BERN. BROM,
Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
Electrische
Installaties.
DE EEMBODE
Dinsdag 8 September 1914. 28c Jaargang. No. 45.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitge
geven door de Vereeniging De Eembode te Amersfoort. Prijs per
drie maanden zestig cent. - Afzonderlijke nummers drie cent.
Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch opzegging van abon
nement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort - Tel. No. 314.
Advertentieprijs: van één tot vijf regels veertig cent. Elke regel
meer zeven en een halve cent. Reclames: tien cent per regel.
AdvertentiCn in het redactioneel gedeelte vijftien cent per regel.
Billijke tarieven bij geregeld adverteeren. Alle mededeelingen en
advertentiCn in te zenden vóór twaalf uur op den dag van verschijnen.
Dc Katholieke Kcrlc heeft hel on
berekenbare voordeel, lal /.ij steeds
trouw en waar is jegens zich zelve
dat zij niet is onderworpen aan het
vernederende en verzwakkende politieke
spel, out den oenen dag iets anders te
moeten zeggen dan den anderen dat
ij staat <ip de rots der eeuwige be-
Bidden en Helpen.
Ken oorlog, zooals thans gevoerd
wordt, overtreft in verschrikkingen
alles, wat de geschiedenis van vroe
gere oorlogen verhaalt.
Kn het is waarlijk geen wonder, dat
de afschuw van de moordpartijen op
groote schaal, die Ktiropa than- te
aanschouwen geelt, ieder heelt aangc-
Ma'ar wat er gebeurt in deze schrik
kelijke tijden, het geschiedt met (iods
toelating en hel afschuwelijke van de
catastrophe, die wij beleven, kan loeit
niet verhinderen te erkennen, dat int
deze ellende ook goeds geboren kan
Kr komt over de volkeren een gloo
ien ernst, men kccil lot zich zelve in.
I'.n meer dan anders gaat liet mensch'
iloiuliet schuldige meiischilom, toe
gankelijk Worden voor de geduchte
aan een eeuwige Rechtvaardigheid.
Wie zal ontkennen, dat het inetiach-
■lom zich ulmecr alkeerde van (iod
en /.ijti gehoden, dat al meel slechts
aardsche duigen den mcusch bezig
hielden, dat Ook zij. die geloofden,
leelilcii alsol zij niet geloolden.
Wie zal ontkennen hel ontzettende
zedenbedei 1. dut in alle lauden om
zich henen greep, de toeneming der
schuldige lichthartighrid, dei zondige
weelde.
Waarlijk, dat de slralleude hand Gods
zich verheit om den schuldigen mcnsch
te kastijden, behoeft niet te verbazen.
Moest mei veeleer verwondering "Us|
treilen, dut de Rechtvaardige steeds
duldde.
Kn is het niet een strat Gods dit I
woeden van den vreeselijken oorlog,
een strut voor het schuldig al wijken
van den weg, die ons gewezen i-r
God laai toe deze verschrikkelijke
vijandschap der volkeren, omdat de
volkeren verkozen in vijandschap met
Hem te leven.
(iod laat toe, dat de volkeren elkan
der kastijden en Hij zendt Zijn ont
aarde kinderen deze vrceselijke beproe
vingen, opdat zij lot inkeer komen.
Onze Heilige Vader, de helaas over
leden Pairs l'ius X. deed dan ook kort
voor zijn sterven nog een beroep op
geheel de Katholieke wereld om door
gebed en boete de er banning des He
mels af te smecken over hel geteister-
Wraakroepende zonden zijn er. die
Gods toorn over individuen en volke
ren afroepen, reeds hier op aarde.
kót ach. zijn deze wraakroepende
zonden niet bedreven, in onze lijden
.Doch wij welen ook. dal gebed en
boete den toorn t iods doen ophouden,
dat niet vergeefs de erbarming van
den Barmhartige wordt afgesmeekt.
In tijden van nood staal de mensch
dichter bij God. Hij voelt zich als hel
kind. dat ut zijn angst ile bescherming
van den vader zoekt, hij smeekt den
vader 0111 zijn hulpe.
Daarom is het dwaas le klagen en
te wanhopen en beter is het nu in ge
bed en goede werken van Hem liulpe
te vragen, Die onze Vader is.
Inniger dan ooit stijgc ons gebed
ten hemel, opdat God niet loclalc dat
iiel krijgsgeweld ook op onzen vader-
landschot bodem woeden ga, opdat
spuedig de volkeren van Kuropa in
vrede en eendracht weer mogen samen-
Kn aan oils gebed zij kracht bijge
zel door goede werken. Godc Ier eer
en uit liefde tot den naaste verricht.
