Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE
XXVIIIe Jaargang. No. 13.
UITGAVE VAN DE VEREENIGING DE EEMBODE TE AMERSFOORT.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond.
Prl|s per drie meenden vijftig cent. - Afzonderlijke nummeri drie cent.
abonnement moet ge-
Dinsdag 19 Mei 1914.
Kantoor en OrukkerijLangeyracnt 13. Amerafoort - Telefoon No. 314.
Advertentieprijs van één tot vijf regels 40 cent. Elke regel meer 7' cent.
reclames: tien ct. p. regel. Advertentiên in het redaciioneel gedeelle «l|tt!ea ct. p. regel.
Billlike tarieven bij abonnement.
Alle medcdeellngen en advertentiên in te zenden vóór twaalf uur op den dag van uitgifte
De Romeinsche Quaestie.
II.
ongelukkig*!? perioden in
ill* der kerk is <le z.g. Ba-
1 byWniache gevangenschap der l'ausen
geweesl. loen de l'ausen in Avignon
zetelden, ofschoon zij daar wel een
eigen grondgebied bezaten, meenden
de andere volkeren, dat zij ouder 1'ran-
sclicn invloed stonden; de Duitsche
keizer geraakte met den l'au* in oorlog.
4 een ander gevolg wa* liet treurige Wcs-
e terschc scliisma. toen meerdere pausen
1 tegen elkander stonden.
a 1 We zagen bij de laatste I'auskcu/e
e' reed-, dal Oostenrijk liet veto uitsprak
1 tegen k.ird, Kampolla omdat hij geen
t persona grata bij de Costcwijksche of
een met lostenrijk bevriende regecriiig
c wa* men heeft nooit een schijn van
bewijs kunnen aanhalen, dat kard. Kam-
potl.i i lostenrijk
zoo uitvoeren, dat er van de vrijheid
des Pauses niets overblijft'
Men heeft reeds de alleronrechtvaar-
digste daad gesteld, toen men den l'au*
zijn staten ontroofde waarom zou een
anticlericale vrij metsel.aarsregeering met I
een schrede verder kunnen gaan cn ook
hem van zijn vrijheid berooven 1
De geschiedenis .Ier laatste veertig
jaren heeft duidelijk genoeg bewezen.
dan, bij een in
crnatioiialiseering van
de garantiewet
wel geneigd zou zijn
vrede te duiten
net Italië omdat dan
zijne vrijheid gei
oeg/.iam gewaarborgd
zou zijn
Wat er van z
iic Ostcrvaiore Ko-
ccbtcr. dat het slechts
persoonlijke mee
ningen waren die op
de sociale week
gesproken, en
il geen der redenaar*
van plan wa* d
meeting te interpre
tccren of de bes!
ting vooruit tc loopcn
lorlog bad geen de Katholieke r-ociale Acne zal gehuu-
L'h tijd dat er veranderinj
President Wdson schijnt i;
.ede hooji te hebben, dat d
lecht* 1 handelingen gelukken zullen.
De Italia
•.schei
lijd meer dan-UXJO kloosters opgeheven
en meer dan 4O.CJ00stichtingen, en zicli li
de bezittingen daarvan toegeëigend. I
l oen het lijk van Pin» IX 's nachts 11
werd overgeb.aeht. werd het schroome-
lijk door het gepeupel gehoondde
den PaaHHBH
Binnenlandsche Berichten
De Tweede Kamer
-lecht* lang/aam gaat men met
nistcr Bertling'.
den worden te Enschede, van 8—15
dtNovember a.*.
Het programma is al* volgt opgesteld
jd Zondag. Kath. Kerken Volkswelvaart.
'r_Maandag. Arbeidersvraagstuk. Ar
beidscontract. Arbeidsloon en Soc Ver-
Dinsdag. Collectief Arbeidscontract.
- Hel Arbeidscontract .r. de Ned. Keclii-
•praak. We/en der Vakbeweging.
Woensdag. MiddenstaSdtvraagsluk.
i- Middenstand en peratie. Arbeider-
de l'ai
gewo
i Ital
;f burger w.i* zou men misschien gemak-1
i'uk ten tijde vuu de hervorming leed
de Kerk grooi nadeel door de bond
genootschappen
He Paus. wil hij du* boven de pai-1
tijen staan, moet cell eigefl. onalha.ike-1
«lijk grondgebied bezitten, dan eerst kan
kflnj vrij en onbelemmerd elf m ieder*
C' uogen unafliankelijk de kerk besturen.
