Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken. DE EEMBODE Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort - Telefoon No. 314. M Vrijdag 21 Mei 1915. - No. 15. - 29e Jaargang. Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de Vereeniging De Eembode te Amersfoort. Prijs per drie maanden zestig cent. Afzonderlijke nummers drie cent. - Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch op zegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal. Advertentieprijsvan één tot vijf regels veertig cent. Elke regel meer zeven en een halve cent. Reclames: tien cent per regel. AdvertentiCn in het redactioneel gedeelte vijftien cent per regel. Billijke tarieven bij geregeld adverteeren. Alle mededeelingen en advertentifin in te zenden vóór twaalf uur op den dag van verschijnen. Dit nummer bestaat uit tweo bladen. EERSTE BLAD. Epistel en Evangelie. Pinksteren. LES uil de Handelingen der apostelen II, 1 -11. Toen de dagen van hel Pinksterfeest vervuld werden, waren al de leerlingen tc zaincn in dezelfde plaats. Kn eens klaps ontstond er uit den hemel een geluid als van een opkomende hevigen wind, en hel vervulde het gcheelc huis. waar zij gezeten waren. En er versche nen hun verdeelde tongen als van vuur, cn op ieder van hen zette liet zich neder. Kn allen werden vervuld met den Heiligen Geest, cn /ij begonnen tc spreken in verschillende talen, naar dat ilc Heilige Geest hun gal uit te spreken. En er waren tc Jeruzalem ver blijf houdende Joden, godsdienstige mannen uit alle volken, die onder den hemel zijn. Als nu dit geluid ontstaan was, kwam de menigte samen en zij werden in hun gemoed ontsteld, omdat iedereen hen in zijne eigene taal hoorde spreken. Kn allen stonden verbaasd e verwonderden zich, /eggende Zie, zij niet deze allen, die spreken, (lakleer- Hoe hoorden wij dan ieder onze tan waarin wij geboren zijn l'arthen e Mcdicrs en Klamieten cn inwoners va Mesopotamia, Judca cn Kappadoei van l'oiitus en Azië. van l'hrvgiü cn I'amphylif. van Egypte cn de gewesten van l.ibyc en Cyrcne. en die uil Kome gekomen zijn. Joden zoowel ah lieten, Kretcnzen en Arabieren, hoorden hen in onze talen spreken de gioc-te werken Gods. EVANGELIE volgens den 11.Joannes; XIV In dien lijd sprak Jesustot lingeiiZoo iemand Mij lv zal itujn woord onderhouden Vader zal hem liclhebben, en Wij rullen tot hein komen en ons verblijf bij hem nemei. l)ie Mij niet liefheeft onderhoudt mijne woorden niet. Kn het woord, dat gij gehoord licbf. is niet li maar des Vaders, die Mij gezonden heelt. Dit heb Ik lot u gesproken, ter wijl Ik bij ii verbleef. Doch de I roostei de Heilige Geest, dien tic Vader i: mijnen naam zenden zal. Hij zal u alles Iccrcn en u alles indachtig maken, wat Ik u gezegd heb. Vrede laat Ik u. mijnen vrede geef lk u niet gelijk de wereld dien geeft, geef Ik hem aan u. Dat uw hart niet verontrust worde noch vrcci.c (iij hebt gehoord, dat lk u ge zegd heb II; ga heen. en Ik kom tot u. Indien gij Mij licfhadt. zoudt gij u zeker verblijden, omdat Ik tot den Vader gawant dc Vader is grooter dan lk. Eli nu heb Ik bet u gezegd, eer bet geschiedt, opdat gij, als liet geschied is. geloovcn moogt. Ik zal niet veel meer met u spreken. Want dc vorst dezer wereld komt, doch hij heeft niets aan Mij. Maar, opdat de wereld erkenne, dat Ik den Vader liefheb en zóó doe als dc Vader Mij bevolen heeft. i redelijke, vrije De mensch behoort door zijn aard geestelijke vermogens in zijn han delingen tot de zedelijke orde, en deze cischt liet bestaan van zedelijke wetten cn zedelijke krachten. Het Christendom