Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE
Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort - Telefoon No. 314.
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de
Vereenlging De Eembode te Amersfoort. Prijs per drie maanden zestig cent.
Afzonderlijke nummers vijf cent. Abonnementen kunnen elkfen dag ingaan, doch
opzegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
Vrijdag 3 September 1915. No. 45. Negen en twintigste Jaargang.
AdvertentieprijsVan één tot vijf regels vijftig cent.
tien cent. Billijke tarieven bij geregeld adverteeren.
Elke regel meer
Alle mededeelingen,
ingezonden stukken en advertentiön gelieve men in te zenden ten kantore van
De Eembode, aan de Langegracht no. 13, vóór twaalf uur op den dag van verschijnen.
Onze Bisschoppen.
Onze Hoogwaardige Bisschoppen
nemen onder ons de hoogste
plaatsen in. zij leven in voortdurend
contact niet alle rangen en standen
der Katholieke samenleving, hun wijs
heid, hun ervaring, hun verstandige
bezadigdheid, hun doorzicht en beleid
in het bestuur zijn allerwegen in con-
En wat voor ons Katholieken alles
afdoendeis het zijn de mannnen, die-
van Godswege ons geleiden cn
zeer bijzondere wijze door den H. Gi
verlicht worden, opdat toch maar g
der hun toevertrouwden verloren ga
en omlcome in de gevaren, die.geloof
en zeden bedreigen.
Een leiding daarenboven, een wijzen
op gevaren, een waken over de zui
verheid des geloofs, die niet alleen
onmiddelijk uil hun ambt voortvloeit,
maar daarentegen hun lot een gestren-
gen plicht gemaakt is door de 11.
Concilies en de voorschriften der Kerk,
De historie van onze Xedcrlandschc
Kerk is daar om ons te leeren. dat
het juist die weinige mannen geweest
zijn, die onze Kerk tot op het hoogte
punt van lieden hebben opgevoerd, en
zulks met enkel door leer en onder-
richting, maar ook voor een niet ge
ring deel door telkens weer tc wijzen
op datgene wat ons geloof, onze zeden,
ons familieleven, onze kinderen scha
den kon.
De Katholieken te geleiden op die
heilzame weiden der Kerk.
een niet gering deel dank weten aan
de voorlang onder ons herboren hier
archic en haar eerbiedwaardige leden.
Als nu zulke mannen ons bij voort-
duur vermanen en niet dringende
stern waarschuwen legen het gevaar
der slechte en neutrale pers, dan heeft
hel toch geen zin te denken aan een
zijdigheid. overdrijving of loos alarm.
Integendeel naar die stem moeten
wij luisteren als naar onze Vaders in
Christus.
Zoo dit besef nog krachtiger onder
ons kon opleven, daar zou nog heel
wat meer geloofsenergie in ons mid
den uitbloeien, veel meer sluimerende
krachten tot medewerking komen.
Kvenzoo staal het met hu:i vermaan
tot organisatie op Katholieken grond
slag. lvr zijn er nog altijd die meenen
dat dergelijk vermaan met geldt voor
officieren, 1200 kanonnen en 150 ma
chinegeweren,
Het tellen van de machinegeweren
Nowogeorgijewsk is nog niet vol-
oid en moet in Kowno nog begin-
•n. De totaalcijfers zullen dus nog
toenemen.
De voorraden munitie en proviand
voor nienschen en dieren in de beide
vestingen buitgemaakt zijn voorloopig
Het getal gevangenen, dat de Duil-
sclic en Oostenrijk-Hongaarsche troepen
sedert Mei, het begin van den voor-
jaarsveldtocht in Galicie. hebben ge
maakt, w thans ver over het inilliocn
gestegen.
inging doen,ir
jcsteld zijn om
cd
den woli. maar telken»
roofdier verschijnt of met ophoudt de I
sclupeii te bedreigen ziedaar een j
iler huufdpliclileu van huil heilig eiil
gewichtig ambt.
Up deze waarheden, die on» van at
den moederschoot zijn ingeprent, be
hoeft waarlijk niet gewezen te worden
als hadden wij in het algemeen er
behoefte aan.
