Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken. DE EEMBODE Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort Telefoon No. 314. Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de Vereeniging De Eembode te Amersfoort. Prijs per drie maanden zestig cent. Afzonderlijke nummers vijf cent. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal. Dinsdag 3 Augustus 1915. No. 36. Negen en twintigste Jaargang. AdvertentieprijsVan één tot vijf regels vijftig cent. Elke regel meer tien cent. Billijke tarieven bij geregeld adverteeren. Alle mededeelingen, ingezonden stukken en advertenttën gelieve men in te zenden ten kantore van De Eembode, aan de Langegracht no. 13, vóór twaalf uur op den dag van verschijnen. Winkelsluiting. Üe Amersf. Raad stond Dinsdag voor een moeilijke taak. 't Zou gaan over winkelsluiting, ge dwongen bij verordening. De /aak werd uitgesteld tul cenc volgende vergadering en dan /al be slist worden of men er aan wil, ja dan Wij herinneren ons hoe liet Rotter- damsche gemeentebestuur indertijd voor de /aak stond afwijzend op grond van de onmogelijkheid van wettelijke inperking van Jen arbeidsdag der be dienden. Ook met het argument der kleine winkelieis debuteerde men ill Rotterdam U. en W. schreven daar ..Ken groot bezwaar is. dat men naar een regeling wil grijpen, die. /ach ook llloet uitstrekken over de kleine winke liers die /onder hulp van personeel hunne /aak drijven. „Men /al zoodoende ter wille van hei personeel in grootere zaken aangenomen dan, dat dit van een vroegere winkelsluiting proti|t zou kun nen trekken. de kleine winkeliers dwingen zich te onthouden van cene overigens volkomen geoorlootde be- hailiging van hunne zaken naar eigen dat een slavenleven" heeft, lloevelcjdie oor/aak meisjes staan niet in den winkel van haar ontwaken al totdat zij weer ter erd dat o gaan De kleine winkelier voelt doorgaans niet veel voor dit sociale argument. Het kleine personeel, dat bij hem in dienst is, als hij 't nog heeft, en 't| met met vrouw en kinderen afdoet, heeft bij hem meestal geen „slavenleven" Het winkelmeisje deelt bij hem liet gezinsleven, vindt nog wel den tijd om in de vrije oogcnblikken. en die zijn er nog vele. een eigen werkje voor zich te doen. liet heelt nog wel eens 'n avondje in de weck vrij enz. Kn dan hoort men van hem het niet geheel verwerpelij'. argument,.i- het meisje of de jongeman, die na uur vrij zijn. zooveel beier ..i als zij 's avonds de slraat opgaan Voor dat argument vindt lui een wee 'ank bij anderen, die de vraag stel er ..of bij invoering van gedwon gen winkelsluiting met de winkels ook de drankhuizen vroeg moeten gesloten vree/en ware. il.it het maatschappelijk verkeer 's avonds veel meer dan thans geschiedt /ou verlegd worden naar •Ie heibergen en kullicliui/en De vraag is wel reus gesteld, waar dragalijn Werd afgeweken. Hier is gebieken dat een definitief sluitingsuur alleen mogelijk is van overheidswege. ir 't groole magazijnen geldt 'happijen en vennootschappen. ;rre boven het gewone niveau ikelstand uitstaan, daar j lijken striji gelijke om ■trijd, zooais het ook vroeger i wordt de gelegenheid, en rechtvaardigheid, dringende sluiten. tegen een bepaald deze groole d het zij er niet door ondervinden. Maar 't is een kleine tegemoetkoming aan het personeel, .lat ui die groute magazijnen van den vroegen ochtend tot in den avond in de weer i». zonder dat het in Je j huiselijke voorrechten deelt, welke de bcdiende of het winkelmeisje bij den! wege noodzakelijk wórdt. De grootr moeilijkheid i voor dergelijke sa dan de andere. anncer do r afspraak reeds ge j Gezegend hij. die