worden besloten tot het oprichten eener V. I'. N.- eierveiling ook hier ter stede is heel wat arbeids verricht. Besprekingen werden ge voerd en conferentiCn gehouden met lal van autoriteiten, ook buitenlandacbe, <-n zoo kon ten alotte, na samensprekingen iri omliggende Gemeenten en tal van andere voorbereidende maatregelen, op 16 Februari hier een ver gadering worden belegd met landbouwers- kippenhouders. Een zeer omstandig verslag van die vergadering is in een groot aantal exemplaren toegezonden aan de leden der in die bijeenkomst lot stand gekomen vei- lings-comtniseie, waardoor in de dor|>en zelve door eiken belanghebbende in alle kalmte kon worden gelezen waarom een veiling de huidige wijze van verkoop van het product moet vervangen. Op 2 Maart werd weder een vergadering gehouden met de aanvoer ders. op 6 Maart met de groothandelaren en zoo kon ten slotte de vergadering op 9 dezer welvoorbereid plaats vinden Zij werd bijgewoond door de heereo tnr. J. C. graaf Van Kandwiick, Burgemeester van AmersfoortA. M. Tromp van Holst. Beschermheer der uuderafdeellngjhr. A W. den Beer Poortugael en C. A J- J- der Linden, ieden van het provinciaal al- deelingsbestuurJ. l^ngerhotf, veilingmees ter van de V.P.N. te AmsterdamJ M. Breukers, Voorzitter der V. P. N.-eiermijn te Roermond; K. Wiersma, Rijks-tuinbouw- Ieeraar voor het Westland en de man voor het veilingwezen in die atreek. te'a-Graven- hage; en, ondanks het hoogst ongunstige weder door 79 belangstellenden, het onder- afdeelingsbestuur en zijn ambtenaren niet meegerekend. Ter wille van de buitenmenschen was de vergadering geconvoceerd tegen half zeven, doch eerst om zeven uur kon de heer I. J. Kr ook, Voorzitter der onderafdeeling, het welkomstwoord uitspreken. Namens het Bestuur werd hierna uiteengezet waarom dit er toe besloot, te trachten verbetering te krijgen in de wijze van verkoop der eieren een besluit, niet te wijten aan toeval, of aan een in de laatste paar weken opgekomen plan, doch een nood zakelijkheid en de vrucht der organisatie ge durende tal van jaren. In die jaren is heel wat gebeurd, waaraan vroeger niet werd gedacht. Door de V.P.N. is de kippenhouder gaan inzien de noodzaak van een goed broed-ei, van zorgvuldig op fokken, juiste voeding, voorkoming en be strijding van hoenderziekten maar ook beeft hij geleerd, dat er meer geld dient gemaakt voor het product van die veel betere doch ook duurdere verpleging. Juist van onderop, juist van de landbou wers. zoowel in den omtrek van Amersfoort als van dien van Barneveld, zelveu verzoek gekomen om nu óok verbetering te brengen in de wijze van verkoop, zóo. dat voor het ei de juiste waarde zou worden be taald. Een nauwkeurig onderzoek heeft uitge wezen. dat de huidige wijze van verkoop niet goed isde onderafdeeling heeft e andere verkoopwijze beproefd, doch deze 'eveneens gebleken, niet goed te zijn. Het verzamelen der eieren op de markt hier. van dezen een partijtje en van genen een partijtje, werkt zeer ongunstig op den juisten prijshet spreekt vanzelf, dat de op- koopers er rekening mee houden, dat zij kosten hebben voor het brengen der eieren naar hun kelders, die f Z5 en f 30 aan huur doen. Ook kan het uiterlijk van het product lijden door slecht weer. hetgeen alweer den prijs drukt. Te Barneveld, waar men thans een overdekte eiermarkt heeft, behoeft de opkooper geen sleeploon te berekenen, heeft