voelige en wijdvertakte economische organisatie als die welke door dezen oorlog ontredderd is. En eindelijk is dit de eerste groote oorlog waarin een generatie te velde trekt die door onder- te voren zulk een hooge, uiterst ge- wijs een hooge mate van ontwikkeling heef. bereikt, en door de evenementen der vorige eeuw een hoogcn trap van politieke emancipatie en macht. Al die exceptioneele factoren moeten zich. dunkt ons. doen gelden, ja. doen zich reeds hier en daar gevoelen. De reu- zcnonivang der strijdende legers meer dan tien milliocn man staan on der de wapenen veroorzaakt ont zettende onkosten, en stelt zoodanige eischcn aan de organisatie te velde, aan beweging en voeding der troepen, dat men zich terecht mag afvragen of zij nog langer zal kunnen worden over zien of beheerscht. De nieuwe krijgs- middelen. de verschietende vuurwape nen, de verkenning door middel van vliegmachines, de snelle beweging van troepen door fiets en auto. de invloed van draadlooze telegraphic en telepho nic. hebben nieuwe toestanden gescha pen, die nog nooit op groote schaal in praktijk werden gebracht, en die zeer goed. om niet te zeggen zeer waarschijn lijk. het bankroet der krijgswetenschap kunnen beteekenen. En dan de econo mische ontreddering van al het eerste oogenblik waarop hel oorlogsgevaar dreigdede reusachtige verliezen in handel en nijverheid, die in milliardcn zullen moeten worden becijferd, en de groote directe kosten, die op niet min der dan foO.ÜOO.OÖO per dag worden geschat! Is het niet te verwachten dat de wereld weldra tot het inzicht zal komen dat het spel de kaars niet waard is. zelfs niet voor den overwinnaar5 Is het niet te voorzien, dat de vechtende millioenen, die hebben leeren lezen en denken, de economische dwaasheid, het onmenschelijke. en het onlogische van oorlog zullen gaan inzien5 En zullen zij dan niet pogen hun nog nieuwe politieke macht ie gebruiken om aan dergelijke dwaze conflicten voorgoed een einde te maken, straks, wanneer de opwindingen van den veldtocht tot het verleden behooren. en met koel hoofd de kosten in goed en bloed worden gewogen tegen ile voordeden: Reeds nu ziet men allerwege bij de legers teekenen die aanwijzen dat deze oorlog niet is zooals de oude waarvan men in de geschiedenis leest. De indi- vidueele krijger gaat reeds sedert ver- scheidene eeuwen niet langer uit op krijg, d. i. roof. Hij was zich niet be wust van bedreiging of verdrukking, en hij strijdt niet om een godsdienstig of politiek ideaal. Integendeel, meer dan eenig krijger die voor hem te velde trok is hij doordrongen van de leer dat alle tnenschen broeders zijn. dat ook ■Ie volkeren wier zonen hij verminkt of nederschiet goede eigenschappen heb ben. Het lijkt hem vreemd en onlogisch dat een Duitscher een Belg nedcrscluet. oi vice versa, als indirect gevolg van een vorstenmoord te Serajewo. En een groot percentage van die tien millioenen -uldateii zal zich gaan afvragen wa: zij zich eigenlijk bij hun vreedzaam werk en in hun huiselijk verkeer zouden laten storen door een militaire kar en waarom zij de zeggenschap o' ourlug en vrede nog langer in handen zouden laten van een handjevol kloonde en andere heerschers, die willekeur de wereld in bloed kunnen drenken en in rouw kunnen dompeli haar tot belooning wat medailles Kriegerdenkmale gevend. Zoolang de oorlogsroes duurt zullen dergelijke ge dachten misschen niet op den voor grond komen. Maar wanneer hij voorbij is, wanneer koele bezinning terugkeert, zullen zij uiting zoeken en zich doen gelden tenzij hetgeen wij vooruitgang en beschaving