Zoo o.ut, dan vindt onze hand thans
veel le doen. Kr valt zoo veel troost
Welnu, 'i.i.il ons1 hart'bewogen zijn.
deunen en helpen
nu eens goed, wat ik ga doen", en hij
opende het horloge, haalde het uurwerk
er uit, hield dit m zijn rechterband,
terwijl zijn linker de horloge kast bleef
vasthouden,
..Wat van de twee likt nu. kin
deren Het uurwerk of het kastje
..Het uurwerk, mijnheer
„Maar zou het kastje ..,,k
tikken Luistert eens."
„Neen, mijnheer, 'k hoor niets Verondersti
riep de kleinste. was, vóór ze
Kan niet tikken, want 't is zouden
nu eens de moderne
de moderne wetenschap
gewapend, zijn verstand laat lichten op
deze kwestie, kan ze dan nog op de-
worden opgelost O ja. als
verstand maar een gezond
Dit zal blijken uit liet
zelfde v
dat ntodcr
verstand i
volgende.
dat u
zelfzuchtige
zorgen willen neiui
De gebeden en
de hat lelijke naasli
keren, zij mogen
ernstig schuldbew
bewegen Zijn sti.it!
slechts eigen
lefg, mijnheer", riep de grootste.
..'ie hebt gelijk, kinderen zei
de onderwijzer. „Welnu, ge hoort het:
liet uurwerk loopt, zelfs al is het bui
len liet kastje. Zuil i> 't nu ook met
de ziel. l'w lichaam is het kastje, waar
de ziel in zit. Al gaat, dooi den dood,
de ziel er uil, dan blijft ze toch leven,
want ze is onsterfelijk, geschapen naar
het beeld van God
I )e oogjes der kinderen schitterden,
'l Was of ze in eens de onsterfelijkheid
iler ziel begrepen
Ken aanschouwelijke voorstelling is
nog geen bewijs.
Kn elke vergelijking hinkt.
Men zou kunnen vragen dit uurwerk
werd builen liet kastje gemaakt en er
toen ingedaandit uurwerk bestond
misschien reeds vóór dal hel kaslji
gemaakt werd is dit van toepassing
l.angestraai 27, Amersfoort.
Vertegenwoordiger
van het Ingenieurs-Bureau
Nicolaï Lebret.
Utrecht.
Wat zegt hieromtrent i
apvaltiug
ut zegt hieromtrent
katholieke
Bestond ie till teeds 1101 hel lichaam
Apologetische bijdrage
van iac. J. Zeij, S. J
Niet lang geleden las ik in een Franseli
tijdschriftje het volgende
Ken voortreffelijk onderwijzer, uit den
ouden liid, het nooit een gelegenheid!
voorbijgaan, om de Item tocvcitiouwdi
jeugd tc wapenen tegen de valscln
leerstellingen van het materialisme.
Op zekeren dag nep hij de kinderen
der laagste klasse rondom zijn lessenaar,
jonde hun zijn horloge en sprak
„Wat doet dit horloge, kinder
„Het tikt, mijnheer
- „Dat is zoo, kinderen, maar kijk
ui.
zulk'
dt geschape
een geheel ver
lichaam. Gelijk
le svillen, ile nulla
•elijk (iod, alk
en tegelijkertijd
inigd wordt met
zulks
willen, het stoffelijk heelal deed unt-
an, zoo brengt Hij, allecll doür zulks
willen, telkens zoo'n wezen voort,
t wij, „menschenzicl" noemen, wan-
cr de stol gereed is liet le ontvangen.
I schept buiten liet lichaam, eu. na
ar geschapen te hebben, op 't vol
gende oogenblik in 't lichaam voert
en. ile ziel wordt geschapen binnen
grenzen van hel lichaam, en ze is
•g nooit buiten '1 lichaam geweest
ordat de mensclt sterft.