Maar in de ernstige tijden, die wij
beleven kan het toch wel dienstig zijn
voor de Katholieken, dat zij er een
enkele maal aan herinnerd worden,
van welke mannen het heil te wachten
is en onder wier bestuur zij het veiligst
hun levenspad kunnen bewandelen.
Want dit is en blijft de onbetwisl-
roem van het doorluchtig Episcopaal
dezer Kerkprovincie, zoowel van liet
dat het zonder éen enkele uitzondering
thans levende als van dat voorafging,
door gestrenge plichtsbetrachting, door
onvermoeide werkzaamheid, inzonder
heid door een waardig cn heilig bele
ven van zijn hoogeu staal een stil
maar niet minder welspickend voor
beeld was en een machtige stimulans
tot dat bloeiend bijzonder en openbaar
katholiek leven, dat velen buiten de
grenzen ons benijden.
De historie bewaart ons de herin
nering aan een Ncdcrlandsche Kerk
zonder bisschoppelijk bestuur wie
ntaar even dat verleden wil vergelijker
inet wat wij thans in onze kringen on
ons heen zien, zal deze zoo luisterrijk!
ontplooiing van katholiek leven voo:
J. B. SCHEUEK
AMERSFOORT.
Langegracht 9 - Telefoon 254
Administratie- en
Effectenkantoor.
Kantoor geopend v
Steenkool.
,Dc Haagsche Post bewijst dat er
i ile steenkool duizenden guldens
'erwinst worden gemaakt.
Er bestaat, hier te lande een kleine
ocp. iltc men gerust een trust mag
icinch. Zij beliecrscltt een grint deel
in den kolenomzet. Er bestaat wel
nenland heeft de trust de markt vrij-
geheel in handen. Een zelfde
hoeveelheid kool, die te Den Helder
Amsterdam f 10.55 kost beide
Haarlem
Uit het Buitenland.
Om de Dardanelles
l'it nadere berichten wordt het dui-
dijker, welke kolossale verliezen de
-anschen en de Kngelschen in de
jongste gevechten bij Anaforta geleden
hebben. Alleen ten Noorden van Az-
matdere, waar de aanvalbetrekkelijk
akker was, werden 3400 lijken geteld.
Toegevend.
In opdracht zijner regeering te Berlijn,
-verklaarde de Duitsche gezant Berns-
aan den Amerikaanschcn staats-
taris, dat Duitschland het Aincri-
kaansclt beginsel aanvaardt, dat pns-
tagiersschepen moeten gewaarschuwd
vordert, alvorens zij door onderzeeërs
worden aangevallen.
Oorlogsbuit.
Augustus hebben de Duitsche
troepen in Rusland meer dan 2000
officieren en 269.830 man gevangen
genomen. Zij veroverden meer dan
2200 kanonnen en veel meer dan 560
tachinegewercn. Van Kowno bedroeg
de buit ongeveer 20.000 gevangenen
827 kanonnen, bij Nowogeorgijewsk
ongeveer 90.000gevangencn. waarondi
ssl„ on .„oor.lnn 1 (VV1 -, ...I...
15 generaals e
r dan 1000 andere
Binnenlandsche Berichten.
I 2.41
Ass
taalil-
zelfs
f12 7
werkii g van den alcohol.
mag de steun der wet en der!
Iieid met betrekking tot het drank
gebruik niet worden onderschat, ten
slotte zal toch dc op kennis gebaseer
de overtuiging van de schadelijke in
werking den genadeslag aan het alco
holisme moeten toebrengen.
Dc bieraccijns steeg over de 6 eer
ste maanden van 1915 met f12000.
Eigenlijk gezegd valt dit mee, nu de
invoer van buitenlandsche bieren (waar-
••oor invoerrecht, doch geen accijns;
wordt betaald; alles behalve geregeld
kan plaats grijpen.
Amersfoortsch Nieuws.
s.
hier elk jaar 9 10
lioen ton steenkool ingevoeld. Net
aan. .egt de ..Haagsche
iccft de Staat, door i
olie tc scheppen, liet
e genoeg zoude opleve
aflossing der leeniug
1914 te dekken zonder dat dit aalt dc
•lking iets behoeft te kosten. Hij
e tevens een gezonden en etoodi-
gen invloed kunnen uitoefenen op den
allerbelangrijkste
■erbruiksartikelen. iets waarbij elk
huishouden en elke tak van nijverheid
groot belang heeft."
bronnen zijn van geldmiddelen om de
rzwaarde staatslasten te betalen.