schonk dit alles overvloedig, ninur het naturalisme, dc menschelijke natuur cn de mcnschclijke rede in alle dingen souve- vcrklaart. wilde liet regelen van het maatschappelijk cn staatsleven beproeven zonder, ja, zelfs legen liet Christendom. Jarenlang is die machtige dwaling tan het werk geweest. Na het verwerpen der Christelijke geloofsleer liet men alles in de zede lijke orde als twijfelachtig" ter zijde, of loochende het als „ongerijmd", tot dat dc laatste godsdienst waarheden area gevallen. En toen. toen beproefde men een edclccr zonder godsdienst, onder den sch»oiikliiil.cndcu naam van „vrije al", en het staatsbestuur van bijna alle landen werd in dc band gelegd van mannen, die naar dc mo derne beginselen zouden regeeren. Ziedaar ut weinige woorden den toestand geschetst. ziedaar het groolc kwaad, waardoor dc tegen woordige maatschappij wordt geteisterd. komen, vol grootc 'aardige daden. ivang root de macht oor dïn ld. Vaarheid. Wij hoorei» vaak over initi n -traf theorieën verkon lijnrecht in stnjd zijn met iijkc beginselen. Dc zedelijke schuld, nu.» overtreding van de Goddi elke iticnscheniticl gegrift men geheel loochenen. Alleen de mcn»chclijke w van het kwaad. vijanden der geopenbaarde Zoo begrijpen wij ook de bcteekeni». die de Pinksterdag telkens weer voor ons hebben moet. Het geestelijk leven in ons worde hernieuwd cn verrijkt met de zeven voudige gave. die dc («eest Gods met Zijn komst om brengt, bemoedigd cn geprikkeld tot nieuwe actie cn prach tige levensdaden. Ons verstand worde verlicht en ver helderd om tc midden van de dui afdwalingen weg te blijven bewandelen. Wat er koud i> cn gewond in on- hart. worde door den Geest van liefde verwarmd en geheeld. Wat er bezoedeld is', worde gereinigd. wat verdordis worde vruchtbaar gemaakt. Wat ei ontheiligd is, worde gezin zerd. wat er moedeloos is worde van iterktc doortmteld. Heel ons ziclelevcn worde vcrpuur.l :n verinnigd, heel ons innerlijk gclou- erd cn van tintelende draagkracht weer doorglocid. Dat ons overslclpe een rijkdom van zaligheid en geestelijke geneugten, als alleen omvatten cn be- setfen kunnen zij, die geroepen zijn tot hel kindschap Gods Zzij de komst van den Trooster >p dezen dag in ons arm mcnschenhvt. Wel gelukkig, die in deze tijden van lomber pessimisme op allerlei gebied, zan vormcnvercering en dienst van jitcrbjkhcid. van dwalingen en stof aan- lidding zoo dc beteckcms van den Pinksterdag begrijpt cn zoo den Geest iods met Zijn gaven al» oj.pcrstcn Trooster alsmeekt en verwacht. Want zonder dien Geest, zonder dien Trooster i» er, «(mats dc Kerk oi> dezer dag denkmachine, gelijk ze er ook al een schrijf- en rekenmachine op na houden. Wie niet meer geloovcn aan I'aus en concilie lezen geregeld hun credo in hun ongcloovig lijfblad. Couranten-lezers. veischil laten looj La; bijv. geoorloofd zouden de Wet verboden i ,,.|u:ilitaticf geen -rstclen ereld, Pinkstergedachten. TV /I et heilige vreugde herdenker 'IV L dc verheven gebeurtenis van Pinksterdag. En niet alleen wij. - we geloovcn. dat er ook buiten de Katholieke Kerk veel meer zijn dan men oppervlakkig zou inccnen, die een verlangen zich gevoelen naar den Geest i Waarheid. Liefde, Raad en Stciktc. Met weemoed zien zij de wereld door een geest van verwarring gegrepen, en nu moge het verlangen naar den onlenendcn en alles ten goede regelenden Geest nog zeer on bestemd zijn, nu moge bij meer dan een dc wetenschap, dat er een «lerde Persoon der H. Drievuldigheid, dat er een 11. Geest bestaat, ontbre ken.... dit gevoelen cn begrijpen z" althans, «lat dc