hij een droge pakruimte en kan hij dus betere prijzen uitbetalen. Doch al hadden we hier het prachtigste marktgebouw, ook dan nog zou de wijze van verkoop niet de juiste zijn. De wijze van verkoop, die hier wordt gevolgd, is verouderd en de prijzen die daardoor worden gemaakt, hangen te veel af van de meerdere of mindere handigheid van den kooper of den verkooperlaten we in 't midden v. handigst is. De beste wijze van verkoopen, is de open bare verknoping, de veiling. Wie zijn vee, zijn hofstede, zijn meubelen wil verknopen, doet die in de veiling. Hij maakt dan den besten prijs. Amsterdam. Roermond, Den Uriel van andere plaatsen hebben liewezi een eierveiling even goed mogelijk is als de reeds meer bekende groenten veil in gen. Eigen verzending, zelf koopmannetje len, kan óok. gelijk te I.eeuwarden wordt bewezen, waar men zelf» een wagg-.nlading per week van ons wil aannemen als de eieren, onverhoopt en ongedacht, hier eens geen koopers zouden vindendoch de commissie meent, dat het veel beter is. saam te gaan met den handel dan zelf te gaan handeldrij ven. Samenwerken met den handel is een veel meer natuurlijke weg. De gezamenlijke handelaren hebben meer en betere kanalen dan onze éene veilingmeester. (Jók zjjn er enkele verkeerde g. ingeslopen in den eierhandel. tengevolge waarvan sommige handelaren hn-r en te Barneveld to en 11 cent kunnen betalen, ofschoon de markt te Londen slerhts. '1 en 7 cent is. De eerlijke handel nu wil, dat aan dit misbruiken paal en perk wordt gesteld en zulks In samenwerking met dc V I'. N., welke een controle invoert, die leidt tot Rijks-controle, door welke het Hollandscho ei in aller vertrouwen zal worden herstel- evenals dit plaats had met de llollandscbe boter, die door de Rijks-controle haar wereld lam heeft herwonnen. De veiling nu is de eerste stap naar die controle. Eerst moet de wijze van verkoop worden verbeterd. De veiling is trouwens, voor den handel zoowel als voor den verkooper, de meest -erlijke weg. Op de markt is het een loven 1 bieden en daardoor een reusachtig tijd verlies voor den verkooper, die geheel af hangt van den meer of minder goeden luim van den handelaar, die met zijn collega's kan afspreken we betalen vandaag dien prijs In het veilingsgebouw is er geen tijdverlies voor den verkooper en maakt de veilings- klok het onmogelijk, dat de kocjiers den prijs vooraf afspreken. IV veiling heeft natuurlijk -Kik liezwarcn. imclijk de onkosten voor personeel, ruimte, pak-materiaal. enz. IXjch geleerd door de ervaringen elders is ook hierin voorzien. Rekenen wc de kosten op 2 pCt. dan mo gen die natuurlijk niet drukken op de aan voerders in den eersten tijd. Daarom zal de onderafdeeling die kosten dragon en zij kan dit door de uitstekende organisatie der hoofd- vereeniging, die huur veilingmeester wil uf- Staan, /ij zelve geelt het |iersonee| van den voederaankoopruimte is er overvloedig kek». n.„ mil... «-■ «or.li ..I -1™ g.-1"- g""'" gehoord. Oók n-oMOT ïticbt.n, opd-l J. ,...o.o«drr, ook g..n -mandeel, eerpli,klingen op riek behoeven ie nemen. Hel eenige. -1" 'I' v. I.ng. con.- mimi. eiech.. ia. da- alle aanvoerde»oogM de V. 1'. S. van de ulgemeenc vereeniging het doet er niet toe waar ze wonen. De onderafdeeling wil dus beginnen met - veiling en wil de kosten dragen. Wie jl aanvoeren, melde zich san. opdat de veilings commissie ongev.