Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE
XXVIII'' Jaargang. No. 4. Dinsdag 14 April 1914.
UITÜAVK VAN DE VEREENIülNU DE EEMBODE TE AMERSFOORT.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond.
Prijs per drie maanden vijftig cent. - Al/.onderlIJke nummers drie cent.
Kantoor en Drukkerij: Langegracht 13. Amersfoort - Telefoon Ho. 314.
AUVBRTENTlCI'Rljsvan één lol vijl regels dertig cent. - Elke regel meer tea cent.
RECLAMES tien ct. p. regel. -- AdvertENTIfiN In hel redactioneel gcdeelle vl|ltlen ct. p. regel.
Bllll|ke tarieven bl| abonnement.
Alle nicdedeclingen en adverlenlilln in Ie lenden vóór één uur op den dag van ullgille.
De Zondvloed.
In zijne laatste lezing over den ont
wikkelingsgang op aarde, gaf de licrw.
Adviseur van Geloof en Wetenschap,
ie Amersfoorl. anlwoord op dc vraag:
„Wat liebbeu wij van den zondvloed
Ie houden
<iod sprak tot Noü. zoo meldt ons
liet I lijbei verhaal„Houw u een ark van
geschaafd hout, maak afgeschoten ver
trekken in de ark, bestrijk haar van
buiten en van binnen met pek. Kn
aldus zult gij ze maken: de lengte der
ark .al .'i(XI ellen, hare breedte 30 ellen
en hare hoogte ellen zijn.
Waarschijnlijk werd de ark uit
pres-eiihoul vervaardigdzij had dc
gedaante, van een langwerpige vierkante
kisl, zeer geschikt, om zwaar geladen,
op liet water te drijven. Waarschijnlijk
stro inde door meerdere vensters, licht
en lucht binnen. De ark had drie ver
diepingen. voor vee, voedsel,
;i-lte e
nauwkeurig over den bouw
dei irk te hebben ingelicht, sprak (iod
lot Item: ..Zie Ik z.d een watervloed
ov de aarde brengen om alle vlecsch
waarin een geest des levens is. te vet
delgen, alles wat op aarde is, zal ster
ven, maar met u zal ik mijn verbond
ge: tand doen: Gij zult in de ark gaan
dieren zult gij een paar m d' ark hreu-
gen opdat zij met u in het leven lilij-
Van de vogelen naar hunne
r ïijne
in Amerika - allen spreken
algehcele verdelging der menschhcid
door water en van de redding van en
kelen in een scllip. Er wordt in die
verhalen zelfs gewag gemaakt van een
raat', van de duif met Olijftak, vaneen
offer en een regenboog.
Men dient dit wel aan te nemen nis
een geschiedkundig bewijs voor ecnen
ontz.ettendcn watervloed, leefde'
Bovendien "v-r geheel dc aarde ligt liij de
ceit meer of minder dikke lang van ui vogel-
het water afgeronde stecncn. zand en Icon hij voor teder het geschikte voed-
zij reikt tot in dc hooggebergten kennen'Welke drommen dienstpcrsoni
J had hij voor dc voeding reiniglt
ken Dal geheel de aarde overdekt was, liet is du Vineentius-vcrecniging dan
mcenen deze. kan men uit dc vondsten ook, die aan het patronaatswezen dc
overal en op -Ie hoogste bergen, bc- grootc stoot heelt gegeven,
wljxcn. Van haar eerste bestaan af heeft
Konden alle dieren gered wordendeze heilzame verceniging in de be-
Men zegt -i wa« voor lOfJ.IXJU die «cherming cn ontwikkeling der school-
ren gci-n plaats! Hoe moest No-, zich vrije jeugd een vruchtbaar terrein voor
van al de dieren, waarvan vele wildUjcur werkzaamheden gevonden.
dc grootste ifstanden Reedt in 1894 du» toen d* eer-te
maken Moe moest conferentie nog geen jaar bestond.
l'XJ.'XX) insecten cn| verleende
derdak
I JaeqtM
ben hel werk voor de jeugd vasten
vorm gegeven en tot hooger bloei ge
bracht.
