Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken. International Mercantile Merine Company. H. L. A. DULLAERT Co. DE EEMBODE Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort Telefoon No. 314. Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de Vereeniging De Eembode te Amersfoort. Prijs per drie maanden zestig cent. Afzonderlijke nummers vijf cent. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal. Vrijdag 9 Juli 1915. No. 29. Negen en twintigste Jaargang. AdvertentieprijsVan één tot vijf regels vijftig cent. Elke regel meer tien cent. Billijke tarieven bij geregeld adverteeren. Alle medcdeelingen, ingezonden stukken en advertentiCn gelieve men in te zenden ten kantore van De Eembode, aan de Langegracht no. 13, vóór twaalf uur op den dag van verschijnen. Epistel en Evangelie. Zevende Zondag na Pinksteren. LES uit den btief van den il. apostel Paulus aan de Romeinen VI, IV23. BroedersIk spreek menschelijker- wijze wegens de zwakheid uws vleesches. Want gelijk gij uwe ledematen hebt aangeboden 0111 der onreinheid cn der ongerechtigheid dienstbaar te zijn ter ongerechtigheid, biedt alzoo nu uwe ledematen aan om der gerechtigheid te dienen tot heiligmaking. Want toen gij dienstknechten waart der zonde, waart gij vrij ten aanzien der gerech tigheid. Wat vrucht hebt gij toen ge had van datgene, waarover gij u thans schaamt Het einde immers daarvan is de dood. Nu echter, vrijgemaakt van de zonde en dienaars van God gewor den. hebt gij uwe vrucht tot heiligma king en, als einde, het eeuwig leven. Want de soldij der zonde is de dood, maar de genade-gave Gods is het eeuwig leven in Christus Jesus onzen Heer. EVANGELIE volgens de H. MatthcUs Vil, 1521. In dien tijd sprak Jesus tot zijue leerlingen Wacht u voor de valsche profeten, die lot u komen in schaaps- kleederen, maar inwendig grijpende wolven zijn aan hunne vruchten zult gij hen kennen. Plukt men wel druiven van doornen, of vijgen van distels Zóó brengt elke goede boom goede vruchten voortdoch de slechte boom brengt slechte vruchten voort. Een goede boom kan geen slechte vruch ten voort brengen, noch een slechte boom goede vruchten voortbrengen. Alle boom, die geen goede vruchten voortbrengt, zal uitgehouwen en in het vuur geworpen worden. Aan hunne vruchten derhalve zult gij hen kennen. Niet ieder, die tot Mij zegtHeer I Heer zal ingaan in het Kijk der he melen maar die den wil doet van mijnen Vader, die in de hemel is. hij zal ingaan in het Rijk der hemelen. J. B. SCHEUER AMERSFOORT. Langegracht 9 - Telefoon 254. Administratie- en Effectenkantoor. ASDkoop en verkoop van Hffecten. Verzilveren van Coupons. Sluiten van pro longatie. Kantoor geopend van 9—3 uur. Binnenlandsche Berichten. Drooglegging van de Zuiderzee. Over de afsluiting en droogmaking der Zuiderzee schreef dr. A. A. Beek man in het Juli-nr. van Neerlandia een uitgebreid opstel roet een 20-tal af beeldingen in den tekst. Wie dit reeds van 1849 dagtcekc- nende nationale probleem nog eens frisch voor den geest wil halen, leze dii opstel. Over de quaestie van den afsluitdijk, zegt dr. Beekman Men heeft uil economische en linan- cieele overwegingen „partieele droog making" aanbevolen, d. i. den afsluit dijk weg te laten en dan lauden uit de Zuiderzee bij gedeelten achtereenvol- Het denkbeeld werd zelfs aanbevolen 11 dit door indijking en droogmaking bij kleine gedeelten te doen plaats hebben, zooals ook bij indijking van aangewassen gronden geschiedt. Maar dit laatste is geheel iets anders men meer tegelijk indijken, omdat nog niet meer land voldoende hoog is aangegroeid en de dijken worden daar bovenop gelegd. Maar