noemen verder niets dan een lictie en een hersenschim. Haagsche Post. Onze linkervleugel heeft na een strijd in 9 dagen in de bergen, de Fransche jagers verdreven tot ten Oosten van Epinal, Oil corps rukt zegevierend verder." Stroomen bloeds hebben gevloeid en duizenden mannen vielen, door 't moordend lood getroffen. Er werden bajonet-aanvallen en ca- valerie-charges uitgevoerd, waarbij de strijdenden met groote doodsverachting De Eransche soldaat vocht weei stuimig. onbesuisd, maar de Duitsche taktiek overwon Er konden honderden vallen, de loop graven vullend met veel menschen- vlcesch, voortdurend trokken nieuwe troepen op en braken elk verzet. In Duitschland was 't een machtige jubelpartij over deze grootsclie victorie - in Frankrijk en Engeland trachtte men de beleekenis der feiten le ver kleinen of te verdonkermancu. De weg naar Parijs is nu gebaand. Blijft het wapcngcltik aan Duitsche zijde, dan is Erankrijks hoofdstad spoe dig in 1 Juitschc hinden. Keeds ver- loonde zich een bommenwerpend Duitsch luchtschip boven Parijs. eeuwen gaan voorbij, en brengen vreugd en lijden schand en eere met dun stroom des tijds vergaat, van den tijd is - en de rots van Petrus staat.' Da. SCHAEPMAN. Uit het Buitenland. OORLOG. Sinds we Vrijdagmiddag ons verzonden, hebben op het oorlogsveld iu België en Noord-Frankrijk belangrijk! gebeurtenissen plaats gehad. Blijde gebeurtenissen waren 't vno: de Franschen, Belgen en E.ngclsclicn Namen, de sterke vesting, viel ii: paar dagen tijds en de Engelschen en Franschcn vermochten niet den gewe' digen Pruis le keeren. Sober als steeds vatte de Duitsch generale staf de vermelding dezer gi wcldige krijgsbedrijven samen in de vo gende korte medcdceling ,,Het Kngelsclic leger waarbij zich dn Eransche divisies hadden aangeslote i- ten Noorden van St. Ouenlin volk. men verslagen. De troepen trekken r allerijl over St. Qucntln terugsluizende, gevangenen, zeven veldbatterijcn een zware batlcrij zijn in onze hand- gevallen. Ten Zuid-Oosten van Mezieu-s heli ben onze troepen na hevigen strijd uv>- ecu breed front de .Maas overschreden Over den toestand in Belgie publi ceerde het Duitsche legerbestuur hc ..De Belgische bevolking nam bijna overal aan de gevechten deel. Daarom werden de strengste maatregelen ge nomen tot onderdrukking van liet franctireurs- en bendewezen. ..De bescherming van de etappe- linies moest tot nu toe aan de legers worden overgelaten. „Daar men deze voor dit doel achter gelaten troepen noodzakelijk voor den verderen opmarsch in het iront noodig heeft, heelt de Duitsche Keizer be volen den landstorm te mobili: De landstorm wordt gebruikt v. bescherming der etappe-linies bezetting van Belgie. „Dit onder Duitsch bestuur komende land zal gebruikt worden om aan allt behoeften van het leger te voldoen teneinde zoodoende hel vaderland t< at meevechten der burgerij heeft n Belgischen buren al wat leeds 'l Begon bij Luik en 't duurde voort, zoodat reeds memg dorp en menige stad zwaar werd getuchtigd voor dit door de Duitschers niet te dulden kwaad. De prachtige oude Vlaamsche stad I.euven werd om een dergelijk feit totaal verwoest. Zulks is bij 't barbaarschc af en de Duitschers moeten wel bizonder ern stige gevallen ondervonden hebben 0111 hun optreden te verontschuldigen. Van Belgische zijde wordt elk ge welddadig optreden der burgerij ont kend. maar de Duitschers houden vol. er redenen te over zijn om zooi streng te straffen. De oorlogstoestand bevordert niet verzachting der zeden cn we gelooveu best, dat ook in de Duitsche gelederen mannen staan, die eer