het eerst den olijf- ruimen tijd om ricgrn uur de deur I tak de» vredes zal opnemen en de werd gesloten en 'l winkellicht werd Irechterhand zal aanbieden aan den uitgedraaid in vele zaken, zal invoering i vijand, door dezen redelijke vredes- eener wettelijk voorgeschreven sluili-.g voorwaarden in het vooruitzicht te practisch weinig ver/el ontmoeten. -tellen I Maar de bezwaren van tegenstander- j ..Het evenwicht der wereld en de cijtcre mrn niet zonder meer weg. voorspoed en de rust der naties steu- De socialistische voormar. Spiekman I ncn op de wederzijdsche wé'.willend- vciklaardc toen hl: te Rotterdam voorjheiü en op de eerbiediging van de le keuze stond, dat als 20 winkelier- rechten en de waardigheid der anderen, van ei.- honderd, verklaarden tegen veel meer dan op een groot leger en winkelsluiting te zijn. omdat *dit hun een geweldigen vestinggordel, ondergang zou worden, hij huiverig I Dit is de kreet des vredes, welke mu z.j: om dit verbod dan toch door op dezen droeven dag uit het diepste Jnzc ziel opstijgt, en Wij noodigen Wij gclo.. .71 tegen als in "ie groole koopsteden te avonduren uiteraard mee drukte brengen dan in '1 stadje als Amersfoort. H. Cschikl Liit het Buitenland. maatreg i/icht." Niet te ontkennen is. dat een wet lelijke sluilmgsdwung een harden aan val doet op liet patriarchaal leven van Jen winkelier, wel den meest conser vaticve .ondei alle deelen van ons volk. Spreekt men hem van liet voorbeeld van Duilschlaud de Duitschcr is ei ou eeumaal voor. De vrijheidlievende Hollander moet van de Duilschc discipline niets hebben. oordeel, dal wij bier te lande. mag 1 jcnev waarluj en de kleine winkeliers geen schade ondervinden /.mi het doel. meer vrijheid voor het personeel, niet te bereiken zijn dening, waai bij bepaald dank de opgaan Daaibij komt. dal de middenstaiids- winkelier wij laten de groole maat schappijen en vennootschappen ecu „ogenblik buitel, beschouwing te genwoordig tuch al een harden dobbel heelt om den strijd voor het beslaan vul te huudetr. Hij vreest daarom, dat een wettelijk vastgesteld sluilingsuut hem nog verder achterop zal helpen, cell vrees die bij hem niet woidt weggenomen door Je reJeiiecinig. dal Je wettelijke bepaling toch Voor irJcicen /.al gelden, zoowel voor hem zeil als voor «iju cunciirreul Hij moet 'I. zoo luidt /ijn redenee- ring, vaak van de avonduren hebben, drilt hij nu de winstgevende avolul Uien, dan ziet hij voor de toekomst Daar tegenover echter -laat, dal de voorstanders van ren wettelijk sluitings uur nog al mak van stal loopen, eu vooiloopig niet meer vragen dan ern sluitingsuur op klokslag negen uur. Maar „weersta 111 den beginne" denkt Tegenover dit alles mag den kleinen winkelier ook wel eens in overweging gegeven worden, ol hij /el! niet ge baat zou zijn bij een vervroegde win kelsluiting, wal betreft de kosten van zijn licht 111 etalage en winkel, die in den winter vaak de verdiensten van de avonduren evenaren. Kn ol hij en zijn /aak ook met gebaat zouden zijn. al- hij de 1 listige avonduren na uiting, waarbij hij ni dat 1 ml 1 ■egen Client /ehoet krimi r achten. 1 besteden eisrht 1 ilingsw 11 negen 11 I Duitsclie voorbeeld eliiing ook leerzaam, ar men vraagt voor 't ziji ge bel bijhouden van zijn boeken, w, zeer velen te wenschcu overlaat, eu well- verzuim voor velen zell.s de eer ste oorzaak van aclrteiuitgang wordt. Kn hier kunnen wij on- beroepen op een bekend rechtskundige, die als dat Je oorzaak vuti SHJ pi l.