Ander* zou de Paus zijn een Italiaan.
W KC',M1K van ',e!
daan i*. hij mi
lioogepnester
hcele wereld
i Hoe
terdere m;
■rd een standbeeld
u afgevallen monnik
bij die gelegenheid
Wie hemmen z
tonden
n Kom
.1, waarvan hij onder-
echter de algemeetie
de herder der ge
waarborgd'
Nadat dt
i 187c
lordano Bmno.
werden heftige
li betec
r.gwe; at hcelwat.
ing in hoofdzaak j
Donderdag. Kapitalisme. K°.a*senstrijd
Vrijdag. Dc Staat en het Arbeiders
vraagstuk. De -iaat en het Midden-
e:i aan het dienst-
stingen de regis-
der Gilden. Kartel* en Trust*. Bevol
in vloed kunnen
king, vraag,tuk
da| vu h« Me
/.ondag. K. A. en Middenstand
K. S A. en Arbeidersstand
commissii'n «tn
Vrijzinnige Lcnddag
e i- Voorzitter de
Er wordt door de drie vrijzinnige j>jr
c bela-ungen de 1
tijen ui aile provinciën van on- lanJ
enocnvd do.T den
jp Hemel vaartdag eer. vrijzinnige land
dag georganiseerd In die verschillende
Je,luren .- bel een
landdagen zal telken, door drie spre
ol liet heelt een standbeeld vanüarn Cn- bi
baldi. ook vlak bij iiet Vaiicaan iwijn Lclierm
standbeeld-opgericht, l.ienin IQtfH Pan* gedaan
I'ius zijn gouden priesterfeest vierde I leid te
wapperde schuin tegenover liet Valt- Hij za
caan. een zwarte vlag uit het vergader-1 machte
lokaal der Giordano Bruno-vereeniging. haar v
In liet parlement heelt een geleidelijke
opschuiving plaats naar luiks er behoeft i
slechts een tel anticlericale regeering te t
komen en liet kan gedaan zijn met de j
vrijheid van den l'au*.
Uit het Buitenland.
Uit België
ie aanslag-regel:
orden opgedragi
Ier directe bela-
van de kohieren der rijk<-|elke vrijzinnige partij een sprekei
Hel doe! i* bevordering det vrij
;er. tn vele gevallen op de zinnige eenheid, welke dreig", ver'.oren
:te:. der gemeentebelasting 1 te gaar..
ken. I Symphathie wil men wekken voor
r het ter inzage geven derden arbeid van het ministerie,
e.'ordeehng var. een aanslag Die poging ontlokt aan de Maas-
was men het met een- bode de volgende ontboezeming.
ii Vuren achtte het mis ..Naar alle kanten graait het „sy ni
acin 1
clgccn in de praktijk - pathieke" Kabin
vaak geschiedt, dat na- weg. dat
irdigde Italië den
15 Mei 1871 de z.g. waarborgenwet uit.
de garantiewet. waarvan liet doel is de
vrijheid en onafhankelijkheid van den
i'nus te waarborgen
I )c voornaamste bepalingen dier waar
borgenwet zijn: art. 1, Dc Persoon van
den Paus i* heilig cn onschendbaar.
Art. 'J bedreigt een mishandeling ol
bciccdiging van den Paus met dezelfde
straffen als een mishandeling ol belee-
diging den koning aangedaan. Art. 3
geeft den Paus binnen het koninkrijk
de souvereine eer cn erkent de ccre-
I- voorrechten, welke hem door dc kallio-
liekc vorsten geschonken vvoiden. De
Paus mag zijn eigen soldaten hebben
voor dc bewaking van zijn persoon en
van zijne jialeïzen.
De Staat trekt jaarlijks de som uit
van 1.Ü25.UOO lire voor den Paus. om
daarmee alle onkosten te dekken. De
i apostolische paleizen van het Vaiicaan
en van liet I.aicraan met alle daartoe
belioorendc gebouwen enz., alsmede de
villa van Kastel Clandolfo zijn exterri
toriaal. Zij beliooren uitsluitend den
Paus, hij ts daar als het ware souverein.