in een gevan genis dan m een kazerne thuis hooien. Maar te mccncn dat de Pruis er een helscli vermaak in stelt steden tv ver branden en dorpen te vernielen, is nietden toelaatbaar. i pen De oorlog is een gruwelijke zaak, ven welke tol .allerlei verschrikkelijks aan lila: leiding biedt. van Kunstschatten van onberekenbare hel waarde gingen in den brand van Leuven de verloren. Sclioune kerken en Kloosters, juweeltjes van bouwkunst werden ver nield en onherstelbaar verminkt. De straten der verwoeste stad boden een Ireurigeu aanblik. Daar lagen de doodgeschoten men sclien en daar werden telkens nieuwe zondaars neergeschoten. Daar liepen iveencnde viouweu en kinderen. Ondanks alle woede over den overval, die vol gens een vooral bepaald plan precies om acht uur begon, kon geen Duitsch hart ongeroerd blijven bij het aanschou wen van deze schuldeloozc slachtoffers. De uitval der Belgen welken men le Leuven wilde ondersteunen, mislukte. Ook de stad Meclick-ii werd geschonden. Arm Belgie. Ware 't niet beter dat men daar maar vrede sloot. De Franschcn cn Engelschen bleven schandelijk iu gebreke tijdig hulp te verleen en. En nu ligt Belgie daar ver trapt en vernederd, vernield en ver woest. treurig voorbeeld voor kleine staten ilic zich tegen kennelijke over macht willen verzetten. burg Ortelshurg i Ruitschl.mf De Duitschers hebben liet Russische leger totaal verslagen. Een ongehoorde hoeveelheid oorlogs materiaal. kanonnen, machinegeweren en brugtnatcriaal is door hen veroverd. I >at lucht weer wat op. Ook dc Oostenrijkers zijn nogal ge lukkig in luin optreden. Op zee kan Duitschland niet veel uitrichten. Kleine voordeeltjes behalen ecnigc nog op avontuur varende Duitsclii oorlogsbodems nu hier. dan daar. Succes van beleekenis is hun waar scliijnlijk ter zee niet weggelegd. 1 iet grootste deel der vloot beschermt de Noord- cn Oostzeekustcn. Maar de Engelschen beginnen stout moediger te worden cn dwongen dezer dagen door tol de sterke zeeve waarin de Duitscher 't kleine eiland Helgoland heeft herschapen. Zij brachten cenigc Duitsche oorlogsschepen zinken. De Engelsclie handel is echter nog lang niet veilig. De oorlogs verzekering voor Engclschc handelsschepen heeft reeds de onge kende hoogte van -Ml percent bereikt. ilking, die zichzelf buiten recht en wet left gesteld en de Belgische regeering, e de bevolking aanwijzingen heelt gegeven, in strijd met liet volkenrecht en tot tegenstand heeft opgehitst en die ook ondanks onze herhaalde waar- ichuwing na den val van Luik niets gedaan heeft om een vreedzame houding der bevolking te bevorderen." commandant van Leuven, de majoor V'on Mautcufel, verzocht orrespondent van De Maasbode liet 'olgciide iu Nederland bekend te wil len maken „Des avonds was om Leuven eer zeer sterk cordon van Duitsche true pen getrokken en was het onmogelijk dat iemand kon passeeren. „Plotseling werd des nachts voo; het station van twee kanten met mi trailleurs gevuurd op de Duitsche troe In de Koloniën. Engeland haast zich oudergewoonte het koloniaal bezit van zijn tegenstan ders in te palmen. Zulks gaat niet altijd zonder verzet door de Duitschers. En zoo gaan dan de vertegenwoor digers van het beschaafde blanke ras elkaar bevechten ten aanschouwe van de onbeschaafde zwarten. Zulks sticht onnoemlijk veel kwaad. In verband hiermede hebben verte genwoordigers der Katholieke missie congregaties in de Duitsche protecto raten geprotesteerd tegen Engeland's optreden, waardoor de Europeesche oorlog op Alrikaansch gebied wordt overgebracht, ofschoon de internationale overeenkomsten in