Winterdienstregeling.
18 October a.s. zal de winterdienst
regeling op de Nederlandsche spoor
wegen worden ingevoerddeze zal
niet veel afwijken van de bestaande
dienstregeling.
Drankgebruik.
II. wijst in „Sobriëtas" op de daling
der cijfers betreflende het drankmisbruik.
Het blijft een bemoedigend tceken,
it, niettegenstaande het verminderen
:r werkloosheid, het stijgen der loo
nt in menig vak, en den ongekenden
bloei van het landbouwbedrijf, de alco-
holconsumplie blijft dalen. Meer
blijkt daaruit, dat de lessen der
drankbestrijders steeds dieper doordrin
gen tot dc groote menigte, en deze
het besef komt van de heilloozc
Bankvereetiiging H. L. A. Dullaert Co.
AMERSFOORT - Soest Scherpenzeel
Telegramadres: „DULLAERT" TELEFOON INTERC. 363
Nemen g'elden op prolongatie
en k Deposito met onderpand.
SAFE DEPOSIT
ilV Voortaan bestaat gelegenheid tot het huren van
SAFE-LOKETTEN in onze brand- en inbreaKvrije
kluis, fabrikaat LIPS, bestand tegen de moderne
inbraak werktuigen. A Nieuwste constructie.
Aan den Munster van Binnenland
sche Zaken zond de heer Joh. D.
lloliner een adres waar.a hij te kennen
geeft
,.dat tie bijzondere reglcmen
dc openbare burgerscholen en hoogere
burgerscholen te Amersfoort, iccds
gedurende een viertal jaren niet meer
orden nageleefd
„dat de Directeur der Hoogere
urgerschool Dr. P. G. Tiddcns, geen
rekening houdt met de reglementen,
uitgevaardigd door den Raad ;29 Nov.
1910 cn door Burg. en Welh. ,18 Mei
1911 zooaD blijkt uil bijgevoegde Me
morie van Toelichting
-ia: de plaatselijke Commissie van
Toezicht hare functie niet meer naar
behooren en getrouw waarneemt, door
jaren achtereen de schendingen van de
reglementen lijdelijk aan te zien;
dat het Dagclijksch Bestuur der Ge-
n.eento liet blijkbaar niet op zijn weg
win!; liggen, den Directeur der Hoo
gere Burgerschool binnen de perken
v.iti de reglementaire voorschriften ft
doen blijven
„redenen waarom hij een dringend
beroep doet op Uwe Excellentie, aanj
wie volgens art. 46 der wet op het
Middelbaar onderwijs, het Oppertoezicht
over dat onderwijs is opgedragen, oin
hier tusschenbeide te treden, en daar
door een eind te maken aan den on-
duldbaren toestand, dat de Directeur
zich het recht loeëigent de school te
besturen, met volkomen minachting
de reglementen en de rechten der
ouders.
Personalia.
De oud-havenmeester 1. J. Valcwink,
is dezer dagen op 73-jarigcti leeftijd
overleden.
Gemeentebelangen.
De algemeene vergadering
Xed. Ver. voor Gemeentebelangen zal
worden gehouden op Zaterdag 11
September a.s. des namiddags te 1
ir in „Amicitia".
De agenda vermeldt o.a.: benoeming
in bestuursledenvoordracht van
:n heer J. H. W. Leliman, bouw
kundig ingenieur, te Amsterdam, over
het onderwerp „Schoonheidszorg, een
algemeen belang".
Op den dag der algemeene verga
dering zal de heer A. R. Veenstra,
gemeente-secretaris, des voormiddags
aan dc leden, die belang
dc werkzaamheid van het
NederJandsche Registratiebureau, gele
genheid geven kennis te nemen van
de toepassing van het decimaal stelsel
op de administratie der gemeente.
Nadat een samenkomst tc 12,15 van
dc leden in de sociëteit Amicitia heeft
plaats gehad, zal te 12.30 een ofnei-
cele ontvangst van het bestuur en de
leden ten Stadhuize door het gemeen
tebestuur van Amersfoort plaats hebben.