in de Zuiderzee zou men dan stukjes moeten afsluiten door dijken op den bodem der zee, die dus veel kostbaarder zijn. En hoeveel meters dijk zou men dan noodig hebben eer men een groote oppervlakte als bijv. de Z.O. droog makerij had aangewonnen Dat zou zeker millioenen noodeloos in het water werpen zijn, gezwegen nog van de omstandigheid, dal zeker niemand bereid zou gevonden worden om stukken zand als bijv. langs de Ve- luwsche kust liggen te gaan indijken en dat men dan een veel minder goed geheel van kanalen wegen enz. in de nieuwe landen zou krijgen dan bij in dijking cn droogmaking in eens. Men heeft echter ook voorgesteld 11 den afsluitdijk weg te laten en dan de vier groote deelen acllle.ee>>- olgens te gaan afsluiten en droog- naken. Op deze wijze werkende, spaart nen de kosten van den afsluitdijk uit, die de begrootiug van het gelieele werk bezwaren, omdat zij iu de eerste jareu van het werk moeten worden uitgegeven. Maar daartegenuver staat, dat de meerdijkeii die anders de vier groote droogmakerijen moeten afsluiten, dati zeedijken moeten worden, wat (volgens de raming van 1894) 71 mil- lioen gulden meer zou kosten, terwijl ook de gemalen voor de droogmaking en hel drougliouJeu dan kostbaarder zullen zijn in aanleg en onderhoud, omdat zij het water zooveel booger moeten kunnen opbrengen, n.l. op de open zee .in plaats van op het IJsel- meer. De intresten bijberekend zullen beide wijzen van uitvoering ongeveer evenveel kosten. De voorstanders van het weglaten iu den afsluitdijk wijzen echter ook op het voordeel, dat men dan elk der vier deelen kan droogmaken als meu wil, bij minder gunstige tijdsomstan digheden de uitvoering kan uitstellen, terwijl daarentegen den aanleg van den afsluitdijk dwingt om zoo spoedig lOgelijk daarna de vier groote deelen roog te maken, daar deze anders leer en meer met de renten der kos ten van den afsluitdijk worden bezwaard. Maar dit laatste argument vervalt als men de afsluiting als een werk op zichzelf beschouwt, dat groote voor- deelen afwerpt. Men deinst voor zulk niet te ontbreken uitvoering het gelieele werk terug. Maar vele anderen zien juist in het rerkrijgen van liet groote gclicei eer groot nationaal belang, terwijl boven dien de voordeelen verbonden aan het maken van den afsluitdijk /.oc groot zijn, dat zij meenen de afsluiting mogen, ja te moeten wagen. De Staatscommissie van 1892 -1894 kwam dan ook tot het besluit, dat de afsluiting met afsluitdijk te verkiezen is boven inpoldering zonder vooraf gaande afsluiting. Twee wetsontwerpen zijn reeds na het verslag der Staatscommissie inge- In 1901 dat van den minister Lely - met afsluitdijk en uitvoering van de N.W. cn Z.W. droogmakerijen. door een volgend ministerie ingetrokken. In het verkrijgen van liet geheel bestaat echter juist het groote voordeel zijn de twee genoemde droogmakerijen gereed, dan kan men bij een nieuwe wet dadelijk de beide andere tot stand brengen. En iu 1907 het wetsontwerp (Kraus) tot droogmaking van de VVieringermeer, eveneens door een volgend ministerie ingetrokken. Dit ontwerp wilde wel die droogmaking als een onderdeel het groote plan der Staatscom- e beschouwd zien, maar door de uitvoering zou alleen grond zijn aan gewonnen, terwijl alle groote econo- misschc voordeelen, aan liet groote plan verbonden, voorloopig achterwege zouden gebleven zijn en dus door de uitvoering geen prikkel zou ontstaan "n om liet groote en grootste geheel voltooien. Hopen wij dat de legenwooidige regeering haar belofte wel gestand zal kunnen doen om een aanvang te maken met het werk. dal Nederland In .menig opzicht waarachtig grooter zal