Verder heeft hij viij verkeer met de
bisschoppen der geheelc wereld, vrijdom
i de stad zou I goedgi
:ieele schade
.ie katholieke
lijk» naar Komc kwamen.
hunne lmlde en eerbied
De
l'aus heel'
lie
i natuurlijk il
ndhij In-o
■t liet
geld aangenomen, dal de legcering lu
aanbood, hij heelt nooit, hel aticaan
verlaten, om steeds oji zijn eigen ge
bied te blijven; katholieke vorsten ont
vangt hij niet, als zij eerst den Koning
van Italië bezoeken. Wel met-katholieke
vorsten, b.v. van Duitschland en Eng.
land, maar deze v erlrekken dan van hu
eigen gezantschajisgebouwcn. die ook
exterritoriaal zijn; hij lu
toegestaan de vorming van een eigen
katholieke jiarlenientairc partij.
De Paus heeft ook zijn souvereiuileit,
■zijn koninklijke rechten niet verloren,
door het leit, dat men hem onrecht
vaardig van zijn staten beroofde.
Wij moeten echter hier de vraag be
antwoorden, of die garantiewet wel vol
doende de vrijheid en onalhaukelijkheid
van den l'aus verzekert, die hij noodig
heeft voor de uitoefening van zijn ambt.
1 lel antwoord moet beslist ontkennend
luiden, ofschoon dit wel de bedoeling
heette te zijn der Italiaansclic regecriiig.
Immers op dc eerste plaats is de
gchcclc wet in zichzelf een groote tê-
genspraak, een groote contradictie.
Italic wil den l'aus als onafhankelijk
souverein erkennen, cn tocli wil het,
dat de l'aus zich aan zijn garantiewet
zal onderwerpen; hoe i* dat te rijmen?
Vervolgens, italic heeft zelf de wet
gemaakt en moet deze zelf handhaven
maar hoe gemakkelijk kan liet deze wet
o|>heffen, zoodat de l'aus gewoon Ita-
luansch onderdaan wordl, of de wel
men niet gemakkelijk, want Rot
niets zonder den Paus.
een onberekenbare fu
pelgrims j;
om den I'
Dc garantiewet biedt dus volstrekt
niet de noodige waarborgen voor de vrij
heid en de onafhankelijkheid des Pausen.
De betrekkelijke vrijheid die de Paus
geniet, kan hem ieder oogenbiik worden
I >e toestand is dus op het oogenbiik
ildusde Paus geniet een betrekkelijke
-rijlicid. die hein echter ieder oogenbiik
;an ontnomen worden de Paus erkent
tiet den Statcnroof, zoodal er een vij-
indige verhouding bestaat tussclien hem
:n de Ilaliaansche regeering.
Ken groot voordeel van die v ijandige
.-erhouding is. dat nu niemand den 1'
tal verdenken, onder invloed te staan
zan de ilaliaansche rcgecring wat
prestige in dc katholieke wereld
'erhoogt.
Ken groot nadeel van die vijandige
■erhouding is echter weer. dat de ka
tholieken geen politieke actie kunnen
li. zoodat het ongodsdienstige
clement in Italië steeds grooter wordt
voor liet katholieke Italië zelf is dus
deze toestand zeer nadeelig. Als zij zicli
vrij konden omwikkelen zouden zij nog
•eel kwaad kunnen kecren. Mcnschelij-
kerwijze gesproken is het in afzienbaren
lijd niet denkbaar, dat Italië den l'aus
"n staten zal teruggeven.
Italië is een machtige Staat geworden,
een der l-.urojieeschc grootmachten, 't
zicli eigen koloniën veroverd
meeste Italianen zijn irotsch op
idcrland, dat nu groot en machtig
vijl liet vroeger verdeeld
en deel aan vreemde hecrscliaupij
was onderworpen,
Hoe is een oplossing van de K.