Na afloop der algemeene vergade-
ing wordt een rijtoer gehouden langt
Ie nieuwe stadsgedeelten van Amers
foort naar het hotel Birkhovcn, en tet
.lotte te pl.iii. 6 uui een gemeen
schappelijke maaltijd in genoemd hotel.
R. K Volksbond.
laandelijksche Ledenvergade
ring wordt gehouden op Zondag
September, des middags 12',uur.
De agenda vermeldt Opening.
Notulen. Installatie. Mededeelin
gen. Rondvraag.
Plan Krook.
't Plan Krook komt ter Alg. Mid
denstandsvergadering in behandeling.
In de toelichting wordt gezegd
„Zoo ooit, dan heeft de middenstan-
:r. en in het bijzonder de kleine,
durend behoefte aan een goed en ge-
geld credietwezen, dat voortspruit uit
:n Onderlinge crediet- en hypotheek
bank voor den geheelen Middenstand,
waardoor men na verloop van slechts
ige jaren crediet zou bekomen, niet
tegen 6 of 7 pCt., maar te_
4 pCt.. hetgeen zeer gemakkelijk tot
stand gebracht kan worden. Door slechts
3.5 cent per dag of 25 cent per week
te storten, zou het bedrag reeds per
1000 leden f13,000, en met 10.000 le-
130.000 per jaar bedragen, het
geen bij algemeene instemming en deel
neming van alle middenstanders in vijf
jaren een kapitaal zou bedragen
tot 6 millioen naar gelang van i
ding."
De Onderlinge keuken
geeft in haar verslag de volgende bi-
zonderheden over 'l bedrijf:
Het aantal maaltijden, dat per dag
wordt uitgezonden is gemiddeld 50.
Voor verstrekte maaltijden enz. werd
ontvangen f 15.562.55, voor het bedrijf
is uitgegeven f 15.198.50, zi
winst is van f364.05, Vaar
aandeelhouders 4 pet rent
itgekeerd.
R. K. Volkszang.
- De ééne week uitgestelde Repetitie-
.vond zal Dinsdag a.s. plaats hebben
a de Patronaatszaal aan de Borstraat.
Gezien het succes van het Voll.szang-
orgel, verwachten we nog grooter op
komst dan anders.
Zwemsport.
Op uitnoodiging van dc Belgische ge-
interneerden ging A. Z. en P. C. op
Koninginnedag naar Harderwijk om
daar mede te doen aan de zwemwed-
ijden uitgeschreven ter gelegenheid
,n den verjaardag van H. M. Koningin
Wilhelmina. Het weer was guur en hel
koud, toch verliepen de wedstrij
der het algemeen goed. De uit
slagen waren
100 M. snelzwemmen Seniores.
A. Delahaye (B. G.|2. De Man
(B. G.) 3. C. Beem (A. Z. en P. C.)
II. 50 M. Rugzwemmen.
1. C. Beem (A. Z. en P. C. 2.
Verlooy (B. G.).
III. Estafette 3 X 50 M. (schoolslag,
enkele en dubbel overarmslag).
B. G. A. Z. en P. C. Gewonnen
door B. G. in 2 m. 5 sec. A. Z. en P. C.
2 m. 11 sec.
IV. Estafette 5X50 M. Gewonnen
door A. Z. en P. C. in 3 m. 27 sec.
B. G. in 3 m. 32 '*/s sec.
V. Waterpolo B. G. A. Z. en P. C.
41. Stand met rust 11.
A. Z. en P. C. kwam hierbij uit inet
haar 2e 7-tal behalve doelverdediger
Roll en speler C. Beem. H.
Lijkverbranding.
De afdeeling Amersfoort der ver-
eeniging voor facultatieve lijkverbran
ding hield naar Amersf. Dagbl. me
dedeelt hare jaarvergadering in Ons
Huis. De heer L. v. Achtcrbergh werd
voor het gehouden beheer over de ja
ren 1913'14 gedechargeerd, terwijl
hij mededeelde zijne functie gaarne te
willen overdragen. De lieer S. W. Mel-
chior verklaarde zich bereid voorloopig
als secretaris-penningmeester te fungec-
ren, De afdeeling telt op het oogen-
blik slechts 10 leden, terwijl het be
stuur door het bedanken van den lieer
FEUILLETON
Eene Rldderschets uit de
twaalfde eeuw.