-or wete hoeveel wordt aangevoerd. Het spreekt vanzelf, dat we. althans in den eersten tijd. ons moeten aanpassen aan het heden en dus gewoon moeten aanvoeren op den marktdag maar er kan óok vooraf worden aangevoerd, óok van elders, wa-«r de prijzen nog laag zijn. Een Soes ter vroeg nu hoe de veilings commissie er in zal slagen, de kooplui naar dc veiling te krijgen zóo. dat dezen meer geven dan ze kwijt willen wezen. De heer Breukers antwoordde, dat de veilings-commissie de prijzen bepaalt, doch dat de kooplui dit doen. Op de markt doet iedere koopman zaken apart in het veilings lokaal zijn er 30. 5°- 6°- ',aar concurrentie en als het product goed en het is goed in den omtrek van Amers foort - dan worden er mooie prijzen ge maakt veel betere dan wanneer een opkoo per van een groothandelaar staat te pingelen met een boerin en deze bang wordt. .lat zij haar eieren weer mee moet terugnemen huis. Als er flinke en geregelde aanvoer komt en de veiling dus groot is, dan wordt haar notcering een Beursbericht, evenals hel week bericht van de Roermondsche mijn het Beurs bericht is voor de geheele Rijn-provincie. E11 het is in het eigen belang van den han del om het ei op prijs te houden. Spr. zette hierna uiteen de aan hel hoofd geschetste ervaringen van Roermond en ver volgde Bij ons wordt ecnigszins anders gewerkt daar voere i niet de landbouwers aan. doch de Gemeenten, de onder-afdeelingen. Zoo'n onder-afdeeling treedt bij ons toe als lid van de veiling. I11 elke Gemeente tonder-aldeelingi is óen persoon belast met het verzamelen der eieren, op de wijze waarop dit ook wel geschiedt met melk voor de zuivelfabrieken. De eieren van eiken aanvoerder worden gewogen en gezamenlijk verpakt naar Roer mond. De kosten daarvan zijn heel laag. Wij ontvangen op de zelfde wijze eieren uit Gilze-Rijen en uit Baarle-Nassau, Brabants- he eieren dus. die veel minder in qualiteit zijn dan de Limburgsche, al zijn ze, mede door toedoen van de mijn, die uit haar zorgen voor goed fok-materiaal, al veel beter dan in 1910, toen wij de eerste Braliantsclie eieren ontvingen en daardoor de middplprij» terugliep van f4.3-' f 4--'7 per honderd. Alweer een bewijs, dat de prijs hangt met de qualiteit der waar. Ondanks die minder goede eiaren lieuren de Brabant sche boertjes heel wat tneer geld dan vroeger, toen ze nog niet naar de veiling zonden en dus afhankelijk waren van hetgeen de opk-.o- pers op de markt wellichten te besteden. Het vervoer naar de veiling wordt ieder jaar publiek aanbesteed en het geschiedt tegen prijzen, die feitelijk te klein zijn oir er een fatsoenlijk daggeldje aan te verdienen; maar misschien gaat de boerenwagen tóch tisar stad en is het daarom zn-- goedkoop De Soes ter merkte op. dat de toestan den te Amersfoort en te Barneveld heel w«i gunstiger zijn dan in Limburg. l>e prijzen hier zijn h->oger dan erget lande De lieer lire ukr vang. zeir aan te vosren. MIskMcii kum*. ook eenige buren gezamenlijk aanvoeren - de transportkosten worden daardoor kleiner IV heer Lsngerhoff kon zich »o| komen aansluiten bij betgeen de heer Breu kers heeft gezegd vsn de v.x,rdeelen ernn Wat de V. I'. N. beoogt, kan leder y weten uit de Statuten. In T kort is ditde verbetering van het pluimvee als win*. 