maatschappij zondt God zóo niet kan voortgaan, en dl de redding mout komen van ee Kracht uit tien Hooge. De nederdaling van den H. Geest over de Apostelen bracht eenmaal de wereld uit het oude droeve heidendom naar dc Christelijke beschaving, daarom ook in onze verwarde tijden den blik naar de mannen, die, aange daan met kracht uil den Hoogc, het aanschijn der wereld hebben veranderd. Door stoffelijke kracht en door woest geweld kan men onmogelijk ■ij jubelen op den Imogen E dag in «Ie Waarheid, in dc volheid van Christelijke Waarheid. Wij bouwen en vertrouwen op onze onfeilbare Kerk, onwankelbaar tloor bovcnnatuurlijken bijstand, veilig in het Licht der Wereld, heilig door den H. Geest. 'ilrotiwcn mag rijzen, - want wij zien meer en meer de koude onverschilligheid wijken levensgeest ontwaken bij het opkomend geslacht. Men beseft het weer algemeen, ook buiten dc Kerk van Christus, dat boven de stoffelijke wereld een hoogcrc taan. - «lat 's mcnschen geest cn hart iets hoogers behoeven dan deze aarde schenken kan. Het woord „godsdienst" wordt weer uitgesproken, waar het gcrutmen tijd 'et was gehoord. Gelijk de H. Petrus te Jerusalem, iO richt nog dc thans regeerende lus hit woord tot de mannen alle volkeren en talen. Eeuwenlang vonden milliocncn millioenen in dat woord licht en vrede voor hun ziel. Onbezweken cn onveranderlijk hare zending vervullend, "Verzamelt de Ka tholieke Kerk de verscheidenheid tier talen in de eenheid des gcloofs. .nihil Pinksteren Hegrijpen en beseffen wij den gewel digen. wcreltlschokkentlen ommekeer, op den Pinksterdag in tie*Apostelen gewrocht Er begon een nieuw geestelijk leven in hen dat heel hun ziel doorvlamde en dat hun den moed gaf om de wereld ill tc treden met hun nooit-gchoordc cn alles-hervormende zending. Kr doortrilde hen een nieuwe kracht en een nieuwe geestdrift, die hun men schelijke zwakheid aanvulde en hen sterkte om met een lach vaq blijde vertroosting op de lippen alle moeilijk heden te overwinnen cn blijde den Christus te prediken te midden van pijnen en martelingen. Als Roomsche uilen. /orden wij. katholieken, nog wel icmimuriB door anti-kerkelijke ;ecstcn aangeduid, wanneer de kw< .geloot en wetenschap" ter sprake komt. l'w geloof, zoo heet het dan, rit paal en perk aan ontwikkeling een rem voor de wetenschap. Wat hebben de heeren 't deerlijk mis Neen, wij Roomschen, zijn geen nacht uilen, geen lichtschuwcn, maar we heb ben te veel eerbied voor 't licht der wetenschap dan om 't slechts te ge bruiken als een ijdele illuminatie, doelloos vuurwerk, waarmee iedere m de straat zich wil vermaken. Wij zijn kinderen van den God des lichts. Die eenmaal beval, dat het licht doordringen in de duisternis, door liet licht dc dienaar Gods werd, het heil der menschheid. En daarom is voor ons het licht der rede. het licht der wetenschap geen ipeelgoed, geen ijdele schitteringmaar .■en hooge gave Gods, die slechts tot ernstige doeleinden mag gebruikt Het licht der rede moet niet slechts verlichten, maar 't moet belichten, moet in de kwesties doordringen als X-stralcn. Dan alleen vervult het de zending Gods van door te dringen in de duis- En dit juist maakt dc moderne veel- hcidsontwikkcling onmogelijk. Men moet in den ugenwoordigen tijd werkelijk moed bezitten om op veel punten dom te zijn en maar oj punt een licht. Kn dit is toch t treurenwant de wereld heeft aan één zon dan aan duizend dwaal lichten. De moderne veel-weterU t oorzaak, dat men al gauw tevreden s met wetenschap en op de kwesties niet diep ingaat. Vandaar dat de courant zo warenhuis geworden is van