Dirk, graaf van Holland, bevond
zich op hel versterkte slot ter Hors
in het Sticht van Ulrecht.
Het was een gure dagde regen
kletterde tegen de kleine vensterglazen -
een groot helder brandend houtvut
lag onder een wijden schoorsteen, waa
bij twee mannen gezeten waren.
Eene stevige eikenhouten tafel w;
bij het vuur geplaatst, waarop eei
kan met twee bekers stonden. Beidt
mannen dronken van tijd tot tijd de
voor hen staande bekers ledig, die even
spoedig weder gevuld wcrïlen, doch
bewaarden daarbij een diep en onafge
broken stilzwijgen.
De eene der beide ridders was Diik.
giaaf van Holland; de andere Hendrik-
de Kraan, graaf van de Kuinder, w
schijnlijk dezelfde, dien de latijnsche
kronijkschrijvers Henricus Grus noemen.
Een verbruid weder! zeide einde
lijk dc Kraan, het stilzwijgen afbreken
de; ik twijfel of hij wel. komen zal.
Zeker zal hij komen; ze.ide
Dirk; wel geloof ik, dat vrouwe Ada
hem de reis zal hebben afgeraden, doch
Willem brak nog nooit zijn ridderwi
roord heb ik vroeg of Iaat
dus, komen zal hij
Indien de vrees voor
Wat vrees 1 riep Dirk, de Kraan
onstuimig in de rede vallende. Noem
ridder van ons geslacht, die
:s kende 1 Ik zet mijn beste
paard, mijn witten hengst, tegen uw
ouden stijven moorkop, dat hij komen
zal, en nog wel van daag. Vrees
herhaalde hij verachtelijk grimlachende,
Willem vrees! Neen, Hendrik! gij kent
Willem niet!
.rij kunt gelijk hebben, zeide de
Kraan, doch ik neem uwe weddenschap
Akkoord 1 riep Dirk, doch, Hen-
w stijve moorkop is naar
mijn jongen! want als ik mij
is de ruiter, die daar komt
n, alsof Joost Item op de hie
len zat, mijn broeder Willem zelf. Zie
maar, graaf! aldus vervolgde hij. op
staande en de Kraan bij liet venster
brengende, zie maar
Voor een oogenblik werd het gelaat
van de Kraan met een licht bleek over
trokken, doch zoo snel voorbij gaande
was zulks, dat Dirk het niet bemerkte.
Gij hebt gelijk, zeide hij, ik heb
de weddenschap verloren
gaan zitten.
De beide mannen hadden
der plaats genomen, of de forsche stap
eens ridders deed zich hooien, -
lcin. graaf van Vriesland, trad het
trek binnen.
Nauwelijks had Willem eencn blik
op den graaf van de Kuinder geslagen-,
ccn hooge blos verwde zijne kaken,
zijnen broeder hartelijk de hand druk
kende, zeide hij
Gij hebt eenen gast, Dirkdien
:t verwacht had,
Gij hebt gelijk, Willein!
de Dirk, de Kraan een veel betceke-
nenden blik toewerpende. De graaf
de Kuinder kwam mij onverwacht
op mijn slot een bezoek geven, en
Genoeg, hernam Willem, zijnen
broeder in de rede vallende, ik geloof
li, broeder 1 en zich toen voor de Kraan
buigende, vervolgde hijDe gasten
mijns broeders zullen mij op zijn kas
teel altijd welkom zijn.
Willem nam plaats bij het
nadat voor hem ccn beker was ge
bracht, dronk ook hij den ouden, krach-
ligen wijn met goede teugen.
II.
Hel was nacht. De graaf i
land zat nog gekleed op zijne kamer
met de hand het hoofd_ ondersteunen
de, liet hij zijne gedacliten den vrije
loopde slaap was zijper legerstede
ontvloden, eene onverklaarbare onrust
drukte hem neder, toen zachtjes de
deur zijner kamer werd geopend,
een eerwaardig grijsaard binnentrad.