maken. Wat is het gelukkig dat wij iu de gelegenheid zijn op zou krachtige wijze onze welvaart te verhoogen, een gele genheid zooals geen ander land ter wereld die bezitEn een regeering die dit inziet mag geen oogcnblik langer dralen, om daarvan gebruik te maken. Electriclteitsvoorzlenlng in de provincie Utrecht. Prof. C. Eeldmann te Delft heeft een tweede rapport uitgebracht in zake de eleciriciteiisvoorziening in de Provincie Ltrecht, Ged. Staten van Utrecht zijn plan omtrent deze aangelegenheid nadere voorstellen te doen, zoo mo gelijk in de a.s. najaarszitting der Sta ten. l'rof. Eeldmann komt tot de vol gende conclusies in dit tweede rapport. Ie. De nieuwe ramingen op grond ,n de inmiddels opgedane ervaringen leiden tot de conclusie, dat ook zonder medewerking der gemeente Utrecht een net voor de geheele provincie, na over winning der eerste moeilijke jaren met voldoende rentabiliteit zou kunnen worden geëxploiteerd. 2e. Ik adviseer u daarom te beslui ten tot den bouw van een dergelijk door de provincie, welk net aan vankelijk zou worden gevoed uit de bestaande centrales 3e. Het verdient aanbeveling de aanvankelijk te lijden verliezen te vol doen door een geleende reserve. 4e. De onderverdeeling in districten verdient geen aanbeveling. Alleen bij wijze van overgangsmaatregel kon zij tijdelijk worden toegepast met het be paalde doel van latere centralisatie. 5c. Het einddoel moet zijn zooveel mogelijk in handen der provincie ge centraliseerd rendabel distributiebedrijf met invloed van de provincie op of deelneming van de provincie in 1' slroomproduclie. Oe. Als bedrijfsvorm adviseer ik te kiezen de Naaniloozc Vennootschap cn wel cene met een kapitaal var. fl.U0U.000, waarvan haast alle aandeelen handen der provincie zijn cn blijven. 7e. Ik adviseer u voorloopig, be- tlve in het hierna te noemen geval, nog geen provinciale centrale op te te richten, maar overeenkomsten te sluiten, waarbij de reeds in of nabij uwe provincie bestaande centrales, bjj nader omschreven voorwaarden tot de stroomlcvcring zullen medewerken. Wanneer tot voeding van het 1' bedoelde net niet tegen aanne melijke voorwaarden de beschikking over een voldoende hoeveelheid elec- trischen arbeid kan worden verkregen, zou van provinciewrge een centrale nocten worden gesticht op een plaats vaar deze ten opzichte van het te ver wachten verbruik gunstig staat. Coöperatieve meelfabrieken. Maandag had te Utrecht de verga dering plaats, waarin Commissarissen 11 Directeuren gekozen werden. Ered. C. Stable deelde mede dal als rite Meelfabriek, die der tinna H. Bruyelle te den Bosch is aangekocht. lot commissarissen werden buiten de leden gekozen Mr. J. S. Blaupot ten Cate, den Haag, L. H. Bruyelle. Tilburg, Js. Keynvaan te Amsterdam, C. A. 1'. van Stolk te Rotterdam en H. A. Vosman te Leeuwarden, en uil cie leden J. E. H. Wilmink, Amsterdam. A. A. Stuurman, Deventer. Ered. C'. Stable, Amsterdam. L. Gantvoort, De nter. C. W. Ninteman, Groningen G. E. Swildens te Leeuwarden. Daama werd overgegaan tot het be- ■emen van de Directie, en werden benoemd J. H. Collignon, bedrijfsleider der firma H. Bruyelle te den Bosch en J. K. 1'. Kraan, Chef de Bureau der „Holland" te Amsterdam. Daar door een der aanwezigen over de uitsluiting der Coöperatieve bakke rijen gesproken werd, deelde de voor zitter mede. ofschoon de uitsluiting niet de sympathie van de voorloopige Com missie had, dat dit niet van de minste inloed was geweest op den gang van zaken. Immers, die Coöperaties, die bezoekers, die met de vertegenwoor digers van Coöperatieve bakkerijen heen gingen, nadat het besluit genomen was 0111 geen