einschc ijuaeslie mogelijk 1 loe kan
ai dien onhoudbaren toestand -
einde worden gemaakt
Mgr. Kassi. bisschop van l'dine. liee.'t
u|i de sociale week te Milaan
1913 een rede gehouden, waarin hij
een mogelijke ojilossing voorstelde. Hij
constateerde, dat dc tegenwoordige to
stand niet voldoende de vrijheid di
l'ausen waarborgt, zooals wij reci
vroeger bewezen. Hij drong vooral a;
op een intcrnationaliseering van
garantiewet dat nl. de mogendheden
voor zouden instaan, dat de vrijheid
des Pausen gehandhaafd bleef. Daar
tegen protesteerden echter weer dc Ila
liaansche bladendit zou een motie
van wantrouwen beleekcnen alsof Italië
zelf niet voldoende de pauselijke vrijheid
zou kunnen of willen waarborgen. Velen
lazen ook uit de rede van Mgr. Kassi,
dat liet zijn nieening was. dal de 1'
gefd, z». plomp
.- belastiugplichtingen genoodzaakt gezinnen geen weinigje verademing
i boeken en be-chei-1 konden krijgen, hoezeer de rechterzijde
-daarvoor ge*lreden heeft."
rnoodig dat zij eens een beetje bespro-
Met de samenwerking lusschen de
an Links is het tocli nog
s botertje tot den boóm.
r wat voor de rnzinnigheid er-
bij de kiezers, die in Juni van
- stelden
Het geheim, aldus
Jtschenker. cr.z. Met de
eenigen bekend I drie fracties
ir be- i lang niet all
igschuldig
a gronden hebben om openlegging1
weigeren
.ik poogden liber.de cn socialisten bijv. cei
wijzigingen aan te brengen en de be-/cten
handeling te vertragen. Pen slotte kw a
-li twee woordvoerders der ojiposinc j Joopt ook
iklaren, dat hun fracties niet aan de k-cnd te
dstemnniig zouden deelnemen, waar- je boeken begraven blijft. Hij. die
bij zij gelegenheid vonden het ontwerj) valschc aangifte overlegging van boeken het
eens te beschimpen en te besjiotten. L.n bescheiden weigert, kan in zijn waar-1 op de Vrijzinnige candïdaten. wint de
ens de rechterzijde kwam senator I -chijniijk juisten aanslag goed berusten, overtuiging veld. dat die heeren dat
de l'cereboom voor hel laatst nog Wie daarentegen in zijn aangifte eerlijkI vertrouwen eigenlijk niet verdienden,
de rechtvaardigheid en de nood- geweest, wordt als hij overlegging Immers wat sedert de fameuze over-
zakelijklieid van de nieuwe wet in het weigert in zijn eventueel te hoogen winning der Linkerzijde zooal is voor-
icht stellen en haar prijzen als een I aanslag zwaar gestraft. gevallen, heeft bijna geheel kunnen die-
werk van verzoening cn vrede. l>ej p)c heer Van Vuren redde 't niet. nen om de kiezers de oogen te openen,
liberale cn socialistische senatoren ver- Alleen met-kooplieden kunnen eve - -
lieten de zaal cn de rechterzijde nam tuee| hun boeken thuis laten.
Evenredige vertegenwoordiging.
Frankrijk. Het rapport de Staatscommissie vou,|cuge,,s
welk gehalte een zeker deel Evenredige Vertegenwoordiging beveel: Kn' j'e kritiek, op de Kechtsche Ke
msche volksvertegenwoordigersl-jcn stelsel aan, dat niet alleen op de|g|.cnna Ultt,e0elcndi blijkt al meer be
vooroordeelde en onrechtvaardige kri
tiek geweest te zijn.
Dat idee is reeds doorgedrongen bij
zeer vele kiezers, ze zijn bitter ontgoo
cheld en teleurgesteld. Zij vertrouwen
de Concentratie zoo bijzonder niet
meer en dit is wel zeker als bijvoor
beeld thans dc kiezers naar dc slem
bus geroepen werden, zou de uitslag
heel andere zijn. dan het vorige
de groote beloften t
I gedaan komt schier niets in vervulling.
De beweringen, toen als grootste
waarheden verkondigd, blijken groote
jtelsel aan. dat n
i'weedc Kamer-verkiezingen,
óp die voor de Eerste Kamer, voor dc!
Provinciale Staten, en op de gemeen
(«raadsverkiezingen ook in dc steden
die thans meer dan een kiesdistrict
tellen' toepasselijk is.