liet belang va missiewezen de onvoorwaardelijk) traliteit van de Afrikaausclle gebieden tijdens Europeesche verwikkelingen Hel optreden van Engeland schending der solidariteit van het bla.ikc ras tegenover liet zwarte, ondermijnt het gezag van liet blanke ras cn betrekt de zwarten in een strijd. •etenden legem Wat 1 de tl zeg gen. als de inlandsche bevolking vraagt tiaar de oorzaak van den oorlog Het optreden van Engeland brengt niet alleen ernstige gevaren mee voor de missie-werkzaamheid, maar voor elke koloniale en beschavende actie en doet le zwarten het denkbeeld otlls de heerschappij der blanken schudden. Leuven verwoest. it Duitsche zijdi de H'dt i -erwocsting van Leuven het eigende opgegeven „Van de zijde der Belgische regee- ng was een algemeenc volksopstand •gen den binnenrukkende!! vijand sind) mg georganiseerdwupemlep eder g niet au den daarmede te be wa» voorzien. Een spontaan de burgerij werd Aan tie Russische yronzon. Steeds maar lezend bizomlcrltcdcn over den kamp tusschcn den Pruis en zijne tegenstanders in België cn Noonl- 'ankrijk zou men haast vergeten, 1 dc Kus i-i/ij'li' het Duitsche Kijk geweldij Groote trocpenmassa's trokken Oost- Pruisen in cn tie zwakke Duitsche dek kingstroepen vermochten 't niet ze tc Van Berlijn uit hoorde men niet» van dezen Kiisstsclten inval, hoewel reeds belangrijke plaatsan door dc Russische legerscharen werden bezel. De Duitschers schijnen ten leste daar toch wat meer fortuinlijk te worden, ietingc ile incdcdceling, «lal zij onder bevel van veldmaarschalk v«m Hcn- •nburg. een groote overwinning op de isscn hebben behaald cn hen na een Ig van drie dagen tussehen (jilgcn •id -I eltls i elaatbn krijgswelte Maar dit v geacht ter bestrijding van een iïaiïïu kenden vijand. Injhei geval van Louvt had de slad zich reeds overgegevt en had de bevolking daarmede v; lederen tegenstand afgezien. I >c stadw; greep de bevolking de bezetting nakomende troepen, "lie wegens i vreedzame houding der bevulking met den trein en in auto's aankwamen, van alle kanten aan cn nam ze onder moord dadig vuur. Ilicrhai tc doen met volkcnrcchtcrlijk toelaatbare middelen tol legenwi geoorloofde krijgslis: overval van de burgerbevolking, die het karakter van|een sluipmoord droeg, een overval, des te afkeurenswaardiger, aangezien hij blijkbaar reeds vroeger was beraamd, tegelijk met den uitval uit Antwerpen. De wapenen werden niel zichtbaar gedragen. Vrouwen en meisjes namen deel nan den strijd en staken ver- De barbanrsclie houding der Belgi sche bevolking in bijna alle door ons bezette streken heeft ons tot tie scherpste tegenmaatregelen niet slcoltls het reclil gegeven, maar in het belang van zelf behoud daartoe gedwongen. De heftigheid van den tegenstand "Ier bevolking blijkt duidelijk uil hel feit, >lat in Leuven LM uren noodig waren om hare aanvallen ter neer le slaan. gevechten de slad l.t ietigd tvci :d. Zulke g doel oi volgen, lelijkheid voo, Belgische lie ',et v. landschr bladen verspreide bericht, als zouden de Duitschers de bevolking voor zich uitdrijven in den strijd, is een leugen die kenteekenend is voor het lage morcelc peil van lieni, die deze berichten verspreidt, leder, die dc hooge beschaving en ontwikkeling van ons volk kent. zal van le voren zulk een bericht naar waarde weten i het s DRUKKERIJ DE EEMBODE, LANGEOR.