De politieke moeilijkheden. Waarmede
het 2de keizerrijk te kampen had, als
mede de openlijke en heimelijke tegen
werking der rcgccrmg. waren oorzaak
van stilstand en achteruitgang.
De patronaten maakten een crisis door
waarvan zij spoedig herstelden. In 1866
kinderen gaf lietAnnuaire" 155 patronaten aan,
des Fosscc» Sint in 1901 telde men reeds 3888 patro-
og schelpen.
blijfselen van waterorganisme,
4100 nieter hoog.
Men heeft verstcenlngrn van »cheip
dieren gevonden oji de bergen en op j
grootc hoogten dalen ontdekt in zand
achtig leem door het water gegraven
zondvloed vorming).
Van groot belang zijn dc zwerfblok
ken. grootc rotsblok:.- ti van graniet
■lie geheel afgezonderd liggen op plaat-j
dat ve
od» bcvi
•gelegd worden al»
cel. Met onderscheid
cu onreine dieren
J '**C"'die|Cn
e Harij». Kn dc eerste alge-zaten en 32.074 andere vereenigingen.
mccne vergadering der vier conferentie- i zoowel voor jongen» als meisjes,
hoorde reeds 2 jaar later een uitvoerig j Dc vijanden van den godsdienst, de
ver»lag uitbrengen, sur IOeuvre de» zegenrijke werking der patronaten be-
orphllins apprviti-, waaruit bleek, dit -«effende, zijn begonnen in dc laatste
n- --Is 20 kinderen geheel ten !a»tc waren j jaren, overal neutrale vereenigingen voor
■Ier liefdadige verceniging. j de jeugd op te richten, geschoeid op
'zonarn. de stichter cn eerste pre- de leest der katholieke vereenigingen.
•idem der Sint VinceBIlus-vereeniging. Door het Staatsbestuur werden in het
deze vergadering ecu leven geroepen de zoogenaamdeor
e voeding der benoemde
tc worden. afzonderlijk!
verdelgd be-1 bestemd.
1 Ken maand later had
k ui strijd met I codering der
en- temerair inis.le plaats.
afgezien van j functie"» onderling
op
r dat werk vrc* post-<colaires". Het nauwe verband
tussciten deze vereenigingen cn de vrij
metselarij is maar al te wel bekend.
Ik vrees meer een patronaat dan 10
..confrère-»" de vrije scholen, placht M. Pent. de tnspec-
deelden. teur der vrijzinnige inrichtingen i
het v
i liet v
en vuil al het kruipend gedierte dei
aaul.' naar zijne -ooit zullen er van elk
twee met it ingaan, opdat zij het leven
kunnen behouden. Kn gij zult met l'
nemen van alle voedsel dat gegeten
kan worden en liet zal u zoowel als
hun tol spijze zijn."
jpzichlc der die 1 v'
de ark i
gal (iod li
nog bijzondere voorschriften, waarbij
onderscheid gemaakt werd lusschcn
reine en onreine dieren. De eersten
Wüicn die, welke uitsluitend tot otter ruide
aan (iod en tol voedsel van den mciiscli
dienen mochten; van deze moest Not'
zeven paren opnemen, van de overige
diersoorten slechts één paar,
Indien alle diersoorten in de ark
moesten worden opgenomen, dan be
droeg hun getal, 1700 soorten zoog
dieren, 71IIKI soorten vogels, 14(XI
soorten reptielen, tezamen Itl.iXX)soor
ten ol 20.(XK) dieren.
Sommigen berekenen dat dc ark
én voor menschen cn dieren en voedsel
overvloedige ruimte bezatanderen
trekken liet in twijfel.