Hoe weten de Katholieken dat nu
Staat dtt uitdrukkelijk in de 11. Schrift
Neen
Stelt het onfeilbaar leergezag der
Katholieke Kerk dit voor ai- geopen
baarde waarheid Neen
De eigenlijke reden is deze": door
tllc eeuwen heen was dit zóózeer
itandvastige opvatting der heiligste
knapste kerkleeraren, werd het bij de
en in de gcloofsvcrklaringen zoo-
als vanzelfsprekend verondersteld,
stemden alle godgeleerden zóózeer
daarin overeen, dat men het moet be
schouwen als een „Katholieke waar
heid". en hel wel niet ketterse!), maar
toch zeer vermetel zou zijn, daaraan
lichaam zat. Dan
gevallen mogelijk
Ofwel ze i- dan tegen haar be
uling in later met uw lichaam ver
en, o| wel overeenkomstig haar
beslemming. Doelt beide gevallen zijn
onaannemelijk. Bijgevolg is 't niet aan
te nemen, dat de ziel vóór het lichaam
bestond.
Wij verklaren ons nader omtrent de
twee gevallen.
1- te 't mogelijk, dat de ziel legen
haar oorspronkelijke bestemming in
met bet lichaam verbonden werd
>ude, lieidenschc wijsgceren, die
ar niet konden verklaren, waar de
ellende in de wereld vandaan komt.
meenden een oplossing gevonden tc
hebben in de bewering, dat de zielen
iler mcnscheii, van wege een vroeger
drijf tut straf in lichamen
opgesloten. De christelijke wijsgeer
t. irtgtnes deelde die opvatting, doelt zijn
leer werd ui 543 door l'aus Virgiliu:
.leclil. i tok Priscilliatlus' leer, die
op hetzelfde neerkwam, onderging eeil-
namelijk in ütil onder l'aus
Joannes III.
Kn terecht. Want .'e mensch is do.
iod gemaakt tot zijn beeld en gelijkt
us. z.ooals ile 11. Schrift leert. Maar
iat kan men niet zeggen van een
ïiciisch, bestaande uit twee deelcn.
■v-larv.ut liet een tol straf in liet ander
til. Daarenboven i- de verrijzenis des
ilecsChes alles behalve een weldaad
itemd zou zijn, zich met een lichaam
e verccnigcn. Ook belioelï
ot zulk ecu vroeger beslaan zijn toe
dacht te nemen, teneinde de ellende
Ier wereld ml te leggen, daar de God
delijke tpenbaring ons leert, dat eerst
door de zonde de duod m de wereld
1 den aankleve van dien.
Katholieken, is 't dus een
uitgemaakte zaak, dal de ziel niet tegen
haai oorspronkelijke bestemming
het lichaam verbonden werd,
menschelijk verstand dan
misschien een andere reden vinden.
de ziel legen haar oorspron
kelijke bestemming in, met het lichaam
verbonden zou zijn Door een beschik
king van God Dat kan niet, want dan
God, door een vrije ziel aan 't
lichaam te binden, zijn schepseltje ver
slechterd hebben. Door eigen beweging
van de ziei zelf. die tegen haar bestem
ming in, een lichaam tot woonplaats
koos'1 Dat kan ook niet, want dan
zou 't voor de hand liggen, dal ze ook
uil vrije beweging er weer uittrok de
ziel zou iets willen, wat met haar na
tuur in strijd is 't zou een groote ver
nedering voor de ziel zijn haar wil
om zich met liet lichaam te vereenigen
dan telkens moeten samenvallen
met de voortbrenging van het lichaam
geelt een goede reden op,
de ziel zulks uit vrije bewe
ging zou doen
2. Er schiet dus alleen maar over,
dat de ziel van den beginne af aan be
stemd zou geweest zijn. om zich nu
verloop van tijd met een lichaam te
vereenigen. Doch dit is ook niet aan
enten. Want dan zou God de zie-
gcschapcn hebben in een zeer ge-
brekkigen toestand. Konden ze in dien
v. -órtijd niets doen, dan hadden ze ook
geen reden van bestaan. Konden ze in
dien tijd wel denken en willen, wie
verklaart ons dan, waarom wij ons
daarvan niets bewust zijn r En wie geelt
een aannemelijke reden voor dat vóór
bestaan r
Wij zien derhalve met in. wat de
gezonde rede nog voor bedenkelijks zou
kunnen inbrengen legen de Katholieke
waarheid, dat een menschenziel niet
bestond vóór en buiten het lichaam,
door God geschapen wordt op
het, ot een volgend oogenblik, dat liet
lichaam ziel-vaardig en zielwaardig is.
In den tijd van Sint Thomas van
Aiptinen maakte men tegen deze stel
ling de volgende curieuze moeilijkheid.
Men redeneerde aldus„Tol de vol
maaktheid van liet heelal behoort vooral
de aanwezigheid van onstoffelijke zeil
standigheden, zooals engelen en zielen.