Volgens het stelsel van dc commissie
zullen de partijen lijsten indienen, waar
op de candidaten gerangschikt zijn in
twee treintjes in zijn bagage op mijn j door haar bepaalde' volgorde, waaraan
kamer wil neer zetten.laat hij zijn j dc kiezers zich evenwel niet behoeven
gang gaan. .Ms gij in de stad een boud- houden. Echter komen bij de tel-
schaji te doen hebt. kunt gij over mij j '-ingen de stemmen welke op een can-
deponecrcnik sta geheel tot uwen 'lidaal va" '<-'kerc lijst mochten zijn
dienst". I uitgebracht boven liet aantal dat hij
Deze garderobe-bewaarder en bode behoeft om gekozen verklaard
s, moge blijken
reling van een der candidaten.
„Indien gij", aldus deze candidaai.
,mij kiest, zal ik mijn kiesdistrict steeds
n onder elk opzicht ten dienste staan,
k woon te Parijs in een huis dicht bij
-en station, waar men mij altijd kan
tomen opzoeken, zonder dat liet mij
hindert. Als iemand uwer lusschen
r bij de
En x
velen
ning gekomen.
Men doet blijkbaar al wat voor liet
tractemenijc.
vat ol' er van de bevordering
mils belangen terecht komt,
.lie aan zulke menschel) wor
den toevertrouwd, is niet twijfelachtig.
en politieke schandalen waaraan
anscllc republiek haar kwaden
dankt.
iderd i
Mexico
blijft de tocst,
l dat al z
Ellendig moet volgens de Engelsche
bladen de toestand zijn van honderden
gewonden.
De hosjiitalen in dc hoofdstad zijn
overvol, de verpleging laat veel te
En de gewonden lijden vreeselijk.
omdat dum-dum kogels gebruikt worden
die koud vuur veroorzaken,
Daarom zijn van honderden de ledema
ten geamputeerd moeten worden. Ook
moeten vele gewonden maar afgemaakt
zijn, daar ze niet meer te icdden
kicsijuoliënl', ten goede aan
de lijst, indien deze er niet
genoeg mocht hebben bekomen, ver-
rolgens aan no. L' enz. Men kan er
lus vrijwel zeker van zijn. dat althans
herkozen zullen worden en dat dc door
de partij vastgestelde volgorde der
lijsten een overwegenden invloed op
den uitslag der verkiezingen zal oefenen.
Ook groepen van kiezers, geen par-
vormend, zullen bevoegd zijn een
lijst van een of meer candidaten in te
dienen, zoodat de mogelijkheid om
vilden" of door geen der partijen
•stelde candidaten in de Kamer te
brengen, niet is uilgesloten.
Een gevolg van de toepassing van
het stelsel zal zijn, dat de vaststelling
wie gekozen zijii. eerst betrekkelijk
lang veel langer dan nu), na do sluiting
der stembus zal kunnen geschieden.
Men zal evenwel reeds zeer vroeg in
den avond van den verkiezingsdag
kunnen bekendmaken, welke getal:
houding der partijen in de nieuwe K.
zal zijn.
Sociale Week.
jaar-
t voelt men ter Linkerzijde ook
En daarom worden thans bijzon
dere landdagen noodig geacht en niet
ophef aangekondigd.
Wildschade.
In het Gooi waar onder de nieuwe
regeling van de rechten van de erf-
gooiers. meer orde en regelmaat in
•erschillende toestanden komt, beslo-
en de erfgooiers de jacht niet te ver
pachten.
Zekere heer Jiskoot te Baarn kwam
een gewestelijk blad tegen dit be
sluit op. hetwelk hij. vanaf zijn jagers
standpunt oordeelende. niet in liet be
lang der betrokken erfgooiers acht.
In onze provincie lijdt de boeren
hand geweldig door de wildschade.
De jacht als een geprivilegeerde lief
hebberij is nog te zeer in hooge eere,
en in het zaakkundig rapport van het
Utr. Landbouwgenootschap wordt dan
ook zeer terecht en op goede gronden
de jaclu-licfhebberij der groot grond
bezitters aangewezen als een der oor
zaken waarom de landbouw in Utrecht
achterlijk is.
De heer C, J. van Bruchem te Eem-
nes, waarschuwt de Gooische boeren
voor de jagers en geeft over de on
der Ecmnes aangerichte wildschade de
volgende bizonderheden
In 1913 werd in Eemnes aan de
veldvruchten een wildschade toege-