- 13. AMERSFOORT EEN GOED ADRES. op de bagagewagens, die bij deze troepenafdecling behooren. Door dezen onverwachten aanval waarop de Duit schers niet voorbereid waren zijn velen hunner gesneuveld, of gewond. Het volgende heeft zich blijkbaar afgespeeld: Belgische troepen hadden zich huizen van burgers te Leuven ve en zijn daar omgekleed en hebben des nachts den staf van Leuven, het station gevestigd was willen rompelen." Als bewijs hiervan liet de Duitsche majoor hem twee Belgische nlitraillcu- l'evens heeft hij hem verschillende Belgische dooden getoond, die onder hun burgerlijke kleediug het linnengoed droegen van militairen. Twee zelfs droegen onder hun blauw linnen boezeroen en broek no een gehcele Belgische militaire uitrit: ting. Het een cn ander heelt de Duitsche soldaten zoo in gramschap doen steken, dm zij niet meer le houden waren. In opdracht majoor Mannleufel is de bevolking aangezegd geworden, dat klokslag II.' ttur van den volgenden dag 1. zou verbrand en platgeschoten w Oorlogsgruwelen. Van hooggeachte Duitsche zijde werd aan De Maasbode een uittreksel gezonden uil een particulieren briel een Duitscben officier van hel Belgische oorlogstooneel. Het luidt aldus bilzettende gruweldaden zijn er door de lagere klassen van het Belgische volk aan onze goede soldaten, in het bijzonder aan gewonden bedreven, en 1 worden nog dagelijks begaan. De Bel gische regeering schijnt tegenover al deze dingen die de gruweldaden van den Balkanoorlog overtreffen, mach teloos te staan. de Belgische regeering moet n neutrale mogendheid worden reeds nu in de nog niel be zel te gedeelten van België energieke ehredcii le ondernemen, dat deze ge- iteeue franctireuruorlOg wordt verhin- lerd en dat slechts leger tegen leger Dagelijks worden er berichten out- •angcii van verraderlijk door de land bevolking overvallen posten cn/.., cn dc ontzettende gruweldaden, die ook door vrouwen aan onze gewonden voor Luik /.ijlt begaan, zullen steeds een schandvlek in de geschiedenis van België blijven, De Belgische regreriug is kennelijk an al deze dingen niet op de hoogte hel zal zeker niel in haar bedoeling liggen. Belgis. ■lal de I kliiss i het de laagste misdaden lensehelijkheid begaan, die natuurlijk ten laste dei Belgische re geding moeten komen. Nog veel meer kwaads zou kunnen worden voorkomen. De gruweldaden zijn bliiidiiiukcii der gewonden, al snijden van de tongen, afsnijden van «Ie ledentalen, vermoorden van gewon den. die reeds op de draagbaren liggen, allergemeenste overrompelingen door dc landbevolking enz. enz." Duitsch protest. 1 )c hardhandige wijze waarop de Duit schers de lieden straften, die niet tot hel leger bchoorend. aan den strijd deelnemen, lokt overal in de oorlog voerende landen protest. Daarmede niet tevreden gaat men de verhalen ervan vergroeien en langzamerhand zon de buitenstaander den indruk krijgen, dat 't Duitsche leger een bende beulen liet groote hoofdkwartier en I I Imtschc legerbestuur protcstccrcn tegen «Ie verspreide berichten over gruwelen die door Duitsche soldaten zouden gepleegd zijn. „Wanneer harde en zeer strenge aatrcgelcn noodig geworden zijn." zegt liet, „dan zijn deze veroorzaakt de deelneming der civiele bevol king, vrouwen inbegrepen, aan verrader lijke overvallen op onze troepen loor «le beestachtige wreedheden, die >|i gewonden gepleegd zijn. De verant- voordclijkhcid voor de hardvochtigheid lie in het oorlogvoeren gebracht is, lragcn alleen de autoriteiten van het loor ons bezette gebied, die aan de nirgeis wapenen verstrekten cn ze tol leclncmiug aan den strijd ophitsten. Jveral, waar dc bevolking zich van aj.nulcljkhedcii onthield, werden door mze troepen menschen noclt bezittingen hcschnilii.'d. De Duitsche soldaat is ordcnu'ir die dorpen plundert unit, hij vuetl slechts krijg Amersfoortsch Nieuws. VOOR