5evend rievenbodrijf voor den landbouw en en arbeidersstand. IV V. P. N. heelt hun geleerd en |fcrl hun telkens weer door het orgaan hoe dit venbedrijf op het voordeeligst is tc voeren Thans is de V. P. N. er san toe. de pluim! veehouders vrij te maken van rondtrekkende ruilhandelaars of opkooper» op de markt zoodat voor «Ie leden ontstaat een meer loonendc afzet van hun eieren en hun ov«. lollig plcimvee. Spr vroeg nu de aandacht vooreen 12-tal (rekeningen, welke werden gemaakt voorde in ii213 bij h liravenhage gehouden groote landbouwtentoonstelling, teekeningen die meer reiden dan een lange rode en ganiche kolommen cijfers. Daaruit bleek o.a. dat van 1902 (stichting V.P.N.) tot einde 1912 de middelprijs van het ei over liet geheele land steeg van f3.2 tot f 4.40 |>er honderd dat in den zelfden tijd liet aantal eieren, verkocht door de V. P. N.-instellingen, toenam van 189991 tot 55 580 960 dat door de leden uit dien ver koop werd ontvangen f 1328000 in 191», toen er ju -mderafdeelingen waren, tegen f 5000 in 1902. toen de vereeniging slecht» 20 underatdeelingen teldedat het aantal kippen is gesteg.-n van 1818 030 tot 6 790 jgj. Dat i» alles liet resultaat van de goed.- organisatie en dal de prijzen zoo opliepen, is uitsluitend het gevolg van de veilingen. Hoe is het. eindigde spr., met deze sprekende teekeningen voor oogen, dan toeh mogelijk, dat er nog menschrn zijn, die de veilingen afkeuren. IV middelprij/en vati Roermond hebt ge gehoord de middelprijs aan de veiling te Amsterdam was f4 3* 'n '9«* en f4.67 in 1913 IV heer Wier» in a. die eerst te 7.50 kwam. zcide mijn reis staat tot een behoor lijk- rei* als een markt tot een veiling. Door een drukfout in mijn spoorboekje heb ik van IVn Haag uit allerlei halletjes moeten aan- dnrn. juist als een opkooper op een markt. Een werkelijke koopman komt -jok niet door allerlei -iponthoiidjes tot zijn koop, IV flinke koopman niet de scharrclaartjes. die parasiteeren op den veelal eenvoudigen verkooper heeft dan ook overal zeer veel belangstelling voor de veilingen, want door de veilingen staat hij niet meer tegenover •Ie grijpvogels Waaraan w ordt het meeste verdiend!' Aan slecht goed - Als een koopman dus weinig geld besteedt is óf de waar slecht -')! er is overvloed Nu, aan een veiling is er nooit te veel oen veiling heeft altijd plaatsen van afzet. Bovendien kan de koopman aan de veiling steeds rekenen op geregelden aan voer. de productie is verdeeld over het geheele jaar en de koopman kan dus ver krijgen een r-gelmatlg product en dus niet allerlei partijtjes. IV grondslag van het product in dezen omtrek is werkelijk goed en al» er nu maar geregel.! wordt aangevoerd dan moet de veiling hier tiog beter slagen dan elders, omdat hel product beter is dan elders. Eu er is oog een factor waardoor de prijs aan de veiling hier flink zal worden. Bij ons, in liet Westland, zijn veilingen te l.oosduinen ••II te Poeldijk, die een kwartier van elkaar liligen en (och maakt Loosduinen steeds lioogere prijzen, omdat te Poeldijk rekening moet gehouden met de tusscheiipersoiiei.. vra. lit, -«verpakking, enz. En hier te Amers -rt heelt -Ie V P, N. alles z.'h. iietjssvnnr k"»leu vervallen, omdat er ,irtjanoteeriii. gen van ue markten te Amersfoort <-.i u Barneveld hebben absoluut geen waard.- Algaatide op die prijzen zijn herhaalde I elkaar, dat die malen ambtenaren van de P N ook riaargeen sleeplo-... •lie markten geweest en als zij dru boeren I IV veiling rekent den k.xipm.iii al» een vroegen, welke prijzen er waren gemaakt nijvere hij. de i-.per.iiie tracht hem uit te sluiten. I«e veiling schal den eerlijken knop man op volle w aarde en doet beter en w ij/er Jan de coöperatie, klanten behoeven niet Men zeide zooeveu, dat de toestanden te dan bleek str.