Coöperaties toe te laten, had den allen te samen 21 aandeelen ge en vertegenwoordigende een kapi- van f2100. Koers 411 Obl. Amsterdam 6 Juli 55J, '1, Koers Ingelev. stukken 6 Juli SO'k i In verband met de berichten van dc Firma's GILISSF.N Co. Amsterdam 's Gravenhagc en ARNOLD QILISSE.N Rotterdam. kunnen de houders der certificaten zich ook ten onzen kantore aan melden, om teruggave der origineele bonds te verkrijgen. Commanditaire Bankvereeniging AMERSFOORT, Langegracht 30. SCHERPENZEEL - SOEST. Uit het Buitenland. DE OORLOG. Belangrijke gebeurtenissen hadden de laatste dagen niet plaats. Aan het westelijk gevechtsfront wi den dc Duitsche aanvallen krachtig. Tegen de Russen die al maar door teruggaan worden nog voortdurend achterhoedegevechten geleverd. Aan de Dardanellen komt men met veel verder, hoewel er duizenden den dood vinden. De Duitsche duikbooten gaan gere geld voort met het torpedeeren van handelsschepen met Eogelsche lading. Ook heeft een duikboot een groot Italiaansch oorlogsschip doen kcldeien. Aan de Italiaansche grens. Een aanschouwelijk beeld van het gevechtsterrein Oostenrijk-ltalië geeft de correspondeut van de „Vossische Zeitung" Op loodrechte muren gelijkend, stij- :n rotsmassa's omhoog. Als smalte geulen zijn de dalen er in gekerfd. In duizelingwekkende nauwe serpentines klimmen de strategische wegen naar Je smalle toppen toe. die nu tot ver dediging zijn ingericht. De wegen klem- icu zich vast aan de overhangende atidcn en steil vallen de hellingen aar griezelige diepten. De veiligheids- lureti aan den kant van de afgronden zijn weggeruimd. Wie een van de scherpe hoeken omslaat, ziet onmiddclijk in den afgrond. Dat zijn de wegen, die troepen-re serves gebruiken, waarop artillerie, oorlogsmateriaal, ammunitie en levens middelen naar het front komen. Als eindeloos lange, in vele kronkelingen kruipende slangen kleven de colonnes aan de rotsen. Groot is de verant- irding van de commandanten, steeds staat te vreezen, dat aan de buigingen van den weg wagens en dieren in de diepte storten. Voerlieden van den trein, die kort geleden nog op de hoofdwegen in Galicië reden, stu ren thans hun ossewagens zoo kalm op een haar af langs den afgrond, als waren zij altijd in de bergen geweest. Boven, waar de winden om een smal naar alle zijden open liggend plateau duiten, ligt het front. Iedere rots is een steunpunt, dat kloven en dalen, waardoor de vijand voorwaarts zou kun nen dringen beheerscht. Elk daarvan is een vesting op zich zelf. Kelders, onucraardsche gangen en schachten heeft men in de rotsen geboord. Soms gaat men honderdvijftig meter ver in electrisch verlichte gangen den berg in om aan de stellingen van de kanon nen te komen. In het donker ziet men den omtrek van zware machines. Bij nader toezien ontdekt men, dat het clectro-motoren zijn voor dc zoeklichten. in de rotsen nestelt ook de infan terie. Naast dc breede kelders voor de artillerie zijn de loopgraven. Kijkt men met i.iigewipend oog naar boven, dau is meestal aan niets te zien, dat daar boven soldaten liggen. Slechts met een kijker ziet men dc smalle strepen in het licht gesteente. Natuurlijk zijn er ook stellingen, waarbij gebruik is gemaakt van gol vingen en spleteo langs de toppen loopende. Vooral op de meest voor uitgeschoven, aan de grens liggende toppen is dit hel geval. Deze stellin gen moesten door de genie grondig worden voorbereid, omdat anders een inslaande granaat een regen van steen splinters zou veroorzaken, die de uit werking ervan nog zou verhoogen. Amersfoortsch Nieuws. 