^dc-r tail lissementen bij deu middenstand moet gezocht worden iu slordig 01 geheel met boekhouden. Wij hebben iu ons betoog allereerst de bezwaren van den kleinen winke lier of iiiiddeiislaiidswinkelicr naar vo ren gebracht, omdat wij mecucii, dat van deze zijde wel het giool-te be zwaar wordt geopperd en de meeste oppositie is (c vei wachten. Voor de grootere magazijnen, die over een uitgebreid pcisuiieel be schikken. kan een wettelijk geregeld sluitingsuur zelfs niet andeis dan wen- schelijk en voordeelig zijn. Deze grooteic ondernemingen gaan vaal; uit eigen beweging en met on derling goedvinden tot zulk een maat aan het I i-courd ge- uderc l-Ii. zonder ilnecleu dwang. De schade welke de winkelic üiken, lijfct overigens vrijwel uiige Hel koopend publiek zal den nieuwen toestand moeten wennen. I en zijn inkoopen niet tot het allerlaat-j üe uur moeien verschuiven. Daarbij lijkt het voornaamste vcr.-et der winkeliers t«- wortelen ui hun zucht naar behoud van vrijheid, en /,j be j denkeu niet genoeg, dal zij nu de davert zijn van hun eigen vrij onge-1 egcld bedrijl. Als den :.ege- taan om den Zaterdagavond te blijven, daar bei perso /cll op den vnjeii Zondag gelegenheid vindt 0111 zijn Vredesoproep van Z. H den Paue. De 'sservature Romano bevat een schrijven van l'aus üencdictus XV tot de volkeren der oorlogvoerende staten en hun hoofden, waarin hij deze be zweert een einde te maken aan dezen oorlog, Ken telegram uit Rome aan de Maas bode gaf den .volledigen inhoud waaraan het volgende is ontleend Het schrijven begint met de droef heid uil Ie -preken van den Heiligen Stoel over het leed van den oorlog. Dan doet H. de l'aus een beroep op de staatshoofden „heden op den droeven verjaardag van liet uitbreken van het ontzettend conflict", „om einde te maken aan Je verschrikkelijke irdparlij welke nu reeds sedert let is hel bloed van broeders, dat klaart hij verder, herinnerend tot welken prijs de strijd wordt gestreden. opwekking tot Jen vrede iu de/r be- irdingi „Kn n Hot deze .liept hoe meer vvaiikelrni telend de iu,richten worden. Het zou daarom lichtvaardig zijn 11 maar sans phrase te decretecren. Veler hart Irckt er naar om liet dienstpersciicel een uur vroeger vnj al te geven, maar ook de kleine win kelier, die al zooveel last en zorg on dervindt mag niet worden ufgcsluotrii. In Rotterdam bleek dat er indertijd 1700 winkels en magazijnen zijn, die met pei-onecl, en met minder dan 5101), zonder personeel werken. Om die kleine minderheid ter wille te zijn, voor de groole meerderheid on billijk Ie worden, liet is zeker delicaat, Plaatselijke toestanden verschillen alom en de eene gemeente is rijper zeggen, dal aan ronder wapengeweld I 0111 elkaar 1 wel begrijpe, jjan. De vernederden eu verdrukten jen het hun opgedrongen juk 'urn en hereiden een revanche r aan huti nakomelingen een 1 van haat eu wraakzucht tl vegen Wat zeds tv ;oeden wil dreeksche of omechtslreeksche ilitenwisseling beginnen om zoo mogelijk rekening te houden met rechten eu aspiraties en aldus een te maken uan den verschrikke- alle vrienden van den vrede in de^e- heelc wereld uit om Ons de hand le reiken, teneinde het einde van den oorlog, welke sinds ecu jaar Kuropa in een uitgestrekt slagveld heeft ver anderd, te helpen verhaasten." ..Dat de volkeren in de broederschap des vredes mogen terugkeeren tot den 1 vredelievende!) wedstrijd op het gebied J van kunst, wetenschap en industrie. Dat zij. wanneer bet nieuwe rijk der recht, aardigheid weder hersteld is, in de toekomst hun geschillen mogen oplossen, niet door het zwaard, maar door middelen van rechtvaardigheiden billijkheid, welke met de noodige kalmte bestudeerd en overwogen zijn. Dat zal de schoonste ea roemvolste verovering zijn." Het schrijven besluit met het