HET STEUNCOMITÉ. Door een commissie hier ter stede word! een t Irgelconcert voorbereid, waarvan de opbrengst is ten bate van hel Steuncomité. Reeds kunnen we al» medewerkenden noemen tnej. F. II. de Ligt uit Utrecht voor zang en de Iteoiett Van der Burg voor orgel en Vier dag voor viool. Dit concert zal zoo mogelijk reeds dc volgende week ge houden worden. De Kerkeraad der Kvang. Lulh. Gemeente was bereid» zoo vriendelijk voor dit doel het Kerkgebouw aan de Langestraat geheel gratis beschikbaar te stellen. Het is te hopen, «lat als dezer dagen door dames kaarten voor dit concert worden aangeboden, velen bereid zullen zijn een of een of meer kaarten te nemen. De uitvoering of liever hel Kerk- concert wordt gegeven op Donderdag Sept. a.s. en vangt aan ten S «ie. M.1D1ENSTANI>S-VKKDIE f. Daartoe door Burgemeester-en Wet houders uilgeiioodigd vergaderden gi» terenavond ten taadliuize belangstel lenden in de oprichting ccucr atdceliiig van de centrale Middeuslaudsciediei bank. De oprichting eener plaatselijke bank is verzekerd. In de vergadering van Handel en Nijverheid, jl. Donderdagavond gehou den, waar het ntiddenstaiuls-crediet- vraagstuk flink werd belicht, was de daadwerkelijke belangstelling miniem. Zoo zelfs, dat onze actieve burgervader zijn Handel- en NijvcrlieuNkimlereu onder liet oog bracht, dat liet zoo niet ging. Er werd volgens hem bijna geen vraag gedaan, «lie hout sneed. „Bijzonder tegengevallen." zeidc ZEd. Achtb. Het Gemeentebestuur doet alles om de burgerij door de crisis heen te helpen en nu don middenstand een prachtige gelcgcnheid wordt geboden out zich- zelve le helpen, wordt er bijna geen hand uitgestoken, constateerde hij. Burgemeester van Kandwijck nam privé een aandeel vail I ÜIXJ. maar ver klaarde meteen nog eens dat 't resultaat r samenkomst Item teleurstelde, Doch. zooals we mededeelden. «Ie plaatselijke credielbank komt er l-.eh nog. PERSONALIA. Uverwcgwaclilrr M. Wagl, dienst doende Smallepad. herdacht lieden den dag waarop hij voor L'l» jaar in dicn-.l .d der II. S. M: li hel Patronaat aan de F.tlr- rg, (ei behandeling van de vol tukmededecliiigcu en ttige- ■tukken rondvraag en sluiting. Itint ilri lijden zal een irilei 1 besli hd ii.ll medegedeeld, dat zich het UIHClte "PK L. I. Erook, UlrcchladtcBiraui 17, voor- ziltcr «Ier neutrale iniddenslandsveiee. nigitig „Handel en Nijverheid". K. K. VOLKSBOND. Wijl het Koodc Kruis nog de Be schikking heelt over het Botwlsgcbniivv zal Zondag u,». "Ie maandvcigaileiing van den K. K. Volksbond St. Joris worden gehouden in liet Patrunaals- gebouw aan de Elleboogsteeg. De agenda vermeldt: Opening en notulen leden-installatiemededeellngett cn rondvraag. DENKEN' OM ALLES. Het Gemeentebestuur denkt toclt om alles, lofzingt ile Amcrsf. Cl.: „Gister liet hel de goten ill tie kleine stralen doorspiiitcu menige gevel kreeg le gelijk een verfrissclleild bad. „Ken uitstekende maatregel, waai in liet gevolg van eiken oorlog lal van ïettclijke ziekten zich bevinden." FLEIHIT.. Hel in 't vorig nummer opgenomen xlract jaarverslag Flehité werd door mis 'veigcnomcn uit liet Amersf Dagblad. BESMETTELIJKE ZIEKTE. De Burgemeester, kennis genomen hebbende van «le mcdcdceliiig, dal, ülgens dc Militaire GcxomlltcnKcoin iiss.cn in de stelling van Amsterdam t in de Nieuwe Hollundxclic Water de in eeltige gemeenten gevallen zijn uitgekomen van de besmettelijke ziekte: Frbris TypkoMea, tengevolge an het gebruik van schadelijke melk, al gebruik le maken van grauwt nielli".

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1914 | | pagina 2