0a Raadsverklezingan. De uitslag der Donderdag gehouden gemeenteraadsverkiezing is als volgt District I. Herkozen de aftredende vrijzinnige leden R. G. Rijkens met 301 en S. J. van Duinen met 315 stemmen. De socialist Overeem bracht 't tot 246 stemmen. Van de 1097 kiezers bleven er 543 thuis. FEUILLETON. DE LIJFEIGENE. DE VLUCHT. E enige uren voordat de zonen van Dreban zich naar den onderaard- schen gang begaven 0111 zich bij hun jongeren broeder aan te sluiten, bracht de lijfeigene een bezoek aan zijn ou den meester. Hij ontmoette hem tegen het vallen van den avond in de nabij heid der rivier onder de schaduw der treurwilgen op een hoop gras, dat den vorigen dag gemaaid wasde blikken van Habriman dwaalden mijmerend droevig over het water, dat langs de groene boorden der beek zacht melend vooitstroomde. Hahriman door de komst van Dreban uit zijne mijmering gewekt, noodigi zijn ouden dienstknecht uit zich as zijne zijde te plaatsen. „Gaarne," antwoordde de lijfeigene. „Ik moet u ook over ernstige zaken ''„Waarover?" vroeg Hahriman. die sedert rijn vreeselijke rampen altijd in ongerustheid leefde, vol opgewektheid. „GIJ weet dat Warderick op he! kas teel is en ingelijfd is bij üe soldaten van den leude, niet waar?" „Ja, cn ik heb altijd dc onvoorzich tigheid van den jongeling afgekeurd, daar hij aldus zijn leven op het spel zet. Wanneer Drogho terugkeert, zal hij hem wellicht herkennen." „Hij zal de komst van uw wreeden vijand niet afwachten. Warderick nuakt zich gereed om dezen nastit een onder neming te beproeven, die, naar wij ho pen, dc gevangene, dc moeder Anthelmus, in vrijheid zal stellen. „Welk plan heeft hij vroeg Hahri man, hoogst verwonderd over die tij ding. „Door zijne broeders bijgestaan, zal Warderick met geweld ilen toren bin nendringen, waarin Valtruda opgeslo- is en haar herwaarts brengen." .Zij zal bij ons niet veilig zijn," riep Hahriman uit, verschrikt over het ontwerp van den jongeling, „gij zeer goed, dat onze armoedige hutten haar niet tot toevlucht kunnen verstrek ken men zal haar weder gevangen nemen en haar lot zal zwaarder wor den. Deze poging zal ons ongeluk ten top voeren." „Ik heb u nog niet alles gezegd laat mij uitspreken, dan zult gij zien dat de zaak, wanneer zij met overleg behandeld wordt, alle kans heef? op goeden uitslag." „Verklaar u dan verder." .Zoodra de gevangene bevrijd en aan het kasteel ontkomen is, zullen wij allen de vlucht nemen; ik heb óaar- r alles in het geheim gereed ge- ikt. De vorst Karloman is bij zijn broeder; wij zullen naar Kicrsy-sur-Oise gaan, waar hij zijn verblijf houdtwij hebben goede paarden, die ons spoe dig derwaarts brengen zullen, en zul len aan Karloman de boosheid van Drogho openbaren, cn deze roemrijke vorst, eertijds uw beschermer, zal voor uw belang sprekenhij zal u recht doen geworden en de bestraffing van den leude vorderen. Mijne zonen heb- beu reeds hunne vrouwen en kinderen naar een toevluchtsoord gezonden. Mij ne vrouw en mijne dochter en ook uw edele echtgenootc, uwe dochter en uw zoon zullen ons te paard volgen." Hahriman had deze mededcclingen met de grootste belangstelling aange hoord; zijne blikken straalden van vreug de bij de gedachte aan een betere toe komst hij was op eens opgestaan en met vlanunenden blik en kloppend hart zcide hij aan den lijfeigene „de op handen zijnde gebeurtenissen, welke gij mij bericht, betreffen zoo rechtstreeks Anthelmus, dat ik niet kan nalaten hem daarvan terstond te verwittigen." „Mij dunkt, wij moeten alles mede- deelen, niet alleen aan Anthelmus maar ook aan Kedrik, opdat zij ons des noods een behulpzame hand kunnen Op het oogenblik, dat het gesprek indigde, waren Althelmus en Kedrik 1 de nabijheid gekomen, en