zoete vertrouwen „dat de boom des vredes weldra de wereld met zijn zoo begec- renswaardige vruchten kome verkwik ken." Op den jaardag. Bij gelegenheid van den jaardag van het begin van den oorlog heeft kardi naal 011 Haytmaiin in den Dom van Keulen een plechtige Pontificale Hoog- opgedragen 0111 (iod voor de vcr- •iulp te danken en Zijn Zegen »or liet nieuwe jaar af te smecken In de kathedraal waren alle officieren ui hel garnizoen van Keulen aanwezig bleu onafzienbare menigte van dui zenden veldgrauwen vulde de wijde Jleii van de kathedraal. Dok alle wonden uil de Keulsche lazarettei r naar de kathedraal konden luopei zien daai tegenwoordig. Na het Kvangelie sprak de kardinaal de aanwezigen toe en wees er op dat luilschland, niettegenstaande de otters, welke de oorlog reeds gekost heeft, God moet bedauken voor de veileende hulp. Ons gebed, aldus de kardinaal, moet nog inniger en vuriger worden, opdat (iod ons de eindoverwinning De kardinaal spoorde de solJaten •an om niet alleen trouwe strijders des keizers te zijn, maar ook trouwe sol- dateu van Christus, Dan zullen zij et alleen in de aardsche veldslagen de ierwinning behalen, maar ook liet uwige rijlc des hemels veroveren. „Voor God e*i de geschiedcuis u rnijn geweten rein Ik heb den oorlog niet gewild, Na tien volle jaren van voorbereiding meende hel verbond van mogendheden, voor wie DuilschlatiJ te groot geworden was, dal het oogen- blik gekomen was om het trouw naait zijn Uostenrijk-Hongaarschert bondgr- nnn* staande rijk te vernederen of tn avermachtigen strijd te verpletteren- :ei> lust naar veroveringen heelt zooals ik voor een jaar verklaarde den oorlog gedreven. I'oen iu de dagen van Augustus alle dienstplichti ge wapens grepen en de troepen uittrokken voor den verdedi gingsoorlog, voelde iedere Duitscher op den aardbodem op het eenstemmig voorbeeld van den rijksdag, dat voor de hoogste goederen der natie, haar ijheid moest gestreden worden. Vol dank kunnen wij lieden zeggen: God was met ons. De vijandelijke le gers. die er zich op beroemden, dat zij binnen weinige maanden Berlijn zou den binnenrukken, zijn niet geweldige lagen in het Westen en hel Oosten .er teruggedreven. Tallooze slagveiden 11 de verscheidene streken van Kuropa :n zeegevechten aan nabije en verre kusten toonen wat Duitsche verwoed heid bij de verdediging en Duitsclie krijgskunde vermogen. Met diepe dankbaarheid gedenkt hel vaderland zijn strijders, die vol doods verachting den vijand weerstand bieden, of gewond of ziek terugkeerden, of in vreemden bodem of in de diepte der •trijd uitrusten. Met de moeders en vaders, de weJuweu en gevoel ik de smart om de ge liefden, die voor het vaderland gespar ren zijn. Na verbeeldelooze bewijzen van per- ioonlijke dapperheid en natioiialclevcns- iiacht koester ik hel blijde vertiouweu, dat het Duitsche volk, de loutering van den oorlog in zich opnemend, op de oude beproefde en in vol vertrouwen gekozen nieuwe banen rustig voort gaau volmaken. I11 heldendaden en lijden zullen wij zonder wankelen volharden, tot de vrede komt een vrede, die ons de noo dige militaire, politieke en economische zekeiheden voor de toekomst biedt en aan de voorwaarden voor een ongehin- Jtrde ontplooiing van onze scheppende krachten in het vaderland en op de vrije zee voldoet. Zo'o zullen wij den grooten strijd voor Duitschland's recht en vrijheid, hoe iaog hij ook duren moge, met eere volhouden en voor God, die onze wa pens ook in de toekomst zegenen zal, ring waardig zijn," Ook de Keizer richtte zich lot zijn olk in eene proclamatie waarin hij Na een jaar. Duitschland en Oostenrijk bezetten