Als de jaren der waarschuwing voor
bij waren, regende het 40 dagen cn
nachten, (iod sloot de ark. dat wil zeg
gen, dal niemand haar meer kon na
deren. Het water steeg 15 ellen boven
de bergen, die onder geheel den he
mel zijn. - 150 dagen bedekte liet
water de aarde.
Men heeft over den zondvloed verha
len gevonden bij de meeste oude vol
ken met name bij de Habyloniérs, de
Indiërs, de Grieken. de Romeinen zeil*
die i
aangevoerd.
berggruis,
loor geheel Europa. Aztt'.
Amerika overblijfselen van dieren
geheel dezellde zijn, als die t-
leven of maar weinig daarvan v<
kunnen die dieren in i
lijkm.itigc Iccnil.i.ig terecht komen,
neten plotseling zijn gestorven,
de lucht zijn ulgeslotcn, want
dl ze nog met vlcesch aan dc
beenderen, met nog rood genuine
bloed in de fijnste adertjes van de kop,
dood door verstikking' met frissche
lakken van pijn en bofkeliouoieii tut
tellen du landen.
I >c menschen \un de ouderen en
jongeren steentijd verschillen volkomen
htm levettswij/e en een overgang»-
tuur valt niet te ontdekken, zells
zijn dc overblijfselen dier twee tijdper-
-II door een laag kalk. afgeronde
ecnen. gescheiden.
Heeft die watervloed m een» de ge-
heele aarde ml
.-Iijklijdige ovcrslrooming der
gehccle narde wordt tegenwoordig dom
vele wetenschappelijke schriftuur
verklaarders niet meer aangenomen. -
Men zegt. zijn toevlucht niet te moeten
wonderen wanneer natuur
lijke verklaring mogelijk is. Mozes b'--
salirccf dc zondvloed, zooal» hij de
wereld kende hij wist van het bestaan
andere werelddcelen niets af; waar
gesproken wordt van geheel de wereld
wordt slechts bedoeld, plaatselijke uit
gestrektheid. Men meent dut er daar-
geen water genoeg was; en geen
gelegenheid om het te doen wegvloeien.
Anderen iiieengn dat het zeewater,
Ie watermassa der wolken, gcsmol-
en sneeuw en ij» der Polen, het door
(torinwind naar het midden der aarde
opgezweepte water, ruim voldoende
geheel de aarde te overdek-
chappchjke bezwaren nog grooter. i". het rekenen, de andere werd belast
zant overal vin<it men de bewijzen in met het onderricht ill de gewijde geschic-
erhnlen. ui vondsten, ut taal die voor dein», terwijl een derde als taak werd
e afstamming van No, alleen pleiten, opgedragen de uitleg der Evangeliën.
Houdt men hei doel van den zondvloed I leze leerlingen ontvingen onderhoud,
ooi uogende verdelging en bestral- opvoeding en onderricht,
ng der mensehlieid en m 't bijzonder I Hiermede was dc grondslag van het
ijoddoloo/.e nicuschhcul en «Ie red- heilzame werk der patronaten gelegd.
tch Ic» tc gevenvolksopvoeding tc zeggen. Het succes
i den u
Het
zondvloed was eenc bijzondere
i/rt'iir i iod». al heelt God, Olll
duel te bereiken dc natuurlijke
iclte klachten gebruikt. Hoe zou
ander» Noc, reeds I jaren te voren
bij de destijds volslagen onkunde in
natuurwetenschappen, die toekomstige
gebeurtenissen met zooveel juistheid
cn vaste zekerheid hebben voorspeld
en ook de maatregelen hebben getrof-
len voor /.ijlt behoud:
Redelijk uitgelegd kan ook Iner de
II. Schrift niet in tegenspraak zijn met
ile uitkomsten van natuurkundig onder
zoek. Integendeel; de zondvloed wordt
loor het onderzoek der geologen be
vestigd en geslaafd.
Vincentius-Patronalen.