Worden nu de zielen telkens legelijk
met de gevormde lichamen voortge
bracht, dan wordt het heelal dagelijks
onnoemelijk veel onstoffelijke zelfstan
digheden rijker. Maar dnu was het heelal
in den beginne zeer incompleet. Eu dit
is toch niet aan le nemen, want wij
lezen in bet Hoek der Schepping„Kn
God zag alles, wal Hij gemaakt bad,
en liet was zeer goed. En liet werd
avond en morgen de zesde dag. Vol
tooid dan waren de hemel en de aarde
eu al hun tooi. Eu (iod besloot op
den zevenden dag zijn werk. dat Hij
gemaakt had en rustte"
Wal antwoordt Si. Thomas hierop 'r
liod hield op met werken uit te voe
ten, niet dien zin. alsof God daarna
nooit meer iels tot stand zou brengen,
want dan hadue Christus niet gezegd
„Mijn vader arbeidt lot nu toe, en ooi.
Ik antwoordmaar m dezen zin, dat
Hij ophield „nieuwe soorten van schep
seïen te scheppi
Hij niet van de
zijn werk."
't Is voorzeker
ernstige gedachte,
voor gehuwde
personen, dat God de schepping der
zielen afhankelijk gemaakt heeft van
hunne medewerking.
Wanneer er telken dage 14(1.000 men-
-chen sterven, en het menschelijk ge
dacht toch niet m aantal afneemt, kun-
len we cenigszins berekenen. Itoevclc
malen dagelijks de Almachtige eene
nieuwe ziel schept, die na een korte
beproeving in dit tranendal, mag deelcn
gaan ui de eeuwige, gelukkige aan
schouwing Gods.
Moet dan een redelijk en godsdiens
tig mcnsch niet walgen van al die te-
FEUILLETON.
ONTVOERD
\'a deze wvorden wierpen Roland
en Mnlvina Ccli op het zachte mos
dat den heuvel overvloedig bedekte,
en sliepen na eenigo minuten in.
Nadenkend zette P&ulus zich bij liet
.uur neer. Van lijd tot tijd wierp hij
er hout op, opdat het mot zou uitgaan
hij leende het oor aan het minste ge
rucht. elk oogenblik tevergeefs hopende,
dal hel schijnsel van de vlam zijn ka
meraadje zou doen terug keeren.
Toen hel midden van den nacht wn:
aangebroken, begon de jonge zwerver
aan den terugkeer van Heracles te
wanhopenhij dacht alleen nog aan
de vrceselijke bestraffing, waarmede
Roland Item had bedreigd. Bevend
van koude en vrees, slrcklc hij zich
op den grond uit. De ongelukkige
stelde zich zoo levendig de heftigheid
voor den geest, waarmede Roland Item
grijpen en bij de haren trekken zou,
en de wreedheid, waarmede hij hem
met zijn stok eu zijne vuisten slaan
zou, dal deze enkele voorstelling zijn
tranen overvloedig deed vloeien
uit zijn hart steeg een gedachte op
tol deli God, Die hem zag weeuen Cl
Die zoo goed was, zooals Heiaele-
gezegd had.
Eensklaps hield hij met huilen op
hij stond met ovciliausting op. streek
zijne wanordelijke haren tut zijn gelaat,
wierp blikken op de Inndloopers. die
op tien pas afstand van Item sliepen,
op liet vuur, dal dreigde uit te
gaan, en duisterde op balt luiden toon
„Kan ik ook niet doen, wat Hera
cles heeft gedaanAls ik ontvlucht,
zullen zij mij evenmin kunnen vinden,
als zij hem gevonden Itebbi
zal ontsnappen aan tic terechtwijzing,
welke Roland mij heeft beloofd. De
nacht is nog niet ver gevorderd er
als zij zullen ontwaken, kan ik reedt
Hij wierp een armvol hout op het
tut, richtte opnieuw zijne blikken op
dc ingeslapen landloupers en verliet
zoo haastig mogelijk den heuvel
der het minste gerucht te maken. Hij
doeg den weg in, dien hij den vorigen
tlag doorloopeu had, want hij luid In
sloten zich naar l'arijs le begeven
deze stad kende hij goed, want hij wat
er geboren en opgegroeid. Haar li.»