dc wijsheid. Voor luttele guldens in het jaar vindt ge geregeld je rantsoen wijsheid je bordje liggen. Gelijk men zich tegenwoordig abon neert op de coöperatieve keuken, om zelf thuis van de keukenrompsiomp af te zijn, zoo ontslaat velen het abonne ment op een courant van de inocitc om zelf te denken. De courant, dat is voor velen die „In het algemeen sprekend", zooiezen wij m ..Dc Haagsche Post", „is de band tu-sehen lezer en courant minder int.llcctueel dancommcrcieel. De meeste 'ezers cischen om zoo te zeggen van het blad geregelde leverantie van be paalde zienswijzen. In zijn blad wil men "7" I positief mets hebben dat indruischt te- de/en tijd tien goeden geve6tjBje Zicnswijzcn ten opzichte van hetgeen men als hoofdzaken be schouwt politiek cn godsdienst, en sociale instellingen. Constateert een lezer dat de mccmngen van ,zijn"courant met kloppen met de zijne, dan zegt hij het abonnement op. .Zijn houding is feitelijk ik betaal ivccl en wil hebben, dat ge de lingen aldus bekijkt, en niet anders doet gij dat niet. dan zal ik niet verder .begunstigen". Want een abonnement wordt be schouwd als een .gunst" voor een blad het denkbeeld dat men een dubbeltje be taalt voor een geestesproduct dat een dubbeltje waard is, schijn: den mcesten lezers vreemd." Deze opmerkingen gaven dc Maasbode iinleiding tot de volgende zeer juiste beschouwing et is gebeurd, dat journalisten .•rkeiide bekwaamheid en karakter en er bij neerlegden, omdat zij verkozen tc schrijven, zooals de heeren commissarissen cn aandeelhou- nmandeerden. in deze dagen heeft een re dactie niet alleen met de commissaris maar zelfs met eiken abonné -aderlijk tc rekenen. Niemand denkt er aan. hoe rtoeilijk in deze dagen de tank van den n.tlist is. aak met onderdrukking persoonlijke sympathieën, en ook antipathieën, heeft hij een objec- beeld van den toestand te leveren heeft bij dat gedaan, naar eer en geweten, met den grootsten recht- digheidszin, dan wacht hein den -ren morgen de felste reprimande tien een. het hardste verwijt den ander. ..Hetzelfde artikel, eenzelfde beschou- ing smaakt den anti pro, cn omge keerd den pro anti. ,,'t Gaat met de oorlogsjournalistiek juist omgekeerd als niet het oud-Tes- ntische manna, een ieder proeft niet naar zijn smaak, maar hij proeft juist, wat hein niet smaakt. „Aan weerszijden wordt overdreven en de journalist wordt de dupe. Ieder abonne lucht zijn eigen ergernis, maar de ergci'nit, en de verdrietigheid den redacteur zelf denkt niemand. En juist in de'se dagen heeft dc jour nalist voor zijn', ondankbare taak recht i waardeering,' meer dan anders." Als daar dc lezers eens aan denken schaafder in den vorm, tegenover de verdreven kloosterlingen van Portugal plempte als waren het „lieden naar 't schijnt van zeer onguustig allooi." Dat deden die liberale bladen toen niet, wijl zij een wetenschappelijke overtui ging hadden, steunend op feiten, maar onidat haat tegen Clericalen bij hen op fust ligt. Zij spraken van priesterheerschappij iz. cn naar hun meening. ging 't Portugcesche gemeenebcst. nu de Jezuieten maar weg waren, een gou den toekomst tegemoet. De ondervinding leerde anders, 't Aanzien van Portugal daalde beneden peil en t wordt rijp voor Uit het Buitenland. In strijd inet geruststellende berichten van het Portugcesche gezantschap blij ven de berichten uit Madrid over den toestand in Portugal ongunstig luiden. Men verneemt dat Woensdag Portu- geesche schepen opnieuw Lissabon hebben beschoten. Ongeveer 100 per sonen zouden zijn gedood, onder wie verscheidene Spanjaarden. Het geyecht in de straten duurde den geheelen dag. De toestand zou zeer ernstig zijn. Italië. Oostenrijk bood aan Italië de vol gende vergoedingen in geval ijdig blijven 1. Het deel van Tirol, dat door Italianen bewoond it, wordt aan Italië 2. Evenzoo de Westelijke oever van de lsonzo voor zooverre de bevolking ,ivei Italiaansch is en de stad Gradisca. 