-d*. dat anderen prijs kregen dan de kooplu volstrekt m» precies te weten h-K-veel dient. In het vcilingsg.-bouw valt echter niet te smokkelen met den prijs. Wie ren partij k.Kijit. moet -.p het olectriache knopje van 'ilingstoestel drukken en dit wijst dan 1 als e juisten prijs der partij .1 en ander groot voordeel geen halven dag kwijt is, .1, doch dat door hot ud.-r de Muziekschool het flinke 'k zijn voertuig mist en met lal van individuerle kos- henft. Ook vior den boer is tijd geld on dat tijdverlies mag zeker wel gesteld op f por marktdag (gelach). Te Roermond konden de boeren hun eieren aok kwijt op de markt; maar hoe. IV Duit SChe opkoojier» waren hun de baas. de boe ren hebben zich daar vrijgemaakt van de opkooper» en sedert de instelling der veiling 'dclprijs dan ook regelmatig geste- f3.50 111 1904 lot f4.73 in 1913 per honderd. veiling heeft bronnen van afzet met de vleet, vooral als er goede waar Wordt aangevoerd, En dat zal hier het geval zijn Het L'treclltsch-Cieldersche ei is goed en /.,j trek komen, omdat het w-.rdt geschouwd, terwijl er thans. v..-f.,| |„.t broedsel/, «n, nog wel eens eentje doorloopt dat nu niet bepaald melkverach n,. omdat de boer noch tijd. noch kennis, noch schouw- toestel heeft. Amersfoort zoo gansch anders zijn dan Roermond. Dal is me al wel honderdmaal toegevoegd 'Ie tironiugen zcide men maar t is hier het Westland niet, en te Eist zeide men ja maar. 't is hier het Westland niet. Ik wist dit heuach zelf ook wel. En zie nu een» tiaar de veilingen daar. Is dc (Kisilie. die men inet ecu handels artikel inneemt .lau anders of men zit op hei zand van het Westland dan wel <>p de vette klri van .roningen t Ja, als men al zijn pro ducten kwijt kan; neen. als men ze moet verzenden en dus moet coiicurreeren met andere streken. Daarom moet men het product sainenbren gen in een gunstig gelegen centrum. Welnu. Amersloor: is een centrum hij uitnemendheid. Als de landbouwers nu maar willen dan zijn de kooplui snugger genoeg om hun eigenbelang te U-grijpen en eieren voor hun geld te kiez.cn. AU de kippenhouders een goed artikel brengen en dat doen ze hier dan zal handel wel zorgen, geen vreemde eenden in de bijt te hslen en er .Hik wel >>p passen, dat hij hier geen coöperatieve ver/endver» ceniging maakt. vanwege n e t Bestuur werd het gesprokene aangevuld doo, ,|e rnc-dedeellng. -ta -1. b- -tan I,,,, ,.„kd„, keer abnormaal hoog i*. ,t.*:h dal prijs. ..ver het geheele hier lager is dan .oiling zal ge- Roermond. Hoe dc- aan illicden, is Maar toch óok r 1 ge geen al te hoog verwachtingen hebben van een veiling. IV prijs kan niet opgevoerd t»t liet oneindige hij m.k't blijven lieneden de wereldmarkt, hij den wcrcldprij» zoo nauw mogelijk be naderen. En van den beginne aan mort gewerkt het belang van den handel en de veilen» heiden. Jan Rap cti zijn maat moet niet toe gelaten tol de veiling. Kn t»t de kooplui zou ik willen zeggen: tracht de veiling niot tegen Iirken bedenkt u wel eer ge uw hand steekt in dit wespennest, want de veders steken het hardst. En Indien van stonde aan de goede sa

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1914 | | pagina 6