Verschoon, mijn zoon zeide de
binnenkomende tot den graaf, die zich
eerbiedig boog, verschoon het ongele
gen uur, waarop ik u kom bezoeken,
gewichtige omstandigheden dwingen
eweet, graaf van Friesland!
ti lagen legt, dat uw leven
Eerwaarde vader 1 zeide de graaf
ten hoogste verwonderd, ik ben de gast
mijns broeders, en
Ongeloovige 1 hernam de ouder
ling, zacht het hoofd schuddende, weel
gij dan niet, dat de graaf van de Kuin-
w biltere vijand, hier is
Ik weet het, eerwaarde vader
zeide de graaf, doch mijn broeder, die
hier lieer en meester is, hij toch
Hij, aldus viel hem de geestelijke
de rede, hij juist spant met de Kraan
uw verderf samen. Ik zeg u, graaf!
tijd is kostbaar; het plan tot uwe
gevangenneming was reeds lang be-
■akmd, en uwe uitnoodiging
ïene list, ont u te vangen.
Maar, eerwaarde vader
Bij den levenden God, die ons
hoort, en zijn éóniggeboren Zoon,
dienstknecht ik ben, zweer ik
ik u waarheid zeg I zeide de geestelij
ke plechtig. Ook ben ik alleen hier ge
komen, om 'u goeden raad te geven
bedenk, mijn zoon 1 dat ik reeds de j
priester van mven vader
Wat wilt
eerwaarde vader hernam Willem, zich
eerbiedig buigende
zijnen vader reeds de woorden de:
vredes verkondigde. Geef mij raad,
•■aarde vaderals het u mogelijk is.
Ik alleen, mijn zoonzeide de
priester, ben bij machte, u tc redden
dezen leeuwenkuil; doch vooraf,
:r mij als een diep geheim te zul
len bewaren, hetgeen ik u zal mede-
deelen, en mijnen raad blindelings te
zullen opvolgen. Zweer mij zulks, mijn
zoon I bij dit beeld onzes Verlossers,
aldus vervolgde hij, het kruisbeeld, dat
aan zijnen gordel hing, in de hand ne
mende; leg uwe vingeren op dit kruis,
druk gesprek verdiept; en eerst toen
de torenwachter het uur van drie had
aangekondigd, toen eerst stond pater
Bonifacius op en liet den graaf var
friesland alleen, die zich vervolgens
op zijne legerstede wierp, en in eene
dier onrustige sluimeringen verviel, die
zelden achterwege blijven, als de ziel,
door lievige hartstochten geslingerd,
het lichaam voor een rustigen slaap
te cenemale ongeschikt maakt.
Nauwelijks begon de zon de aarde
te verlichten, toen de graaf v;
land reeds zijne kamer verliet,
de, zoo mogelijk, onder Gods vrijen
hemel de noodige kalmte op te doen
dat ik doen zul, voor de tooneelen, die hij v
t, dat op
handen waren; doch nog nauwelijks had
zijn voel den hof betreden, die aan
het slot toebehoorde, of de graaf van
de Kuinder stond voor Item. Willem
groette de Kraan koeltjes, welke groet
koel werd beantwoord.
Graaf van Frieslandzeide de
Kraan, hebt gij voor vandaag ook reed-
weder cenige plannen gemaakt: Ik ge
loof, dat uw broeder, graaf Dirk, eene
jachtpaitij in den zin heelt, die belang
rijk genoeg wezen zou, om er u toe
te durven uitnoodigen.
Graal van de Kuinder! antwoord
de Willem trotsch, ik verwacht dit aan
zoek van mijnen broeder en niet van
i, die hier op dit slot, even als ik.
ill chts gast ishet ntoge elders ge-
conté zijn. om op de burchten van
vreemden den baas te spelen, ik, heer
graal ben van die leer geen opvolger.
De Kraan beet zich op de lippen
doch zijne gramschap beteugelende,
hernam hij
Het was geenszins mijn doel.
edele graaf! in dc rechten te treden
van uwen broeder, laat ons dus hier
over niet verder twisten, maar van den
schoonen morgen en van den lijd, die
ons zulks toestaat, een beter gebruik
maken laat ons dezen hof eens door
wandelen, graaf! en al het schoone in
oogenschouw .nemen, dat uw broeder
reeds hier heeft daargesteld.
Wordt voortgezet.