I
liet mag van algemeenebekendheid
lieetcn, dat de Vinccntius-verecniging,
aan wie krachtens haar devies geen
enkel liefdewerk vreemd mag zijn. zich
steeds de zorg voor de jeugd heeft
getrokken.
Niet alleen dat zij waakt tegen dc
zedelijke verwording der jeugd en et
voor zorgt, dat de kinderen Itarer be
zochte gezinnen zooveel mogelijk de
zegeningen van het katholiek onderwijs
deelachtig worden, meent zij het ook
als haar taak te moeten beschouwen,
schoolvrije jeugd tegen de verder
felijke invloeden der bedorven maat-
ichnppij te vrijwaren.
des orphiltns apprentis'
vervormd tot een patro-
m, zooals wij het kennen.
werd spoedig
naat iti den vor
steeds toenemend aantal andere kin-
leren aansloot, kinderen van gezinnen,
.lie door dc nieuw opgerichte confe
renties van de rit, Vincctitius-verceni
ging werden bezocht of ondersteund.
Hel getal groeide steeds aan. De stich
ting bleek in een ware behoefte te
Jm de beschermelingen zoolang
'gelijk bij ziclt te houden, gaf men
hun avondeten: kerkbezoek en wandel*
achten wisselden elkander geregeld af.
Als voornaamste tank beschouwde
het patronaatde beschermelingen bij
katholieke patroons te plaatsen en
te helpen bij liet afsluiten van
leerling-contract.
De beschermelingen steeds tot hel
bezoek der patronaten te brengen, bleef
een allermoeilijkste taak. daar men
licht geneigd bleet andere uitspanningen
boven liet patronaat te verkiezen. Be
halve het godsdienstig cn ander onder
richt ontvingen (Ic jongelingen des Zon
dags ook dc kost en werden van tijd
tol tijd kleedingstukken uitgedeeld,
I let nuttige wist men ook met aan
gename te vcrccnigcn. Spel. lectuur,
uitstapjes hielden er de liefhebberij in.
I let voorbeeld te Parijs gegeven, vond
spoedig in geheel Frankrijk navolging.
De patronaten hadden hun eigen
orgaan ,.lc jeune ouvrier" in 1836 ge
sticht cn een jaarboekje l'Anminlrc des
oeuvros de jcuncssc, in 18(16 voor I
eerst verschenen, l'wce congressen
Angers in 1838 en Parijs in 1850 heb-
'genaamde vrijzinnigen bleek
te groot. In 19061907 telden
de oeuvres post seolaires in Frankrijk
48.248 cursussen voor dc jeugd, 80,280
de jongen» en 17.863 voor de
meisjes met 600.000 leerlingen. Meer
dan 6000 avondcursussen werden op-
opgericht. welke door 120,'XXI leer
lingen werden bezocht. Er bestaan zelt»
214 patronaten in beslist anti-katho
lieken zin.
kosten dier instellingen worden
bijna uitsluitend gedragen door Rijk.
provincie en gemeente.
In 1907 hield de „Association l.'atho-
hque de la Jeunesse Erangalse" te
Bordeaux een driedaagse!) congres, dat
heerlijk slaagde, Op de sluitingsverga
dermg waren o000 afgevaardigden mt
alle plaatsen de* land» bijeen. Een aanbe
velend schrijven van Z. 1-1. den Pan»
prees het werk van de Association al»
..l'oeuvre le plus utile et le plu* nece»
saire terwijl de Bisschop van Attger»
nog een* met nadruk wees op hel nut,
om de jeugd te beschermen bij liet
verlaten ,der school. „Als ik te kiezen
had", zoo verklaarde hij, „tusschen een
school ol een patronaat, nam ik een
patronaat".
Het voorbeeld door Frankrijk gegeven,
votul over de grenzen navolging. Overal
richtte men patronaten op. België.
Duitschland waren de eerste, dlc volg
den. Ook in ons land komt aan de
Vincentiusvcreeniging dc ccr toe liet
werk der patronaten bekend gemaakt
en beoefend tc hebben.