3. Triest zal eene vrije, keizerlijke stad worden, met een stadsbestuur, dat het Italiaansche karakter der stad waarborgt, en een Italiaansche versiteit. 4. De Italiaansche souvereiniteit Valona en de daartoe behoorer.de belangensfeer zal erkend worden. 5. Oostenrijk-Hongarije legt ce klaring af van politieke belangloosheid ten opzichte van AlbaniC. o. De nationale belangen van Itali aansche burgers in Oostenrijk-Hongarije zullen bijzonder behartigd worden. 7. Oostenrijk-Hongarije'' verleent nestie aan alle militaire en politieke misdadigers, die uit het afgestane gebied stammen. 8. Een welwillende houding tegen over de verdere wenschen van Italic het complex van de kwesties, -uit de overeenkomst bestaat, wordt toegezegd. 9. Oostenrijk-Hongarije zal sluiten van het verdrag een plechtige erklaring over de concessies alleggen. 10. Een gemengde commissie zal ingesteld worden om de bijzonderheid den gebiedsafstand te regelen. Na het sluiten van het verdrag zullen de soldaten van het Oostenrijk- Hongaarsche leger, die uit het afge stane gebied komen, niet de geve'chten deelnemen. Niemand zal beweren dat dit onbe- teekenende voordeelen zijn. Zonder een schot te lossen of an te missen, kou Italic zich dat door Duitschland, In den Duilschen Rijksdag zeide de Kanselier Wij hebben alles gedaan, wat bin- :n het bereik der mogelijkheid lag om de betrekkingen van 't bondgenoot schap, dat vasten wortel gevat had in het Duitsche volk en dat drie rifken zooveel nut en voordeel had aange bracht, te versterken. Wordt het ver bond door een der belanghebbenden verbroken, dan zullen wij in gemeen schap met den ander ook de nieuwe gevaren onverschrokken en met een vertrouwvollen moed weten te keeren. Donderdagmiddag om twee uur kwamen de Italiaansche volksvertegen woordigers te Rome samen. Tijdens deze historische kamerzitting werd het parlementsgebouw door dub bele gelederen van soldaten bewaakt. De kamer heeft met 407 tegen 74 imen en 1 onthouding te midden geestdriftige ovaties het voorstel aangenomen, waarbij aan de regeering buitengewone volmachten worden ver leend in geval van oorlog. Een oorlogsverklaring kan nu niet lang uitblijven. En zoo zien dan Duitschland en Oostenrijk het getal hunner tegenstan ders met ruim een millioen soldaten versterkt. De oorlogspartij heeft een vasten invloed op de pers en wordt zoo krach tig gesteund, dat zij het politieke leven beheerscht. Het verbond met Duitschland en Oostenrijk werd bereids opgezegd. De lang-gerekte onderhandelingen zijn dus zonder resultaaat gebleven. Reeds direct na het uitbreken van den oorlog begon de Italiaan, belust st, zijn leger voor te bereiden de voorbereidingen stegen ook de eischen der republikeinen, vrijmet selaars en andere Fransch-gezinden. Weldra ging het niet alleen meer om annexatie van Trente, maar boven-* dien nog om het verwerven van andere, oude Oostenrijksche erflanden aan de Zuidelijke grenzen der monarchie als compensatie voor het feit, dat Italië zijn in een geweldigen strijd gewikkel de bondgenooten niet in den rug aan- Portugal. In Portugal is weer oproer, teling, burgertwist. Leger en vloot zijn daar insti de hand van politieke tinnegieters, die eigen eer en glorie bovenal stellen. Sinds de