op een tccken van Hahriman naderden zij. Hahriman vatte Anthelmus bij dc hand en hem een oogenblik vol ont roering aanziende, zeide hij„Vriend, ik kan niet langer uitstellen u te open baren, wie gij zijt, en wie uwe ouders zijn." „ik weet het maar al te goed," zucht te de jongeling, wiens bleek en schoon voorkomen somber werd, „mijne 1 der wordt gevangen gehouden op het slot Mello, en mijn ongelukkige vader stierf door de hand van een moorde- „Ik zal u heden iets meer zeggen," hernam Hahriman. „Uw vader was de wettige bezitter van het kasteel, want hij was de oudste broeder van Drogho; hij stierf door de hand van een moor denaar, gelijk gij zooeven gezegd hebt." Deze ontdekking trof Anthelmus tol in het diepste zijner zielook de lijf eigene scheen verrast. Eindelijk, na een oogenblik van stilzwijgen vroeg de jon geling op een toon vol bitterheid: „Zal ik eindelijk gelegenheid hebben den moordenaar te kennen „Het is de man, die de hand gesla gen heeft aan uw erfdeelhij is het, die zulk een zwaar juk gelegd heefi op het geheele land, het is de leude van Mello. Hij zocht sedert uwe ge boorte ook u in het verlies var vader te doen deelen maar een moe dige vrouw heeft de woede van het monster misleid en u aan zijne wreed heid weten te onttrekken. Doch hel uur der verlossing van uwe moeder zal weldra slaan. Om die reden heeft Warderick op het kasteel van Mello dienst genomen dezen nacht, binnen weinige uren, zullen zijne broeders zich met hem vereenigen. Zij zullen groote hinderpalen ontmoeten, maar hun arm is sterk en hun hart moedig." „Ik zal met hen uittrekken", riep Ant helmus, „mij behoort de eerste plaats, wanneer het de slaking der ketenen mij ner moeder geldt." „Dat is goed, jongen," hernam Ha hriman, „ik wist, dat gij deze edele taal zoudt voerenja, ik moedig u zelfs aan om u te vereenigen met de onverschrokken lijfeigenen, die dezen avond het vreeselijk slot zullen binnen dringen." „Ik zal dan zonder aarzelen gaan," riep Anthelmus in vervoering uit, „ik zal mij gaan wapenen." „Wacht walhet is nog geen tijd, eerst moet de zon aan den gezichtein der verdwenen ziin. Overigens heb Ik u nog eenige aanbevelingen te doen veronbust u nietin zulke gewichtige omstandigheden zal ik u geen gewone maatregelen van voorzichtigheid aan de hand doener zjjn oogenblikken.' waarin een dapper man niet bezorgd behoort te wezen voor zijn leven; de ze oogenblikken zijn voor u gekomen. Maar er is een ander punt, waarover ik u wensch te onderhouden: door uwe geboorte zijt gij de wettige heer van de domeinen van het slot Mello; Dro gho is slechts een indringer, een dief en houdt uwe schatten en uw grond gebied in bezit. Uwe tegenwoordigheid onder de aanvallers is noodzakelijk, om nog meer gewicht bij te zetten aan het werk, dat zal voltrokkeu worden. Gij hebt het recht om het bloed te doen stroomen der bandieten, die uw vaderlijk erfdeel in bezit hebben. Wij hebben geld noodig om onze vlucht te vergemakkelijken en in alle voor vallen te voorzien; gij zult op het kas- steel eenig geld bemachtigen, hetwelk u toebehoort. Wapen u dus, gij moet de edelmoedige zonen van Dreban be geleider.." De lijfeigene gaf zijne goedkeuring aan de woorden van Hahriman, en Ant helmus bedankte den man, dien hij langen tijd voor zijn vader aangezien had. voor het verlof dat deze hem ver leende. Kedrik, de vertrouwde vriend van Anthelmus, had dit roerend too- ncel zwijgend bijgewoond; eensklaps riep hij uit„Gij zult het mij toch niet ontzeggen de gevaren te deelen van hem, dien ik als mijn broeder bemin." Wordt voortgezet.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1915 | | pagina 4