hij nok virenden en kameraden, ine
wier hulp hij in zijn levensonderhoud
hoopte te voorzien,
Ofschoon hij zr
zette hij het op i
kommeide zich weinig om dc slccticu
en wortels, waartegen hij in de duis
ternis sliet. De angst schonk Item vleu
gels cn luj rustic niet. voordat hij zich
ver van zijne pleegouders verwijderd
dacht. Toen verdween hij m het dichte
struikgewas, wierp zich op het gras
tl m een diepen slaap,
l oeit Roland den volgenden morgen
wakker werd, bemerkte hij met woede
erdwijning van l'atilus. Hij en zijne
w brachten nog ecnige dagen door
in den omtrek naar de beide vluch
telingen te zoeken, doch toen hunne
nasporingen zonder gevolg bleven,
ill zij van de landstreek die bun
'iidlotiig was, afscheid cn gedurende
lie reeks van jaren hoorde r
zcr van Roland cn Malvina,
IV.
Wij zullen uu lot onzen jongen held
lorugkceren en zien, wat hem overko
men is, nadat hij l'atilus verlaten had.
Wij hebben hem alleen gel.
hij met al de vlugheid van zijn kleine
becncn een vlinder achtervolgde
zicll daardoor meer cn meer verwij
derde van de plaats, waar zich zijn ka
meraad bevond. De vlinder verdween
eindelijk uit zijne oogcu. erschriki
zag toen het kind. dat liet zicll
verlaten streek bevond, zonder dal
hij wist. ol hij links ot rechts
gaan. om naar den heuvel terug te
keeren. Toen begon bij te begrijpen
dat luj verdwaald was en Itij werd door
zulkcn angst eu schrik aangegrepen,
dat Itij m tranen losbrak.
Hij hield ongetwijlcld noch van Ro
land nocb van diens vrouw, maar hij
gaf er toch de voorkeur aan in hun
gezelschap tc blijven, dan alleen te
dwalen ut eene woeste streek, wnhr
niemand hem te eten en tc drinken
zou geven cn waar hij bovendien bang
was geheimzinnige wezens te onlt
ten die elk oogenblik zich voor
oog zouden kunnen opdoen.
Hij haastte zich dan ook op zijn
schreden terug te keeren. Doch in
plaats van den afstand, welke hem van
de zwervers scheidde, kleiner te ma
ken. verwijderde hij zich meer en meer
van hen, daar hij eene tegenoverge
stelde richting ingeslagen had. Het
arme kind liep zoo snel, als zijne
zwakheid Item veroorloofde. Weldr;
hijgde Itij van vermoeidheid en parcldi
het zweet in dikke droppels op zijn
voorhoofdeensklaps slaakt hij
kreet gerucht van losrakende en
lende slccncn deed zich hooien e
ongelukkige Heracles viel van
vrij groote hoogte in een kuil. welken
dc snelheid van zijn loop hem niet
veroorloofd had op tc merken. De
smart, welke zijn val hem veroorzaakte,
deed hem het bewustzijn verliezen en
ofschoon weinig tijds daarna l'aulus
op kleinen afstand de plek roepend cn
schrceuwd voorbij liep, gaf liet kind
geen tcaken van levenItij kon noch
zien noch hooien, wat er rondom Item
voorviel.
Bleek en met bloed bedekt lag daar
dc arme kleinezijn hoofd, dat op de
steenetl gevallen was. vertoonde een
diepe wonde. Na eentgen tijd liep een
grijsaard in 't schilderachtig gewaad der
bewoners van Boarn niet ver vandaar
voorbij en bemerkte den kleinen ge
kwetste. Verrast en door medelijden
bewogen, naderde hij, nam hem m
zijn armen en droeg hem naar een
dier Inssche en zuivere bronnen, die
op korten aistand van de plek uit den
grond opborrelden.
De goede grijsaard, die Estrclle
heette, deed toen evenals de barmhar-
;igc Samaritaan hij wiesch en verbond
torgvuldig de wonde cn zag niet zon
der bewondering naar de schoone en
zijdeachtige luren, die zulk een groote
tegenstelling vormden met liet olijf
kleurig gelaat van het kind. Door de
gebruinde tint geleek hij ongetwijfeld
i een Zigeuner, maar zulke blonde
.ren zag men nooit op het hoofd van
tl kind van dit ras.
Eindelijk opende de kleine jongen
de oogcu cn toen hij zich in de armen
van een vreemdeling zag, verschrikte
hij eerst hevig. Maar het gelaat van
den grijsaard scheen hem zoo open
toe cn zoo vol goedheid, dat luj hem
vroeg hoe hel kwam, dat Itij zich op
de/c plek bevond.
Woidl voortgezet.