op 't „ogenblik van Belgiü 29.000 vierk. KM., van Frankrijk 21.000 vierk. K.M. en van Rusland 130.000 vierk. K.M. te zanten 180.000 vierk. K.M. Daarentegen heeft de vijand ia zijn bezit van den Elzas 1050 vieik. K.M. van Galicië 10.000 vierk. M„ te FEUILLETON. DE LIJFEIGENE. MisiarUtli-rumanlische tafarualsii uil de ba eeuw. Zij heikrildcn hein nu als den Mui- zruay van ilc bergen, die Warde diick door de Alpen geleid had zij konden hun vreugdekreten mei wen- houden. Kulrad, vol eerbied voor dm kluizenaar, dirn luj aan den voel dei bergen ontmoet bad, had hem met zich medegenomen. „Ik weel." zeide de aartskapelaan, ,dal gij geweldig vervolgd en ile slacht- I,Iters van schandelijke listen geweest tijt, Vertrouwt op mij; ik geel u de belofte, dat de .lag dei gerechtigheid weldra zal aanbreken." i Inhuman, Dtcban. -Wilhelmus en Warderick bedankten Kulrad hartelijk voor deze welwillende woorden. „In naam des koning*," hernam Kul- tad, „verklaar ik dat Halirinian een ik bevestig de vrijmaking zijne ippcre Bovendien zal al liet verleden onrecht licisleld wol den. Allen, die berooid zijn, zullen hunne goederen leiug ontvangen; .•Wilhelmus en zijn edele moeder zullen ui hel rechtmatig bezit hunner dumri- ucu hersteld worden." Vervolgens verhaalde Kulrad aai. de ballingen, luie hij hunne gesdnrdeni' uit deu mond van den kluizenaar ver nomen had, aan wien Warderick dn 11. al hare bijzonderheden verhaald had Hij liet einde van zijn gcspiek verzocht hij de drie (nmiliën hem te willen vol- „Nerml afscheid van Antolfus," zei- de hij „daarna zat Diehun de vrouwen begeleiden, terwijl Hahriman, .-Wilhel mus, Warderick en /ijne broeders mijn volg zullen uitmaken. Zij moclei vergezellen bij het vervullen der ding, welke de beroemde vorst Franken mij heelt opgedragen." De bannelingen namen dit vou aan onder luid vreugdegejuich. Zij kon den geene woorden vinden om hunne erkentelijkheid uit le drukken jegens den kluizenaar, die t zij tevens als de eer ste oorzaak van hun gelul, beschouwden. UIJ HET ÜRAI-" DEU APOSTELEN. Na het be/.uek van kulrad en den kluizenaar begaven de vluchtelingen zich naar hel paleis van den koning, om Item te bedanken voor de edelmoc- dige gastvrijheid, die zij genoten hadden. „Ik heb slechts een schuld betaald," antwoordde de koning, die zich herin nerde zijne neder'storting in don bergpas Su/c „Warderick heeft mijn leven gered. Het spijt mij dat gij mijne staten gaat veilaten; maar wijl de poor ten van uw vaderland weder voor u „pen staan, zoo mag ik u niet terug Astolfus voegde bij zijne woorden eenige geschenken en de drie familie» vertrokken uit l'avia. Hahriman en 'ij ne vrienden volgden kulrad bij zijn eer vollen tocht door tyalië. De aurtska pelaati, door eenige afgevaardigden van den koning der Lombarden begeleid, trad Ravenna binnen, dal hem in naam van Astolfus teiug gegrgeveu werd, en achtereenvolgens verscheen hij iu al dr steden van het Kxaichaal. Klkc stad bood hem plechtig hare sleutelt aan. die hij lot treken van inbezitne ining aanvaarddemen leverde lleu ook nog gijzelaars lot wa.uboig vat den gezworen trouw, Na de voornaam ste iler verschillende steden te hebben bêzochl. zette de aartskapelaan met zijn schitterend gevolg de reis naar Rome voort. Zoodia hij aan de poor ten der Keuwige stad verscheen, ont moette hij dc pauselijke gezanten, die hem met alle mogelijke eerbewijziug ontvingen als den vertegenwoordigd van den vorst, die nog pas geleden dc Kerk bevrijd had van hare vijanden, en die door een plechtige akte haar onafhankelijk gemaakt had van de mach tigen dezer wereld. Fulrnil trad, vergezeld van zijn schit