Voor meer dan 30 jaren begonnen
Den Haag en Haarlem, later gevolgd
door Utrecht. Dellt, Dordrecht, Arnhem
e. a., zich het lot der jongens uit de
bezochte gezinnen aan te trekken.
Alleen noemde men hetjtoen geen pa
tronateii, maar „ót. Joseph simbachlsleei-
lingen". Ken speciale commissie, uit
de leden der Yinccntius-vc.ccniguig
samengesteld, bracht op gezette tijden
I de jongens der bezochte gezinnen
FEUILLETON.
DE BEVRIJDING DER ZWARTEN-
X.
encraal Frcimann had zijn leger
Ouitgerust. Hij had nog eenig niilit:
onderricht gegeven aan die negers, die
er 't laatst bijgekomen waren. Albert
stond er op, (lat in zijn leger
strenge tucht heerschte de minst
wijking werd gestraft. Maar zijne negers
gehoorzaamden henf zonder tegenzin,
want zij beminden en eerbiedigden hein.
De planters en burgers stelden v
vertrouwen in hem, hunne huizen
woningen werden (looi hein gespaard,
daarom vluchtten zij niet bij zijn komst.
Wel moest hij zijne negers bij Ik
ink wat tieren maar daar de negers zi.
niet aan de gestrengheid van hun aa
voerder wilden blootstellen, gebeurden
er maar stelden wanordelijkheden.
Frcimann wachtte ongeduldig het
oogenblik af, waarop hij verder kon
trekken, Dit bevel kwam in liet voorjaai
van 1862- Albert moest legen Nieuw
t irleans optrekken en hel innemen, al»
hij tegenstand ondervond. Generaal
Mac-Clcllan -zond hem «Inarloe artil
leristen met hunne kanonnen. Verschei
dene legers werden tegen de negers
afgezonden, maar daar Freimann tijd
had gehad zijne soldaten te oefenen,
or hun leven
streden deze zoo (lapper v
en hunne vrijheid, dal zij
overwinnaars bleven.
lederen dag werd zijn leger sterker,
liet Zuiden had bij gebrek aan soldaten,
ook negers in de gelederen moeten
opnemen maar de zwarten liepen
den vijand over, zoodra zij de kans
klaar zagen. Albert won zoodoende
inlichtingen in omtrent den vijand e
naderde langzamerhand Nieuw-Orleanl
Weldra zag hij de duizenden masten
der schepen, die voor de stad liet
anker hadden geworpen. Hij kon ecliti
niets uitrichten, daar de artillerie
nog niet aangeki
nets van Nienw-t Irleans. die door dit
gedwongen wachten van den generaal
stoutmoedig werden, zonden een leger
legen hem af. Freiman was hierop
voorbereid. Hel sterke leger, dat, zeker
van de overwinning Nieuw-Orle,
verlaten had, werd teruggedrongen
de moerassen, waardoor de stad werd
omringden, na een hardnekkig gevecht,
dat twee dagen duurde werd hel geheel
verslagen. Deze overwinning joeg den
inwoners schrik aan, zij durfden de stad
niet meer verlaten, t 'tuier deze bedrijven
was de vestingartillerie uangeki
nu kon Freimann de stad gaan be-1
legeren.
Gedurende een stortnachtigen nacht,
toen de inwoners van Nicuw-Orleans
op niets bedacht waren, liet hij zijne
troepen voorwaarts rukken. Voor
opgang had hij zijn leger opgesteld op
den dijk langs den Mississippi. Hij liet
de kanonnen zoo plaatsen, dat nu
tegelijk op de stad en op de schept
kon schieten. Toen de zon op w.t
zagen de soldaten aan hun rcchtcihaml
de prachtige gebouwen van Nieuw-
Orleans, aan Ititn linker de masten der
schepen in de haven. Hij dit gezicht
ging er in de gelederen een vreugde-
Zoodra men op de oorlogsschepen
gevaarlijke stelling zag, die generaal
■ciinann had ingenomen, begon
op zijn leger te vuren maar de eerste
kogels stuitten op den dijk al' en de
andere vlogen over hun hoofden heen
de stad in.