revolutie voor eenige jaren terug de republiek uitriep, sinds 1 verdwaasde anti-clericalen paters lonnen 't land uit dreven om des te ongestoorder te kunnen arbeiden aan een herlevend Portugal, is er veel veranderd, maar niet ten goede. Steeds dieper zonk het slecht-gere- gcerde land. De anti-clericale bent heeft Portugal aan den rand van den afgrond gehol pen. Wat men er van hoort is al jammer en ellende, rechtsverkrachting en vrijheidsbeperking. Herinneren we ons nu. hoe de liberale pers hier te lande er in groeide, toen men in Portugal de Jczuieten het land uitdreef en hoog opgaf van dc be- stuurscapaciteiten der loge-bende, die dc teugels van het bewind in handen Hoe het vrijzinnige „Vaderland" kro kodillentranen plengde over „het on heil. dat dc kloosterlingen als geheel, als organisatie over Portugal hebben gebracht" en De Nieuwe Courant, ha telijk ais het Het Volk, viel. Z. H. de Paus ontving enkele kerke lijke hoogwaardigheidsbekleders in af- scheids-audientic, zoo verneemt de Tijd. Aan den grootmeester der Malthe- zerordc en den pater-generaal der Je zuïeten drukte de H. Vader zijn groo- te bezorgdheid over de komende ge beurtenissen uit. Mgr. Eras, mgr. Nouwens en andere Nederlanders zijn te Zilrich aangekomen, zij den loop der dingen afwach- Hoe het nu met de aan den H. Vader gewaarborgde vrijheden zal gaan, onzeker. toerekenen. Erg fraai is de houding van den üiaan niet. De regeering ziet zich thans -door het volk gedwongen te nemen wat het niet heeft kunnen koopen. Dat de deelneming van Italic den oorlog zal bekorten is niet te wachten. Veeleer zal de oorlog erdoor verlengd worden, omdat er thans nóg langer tijd noodig zal zijn om de strijdenden en de wereld tc overtuigen, dat een zegepraal van één der partijen en ee onderwerping van dc andere niet rat gelijk is. Naar aanleiding van de volksbewe ging voor den oorlog, merkt men at Duitsche zijde op „Als het volk van de straat gelijk krijgt, dan wil het den oorlog voeren om een buit, welke het zonder strijd reeds is aangeboden, dan wil Italic den oorlog om den oorlog. Tegen deze oorlogsmanie te vechten schijnt nauwelijks nog mogelijk en de wereld zal de verbazingwekkende gebeurteni: beleven, dat een land zonder dringende noodzakelijkheid ten oorlog tijgt, of schoon negen maanden van verschrik kelijke verwoesting in Europa zelfs analphabeten in eenvoudige beeld spraak deze verschrikkingen duidelijk voor oogen heeft gebracht." J. B. SCHEUER AMERSFOORT. Langegracht 9 - Telefoon 254. Administratie- en Effectenkantoor. Aankoop en verkoop van Effecten. Verzilveren van Coupons. Sluiten van pro longatie. Kantoor geopend van 9—3 uur. DE OORLOG. ITanschen, Engelschen en Belgen vallen den Pruis in Noord-Frankrijk en België onstuimig te lijf. Op enkele punten met succes, zoo lt na lang cn bloedig vechten, het gevechtsfront zich wijzigde in 't nadeel in den Duitscher. De verbondenen scheppen dan weer moed en 't geeft meer geestdrift aan de strijders, die daar nu al langer dan een half-jaar tegenover elkaar staan met doodsbedreiging, zonder dat er sprake van beslissend overwinnen was, aan welken kant dan ook. :er wij hier nu te doen heb ben met liet lang aangekondigde voor- jaars-oflënsief, waarbij de nieuwe ICn- gelsche legers in het vuur zouden gaan, om dan eindelijk Belgic en N.-Frank- rijk te ontlasten van den Duilschen druk, dan lijkt het er wel op, alsof zij die van een snelle verplettering van een der partijen het einde van den inenschonteerenderi oorlogs gruwel ver

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1915 | | pagina 1