terend gevolg, het paleis van den l'aus binnen om hem hulde te brengen eu het pand van kinderlijke liefde van den koning der Franken aan zijne vi te leggen. Stephanos 11 kende reeds lang deu aartskapelaan kulrad, wien hij een zeer huoge achting toedroeg thans ontving hij hem nut buitenge W'one vreugde en genegenheid. Thans viecsde de l'aus niet, gelijk hel vorige jaar. dal Astolfus de verdragen met voeten treden en zich wreken zou over Je vernedering, die hij ondergaan had, De koning der Lombarden was to machteloosheid gebrachtde rwerdi expeditie van Pepijn had zijn gedurige weerspannigheid en kwaden wil lei eene male bedwongen. Hahriman, Drcbau en de jonge he deu volgden ku.i.id in het pauselijk pa gen, en hielden zich overtuigd dat de ze hun onschatbaar heil zou aanbrengen. Daags tu dc aankomst van kulrad le Rome. werd het volk in de basiliek der 11. Apostelen bijeengeroepei l'aus begat er zich heen 111 poiitilikaal gewaad en plaatste zich op den nabij liet hoogaltaar. 1 egciiovcr hem v erhiel zich eene tribune, bestemd den vertegenwoordiger van den koning der Franken, van den verdediger 1' Kerk, Nauwelijks had l'aus Stepluti plaats genomen, of kulrad verscheen, vergezeld van Irankischc lenden, hunne zegevierende wapenen in de han den en van de aanzienlijkste lieden het Exarchaat. Op hèt gelaat van d reeds brjaauleu aartskapelaan lag eene kalme majesteit verspreid; hij gevoelde de grootheid zijner zending en de on metelijke gevolgen, die er in «Ier toe komst uit zouden voortvloeien. I lij wan delde langzaam door de dichte rijen, die met belangstelling en verbazing liet weergaloos schouwspel bijwoonden. Kulrad richtte zich naar het glorierijk graf der Apostelen hij had de akte .111 schenking, door den koning der ranken voor Pavia gcleekeuJ, in de Op die altijd gedenkwaardige plaats aangekomen, boog zich de aarlskapr- laan en bleet eenige oogcnblikken in gebed verzonken; daarop zieli tol den l'aus en het volk richtende, verhaalde hij welk heerlijk geschenk de beroem de koning der Franken aan dé Kerk van Rome aanbood en vervolgde daar op met eene heldere stem „de ko ning heelt gezworen dat hij nooit dul den zal dat dit grondgebied aan de macht van den II. l't'lrus en het be zit der roomsche Kerk omtrokken wor de, Hij heelt zich niet aan vele geva ren blootgesteld, geen veldslagen ge leverd en menigmaal zijn leven ge vvaagd voor zijne eigen glorie of 0111 .Ie meiisclien te behagen; hij hecjll neder, en de paus beval dat dit be- uemde stuk in de archieven der Room- iclie Kerk zou bewaard worden. De vertegenwoordiger van den ko niug der T ranken sprak niet van Ro il de daarvan afhankelijke steden, omdat zij reeds aan den H, Stoel toe behoorden. De aanwezigheid d«s Op perpriesters, de afwezigheid des Cesar*, jeslcmmiiig der volken en de mach- eischen van hel opcubaai belang hadden reeds sinds lang hel besluui Rome door de Stedehouders van Jesns Christus erkend en geheiligd. Kerzuchtige vorsten als Astolfus poog den de pausen wel te onttronen, maar niemand betwistte hun ooit de wettig lieiil van hun gezag. Ook namen <ij altijd ile toevlucht lot hel geweld, hel laatste middel vail hem die geen recht heelt op hetgeen hij verlaugt. Na zijne zending besloten te hebben met de groole daad, die uan de we reld de schenking der steden van hrt Kxarchaat aan den H. Stoel kenbaar maakte, sloeg Kulrad weder niet zijne medegezellen deu Iciugwrg naar het land der Franken iu. ilechts aldus gehandeld Jeu onwankelbare!) Stoel v Fulrad legde daarop de ïcheoklng op liet graf der Apostelen

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1915 | | pagina 1