't begin hield liet leger van Albert
ziclt stil, maar toen er bij een zijner
urnen een bom losbarstte, gat hij
bevel wederkeerig op de schepen te
schieten. Na verloop van een tint had
een der grootste schepen zijn mast
verloren, een tweede werd in den grond
geboord. Reeds den eersten dag was
de vloot afgetrokken, daar ze begreep,
dat alle tegenstand nutteloos was.
Albert het nu al zijne kanonnen op
de stad richten en begon den volgenden
morgen liet bombardement. Door dc
kogel» uit het leger van liet Noorden
werd de stad op verschillende punten
in brand gezet.
De belegerden namen in hun wan
hoop het besluit ecu uitval te doen.
Dn kwam hun echter duur te staan.
De kanonnen maaiden heele rijen lie-
legerden weg en zij. die tot aan den
voet van den dijk konden komen, wer
pen doodgeschoten. Balen katoen, die
als baricadcs waren opgeworpen, vatten
vlam liet vuur bcrciiuc dc huizen en
weldra stond een groot gedeelte dor
stad In brand. Toen de inwoners zagen,
dat verzet niet hielp, trokken zij af,
Tegelijkertijd stuurde (ioneraal Frcimann
eeltige afgevaardigden, om de overgave
der stad le eischen.
Deze werden met een afwijzing terug
gezonden. Toen liet dc generaal door
een tweede gezantschap zeggen, dat
de dijken zouden worden doorgestoken,
zoo de stad zich niet binnen vier cn
twintig uren overgaf.
Deze woorden deden de verdedigers
van Nicuw-Orlcan* verschrikken. Een
dijkdoorbraak zou In vredestijd al een
vrceselijke ramp zijn, maar nu werd
de stad er totaal door geruïneerd.
\Y»ir dat vier en twintig uren voorbij
waren, had zij zich reeds overgegeven.
De generaal elsohte slechts, dat,
Louisiana zich weder bij de L'nio zou
aansluiten cn de afschaffing der slavernij
zou goedkeuren. I 'aurenbovcn moesten
de bewoners in hel onderhoud vat
vijandelijk leger voorzien.
Generaal Mac Clcllan had ccnc
moedige en volledige overwinning niet
,-crwacht, ln zijne vreugde schrevt luj
tan president Lincoln ..Nieuw-Orleaits
s ingenomen, geheel Louisiana i - a,i
in» I Gencraai Freimann heelt 'ccr
zeel voor liet vaderland gedaan".
Den volgenden dag trok hel zwarte
leger met ontplooide vaandels dc *tad
binnen. Dc bewoner», dlc hiervan geen
getuigen wilden zijn. hadden ziclt in
hunne huizen teruggetrokken.
Toen Freimann niet xijn generaals*
,f naar Cours-House ging, verscheen
naklap* een blanke voor een dei
vensters van een naburig huis en schoot
op den generaal. De kogel drong in
lborls schouder cn de gewonde vi.-l
de armen van Zambo.
Kreten van woede gingen uit de ge
lederen der negers op zonder zich om
de bevelen hunner officieren te bekom
meren, gingen zij hel huis binnen, von
den er den moordenaar, «leeptet. Item
naar het venster cn wierpen hem op
de bajonetten hunner makkers. 1 leze
hakten hem in stukken,
Onderwijl had men den generaal ui
eenc kamer van 'ours-House gebracht,
.Albert was meer bezorgd over hel
lot der inwoners, dan over zijne wonde.
Dc officieren, die bij hem stonden,
wilden de anderen schrik aanjagen door
dit verraad gestreng te straffen, maar
Freimann verbood het hun.
(Wordt voortgezet).